Wikiprojekt:Tłumaczenie artykułów/Zegar Zagłady

Zegar Zagłady (ang. Doomsday Clock) – symboliczny zegar prowadzony od 1947 roku przez zarząd Bulletin of the Atomic Scientists na Uniwersytecie Chicagowskim. Pokazuje zawsze x minut do północy, gdzie "północ" oznacza zagładę rasy ludzkiej. Pierwotnie "zagłada" oznaczała zagrożenie wojną nuklearną, lecz koncepcja zegara ewoluowała tak, że w początkach XXI wieku zawierała też bronie nuklearne, technologie zmieniające klimat i "nowe osiągnięcia w naukach biologicznych i nanotechnologii, które mogą spowodować nieodwracalne szkody".

Od wprowadzenia, zegar pojawiał się na okładce każdego wydania Bulletin of the Atomic Scientists. Pierwsze przedstawienie graficzne zegara powstało w 1947 roku, gdy artystka Martyl Langsdorf (żona fizyka Alexandra Langsdorfa, pracującego nad Projektem Manhattan) została poproszona przez jednego z założycieli magazynu, Hymana Goldsmitha, o stworzenie okładki na wydanie czerwcowe.

Liczba minut przed północą - stopień zagrożenia nuklearnego, środowiskowego lub technologicznego - jest systematycznie uaktualniana. Zegar wskazuje aktualnie pięć minut do północy (za pięć dwunasta), a ostatnie przesunięcie o dwie minuty do przodu nastąpiło 17 stycznia 2007.

Zmiany czasu

Na początku, podczas zimnej wojny w 1947 roku, zegar wskazywał siedem minut do północy, następnie był przesuwany do przodu lub do tyłu, zależnie od stanu świata i stopnia zagrożenia wojną nuklearną. Jego ustawienie jest umowne i określane przez zarząd Bulletin of the Atomic Scientists w odpowiedzi na sytuację globalną.

Nie zawsze zmiana ustawień zegara mogła być na tyle szybka, by nadążyć za wydarzeniami światowymi; przykładem jest Kryzys kubański roku 1962, okres, gdy zagrożenie wojną nuklearną było bardzo wysokie. Kryzys kubański pojawił się, osiągnął punkt szczytowy i zamknął się w okresie kilku tygodni, kiedy to zegar nie mógł być tak szybko przestawiony, lub nie podjęto decyzji o jego przestawieniu. Mimo to, przestawienie zegara zwykle wzbudza światowe zainteresowanie.

Oficjalna informacja o najnowszej zmianie na "za pięć dwunasta" pojawiła się 17 stycznia 2007 o godzinie 14:30 GMT.

Wskazówki zegara były przesuwane 18 razy (od wyjściowej pozycji "siedem minut do północy" w roku 1947) w odpowiedzi na wydarzenia międzynarodowe:

Zegar Zagłady: liczba minut do północy, 1947-2007

Im niższa jest pozycja na wykresie, tym wyższe jest prawdopodobieństwo katastrofy.

