Ostróg (miasto): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
→Historia: drobne merytoryczne |
|||
| Linia 41: | Linia 41: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
Stary [[gród]] ruski, wzmiankowany już w [[1100]]; od drugiej połowy [[XII wiek|XII wieku]] w [[Księstwo Wołyńskie|Księstwie Wołyńskim]]; w [[XIV wiek|XIV wieku]] był przedmiotem walk pomiędzy wojskami polskimi a litewskimi; [[1386]] przyłączony do [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiego Księstwa Litewskiego]]; własność m.in. [[Ostrogscy|Ostrogskich]], [[Zasławscy|Zasławskich]], [[Wiśniowieccy|Wiśniowieckich]], [[Sanguszkowie|Sanguszków]], [[Jabłonowscy|Jabłonowskich]] |
Stary [[gród]] ruski, wzmiankowany już w [[1100]]; od drugiej połowy [[XII wiek|XII wieku]] w [[Księstwo Wołyńskie|Księstwie Wołyńskim]]; w [[XIV wiek|XIV wieku]] był przedmiotem walk pomiędzy wojskami polskimi a litewskimi; [[1386]] przyłączony do [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiego Księstwa Litewskiego]]; własność m.in. [[Ostrogscy|Ostrogskich]], [[Zasławscy|Zasławskich]], [[Wiśniowieccy|Wiśniowieckich]], [[Sanguszkowie|Sanguszków]], [[Jabłonowscy|Jabłonowskich]]. |
||
Ostróg [[prawa miejskie]] otrzymał w [[1528]] roku. Od [[XV wiek|XV wieku]] liczne skupisko [[Żydzi|Żydów]], jedna z 4 gmin żydowskich [[Wołyń|Wołynia]] posiadająca przedstawicieli w [[Sejm Czterech Ziem|Sejmie Żydów Korony]]. Żydzi w XVI wieku zbudowali w mieście murowaną synagogę z renesansową attyką. Na przełomie [[XVI wiek|XVI]] i [[XVII wiek|XVII wieku]] ważny ośrodek kulturalny, m.in. w [[1576]] roku została założona [[Akademia Ostrogska]], zniszczona przez Kozaków w latach 40. XVII wieku. W latach [[1609]]–[[1753]] ośrodek [[ordynacja|ordynacji]]. W [[1648]] roku miasto i cerkiew zostały spalone przez [[Kozacy|Kozaków]]. Od [[1793]] w [[zabór rosyjski|zaborze rosyjskim]], siedziba [[Powiat ostrogski|powiatu ostrogskiego]]. |
|||
W latach [[1919]]–[[1939|39]] ponownie w granicach [[Polska|Polski]], w ówczesnym [[powiat zdołbunowski|pow. zdołbunowskim]], w dawnym [[Województwo wołyńskie (II Rzeczpospolita)|województwie wołyńskim]]. Miasto było [[garnizon]]em macierzystym [[Batalion KOP "Ostróg"|Batalionu KOP "Ostróg"]] i 19. Pułku Ułanów Wołyńskich. |
W latach [[1919]]–[[1939|39]] ponownie w granicach [[Polska|Polski]], w ówczesnym [[powiat zdołbunowski|pow. zdołbunowskim]], w dawnym [[Województwo wołyńskie (II Rzeczpospolita)|województwie wołyńskim]]. Miasto było [[garnizon]]em macierzystym [[Batalion KOP "Ostróg"|Batalionu KOP "Ostróg"]] i 19. Pułku Ułanów Wołyńskich. |
||
Podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]], we wrześniu [[1939]] zajęty przez [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] i włączony następnie w składzie Ukrainy Zachodniej do ZSRR. Wiele rodzin polskich i żydowskich (w 1939 ok. 10.500 Żydów czyli około 61% mieszkańców) wywiezionych zostało na [[Syberia|Syberię]]. W latach [[1941]]–[[1944|44]] pod okupacją niemiecką ([[1941]]–[[1942|42]] rozstrzelano około 8500 Żydów, a także przeprowadzono pacyfikację wielu polskich wsi/kolonii: przykładem są Borszczówka i Lidawka. W Borszczówce niemieckie komando SS zamordowało 115 osób, w Lidawce zlikwidowano całą kolonię. |
Podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]], we wrześniu [[1939]] zajęty przez [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] i włączony następnie w składzie Ukrainy Zachodniej do ZSRR. Wiele rodzin polskich i żydowskich (w 1939 ok. 10.500 Żydów czyli około 61% mieszkańców) wywiezionych zostało na [[Syberia|Syberię]]. W latach [[1941]]–[[1944|44]] pod okupacją niemiecką ([[1941]]–[[1942|42]] rozstrzelano około 8500 Żydów, a także przeprowadzono pacyfikację wielu polskich wsi/kolonii: przykładem są Borszczówka i Lidawka. W Borszczówce niemieckie komando SS zamordowało 115 osób, w Lidawce zlikwidowano całą kolonię. |
