Zagórze (gmina w Generalnym Gubernatorstwie Warszawskim)
| gmina wiejska | |||
| 1915–1915[1] | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Województwo | |||
| Powiat | |||
| Data powstania |
27 lutego 1915[2] | ||
| Data likwidacji |
2 sierpnia 1915[3] | ||
| Siedziba | |||
| Szczegółowy podział administracyjny (1915) | |||
| |||
Zagórze – dawna gmina wiejska, istniejąca przejściowo w 1915 roku na okupowanym Zagłębiu Dąbrowskim podczas I wojny światowej. Siedzibą władz gminy był obszar dworski Zagórze.
Podczas I wojny światowej gmina Zagórze, należąca od 1867 do powiatu będzińskiego pod zaborem rosyjskim, została przedzieloną granicą państw okupacyjnych. Jej wschodnia, zasadnicza część z Zagórzem znalazła się pod okupacją austriacką, gdzie weszła w skład nowo utworzonego powiatu dąbrowskiego, zachowując nazwę Zagórze. Natomiast zachodnia część gminy Zagórze znalazła się pod okupacją niemiecką, gdzie weszła w skład reformowanego powiatu będzińskiego. W części tej okupant niemiecki utworzył 27 lutego 1915 drugą, odrębną gminę Zagórze, składającą się z następujących miejscowości[2]:
- Józefów,
- Konstantynów (z Pekinem),
- Modrzejów (z Hutą Puszkin),
- Środula,
- obszerna, niezurbanizowana część Zagórza na zachód od drogi Niwka–Dańdówka–Zagórze[4], stanowiąca głównie obszar dworski Zagórze-Majątek,
- obszerna, niezurbanizowana część Dańdówki na zachód od drogi Niwka–Dańdówka–Zagórze, obejmująca rurkownię i cegielnię Hrabia Renard oraz fabrykę lin drucianych A. Deichsel.
Dotychczasowy naczelnik gminy Zagórze przejął władze wójta nowej gminy Zagórze[2].
Nowa gmina Zagórze przetrwała pięć miesięcy, a jej rozpad trwał trzy dni:
- 31 lipca 1915 zachodnią część Dańdówki, obejmująca rurkownię i cegielnię Hrabia Renard oraz fabrykę lin drucianych A. Deichsel, włączono do Sosnowca[5];
- 1 sierpnia 1915 Konstantynów (z Pekinem) i Środulę włączono do Sosnowca, a sołtysów zwolniono z pracy[6];
- 2 sierpnia 1915 majątek Zagórze, włączono go do Sosnowca, natomiast z miejscowości Modrzejów i Huty Puszkin utworzono samodzielną gminę Modrzejów[3];
- wreszcie Józefów[7] włączono do strefy austriackiej, gdzie został zreintegrowany z tamtejszą gminą Zagórze[8], co ostatecznie oznaczało zupełny rozpad terytorialny gminy Zagórze w GGW i jej zniesienie.
Po zniesieniu gminy Modrzejów 1 listopada 1915, do Sosnowca[9], cały obszar niemieckiej gminy Zagórze znalazł się w granicach Sosnowca. Stan ten utrzymał się również po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, ponieważ żaden z obszarów włączonych do Sosnowca nie został zreintegrowany z gminą Zagórze[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jednostka administracyjna poza administracją polską.
- ↑ a b c Kreis-Blatt des Kreises Bendzin, 1915, No. 2 (str. 8)
- ↑ a b Kreis-Blatt des Kreises Bendzin, 1915, No. 23 / Gazeta Urzędowa Powiatu Będzińskiego, Nr 23 z 27 lipca 1915 (Ogłoszenie, str. 3)
- ↑ Współczesny ciąg ulic: Wojska Polskiego–11 Listopada–Braci Mieroszewskich
- ↑ Kreis-Blatt des Kreises Bendzin, 1915, No. 24 (str. 5)
- ↑ Kreis-Blatt des Kreises Bendzin, 1915, No. 21
- ↑ Zapewne z Dworem Mieroszewskich w Zagórzu, ponieważ znajdował się on między Józefowem a Zagórzem właściwym, na wschód od drogi Niwka–Dańdówka–Zagórze.
- ↑ Dziennik Urzędowy Obwodu Dąbrowskiego, 1915, R. 1, No 12, poz. 152
- ↑ Kreis-Blatt des Kreises Bendzin, 1915, No. 38 (str. 9)
- ↑ Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933