Trepcza: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Historia: poprawa linków |
→Archeologia: meryt |
||
| Linia 41: | Linia 41: | ||
=== Archeologia === |
=== Archeologia === |
||
Na terenie wsi na wzgórzu ''Fajka'' odkryto, podczas prac archeologicznych, dwa grodziska <ref>"7. Trepcza, gm. Sanok, stan. 1, 2 – zespół dwóch grodzisk wczesnośredniowiecznych z reliktami starszego osadnictwa ([[epoka brązu]], [[okres lateński]]) i unikatowym obiektem sakralnym (cerkwią) i cmentarzem przycerkiewnym z okresu wczesnego średniowiecza." [w:] [http://www.si.podkarpackie.pl/Pliki/2008/program_opieki_n_zabytkami_ostateczny.pdf Urząd Marszałkowski-Departament Edukacji i Kultury. Program opieki nad zabytkami w województwie podkarpackim. Rzeszów. 2006]</ref> |
Na terenie wsi na wzgórzu ''Fajka'' odkryto, podczas prac archeologicznych, dwa grodziska <ref>"7. Trepcza, gm. Sanok, stan. 1, 2 – zespół dwóch grodzisk wczesnośredniowiecznych z reliktami starszego osadnictwa ([[epoka brązu]], [[okres lateński]]) i unikatowym obiektem sakralnym (cerkwią) i cmentarzem przycerkiewnym z okresu wczesnego średniowiecza." [w:] [http://www.si.podkarpackie.pl/Pliki/2008/program_opieki_n_zabytkami_ostateczny.pdf Urząd Marszałkowski-Departament Edukacji i Kultury. Program opieki nad zabytkami w województwie podkarpackim. Rzeszów. 2006]</ref> |
||
* [[Horodyszcze (starożytna osada)|Horodyszcze]] zbudowane przez [[Kultura Otomani|kulturę Otomani]] (ok. 1500 rok p.n.e.), a potem przez [[Celtowie|Celtów]] (do II wieku) i następnie przez lechickie plemię [[Lędzianie|Lędzian]] (od VIII wieku) |
|||
* Horodna oraz cmentarzysko kurhanowe. Na terenie grodziska znaleziono elementy spalonej świątyni. Grodziska oraz osada datowane są na okres z przedziału od [[VIII wiek|VIII]] do [[XIII wiek|XIII]] wieku. Jest to jedno z czterech zachowanych wielkich grodzisk z przełomu IX/X w. w południowo-wschodnim zakątków Polski ([[Wietrzno (województwo podkarpackie)|Wietrzno]]-Bóbrka, [[Brzezowa (województwo podkarpackie)|Brzezowa]], i [[Trzcinica (województwo podkarpackie)|Trzcinica]]) na których czele stał w średniowieczu ''velmi silen knez u Vislech''<ref>[[Władysław Krygowski]].Beskid Niski : Pogórze Ciężkowickie (część wschodnia) i Pogórze Strzyżowsko-Dynowskie (część zachodnia). 1977. s. 33</ref>. Znalezione tam artefakty, oraz historia regionu pozwala określić grody jako [[Lędzianie|lędziańskie]], przez innych określane po prostu jako ''ruskie'' ponieważ przymiotnik ruski oznaczał wówczas przynależność polityczną, a nie etniczną. |
|||
Znalezione tam artefakty, oraz historia regionu pozwala określić grody jako [[Lędzianie|lędziańskie]], przez innych określane po prostu jako ''ruskie'' ponieważ przymiotnik ruski oznaczał wówczas przynależność polityczną, a nie etniczną. |
|||
== Religia i upamiętnienie == |
== Religia i upamiętnienie == |
||
Wersja z 11:44, 4 maj 2016
| {{{rodzaj miejscowości}}} | |
 Panorama zachodniej części Trepczy | |
| Państwo | podkarpackie |
|---|---|
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2010-12-31) |
1033[1] |
| Strefa numeracyjna |
(+48) 13 |
| Kod pocztowy |
38-500 |
| Tablice rejestracyjne |
RSA |
| SIMC |
0359712 |
Położenie na mapie brak | |
Położenie na mapie świata  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:airport} | |
Trepcza – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Sanok, u podnóża południowego stoku masywu Kopacza w pasmie Gór Słonnych. Przez wieś przepływa rzeka Sanoczek uchodząca z lewego brzegu do Sanu. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.
Historia
Wieś lokowana przez księcia Jerzego II, jako wieś służebna grodu sanockiego.
Pod koniec XIX wieku właścicielem tybularnym dóbr we wsi był Bolesław Zatorski[2]. W 1905 Juliusz Koźma posiadał we wsi obszar 325,9 ha[3]. Do 1939 właścicielem dóbr Trepcza był Mieczysław Woliński[4].
