Odessa

Odessa (ukr. Одеса, ros. Одесса) - miasto w południowej części Ukrainy, nad Morzem Czarnym, stolica obwodu odeskiego (Одеська область).

Historia

Kiedyś w miejscu dzisiejszej Odessy znajdowała się grecka osada "Olbia". Od 337 roku należała do Gotów, do 390 kiedy przejęli ją Hunowie, a w 453 Kutrigurzy (potomkowie Hunów). W 520 znalazła się pod panowaniem Awarów, w 620 Bułgarów (Hordy Asparucha) do 830 roku. Tereny te zdobyli wówczas Madziarowie. Od XIV wieku na terenie Odessy istniała tatarska warownia Hadżibej (Chanat Krymski), a później (w 1529 znalazła się w otomańskim regionie Jedysan) turecka twierdza Yeni Dünya (tur. Nowy Świat), która została zajęta przez rosyjskie wojska w 1789 roku. Miasto zostało oficjalnie założone w 1794 przez Rosję na terytorium straconym przez Turcję w 1792. W XIX wieku miasto stało się głównym portem obsługującym eksport rosyjskiego zboża. Dzięki temu stało się jednym z najbogatszych i najszybciej rozwijających się miast carskiej Rosji.

W 1795 miasto miało 2250 mieszkańców, a w 1814 25 tys. Potem wzrost liczby ludności był jeszcze szybszy: w 1850 100 tys., w 1873 185 tys., w 1884 225 tys., w 1900 450 tys. Przed wybuchem I wojny światowej miasto stało się czwartym najważniejszym miastem Rosji, po Petersburgu, Moskwie i Warszawie. Po rewolucji w 1917 miasto straciło swoją wyjątkową rolę i nigdy nie odzyskało poprzedniej świetności. Na początku 1918 miasto było stolicą Odeskiej Republiki Radzieckiej. W latach 1941-1944 Odessa wchodziła w skład Rumunii pod nazwą Antonescu (na cześć marszałka Iona Antonescu).

Klimat

Odessa charakteryzuje się klimatem umiarkowanym kontynentalnym i suchym, gorącym. Ilość słonecznych dni w roku przekracza 290.

Zima krótka i łagodna z średnią temperaturą około zera stopni Celsjusza. Śnieg i temperatury poniżej -10 stopni Celsjusza występują rzadko.

Lato długie i gorące ze średnią temperaturą około 25 stopni Celsjusza. Często zdarzają się temperatury powyżej 35 stopni Celsjusza.

Transport i gospodarka

Odessa - największy port morski Ukrainy, transportujący ziarno, cukier, węgiel, cement, metale, drewno i produkcję przemysłu maszynowego. Baza morskiej floty. Duży węzeł kolejowy ze stacją Odessa. Podstawowe branże przemysłu - budowa okrętów, obróbka ropy naftowej, budowa maszyn, rolniczy i chemiczny przemysł. Duże uzdrowiskowe centrum, liczne plaże i sanatoria.

W Odessie znajduje się także międzynarodowy port lotniczy.

Sport

Odessę w Ukraińskiej Wyszczej Lidze reprezentuje klub piłkarski Czornomorec Odessa. Na stadionie Centralnym w Odessie być może będą rozgrywane mecze Mistrzostw Europy w piłce nożnej w roku 2012 organizowanych przez Polskę i Ukrainę.

Zabytki i atrakcje turystyczne

• Filharmonia Miejska (d. giełda)
• Latarnia morska
• Odeskie katakumby
• Pałac Woroncowów z XIX wieku
• Schody Potiomkinowskie
• Synagoga z XIX wieku
• Teatr Opery i Baletu
• Pałac Beliny-Brzozowskiego. W XIX wieku Zenon Izydor Belina-Brzozowski wybudował w Odessie okazały neogotycki pałac, który miał mu służyć za siedzibę podczas częstych pobytów w mieście, poprzez które eksportował ogromne ilości zboża ze swoich majątków na terenie dawnego województwa bracławskiego (z siedzibą w Sokołówce). Pałac miał dwa piętra i był wzorowany na angielskich zamkach, a zaprojektował go Feliks Gąsiorowski. Na elewacji zbudowano wieloboczne baszty i smukłe wieżyczki z krenlażem. W pałacu tym właściciel gościł Juliusza Słowackiego, z którym się przyjaźnił. Budynek ten był też miejscem, w którym spotykała się liczna miejscowa polonia. Po Zenonie Izydorze pałac odziedziczył Jan Belina-Brzozowski. Do 1919 roku konsulem RP w Odessie był Zenon Karol Belina-Brzozowski.

Bibliografia

• Karakina, Yelena/Samoilova, Tatyana/Ishchenko, Anna: Touring Odessa, Kyiv 2004, ISBN 966-8137-01-9.

Galeria

• 
  Hotel Odessa
• 
  Pasaż
• 
  Dworzec kolejowy
• 
  Schody Potiomkina

Zobacz też

• Katedra Wniebowzięcia NMP w Odessie
• Odeska Republika Radziecka
• ODESSA (organizacja)
• Sobór Spaso-Preobrażeński w Odessie

Linki zewnętrzne

• 2odessa.com
• Odessa
• Radziecka mapa topograficzna 1:100 000
• zdjęcia z Odessy
• Odessa
• http://www.rosjapl.info/ukraina/odessa/