Rok	Poz. min.	Czas	Zmiana	Powód
1947	7	11:53	—	Początkowe ustawienie Zegara Zagłady.
1949	3	11:57	-4	Związek Radziecki testuje swoją pierwszą bombę atomową.
1953	2	11:58	-1	W przeciągu dziewięciu miesięcy Stany Zjednoczone i Związek Radziecki testują bronie termojądrowe. Zegar jest najbliżej północy w historii.
1960	7	11:53	+5	W odpowiedzi na zauważenie zwiększonej kooperacji naukowej i publicznego zrozumienia zagrożenia pochodzącego od broni nuklearnej.
1963	12	11:48	+5	USA i ZSRR podpisują porozumienie częściowo zakazujące prób przeprowadzania prób broni jądrowej, ograniczając testy broni nuklearnej w powietrzu.
1968	7	11:53	-5	Francja i Chiny zdobywają i testują broń nuklearną (odpowiednio 1960 i 1964), wojny na Bliskim Wschodzie, w Indiach i w Wietnamie.
1969	10	11:50	+3	Senat USA podpisuje Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej (NPT).
1972	12	11:48	+2	USa i ZSRR podpisują SALT I i układ o niestosowaniu broni balistycznej.
1974	9	11:51	-3	Indie testują broń nuklearną o nazwie (Smiling Buddha), SALT II utyka w martwym punkcie.
1980	7	11:53	-2	Nadal impas w stosunkach USA-ZSRR, więcej wojen domowych i akcji terrorystycznych.
1981	4	11:56	-3	Nasila się wyścig zbrojeń, konflikty w Afganistanie, RPA i Polsce.
1984	3	11:57	-1	Dalsza eskalacja wyścigu zbrojeń podczas rządów Ronalda Reagana.
1988	6	11:54	+3	USA i ZSRR podpisują traktat o eliminacji broni nuklearnych średniego zasięgu, poprawiają sie wzajemne stosunki obu państw.
1990	10	11:50	+4	Upadek Muru Berlińskiego, sukces ruchów antykomunistycznych we Wschodniej Europie, zimna wojna zbliża się do końca.
1991	17	11:43	+7	USA i ZSRR podpisują START I. Zegar jest najdalej od północy w historii.
1995	14	11:46	-3	Globalne wydatki wojskowe stanowią przedłużenie zimnej wojny; niepokoje związane z możliwością rozprzestrzeniania się posowieckich broni i wiedzy.
1998	9	11:51	-5	Indie i Pakistan testują bronie nuklearne w pokazie agresji wet za wet; USA i Rosja natrafiają na problemy w dalszym zmniejszaniu ilości uzbrojenia.
2002	7	11:53	-2	Powolny postęp w globalnym rozbrojeniu nuklearnym; USA odrzuca serię traktatów kontrolujących uzbrojenie i informuje o planach wycofania się z układu o niestosowaniu rakiet balistycznych; terroryści zdobywają bronie nuklearne.
2007	5	11:55	-2	Korea Północna testuje bronie nuklearne, przypuszczalne ambicje nuklearne Iranu, odnowienie nacisku USA na przydatność wojskową broni nuklearnych, porażka we właściwym zabezpieczaniu materiałów nuklearnych, ciągła obecność 26000 sztuk broni nuklearnych w USA i Rosji. Eksperci oceniają, że do zagrożeń dla cywilizacji dochodzi globalne ocieplenie.

W kulturze popularnej

W fikcji

• Nawiązanie do Zegara Zagłady pojawia się w opowiadaniu Piersa Anthony'ego, Wielding a Red Sword, w którym mityczna Inkarnacja Wojny poprzez kontrolę ustawienia wskazówek zegara może doprowadzić do III wojny światowej.
• Ilustracje przedstawiające zegar, które znaleźć możemy w serii komiksowej Watchmen jest nawiązaniem do Zegara Zagłady. Na 18 stronie zeszytu #1, w gazecie leżącej na biurku Adriana Veidta widnieje nagłówek: "Zegar Zagłady Nuklearnej Zatrzymał Się Na Godzinie 11.55, Ostrzegają Eksperci".
• W książce Johna Bellairsa, The House with a Clock in Its Walls w fabułę wpleciony jest zegar odmierzający czas do zagłady.
• W komiksie "Stormwatch PHD". W zeszycie #4 znajdujemy wyjaśnienie, iż "oryginalny" zegar uzyskał magiczne moce, a przestawienie siłą jego wskazówek na godzinę 12 wywołałoby wojnę nuklearną.
• Nawiązanie w opowiadaniu Stephena KingaThe End of the Whole Mess.

W muzyce

• Utwór "2 Minutes to Midnight" z albumu Powerslave grupy Iron Maiden w całości jest aluzją do Zegara Zagłady. Na okładce singla maskotka Eddie znajduje się na tle wybuchu jądrowego.
• Piosenka "Def. Con. One." (DEFCON 1 to najwyższy poziom gotowości bojowej USA) zespołu Pop Will Eat Itself zawiera tekst:

Ten to doomsday, moving fast... Heads up! Mind that blast. No time to sleep, it's Def. Con. One. Can't get no sleep as the ticking ticks on.