Toponimia
Archeologia
Na terenie wsi na wzgórzu Fajka odkryto, podczas prac archeologicznych, dwa grodziska [5]
- Horodyszcze zbudowane przez kulturę Otomani (ok. 1500 rok p.n.e.), a potem przez Celtów (do II wieku) i następnie przez lechickie plemię Lędzian (od VIII wieku)
- Horodna oraz cmentarzysko kurhanowe. Na terenie grodziska znaleziono elementy spalonej świątyni. Grodziska oraz osada datowane są na okres z przedziału od VIII do XIII wieku. Jest to jedno z czterech zachowanych wielkich grodzisk z przełomu IX/X w. w południowo-wschodnim zakątków Polski (Wietrzno-Bóbrka, Brzezowa, i Trzcinica) na których czele stał w średniowieczu velmi silen knez u Vislech[6]. Znalezione tam artefakty, oraz historia regionu pozwala określić grody jako lędziańskie, przez innych określane po prostu jako ruskie ponieważ przymiotnik ruski oznaczał wówczas przynależność polityczną, a nie etniczną.
Religia i upamiętnienie
- Monaster św. Bazylego w Trepczy
- Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Trepczy
- Zabytkowa, dawna greckokatolicka cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Trepczy
- Park Kwitnąca Akacja w Trepczy
- Cmentarz w Trepczy. Znajduje się na nim m.in. grobowiec rodziny Wolińskich (pochowany np. Antoni Woliński). Pochowani zostali także proboszcz Hryhoryj Romaneć (1867-1936, ukr. Григорій Романець), żołnierze Władysław Solarz (1919-2006), Tadeusz Pietryka (1925-2003), ppłk Eugeniusz Huczko (1935-2010), dyrektor szkoły Michał Wall (1932-1983).
Mieszkańcy
Nazwiska mieszkańców XIX wiek : Babiak, Basnik, Bohenko, Wahanka, Wenhryn, Wołowec, Hajdak, Gładysz, Huczko, Drabik, Drozd, Zając, Kapcio, Kerman, Kociuba, Krem, Muzyk, Ozupko, Pakosz, Paciorka, Podobiński, Smoła, Słomiany, Starak, Strogi, Tandor, Fenio, Chimiak, Cap, Czufin, Szapka, Szwed, Jaroszczak.
Do roku 1939 we wsi znajdował się dwór którego właścicielem był Antoni Woliński. Po 1946 we wsi zamieszkiwał Władysław Solarz[7].
Pobliskie miejscowości
- Sanok 2 km
- Międzybrodzie - 4 km
Zobacz też
Podobne nazwy
- Trepcza; albań. Trepça, serb. Trepča - osada założona przez saskich górników w roku 1303, jako wieś Trepice[8]
- Trybsz
- ↑ GUS. Bank Danych Lokalnych
- ↑ Tadeusz Pilat: Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z Wielkiem Ks. Krakowskiem. Lwów: 1890, s. 216.
- ↑ Alojzy Zielecki, Życie gospodarcze, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995. s. 405.
- ↑ Książka telefoniczna. 1939. s. 707. [dostęp 2015-05-26].
- ↑ "7. Trepcza, gm. Sanok, stan. 1, 2 – zespół dwóch grodzisk wczesnośredniowiecznych z reliktami starszego osadnictwa (epoka brązu, okres lateński) i unikatowym obiektem sakralnym (cerkwią) i cmentarzem przycerkiewnym z okresu wczesnego średniowiecza." [w:] Urząd Marszałkowski-Departament Edukacji i Kultury. Program opieki nad zabytkami w województwie podkarpackim. Rzeszów. 2006
- ↑ Władysław Krygowski.Beskid Niski : Pogórze Ciężkowickie (część wschodnia) i Pogórze Strzyżowsko-Dynowskie (część zachodnia). 1977. s. 33
- ↑ Józef Ząbkiewicz. Drogi zwycięstwa. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 4, Nr 11 (338) z 10-20 kwietnia 1985. Sanocka Fabryka Autobusów.
- ↑ Trepce, Trepia (Trepice, Tripce, Trepca, Tripza, Trepza, Trepia; "Trepice 1303 as a mining settlement and home to a Catholic parish. The Catholic Church was permitted under the patronage of Ragusan merchant colonies and Saxon miner." [w:] Kosovo: the Bradt travel guide, Gail Warrander, Verena Knaus. 2008
Linki zewnętrzne
- Trepcza, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 471.
- Trepcza, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 663.
| Wsie | |
|---|---|
| Osada | |
| Integralne. części wsi |
|
| Była wieś |