||
W Ostrogu nad Horyniem o. [[Remigiusz Kranc]] zorganizował obronę kilkunastu tysięcy ludności polskiej przed atakami UPA,z plutonem "Borszczówka" pod przywództwem Tadeusza Koblańskiego, który przybył do Ostroga, posiadał broń i doświadczenie bojowe. Ludność polska w Ostrogu została zgromadzona w dwóch miejscach: w klasztorze i więzieniu. |
W Ostrogu nad Horyniem o. [[Remigiusz Kranc]] zorganizował obronę kilkunastu tysięcy ludności polskiej przed atakami UPA,z plutonem "Borszczówka" pod przywództwem Tadeusza Koblańskiego, który przybył do Ostroga, posiadał broń i doświadczenie bojowe. Ludność polska w Ostrogu została zgromadzona w dwóch miejscach: w klasztorze i więzieniu. |
||
W momencie największego ataku dnia 17 I 1944 przybył z odsieczą o. dr [[Gabriel Banaś]], administrator parafii w Ożeninie. I on także powołał do życia polską samoobronę. W innej okolicy Ostroga, w Mizoczu, o. [[Honorat Jedliński]] bronił polskiej ludności przed Ukraińcami i opiekował się wszystkimi bez względu na przynależność narodową. Dlatego Ukraińcy nie odważyli się na stracenie staruszka. |
W momencie największego ataku dnia 17 I 1944 przybył z odsieczą o. dr [[Gabriel Banaś]], administrator parafii w Ożeninie. I on także powołał do życia polską samoobronę. W innej okolicy Ostroga, w Mizoczu, o. [[Honorat Jedliński]] bronił polskiej ludności przed Ukraińcami i opiekował się wszystkimi bez względu na przynależność narodową. Dlatego Ukraińcy nie odważyli się na stracenie staruszka. Powiesili go za nogę u żyrandola w kościele. Rano wierni odratowali swego opiekuna. |
||
Polacy oblężeni w Ostrogu złożyli broń w ręce Armii Czerwonej, która wkroczyła do miasta. O. Remigiusz Kranc ofiarował wtedy okryty chwałą sztandar Armii Polskiej. Uroczyste przekazanie sztandaru w ręce zastępcy dowódcy AP w ZSRR gen. dywizji Karola Świerczewskiego odbyło się 17 IV 1944. |
Polacy oblężeni w Ostrogu złożyli broń w ręce Armii Czerwonej, która wkroczyła do miasta. O. Remigiusz Kranc ofiarował wtedy okryty chwałą sztandar Armii Polskiej. Uroczyste przekazanie sztandaru w ręce zastępcy dowódcy AP w ZSRR gen. dywizji Karola Świerczewskiego odbyło się 17 IV 1944. O. Remigiusz Kranc w nagrodę za patriotyczną i społeczną postawę został mianowany przez władze radzieckie zastępcą przewodniczącego MRN miasta Ostroga, na następnie zesłany na katorgę do łagrów Kołymy. |
||
W latach [[1945]]–[[1991]] w [[Ukraińska SRR|Ukraińskiej SRR]], następnie na Ukrainie. |
W latach [[1945]]–[[1991]] w [[Ukraińska SRR|Ukraińskiej SRR]], następnie na Ukrainie. |
||
Wersja z 10:55, 22 kwi 2010
Szablon:Miasto zagranica infobox
Ostróg (ukr. Острог - Ostroh) - miasto na Ukrainie (obwód rówieński), nad rzeką Horyń przy ujściu Wilii, dawna rezydencja ksążąt Ostrogskich.
Historia
Stary gród ruski, wzmiankowany już w 1100; od drugiej połowy XII wieku w Księstwie Wołyńskim; w XIV wieku był przedmiotem walk pomiędzy wojskami polskimi a litewskimi; 1386 przyłączony do Wielkiego Księstwa Litewskiego; własność m.in. Ostrogskich, Zasławskich, Wiśniowieckich, Sanguszków, Jabłonowskich. Ostróg prawa miejskie otrzymał w 1528 roku. Od XV wieku liczne skupisko Żydów, jedna z 4 gmin żydowskich Wołynia posiadająca przedstawicieli w Sejmie Żydów Korony. Żydzi w XVI wieku zbudowali w mieście murowaną synagogę z renesansową attyką. Na przełomie XVI i XVII wieku ważny ośrodek kulturalny, m.in. w 1576 roku została założona Akademia Ostrogska, zniszczona przez Kozaków w latach 40. XVII wieku. W latach 1609–1753 ośrodek ordynacji. W 1648 roku miasto i cerkiew zostały spalone przez Kozaków. Od 1793 w zaborze rosyjskim, siedziba powiatu ostrogskiego.