• W tekście piosenki It's Hard (Why Did I Fall For That) grupy The Who znajdują się wersy:

Cztery minuty do północy w słoneczny dzień
Może jeśli będziemy się uśmiechać, zegar po prostu zgaśnie
Może zmusilibyśmy wskazówki, by ruszyły wstecz
"Może" to tylko słowo, może "może" jest klątwą... Po prostu wierzymy że możemy wyjść bez szwanku
Ale historia pyta, czemu w to wierzyliście.

Four minutes to midnight on a sunny day
Maybe if we smile the clock'll fade away
Maybe we can force the hands to just reverse
'Maybe' is a word, maybe 'maybe's' a curse... We simply believe that we'd remain intact
But history is asking why did you fall for that.

• Piosenka "Easy/Lucky/Free" zespołu Bright Eyes zawiera słowa:

Ustawiam zegarek według zegara atomowego. Słyszę odliczanie tłumu do chwili spadnięcia bomb. Zawsze sądziłem, że czasu będzie dosyć; nigdy nie pozwoliłem, by to mnie zawiodło.

I set my watch to the atomic clock. I hear the crowd count down 'til the bomb gets dropped. I always figured there'd be time enough; I never let it get me down.

• Bezpośrednio na Zegar Zagłady powołuje się Ozzy Osbourne w piosence "Thank God for the Bomb" z albumu The Ultimate Sin. Jednak sposób, w jaki przedstawiono Zegar, zupełnie odbiega od rzeczywistości:

Tarcza zegara zagłady
Spowodowała tysiąc wojen
Zbliżamy się do ostatniej godziny
A czas jest naszym jedynym wrogiem.

The face of the doomsday clock
Has launched a thousand wars
As we near the final hour
Time is the only foe we have.

• Australijski zespół Midnight Oil porusza kwestię Zegara Zagłady i zagrożenia wojną nuklearną w piosence "Minutes to Midnight" z płyty Red Sails in the Sunset. Na okładce albumu przedstawiono poruszającą wizję Sydney po fikcyjnym ataku nuklearnym.
• Album "Midnight in a Perfect World" amerykańskiego muzyka DJ Shadow, zawierający utwór Gift of Gab (grupy Blackalicious), jest aluzją do wojny nuklearnej, "zbliżamy się do północy"; szczególnie w lirycznej piosence "Gab Mix" z płyty Endtroducing....., reedycji z roku 2005.
• Piosenka "Five Minutes to Midnight" grupy Boys Like Girls może być nawiązaniem do Zegara Zagłady.
• Na okładce płyty amerykańskiego zespołu Alive 11:59, wybuch podczas próby Trinity pojawia się wraz z komentarzem: "Jest później, niż sądziliśmy..." (ang. "It's later than we thought...").
• Chaos Theory grupy Jumpsteady wspomina o Zegarze w otwierającej album piosence "Outcha Mouth", w której tekście pojawiają się słowa:

Jestem ostatnią sekundą, dźwiękiem zegara zagłady, jak otwarta koperta z wąglikiem...

I'm the last second, sound of doomsday clock, like an open box of anthrax...

• Funker Vogt, zespół tworzący muzykę w stylu industrial jasno nawiązuje do Zegara w refrenie utworu "History", singla z albumu Survivor (Survivor, konretnie w liniach:

Wojna niedługo się zacznie - jest już za dziesięć dwunasta.

The war will soon begin. It's already ten to twelve.

