Rostkowice (województwo opolskie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rostkowice
wieś
Ilustracja
Widok wsi
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

prudnicki

Gmina

Biała

Liczba ludności (2011)

202[2]

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

48-210[3]

Tablice rejestracyjne

OPR

SIMC

0491535

Położenie na mapie gminy Biała
Mapa konturowa gminy Biała, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Rostkowice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Rostkowice”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Rostkowice”
Położenie na mapie powiatu prudnickiego
Mapa konturowa powiatu prudnickiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Rostkowice”
Ziemia50°22′55″N 17°44′28″E/50,381944 17,741111[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Rostkowice (dodatkowa nazwa w j. niem. Rosenberg) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Biała[4]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Wysoczyzny Bialskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.

Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 202 osoby[2].

Geografia[edytuj | edytuj kod]

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 5 km od granicy z Czechami, na Wysoczyźnie Bialskiej. Należy do Euroregionu Pradziad[5]. Ma charakter rolniczy[6]. Leży na terenie Nadleśnictwa Prudnik (obręb Prudnik)[7].

Środowisko naturalne[edytuj | edytuj kod]

W Rostkowicach panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +8,2 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Rostkowic wynoszą 623 mm. Dominują wiatry zachodnie[8].

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje wieś pod polską nazwą Rostkowicze, a także niemiecką Rosenberg podając również nazwy historyczne we fragmencie: „Rosenberg (1467 Rostkowicze, polnisch noch jetzt Rostkowicze)”[9]. 9 września 1947 r. nadano miejscowości polską nazwę Rostkowice[10].

W historycznych dokumentach nazwę miejscowości wzmiankowano w różnych językach oraz formach: Rostkowicze (1467), ex villa Rosenberg (1679), ex altero pago dicto Rosenberg (1688), Rosenberg, P[ol.] Rostkowice (1736), Rosenberg, Roskowiz (1784), Rosenberg, Rostkowice (1845), Rostkowicze, niem. Rosenberg (1888), Rostkowice, Rosenberg (1900), Rostkowice – Rosenberg (1939), Rosenberg – Rostkowice, -ic, rostkowicki (1947), Rostkowice, -wic (1982)[11].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pieczęć Rostkowic (1911)

Wieś została założona w połowie XV wieku. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1467[6]. Do 1742 wieś należała do powiatu sądowego głogóweckiego w Monarchii Habsburgów[12]. Po I wojnie śląskiej znalazła się w granicach Królestwa Prus i weszła w skład powiatu prudnickiego w prowincji Śląsk[13]. Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała w polu serce z cyfrą 3, z którego wyrastały trzy kwiaty, po obu stronach dwie gałązki, a w otoku napis: SIEGEL DER GEMEINDE ROSENBERG / KR. NEUSTADT O/S. (pol. Gmina Rostkowice / Powiat Prudnicki, Górny Śląsk)[14].

Pomnik upamiętniający mieszkańców wsi, którzy zginęli podczas I wojny światowej

Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 399 mieszkańców Rostkowic 16 posługiwało się językiem niemieckim, 379 językiem polskim, a 4 było dwujęzycznych[15]. Po I wojnie światowej we wsi powstał pomnik upamiętniający mieszkańców wsi, którzy zginęli podczas niej. W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Rostkowice znalazły się po stronie wschodniej, w obszarze objętym plebiscytem[16]. Do głosowania uprawnionych było w Rostkowicach 341 osób, z czego 235, ok. 68,9%, stanowili mieszkańcy (w tym 230, ok. 67,4% całości, mieszkańcy urodzeni w miejscowości). Oddano 333 głosy (ok. 97,7% uprawnionych), w tym 332 (ok. 99,7%) ważne; za Niemcami głosowało 298 osób (ok. 89,8%), a za Polską 34 osoby (ok. 10,2%)[17].

Armia Czerwona wkroczyła do Rostkowic 19 marca 1945 w ramach operacji górnośląskiej[18].

W latach 1945–1950 Rostkowice należały do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego.

W latach 1945–1954 wieś należała do gminy Gostomia[19].

