Mohylew: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
→‎Historia: drobne merytoryczne
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
→‎Historia: drobne redakcyjne
Linia 41: Linia 41:


== Historia ==
== Historia ==
Miasto założono w roku 1267. Od [[XIV wiek]]u wraz z księstwem mścisławskim, w którym się znajdowało, należało do [[Litwa|Litwy]]. Mohylew stanowił ważny punkt na drogach handlowych ze wschodu na zachód i z północy na południe. W 1577 [[Stefan Batory]] nadał mu [[prawa miejskie]]. W 1581 roku jego fortyfikacje zostały spalone przez wojska moskiewskie. Pod koniec XVI wieku dzięki swojemu tranzytowemu położeniu i przejęciu funkcji pozostającego pod okupacją moskiewską Smoleńska miasto zaczęło się gwałtownie rozwijać i już na początku XVII wieku liczyło ponad 10 tys. mieszkańców, co usytuowało go na drugim miejscu w Wielkim Księstwie Litewskim po Wilnie.<ref>61 H. Łowmiański, Handel Mohylewa w XVI wieku, w: tenże, Studia nad dziejami Wielkiego Księstwa Litewskiego, Poznań 1983, s. 512</ref><ref>V. I. Meleśko, Mogilev v XVI-seredine XVII v., Mińsk 1988, s. 20</ref>. Do roku 1633 Mohylew otrzymał nowe fortyfikacje które miały trzy linie otaczające zamek, dawne pogrodzie (tzw. górne miasto) i dawne przedmieścia (tzw. dolne lub nowe miasto)<ref>V. A. Ćanturija, Istoria architektury Belorussii, Mińsk 1985, s. 46; T. Ćernjauskaja, Architektura Mogileva,
Miasto założono w roku 1267. Od [[XIV wiek]]u wraz z księstwem mścisławskim, w którym się znajdowało, należało do [[Litwa|Litwy]]. Mohylew stanowił ważny punkt na drogach handlowych ze wschodu na zachód i z północy na południe. W 1577 [[Stefan Batory]] nadał mu [[prawa miejskie]]. W 1581 roku jego fortyfikacje zostały spalone przez wojska moskiewskie. Pod koniec XVI wieku dzięki swojemu tranzytowemu położeniu i przejęciu funkcji pozostającego pod okupacją moskiewską Smoleńska miasto zaczęło się gwałtownie rozwijać i już na początku XVII wieku liczyło ponad 10 tys. mieszkańców, co usytuowało go na drugim miejscu w Wielkim Księstwie Litewskim po Wilnie<ref>[[Henryk Łowmiański]], Handel Mohylewa w XVI wieku, [w:] tenże, Studia nad dziejami Wielkiego Księstwa Litewskiego, Poznań 1983, s. 512</ref><ref>V. I. Meleśko, Mogilev v XVI-seredine XVII v., Mińsk 1988, s. 20</ref>. Do roku 1633 Mohylew otrzymał nowe fortyfikacje które miały trzy linie otaczające zamek, dawne pogrodzie (tzw. górne miasto) i dawne przedmieścia (tzw. dolne lub nowe miasto)<ref>V. A. Ćanturija, Istoria architektury Belorussii, Mińsk 1985, s. 46; T. Ćernjauskaja, Architektura Mogileva, Mińsk 1973, s. 7-11; E. D. Kvetnickaja, Architektura Belorussii XVII v., w: Vseobśćaja istoria architektury, t. VI cz. III, Moskva 1968, s. 473-474</ref>. W 1634 został stolicą jedynej wówczas na całej Białorusi [[prawosławie|prawosławnej]] [[diecezja|diecezji]] [[dyzunici|dyzunickiej]].
Mińsk 1973, s. 7-11; J. Egorov, Gradostroitelstvo Belorussii, Moskva 1954, s. 58; E. D. Kvetnickaja,
Architektura Belorussii XVII v., w: Vseobśćaja istoria architektury, t. VI cz. III, Moskva 1968, s. 473-474</ref>. W 1634 został stolicą jedynej wówczas na całej Białorusi [[prawosławie|prawosławnej]] [[diecezja|diecezji]] [[dyzunici|dyzunickiej]].


