Ssaki niższe

Ssaki niższe
	Metatheria
	Huxley, 1880
	; Koala (Phascolarctos cinereus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	ssaki niższe
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ssaki niższe (Metatheria) – infragromada ssaków żyworodnych, do której zaliczane są torbacze (Marsupialia) oraz spokrewnione z nimi taksony kopalne. Nazwa Metatheria została wprowadzona w 1880 przez T.H. Huxleya.

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

W tradycyjnej systematyce ssaków torbacze klasyfikowane były w randze rzędu obejmującego rodziny^[1]:

dydelfowate (Didelphidae)
zbójnikowate (Caenolestidae)
beztorbiki (Microbiotheriidae)
†wilki workowate (Thylacinidae)
mrówkożerowate (Myrmecobiidae)
niełazowate (Dasyuridae)
jamrajowate (Peramelidae)
krety workowate (Notoryctidae)
koalowate (Phascolarctidae)
wombatowate (Vombatidae)
pałankowate (Phalangeridae)
kanguroszczurowate (Potoroidae)
kangurowate (Macropodidae)
drzewnicowate (Burramyidae)
Pseudocheiridae
lotopałankowate (Petauridae)
ostronogowate (Tarsipedidae)
akrobatki (Acrobatidae)

W 1987 Aplin i Archer^[2] zaproponowali podział ssaków niższych na torbacze amerykańskie i torbacze australijskie. Wśród nich wyłonili 7 rzędów:

Filogeneza[edytuj | edytuj kod]

Możliwy kladogram Metatheria^[3]

o Metatheria [Marsupialia sensu lato]
|?- †Sinodelphys
|-- †Holoclemensia
|-- †Deltatheroida
`--o “Neometatheria”
   |?- †Aenigmadelphys
   |?- †Anchistodelphys
   |?- †Neometatheria genera et species indet.
   |?= †Boreometatheria
   `--o Notometatheria
      |?- †Ischyrodelphis
      |?- †Xenodelphis
      |?- †Pascualdelphys
      |?- †Peradectidae
      |-- †Sparassodonta
      `--o Marsupialia sensu lato
         |?- Paucituberculata (skąpoguzkowce)
         `--+-- †Hondadelphys
            `--+-- †Pucadelphys
               `--+-- †Andinodelphys
                  `--o Marsupialia sensu Rougier, Wible, & Novacek, 1998
                     |--+?- †Szalinia
                     |  `-- Didelphioidea [Didelphimorphia] (dydelfokształtne)
                     `-- Australidelphia

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Systematyka ssaków niższych według Wilsona i Reeder (1993). Przyjęto podział tradycyjny uwzględniający jeden rząd torbaczy.
↑ Aplin, K., M. Archer. 1987. Recent advances in marsupial systematics with a new syncretic classification. Pp. xv-lxxii in M. Archer, ed. Possums and Opossums: Studies in Evolution, Vol. 1. Chipping Norton: Surrey Beatty and Sons PTY Limited.
↑ Metatheria. Mikko's Phylogeny Archive. [dostęp 2009-08-24]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Metatheria. Palaeos. [dostęp 2008-04-05]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).

[1] Systematyka ssaków niższych według Wilsona i Reeder (1993). Przyjęto podział tradycyjny uwzględniający jeden rząd torbaczy.

[2] Aplin, K., M. Archer. 1987. Recent advances in marsupial systematics with a new syncretic classification. Pp. xv-lxxii in M. Archer, ed. Possums and Opossums: Studies in Evolution, Vol. 1. Chipping Norton: Surrey Beatty and Sons PTY Limited.

[3] Metatheria. Mikko's Phylogeny Archive. [dostęp 2009-08-24]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

ssaki wyższe (Eutheria) lub łożyskowce (Placentalia)	szczerbaki owadożerne wiewióreczniki nietoperze latawce naczelne ryjkonosowe tenreki złotokrety zajęczaki gryzonie drapieżne łuskowce rurkozębne nieparzystokopytne parzystokopytne walenie brzegowce †desmostyle trąbowce góralkowce włochacze
ssaki niższe (Metatheria)	amerykotorbowe dydelfokształtne skąpoguzkowce australotorbowe torbikowce niełazokształtne kretoworokształtne jamrajokształtne dwuprzodozębowce
Prassaki (Prototheria)	stekowce
incertae sedis	†allotery †morganukodonty †dokodonty †eutrykonodonty †symetrodonty †eupantotery †haramiidy †Durlstodon †Durlstotherium