• W teledysku do singla Stinga "Russians" Zegar Zagłady jest reprezentowany przez zegar tykający nad bramą.
• W teledysku "S.O.S" zespołu ABC Zegar został użyty jako głowny temat.
• Album Linkin Park pt. Minutes to Midnight jest odwołaniem do Zegara Zagłady.
• Album The Smashing Pumpkins Zeitgeist zawiera piosenkę pt. "Doomsday Clock".
• W albumie Ozzy'ego Osbourne'a Black Rain znajduje się piosenka "Countdown's Begun" ("Odliczanie rozpoczęte"), odwołująca się do Zegara Zagłady.
• W albumie Lead Sails Paper Anchor zespołu Atreyu znajduje się piosenka pt. "Doomsday".
• W teledysku do piosenki "Party At Ground Zero" zespołu Fishbone, na początku znajduje się zdjęcie zegara wskazujące północ, a po nim następuje materiał archiwalny z eksplozją nuklearną.
• Piosenka "4 Minutes to Save The World" z repertuaru Madonny prawdopodobnie odnosi się do Zegara Zagłady.

W telewizji

• W jednym z odcinków Gumisiów (ang. "A Knight to Remember", pol. "Obłędny Rycerz") duch gumisia-rycerza pomaga Kabiemu zniszczyć tajemniczy Zegar Zagłady.
• Glenn Beck miał duży Zegar Zagłady na planie CNN Headline News, i niekiedy ustawiał czas, zależnie od newsów dnia.
• Tytuł jednego z odcinków Venture Brothers (Twenty Years to Midnight) jest nawiązaniem do Zegara Zagłady.
• Ósmy odcinek serialu Herosi jest zatytułowany "Seven Minutes to Midnight" ("Siedem minut przed północą"). Gdy powstawał, Zegar wskazywał właśnie tę godzinę. Również Sylar nosi zegarek, który zatrzymał się na tej godzinie. Seria zaczęła powstawać przed przesunięciem Zegara w roku 2007.
• Odcinek serialu Doctor Who pt. "Four to Doomsday" pojawił się w 1982 roku, kiedy zegar wskazywał za cztery dwunasta.

W grach

• W Magic: The Gathering (4. edycja) występuje artefakt nazwany Armageddon Clock (Zegar Apokalipsy), który zadaje rosnące obrażenia obu graczom.
• W Mage: The Awakening istnieje Cult of the Doomsday Clock (Kult Zegara Zagłady). Tworzą go magowie-renegaci, którzy chcą zniszczyć świat przez atakowanie samego czasu. Używają w tym celu Zegarów Zagłady, które czyszczą określony obszar historii.
• Gra RTS Rise of Nations ma licznik Apokalipsy, który obniża się z każdym wytstrzeleniem pocisku nuklearnego. Jeżeli dotrze do zera, wszyscy gracze przegrywają.
• W grze wideo Duke Nukem: Zero Hour (dla Nintendo 64) fragment nazwy (Zero Hour) jest odwołaniem do Zegara Zagłady.
• W dodatku do Command and Conquer Generals, C&C: Generals – Zero Hour, fragment nazwy (Zero Hour) jest odwołaniem do Zegara Zagłady.
• W trailerze Fallout 3 obok Chłopaka z Krypty można zobaczyć Zegar Zagłady.

Zobacz też

• Mutual Assured Destruction

Linki zewnętrzne

• Aktualne ustawienie Zegara Zagłady
• Linia czasu Zegara Zagłady
• Bulletin of the Atomic Scientists
• Naukowcy mówia: Zegar zbliża się do północy

Kategoria:Zegary [[ar:ساعة القيامة]] [[ca:Rellotge Doomsday]] [[de:Atomkriegsuhr]] [[en:Doomsday Clock]] [[es:Reloj del Apocalipsis]] [[eo:Apokalipsa horloĝo]] [[fr:Horloge de la fin du monde]] [[ko:최후의 날 시계]] [[it:Orologio dell'apocalisse]] [[he:שעון יום הדין]] [[ml:അന്ത്യദിനഘടികാരം]] [[ja:世界終末時計]] [[pt:Relógio do Apocalipse]] [[ru:Часы судного дня]] [[fi:Tuomiopäivän kello]] [[sv:Domedagsklockan]] [[th:นาฬิกาวันล้างโลก]] [[tr:Kıyamet Günü Saati]] [[uk:Годинник Апокаліпсису]] [[zh:末日之鐘]]