Koziegłowy (gmina w powiecie zawierciańskim)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Koziegłowy
gmina wiejska
1915–1950[1]
Państwo

 Polska

Województwo

1919–1939: kieleckie (II RP)
1945: kieleckie (PRL)
1945–1950: śląskie

Powiat

1919–1926: będziński
1927–1950: zawierciański

Data powstania

2 sierpnia 1915

Data likwidacji

1 stycznia 1950

Siedziba

Koziegłowy

Populacja (1921)
• liczba ludności


2830[2]

Szczegółowy podział administracyjny
Liczba miejscowości

3

brak współrzędnych

Koziegłowy (do 1870 i od 1950 miasto Koziegłowy) – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1915–1950, głównie w woj. kieleckim i śląskim. Siedzibą władz gminy była wieś Koziegłowy.

Za Królestwa Polskiego istniała gmina Koziegłowy w powiecie będzińskim w guberni piotrkowskiej z siedzibą w mieście Koziegłowy, stanowiącym odrębną gminę miejską[3][4][5]. W związku z pozbawieniem praw miejskich Koziegłów 19 maja?/31 maja 1870 byłe miasto nie zostało włączone do gminy Koziegłowy, lecz do sąsiedniej gminy Rudnik Wielki[6].

2 sierpnia 1915, podczas I wojny światowej, niemieckie władze okupacyjne z gminy Rudnik Wielki wydzieliły miejscowość Koziegłowy wraz z koloniami Wyłągi, Koziegłowy, Reczek, Rozochacz i Świnie, tworząc z nich samodzielną gminę Koziegłowy. Natomiast aby uniknąć dwóch jednostek o tej samej nazwie, dotychczasową (wielowioskową) gminę Koziegłowy przemianowano na gminę Koziegłówki[7].

Za II RP gmina Koziegłowy początkowo należała do powiatu będzińskiego w woj. kieleckim[8][9]. 1 stycznia 1927 roku gmina weszła w skład nowo utworzonego powiatu zawierciańskiego w tymże województwie[10]. 31 października 1933 gminę Koziegłowy podzielono na dwie gromady: Koziegłowy i Rosochacz[11].

Po wojnie gmina przez bardzo krótki czas zachowała przynależność administracyjną, lecz już 18 sierpnia 1945 roku została wraz z całym powiatem zawierciańskim przyłączona do woj. śląskiego[12].

1 stycznia 1947 z zachodniej części gromady Rosochacz w gminie Koziegłowy utworzono nową gromadę Wylągi, składającej się z samej kolonii Wylągi[13]. Według stanu z 1 kwietnia 1949 gmina podzielona była na trzy gromady: Koziegłowy, Rosochacz i Wylągi[14].

Jako gmina wiejska jednostka przestała funkcjonować 1 stycznia 1950 roku w związku z przekształceniem jednostki w gminę miejską[15].

Sąsiednia gmina Koziegłówki przetrwała do reformy gminnej w 1954 roku[16], po czym została reaktywowana w 1973 roku obok nowej gminy Koziegłowy (bez miasta Koziegłowy)[17]. 15 stycznia 1976 roku gmina Koziegłówki została zniesiona przez połączenie ze znoszoną gminą Pińczyce oraz dotychczasową gminą Koziegłowy w nową gminę Koziegłowy[18]. Jednostkę tę połączono z miastem Koziegłowy w 1992 roku[19].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. kieleckiego; w czasie I i II wojny światowej przejściowo poza administracją polską
  2. Liczba ludności z publikacji "Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej – Tom III – Województwo Kieleckie", Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1925
  3. Postanowienie z 17 (29) września 1866, ogłoszone 5 (17) stycznia 1867 (Dziennik Praw, rok 1866, tom 66, nr 219, s. 279)
  4. Postanowienie z 29 grudnia 1867 (10 stycznia 1868), ogłoszone 8 (20) lutego 1868 (Dziennik Praw, rok 1868, tom 67, nr 228, s. 359)
  5. Powiat będziński, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 119.
  6. Postanowienie z 20 marca (1 kwietnia) 1870, ogłoszone 19 (31) maja 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, s. 123)
  7. Kreis-Blatt des Kreises Bendzin, 1915, No. 23 / Gazeta Urzędowa Powiatu Będzińskiego, Nr 23 z 27 lipca 1915 (Ogłoszenie, str. 3)
  8. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej – Tom III – Województwo Kieleckie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1925
  9. Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
  10. Dz.U. z 1926 r. nr 125, poz. 727
  11. Kielecki Dziennik Wojewódzki. 1933, nr 27, poz. 182
  12. Dz.U. z 1945 r. nr 27, poz. 167
  13. Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki, 1947, nr 4, poz. 35
  14. Śląski Dziennik Wojewódzki, 1949, nr 11, poz. 178
  15. Dz.U. z 1949 r. nr 60, poz. 469
  16. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  17. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  18. Dz.U. z 1976 r. nr 1, poz. 12
  19. Dz.U. z 1991 r. nr 87, poz. 397