W latach 1919–39 ponownie w granicach Polski, w ówczesnym pow. zdołbunowskim, w dawnym województwie wołyńskim. Miasto było garnizonem macierzystym Batalionu KOP "Ostróg" i 19. Pułku Ułanów Wołyńskich. Podczas II wojny światowej, we wrześniu 1939 zajęty przez ZSRR i włączony następnie w składzie Ukrainy Zachodniej do ZSRR. Wiele rodzin polskich i żydowskich (w 1939 ok. 10.500 Żydów czyli około 61% mieszkańców) wywiezionych zostało na Syberię. W latach 1941–44 pod okupacją niemiecką (1941–42 rozstrzelano około 8500 Żydów, a także przeprowadzono pacyfikację wielu polskich wsi/kolonii: przykładem są Borszczówka i Lidawka. W Borszczówce niemieckie komando SS zamordowało 115 osób, w Lidawce zlikwidowano całą kolonię. W Ostrogu nad Horyniem o. Remigiusz Kranc zorganizował obronę kilkunastu tysięcy ludności polskiej przed atakami UPA,z plutonem "Borszczówka" pod przywództwem Tadeusza Koblańskiego, który przybył do Ostroga, posiadał broń i doświadczenie bojowe. Ludność polska w Ostrogu została zgromadzona w dwóch miejscach: w klasztorze i więzieniu. W momencie największego ataku dnia 17 I 1944 przybył z odsieczą o. dr Gabriel Banaś, administrator parafii w Ożeninie. I on także powołał do życia polską samoobronę. W innej okolicy Ostroga, w Mizoczu, o. Honorat Jedliński bronił polskiej ludności przed Ukraińcami i opiekował się wszystkimi bez względu na przynależność narodową. Dlatego Ukraińcy nie odważyli się na stracenie staruszka. Powiesili go za nogę u żyrandola w kościele. Rano wierni odratowali swego opiekuna. Polacy oblężeni w Ostrogu złożyli broń w ręce Armii Czerwonej, która wkroczyła do miasta. O. Remigiusz Kranc ofiarował wtedy okryty chwałą sztandar Armii Polskiej. Uroczyste przekazanie sztandaru w ręce zastępcy dowódcy AP w ZSRR gen. dywizji Karola Świerczewskiego odbyło się 17 IV 1944. O. Remigiusz Kranc w nagrodę za patriotyczną i społeczną postawę został mianowany przez władze radzieckie zastępcą przewodniczącego MRN miasta Ostroga, na następnie zesłany na katorgę do łagrów Kołymy. W latach 1945–1991 w Ukraińskiej SRR, następnie na Ukrainie.
Od 2005 r. Ostróg jest miastem partnerskim Sandomierza.
Przemysł
Przemysł spożywczy (mleczarski, cukrowniczy, rozlewnia wód mineralnych), materiałów budowlanych, fabryka mebli.
Zabytki
- Muzeum krajoznawcze
- Muzeum Książki i Drukarstwa
- zamek książąt Ostrogskich z cerkwią (XV, XVI wiek)
- kościół farny (początkowo Dominikanów) (XV, XVII, XVIII wiek), XIX wiek;
- fragment murów miejskich z Basztą Tatarską i Bramą Łucką (XV, XVI wiek);
- kościół Jezuitów (XVII wiek, fundacji A. Chodkiewiczowej) — nie zachowany;
- kościół Kapucynów (XVIII wiek) - obecnie cerkiew pw. św. Fedora na terenie Uniwersytetu Narodowego "Akademia Ostrogska"
- dwór Jabłonowskich (XVIII wiek) — nie zachowany.
Zobacz też
- Akademia Ostrogska
- Uniccy (greckokatoliccy) biskupi łucko-ostrogscy
- Batalion KOP "Ostróg"
- Ostrogscy
- Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Ostrogu
Pobliskie miejscowości
Linki zewnętrzne
- Wydawnictwo "Wołanie z Wołynia" - parafia rzymskokatolicka w Ostrogu
- Sowiecka mapa topograficzna.
- Zdjęcia z Ostroga
- Ostróg, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 682.