W dniu 3 września [[1654]] roku wojska moskiewskie opanowały miasto, które wojska polskie próbowały bez powodzenia odbić od lutego do maja [[1655]] roku. Mohylew próbowano odzyskać ponownie podczas [[Oblężenie Mohylewa|oblężenia w 1660 roku]] jednak Rzeczpospolita odzyskała miasto dopiero w [[1661]] roku na skutek powstania mieszczan przeciwko moskiewskim okupantom.
W dniu 3 września [[1654]] roku wojska moskiewskie opanowały miasto, które wojska polskie próbowały bez powodzenia odbić od lutego do połowy maja [[1655]] roku. Mohylew próbowano odzyskać ponownie podczas [[Oblężenie Mohylewa|oblężenia w 1660 roku]] jednak Rzeczpospolita odzyskała miasto dopiero w [[1661]] roku na skutek powstania mieszczan przeciwko moskiewskim okupantom.


Po [[Rozbiory Polski|pierwszym rozbiorze]] wraz z całym [[województwo mścisławskie|województwem mścisławskim]] wszedł w skład [[Rosja|Rosji]] i stał się stolicą [[gubernia|guberni]] mohylewskiej. Od [[15 kwietnia]] [[1783]] stolica [[Kościół łaciński|rzymskokatolickiej]] [[Archidiecezja mohylewska|archidiecezji mohylewskiej]] obejmującej swoim zasięgiem terytorium niemal całej Rosji (a później [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]) z wyjątkiem dawnych ziem Rzeczpospolitej i utworzonej w [[1848]] roku [[diecezja tyraspolska|diecezji tyraspolskiej]]. W 1915 okupowany przez [[Niemcy]], w 1918 stał się częścią efemerycznej [[Białoruska Republika Ludowa|Republiki Białoruskiej]]. W 1919 zajęty przez bolszewicką Rosję i wcielony do [[Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka|Białoruskiej SRR]]. W latach 1941–1944 pod okupacją niemiecką. Obecnie, po uzyskaniu niepodległości przez [[Białoruś]] w 1991 jest jednym z ważniejszych miast białoruskich.
Po [[Rozbiory Polski|pierwszym rozbiorze]] wraz z całym [[województwo mścisławskie|województwem mścisławskim]] wszedł w skład [[Rosja|Rosji]] i stał się stolicą [[gubernia|guberni]] mohylewskiej. Od [[15 kwietnia]] [[1783]] stolica [[Kościół łaciński|rzymskokatolickiej]] [[Archidiecezja mohylewska|archidiecezji mohylewskiej]] obejmującej swoim zasięgiem terytorium niemal całej Rosji (a później [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]) z wyjątkiem dawnych ziem Rzeczpospolitej i utworzonej w [[1848]] roku [[diecezja tyraspolska|diecezji tyraspolskiej]]. W 1915 okupowany przez [[Niemcy]], w 1918 stał się częścią efemerycznej [[Białoruska Republika Ludowa|Republiki Białoruskiej]]. W 1919 zajęty przez bolszewicką Rosję i wcielony do [[Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka|Białoruskiej SRR]]. W latach 1941–1944 pod okupacją niemiecką. Obecnie, po uzyskaniu niepodległości przez [[Białoruś]] w 1991 jest jednym z ważniejszych miast białoruskich.

Wersja z 21:45, 8 mar 2011

Szablon:Miasto zagranica infobox Mohylew (biał. Магілёў, Mahilou; ros. Могилёв; jid. מאָלעוו, Molew) – miasto na wschodniej Białorusi, nad Dnieprem, położone blisko granicy rosyjskiej. Liczący 354,0 tys. mieszkańców (2010) Mohylew jest trzecim co do wielkości miastem białoruskim. Jest również stolicą obwodu mohylewskiego i centrum administracyjnym rejonu mohylewskiego.

