Kopalnia Węgla Kamiennego „Boże Dary”

Kopalnia Węgla Kamiennego "Boże Dary"
Kopalni Węgla Kamiennego "Murcki - Staszic" Ruch Boże Dary

Państwo	Polska
Siedziba	40 - 750 Katowice ul. Boya Żeleńskiego 95
Data założenia	budowa od 1901
Forma prawna	przedsiębiorstwo państwowe, spółka akcyjna
Położenie na mapie Katowic Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie województwa śląskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|}

{{Przedsiębiorstwo infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | grafika = | wynik operacyjny = | opis grafiki = | udziałowcy = | rok = | nazwa oryginalna = | numer rejestru = | państwo = | przychody = | wynik netto = | commons = | adres = | kapitał własny = | współrzędne = | kapitał zakładowy = Nieznane pola: "założyciele", "sekundN", "nr KRS", "symbol obligacji", "branża", "sekundE", "GaleriaCommons", "ważni pracownicy", "lokalizacja", "zysk netto", "obroty", "stopniN", "zdjęcie", "stopniE", "minutE", "minutN", "kapitał", "ważni akcjonariusze", "produkty", "zysk operacyjny" oraz "opis zdjęcia".

Kopalnia "Boże Dary" (dawna kopalnia "Böer") na fotografii z okresu dwudziestolecia międzywojennego

KWK Murcki − rejon "Boże Dary"

KWK Murcki − rejon "Boże Dary"

Boże Dary, do 31 grudnia 1936 Böer – kopalnia węgla kamiennego istniejąca w latach 1901−1975. Zbudowana przez książąt pszczyńskich w latach 1901−1903, na ich terenach należących wówczas do terenu Podlesia, w pobliżu Kostuchny, w celu eksploatacji w innym miejscu pokładu Emanuel, tego samego, który eksploatowała przemysłowo od połowy XVIII w. inna kopalnia książąt, Emanuelssegen (Murcki).

Historia

Budowana w latach 1901–1903 kopalnia już w 1902 r. rozpoczęła wydobycie. Nazwano ją Böer, na cześć inspektora górniczego (Bergasessor) nazwiskiem Böer. W 1913 r. kopalnia wydobyła 709 732 tony węgla. Wokół niej powstało osiedle górnicze o nazwie Böerschächte wzdłuż dzisiejszej ul. Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Rozwój kolonii finansowany był przez przedsiębiorstwo, stanowiące przykład modelowej wówczas kolonii robotniczej. Do 1923 r. osiedle podlegało bezpośrednio administracji dworskiej książąt, a po dokonanej wtedy w II Rzeczypospolitej reformie włączono je do Kostuchny. Od 1 stycznia 1937 kopalni zmieniono nazwę na Boże Dary. Wydobywała ona wówczas ok. 420 000 ton węgla.

Po nacjonalizacji kopalnię włączono do Mikołowskiego Zjednoczenia przemysłu węglowego, po reorganizacji, od 1 stycznia 1947, do Jaworznicko-Mikołowskiego ZPW. W 1947 do kopalni przyłączano kopalnię Murcki, zachowując nazwę Boże Dary, rok później ponownie je rozłączono. W 1970 r. kopalnia wydobyła 930 730 ton węgla. Wyczerpywanie się zasobów eksploatowanych przez kopalnię Murcki spowodowało, że od 1 stycznia 1976 r. połączono obie kopalnie. Formalnie Boże Dary włączono do kopalni Murcki, zachowując w ten sposób tradycje najstarszej prawdopodobnie kopalni węgla na Górnym Śląsku. Faktycznie kompleks wydobywczo-przetwórczy przeniesiono stopniowo na teren byłej już kopalni Boże Dary.

18 lipca 1956 roku miała tu miejsce największa katastrofa górnicza w historii KWK Boże Dary, w wyniku której śmierć poniosło 24 górników i ratowników górniczych. 1 grudnia 2006 r. w 50 rocznicę tej tragedii, w kaplicy św. Barbary na terenie kopalni odsłonięto pamiątkową tablicę upamiętniającą tamto wydarzenie.

Ciekawostki

W kopalni Boże Dary jako rębacz pracował późniejszy pisarz i aktor Jan Himilsbach.

Obiekty zabytkowe

Budynki zespołu Kopalni Węgla Kamiennego "Murcki" − rejon "Boże Dary" zostały objęte ochroną konserwatorską; są to:

• budynek biurowy i cechowni,
• budynek rozdzielni,
• budynek dawnej kotłowni (obecnie warsztatowy),
• budynek dawnej łaźni,
• budynek związków zawodowych,
• dwa budynki warsztatowe,
• biura i warsztaty szybowe.

Zobacz też

• Kopalnia Węgla Kamiennego Murcki

Bibliografia

• Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996, s. 71, 72, 133−137. ISBN 83-905115-0-9.Sprawdź autora:1.