W 1999 Rostkowice przystąpiły do Programu Odnowy Wsi Opolskiej[20]. 3 maja 2006 oddano do użytku nową remizę ochotniczej straży pożarnej. Poprzedni obiekt remizy został wyburzony, za wyjątkiem wieży obserwacyjnej[21].

Mieszkańcy[edytuj | edytuj kod]

Miejscowość zamieszkiwana jest przez mniejszość niemiecką oraz Ślązaków. Mieszkańcy wsi posługują się gwarą prudnicką, będącą odmianą dialektu śląskiego. Należą do podgrupy gwarowej nazywanej Goloki[22].

Liczba mieszkańców wsi[edytuj | edytuj kod]

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest dom nr 32, z XVIII w.[26]

Zgodnie z gminną ewidencją zabytków w Rostkowicach chronione są ponadto[27]:

  • kaplica-dzwonnica
  • dom nr 14a

Gospodarka[edytuj | edytuj kod]

W miejscowości działała Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna Rostkowice[28]. Jej prezesem był między innymi Stanisław Derda.

Rostkowice wraz z całą gminą Biała podlegają pod inspektorat ZUS w Prudniku[29].

Transport[edytuj | edytuj kod]

Rostkowice posiadają połączenia autobusowe z Głogówkiem, Prudnikiem. We wsi znajduje się jeden przystanek autobusowy[30].

Religia[edytuj | edytuj kod]

Katolicy z Rostkowic należą do parafii św. Jana Chrzciciela w Solcu (dekanat Biała)[31].

Turystyka[edytuj | edytuj kod]

Oddział PTTK „Sudetów Wschodnich” w Prudniku ustanowił turystyczną Odznakę Krajoznawczą Ziemi Prudnickiej, którą zdobywa się poprzez zwiedzenie odpowiedniej liczby obiektów w miejscowościach położonych na ziemi prudnickiej, w tym w Rostkowicach[32]. Przez Rostkowice przebiega trasa Kolarskiego Rajdu Dookoła Ziemi Bialskiej, za przejechanie którego PTTK Prudnik przyznaje odznakę[33].

12 lipca 2010, w ramach organizowanego w Prudniku VI Europejskiego Tygodnia Turystyki Rowerowej, w którym wzięli udział rowerzyści z całej Europy, przez Rostkowice prowadziła trasa „Szlakiem Pielgrzyma”[34].

Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]

Przez Rostkowice prowadzą szlaki rowerowe[35]:

Bezpieczeństwo[edytuj | edytuj kod]

Remiza OSP Rostkowice

W zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz innych miejscowych zagrożeń w Rostkowicach działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej[36].

Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 15 Komendy Powiatowej Policji w Prudniku (Posterunek Policji w Białej)[37].

Ludzie urodzeni w Rostkowicach[edytuj | edytuj kod]

Galeria[edytuj | edytuj kod]

  • Spis mieszkańców wsi poległych w I wojnie światowej
    Spis mieszkańców wsi poległych w I wojnie światowej
  • Domy
    Domy
  • Krzyż
    Krzyż