Historia

Miasto założono w roku 1267. Od XIV wieku wraz z księstwem mścisławskim, w którym się znajdowało, należało do Litwy. Mohylew stanowił ważny punkt na drogach handlowych ze wschodu na zachód i z północy na południe. W 1577 Stefan Batory nadał mu prawa miejskie. W 1581 roku jego fortyfikacje zostały spalone przez wojska moskiewskie. Pod koniec XVI wieku dzięki swojemu tranzytowemu położeniu i przejęciu funkcji pozostającego pod okupacją moskiewską Smoleńska miasto zaczęło się gwałtownie rozwijać i już na początku XVII wieku liczyło ponad 10 tys. mieszkańców, co usytuowało go na drugim miejscu w Wielkim Księstwie Litewskim po Wilnie[1][2]. Do roku 1633 Mohylew otrzymał nowe fortyfikacje które miały trzy linie otaczające zamek, dawne pogrodzie (tzw. górne miasto) i dawne przedmieścia (tzw. dolne lub nowe miasto)[3]. W 1634 został stolicą jedynej wówczas na całej Białorusi prawosławnej diecezji dyzunickiej.

W dniu 3 września 1654 roku wojska moskiewskie opanowały miasto, które wojska polskie próbowały bez powodzenia odbić od lutego do połowy maja 1655 roku. Mohylew próbowano odzyskać ponownie podczas oblężenia w 1660 roku jednak Rzeczpospolita odzyskała miasto dopiero w 1661 roku na skutek powstania mieszczan przeciwko moskiewskim okupantom.

Po pierwszym rozbiorze wraz z całym województwem mścisławskim wszedł w skład Rosji i stał się stolicą guberni mohylewskiej. Od 15 kwietnia 1783 stolica rzymskokatolickiej archidiecezji mohylewskiej obejmującej swoim zasięgiem terytorium niemal całej Rosji (a później ZSRR) z wyjątkiem dawnych ziem Rzeczpospolitej i utworzonej w 1848 roku diecezji tyraspolskiej. W 1915 okupowany przez Niemcy, w 1918 stał się częścią efemerycznej Republiki Białoruskiej. W 1919 zajęty przez bolszewicką Rosję i wcielony do Białoruskiej SRR. W latach 1941–1944 pod okupacją niemiecką. Obecnie, po uzyskaniu niepodległości przez Białoruś w 1991 jest jednym z ważniejszych miast białoruskich.

Demografia

Liczba ludności:

  • 1604: 15 000
  • 1745: 10 500
  • 1880: 40 536 (20 735 mężczyzn i 19 801 kobiet, w tym 20 742 prawosławnych, 2 583 katolików, 173 ewangelików, 17 038 żydów)
  • 1906: 51 959 (27 407 prawosławnych, 3 305 katolików i 20 682 żydów)
  • 1913: 69 700
  • 1939: 99 400
  • 1959: 121 700
  • 1973: 232 000
  • 1993: 366 000
  • 1996: 367 000
  • 2004: 365 102
  • 2006: 367 700
  • 2009: 372 000

Gospodarka

Po II wojnie światowej Mohylew stał się ważnym ośrodkiem przemysłowym. Tamtejsze fabryki zajmują się produkcją dźwigów, samochodów, traktorów i chemikaliów. Mohylew posiada też port rzeczny na Dnieprze oraz krajowy port lotniczy.

Ludzie związani z Mohylewem

Z Mohylewa pochodzili polscy dziadkowie Wayne’a Gretzky’ego.

Galeria

Zobacz też

Miasta partnerskie

  1. ↑ Henryk Łowmiański, Handel Mohylewa w XVI wieku, [w:] tenże, Studia nad dziejami Wielkiego Księstwa Litewskiego, Poznań 1983, s. 512
  2. ↑ V. I. Meleśko, Mogilev v XVI-seredine XVII v., Mińsk 1988, s. 20
  3. ↑ V. A. Ćanturija, Istoria architektury Belorussii, Mińsk 1985, s. 46; T. Ćernjauskaja, Architektura Mogileva, Mińsk 1973, s. 7-11; E. D. Kvetnickaja, Architektura Belorussii XVII v., w: Vseobśćaja istoria architektury, t. VI cz. III, Moskva 1968, s. 473-474

Linki zewnętrzne

Stolice rejonów obwodu mohylewskiego

Herb obwodu mohylewskiego

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mohylew&oldid=25627004”