Struktura organizacyjna Wojska Polskiego wiosną 1945

Struktura organizacyjna Wojska Polskiego – stan na dzień 10 maja 1945 roku.

1 maja 1945 Wojsko Polskie liczyło 334,8 tys. żołnierzy pełniących służbę w Naczelnym Dowództwie i Ministerstwie Obrony Narodowej, dwóch armiach polowych oraz jednostkach Odwodu Naczelnego Dowództwa. Po zakończeniu działań wojennych w Europie stan liczebny WP nadal rósł. 1 września 1945 w szeregach WP pełniło służbę 395 tys. żołnierzy.

10 maja 1945 roku stan bojowy WP liczył 161.181 żołnierzy, w tym: 55.889 w 1 Armii WP, 59.475 w 2 Armii WP oraz 45.817 w jednostkach podległych Naczelnemu Dowództwu WP. Zestawienie stanu bojowego nie obejmowało Lotnictwa WP oraz jednostek podporządkowanych MON i jednostek będących w operacyjnym podporządkowaniu Armii Radzieckiej.

Instytucje Centralne

• Naczelne Dowództwo WP
  • Sztab Główny
  • Dowództwa rodzajów wojsk i szefostwa służb
    • Dowództwo Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych
    • Dowództwo Artylerii
    • Szefostwo Wojsk Inżynieryjnych
    • Szefostwo Wojsk Chemicznych
    • Szefostwo Wojsk Łączności
  • Szefostwo Mobilizacji i Uzupełnień (przejęło część funkcji Głównego Sztabu Formowania)
  • Główne Kwatermistrzostwo WP (do 10 września 1944 Szefostwo Zaopatrzenia WP)
  • Główny Zarząd Polityczno-Wychowawczy
  • Wojskowy Instytut Naukowo – Wydawniczy
  • Najwyższy Sąd Wojskowy
  • Baza Oddziałów Desantowych przy Naczelnym Dowództwie WP (przemianowany Polski Sztab Partyzancki)

1 Armia Wojska Polskiego

• 1 Warszawska Dywizja Piechoty im.Tadeusza Kościuszki
• 2 Warszawska Dywizja Piechoty im. Henryka Dąbrowskiego
• 3 Pomorska Dywizja Piechoty im. Romualda Traugutta
• 4 Pomorska Dywizja Piechoty im. Jana Kilińskiego
• 6 Pomorska Dywizja Piechoty
• 1 Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej
• 1 Warszawska Samodzielna Brygada Kawalerii
• 1 Warszawska Brygada Pancerna im. Bohaterów Westerplatte (podporządkowana ACz)
• 1 Brygada Artylerii Armat
• 2 Pomorska Brygada Artylerii Haubic
• 3 Warszawska Brygada Artylerii Haubic
• 5 Brygada Artylerii Ciężkiej
• 4 Brygada Artylerii Przeciwpancernej
• 1 Warszawska Brygada Saperów
• 2 Brygada Zaporowa
• 1 Pułk Moździerzy
• 3 Zapasowy Pułk Piechoty
• 4 Pułk Czołgów Ciężkich
• 13 Pułk Artylerii Pancernej
• 1 Samodzielny Pułk Łączności

2 Armia Wojska Polskiego

• 1 Drezdeński Korpus Pancerny
• 2 Łużycka Dywizja Artylerii
• 3 Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej
• 5 Saska Dywizja Piechoty
• 7 Łużycka Dywizja Piechoty
• 8 Drezdeńska Dywizja Piechoty
• 9 Drezdeńska Dywizja Piechoty
• 10 Sudecka Dywizja Piechoty
• 4 Łużycka Brygada Saperów
• 9 Brygada Artylerii Przeciwpancernej
• 14 Brygada Artylerii Przeciwpancernej
• 16 Dnowsko-Łużycka Brygada Pancerna
• 3 Pułk Moździerzy
• 98 Pułk Moździerzy Gwardii
• 5 Zapasowy Pułk Piechoty
• 5 Pułk Czołgów Ciężkich
• 28 Pułk Artylerii Pancernej
• 4 Pułk Łączności
• 11 Batalion Budowy Mostów
• 14 Batalion Budowy Dróg