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 116707
  2. ↑ a b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1084 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  5. ↑ Mapa interaktywna [online], emapy.com [dostęp 2020-08-22].
  6. ↑ a b Rostkowice – Urząd Miejski w Białej [online], biala.gmina.pl [dostęp 2020-08-22].
  7. ↑ Bank Danych o Lasach – Mapa [online], bdl.lasy.gov.pl [dostęp 2021-01-23].
  8. ↑ Klimat: Rostkowice: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org [online], pl.climate-data.org [dostęp 2020-08-22].
  9. ↑ Triest 1865 ↓, s. 1097.
  10. ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 września 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1947 r. nr 124, poz. 778).
  11. ↑ Urszula Bijak: Nazwy miejscowe Polski, t. XI, Rę-Rs, hasło „Rostkowice (1)”. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 2015, s. 91. ISBN 978-83-64007-20-0.
  12. ↑ Johann Wolfgang Wieland, Principatus Silesiae Oppoliensis exactissima Tabula geographica, sistens Circulus Oppoliensem Ober-Glogau Gros Strehliz, Cosel, Tost, Rosenberg, Falckenberg & Lubleniz, Norimbergae: ab Homannianis Heredibus. Cum Spec. S. Caes. Rque Mtis Privilegio, 1736.
  13. ↑ Andrzej Dereń, XVIII-wieczna rewolucja, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 18 (441), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 6 kwietnia 1999, s. 17, ISSN 1231-904X.
  14. ↑ 995 Rosenberg (Rostkowice) III [online], Pieczęcie gminne na Śląsku, 18 sierpnia 2021 [dostęp 2024-01-11] (pol.).
  15. ↑ Kazimierz Nabzdyk, Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 75.
  16. ↑ Natomiast z pow. prudnickiego należą do terenu plebiscytowego tylko następujące gminy, które tutaj poniżej według polskich i niemieckich nazw imiennie podajemy, „Instrukcja dla Komitetów Parytetycznych”, 2, 1921, s. 24.
  17. ↑ Landsmannschaft der Oberschlesier in B-W [online], web.archive.org, 29 stycznia 2017 [dostęp 2023-02-05] [zarchiwizowane z adresu 2017-01-29].
  18. ↑ Ryszard Nowak, Rocznik 1924, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 4 (270), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 28 stycznia 1996, s. 10, ISSN 1231-904X.
  19. ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa.
  20. ↑ Rostkowice [online], Rozwój Wsi Opolskiej Program Odnowy Wsi, 8 lipca 2020 [dostęp 2023-05-30] (pol.).
  21. ↑ Nowa remiza, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 20 (806), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 17 maja 2006, s. 9, ISSN 1231-904X.
  22. ↑ Robert Hellfeier, Chrzelicka mowa? cz. I, „Panorama Bialska”, Rafał Magosz – redaktor naczelny, 6 (279), Biała: Gminne Centrum Kultury, czerwiec 2018, s. 8, ISSN 1232-7352.
  23. ↑ a b Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Neustadt in Oberschlesien [online], verwaltungsgeschichte.de [zarchiwizowane z adresu 2017-07-08].
  24. ↑ Ludność wiejska. Wyniki badania struktury ludności wsi z dnia 15 X 1966, Opole: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Opolu, 1969, s. 213.
  25. ↑ a b c d Rostkowice [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-09-26], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  26. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 104.
  27. ↑ Ewidencja – Gmina Biała [online], bip.wuozopole.pl [dostęp 2023-02-11].
  28. ↑ Internetowy System Aktów Prawnych.
  29. ↑ ZUS Inspektorat w Prudniku [online], zus.pl [dostęp 2024-04-17] (pol.).
  30. ↑ Rozkład jazdy PKS na przystanku Rostkowice, gm. Biała [online], e-podroznik.pl [dostęp 2023-08-18].
  31. ↑ Parafie według dekanatów [online], www.diecezja.opole.pl [dostęp 2023-05-02] (pol.).
  32. ↑ Regulamin Odznaki Krajoznawczej Ziemi Prudnickiej [online], prudnik.pttk.pl [dostęp 2024-01-01].
  33. ↑ Regulamin Odznaki Turystyczno-Krajoznawczej Kolarskiego Rajdu Dookoła Ziemi Bialskiej [online], prudnik.pttk.pl [dostęp 2024-01-08].
  34. ↑ Trasy rowerowe VI ETTR w Prudniku, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 27 (1019), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 7 lipca 2010, s. 20–21, ISSN 1231-904X.
  35. ↑ Okolice Prudnika, [w:] Karol Kawałko, Szlaki rowerowe Śląska Opolskiego, Piła: Wydawnictwo BIK: na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego, 2009, s. 13, ISBN 978-83-7618-031-1.
  36. ↑ Jednostki OSP oraz OSP KSRG – Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Prudniku [online], gov.pl [dostęp 2024-02-24] (pol.).
  37. ↑ Posterunek Policji w Białej [online], prudnik.policja.gov.pl [dostęp 2024-02-25] (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Gmina Biała
Miasto
Wsie
Osady leśne
Części miasta
Części wsi
Kolonie wsi
Przysiółki wsi
Nieoficjalne
części wsi

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rostkowice_(województwo_opolskie)&oldid=73533832”