Odwody Naczelnego Dowództwa

• 11 Dywizja Piechoty
• 12 Dywizja Piechoty
• 13 Dywizja Piechoty
• 14 Dywizja Piechoty
• 1 Brygada Zaporowa
• 1 Samodzielny Batalion Kobiecy im. Emilii Plater

Dowództwo Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych

• 7 Samodzielny Pułk Czołgów Ciężkich (w trakcie formowania)
• 49 Samodzielny Pułk Artylerii Pancernej (w trakcie formowania)
• 51 Samodzielny Pułk Artylerii Pancernej (w trakcie formowania)
• 52 Samodzielny Pułk Artylerii Pancernej (w trakcie formowania)
• 3 Szkolny Pułk Czołgów

Dowództwo Artylerii

• Dowództwo 5 Dywizji Artylerii (w trakcie formowania)
• 10 Brygada Artylerii Ciężkiej
• 11 Brygada Artylerii Przeciwpancernej
• 4 Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej
• 1 Samodzielna Brygada Moździerzy
• 32 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej
• 21 Zapasowy Pułk Artylerii
• 59 Zapasowy Pułk Artylerii

Dowództwo Lotnictwa

• 1 Mieszany Korpus Lotniczy
  • 1 Dywizja Lotnictwa Bombowego
  • 2 Brandenburska Dywizja Lotnictwa Szturmowego
  • 3 Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego
• 4 Mieszana Dywizja Lotnictwa
• 12 pułk lotnictwa sanitarnego
• 13 pułk lotnictwa transportowego
• 14 pułk lotnictwa artylerii
• 15 szkolny pułk lotnictwa
• 17 pułk lotnictwa łącznikowego
• 18 pułk lotnictwa transportowego cywilnego
• 19 pułk lotnictwa transportowego cywilnego
• 3 eskadra lotnictwa łącznikowego
• 4 eskadra lotnictwa łącznikowego
• 5 eskadra lotnictwa łącznikowego
• 6 eskadra lotnictwa transportowego
• 7 eskadra lotnictwa transportowego
• 8 eskadra lotnictwa transportowego
• 6 pułk łączności

Szefostwo Wojsk Inżynieryjno-Saperskich

• 2 Warszawska Brygada Saperów
• 5 Mazurska Brygada Saperów
• 3 Brygada Pontonowo-Mostowa
• 2 Zapasowy Pułk Saperów

Szefostwo Wojsk Łączności

• 2 pułk łączności
• 3 pułk łączności
• 3 batalion łączności
• 9 batalion łączności
• 11 batalion łączności
• 22 batalion łączności
• 4 eskadra łączności
• 5 eskadra łączności

Główne Kwatermistrzostwo WP

• Dywizja Rolno-Gospodarcza
• 4 batalion eksploatacji dróg
• 5 batalion eksploatacji dróg
• 7 batalion budowy dróg
• 9 batalion budowy dróg
• 10 batalion budowy mostów
• 12 batalion budowy mostów
• 1 pułk samochodowy
• 3 batalion samochodowy
• 2 szkolny pułk samochodowy

Szefostwo Mobilizacji i Uzupełnień

• 1 Szkolna Dywizja Piechoty
• 1 zapasowy pułk piechoty
• 2 zapasowy pułk łączności
• 4 zapasowy pułk piechoty
• 6 zapasowy pułk piechoty
• 7 zapasowy pułk piechoty
• 8 zapasowy pułk piechoty
• 9 zapasowy pułk piechoty
• 4 zapasowy pułk kawalerii
• 1 morski batalion zapasowy

---

Brygada artylerii miała 3 pułki, brygada pancerna - 3 bataliony czołgów (w 1 BPanc dodatkowo batalion zmot), brygada saperów/pontonów - 4 bataliony, brygada kawalerii - 2 pułki, dywizja artylerii przeciwlotniczej - 4 pułki.

Bibliografia

• Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960 : skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.brak strony w książce
• Andrzej Wojtaszak, Kazimierz Kozłowski: Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X-XX wiek : materiały z sesji naukowej z 10 listopada 1999 r. : praca zbiorowa. Szczecin: Oddział Edukacji Obywatelskiej, 2001. ISBN 83-86992-76-X.brak strony w książce