Przejdź do zawartości

Józef Bilczewski: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawa linków i kategorii (biskupi lwowscy) przy użyciu AWB
Tanja5 (dyskusja | edycje)
WP:SK, wspomnienie na świecie 20 marca+przypis
Linia 15: Linia 15:
|Miejsce_kanonizacji =[[Rzym]]
|Miejsce_kanonizacji =[[Rzym]]
|Kanonizowany_przez =[[Benedykt XVI|Benedykta XVI]]
|Kanonizowany_przez =[[Benedykt XVI|Benedykta XVI]]
|Wspomnienie =[[23 października]]
|Wspomnienie =[[20 marca]], [[23 października]] <small>([[Kościół katolicki w Polsce]])</small>
|Atrybuty =
|Atrybuty =
|Patron =
|Patron =
Linia 28: Linia 28:
|imię przybrane oryginalne =
|imię przybrane oryginalne =
|tytuł =
|tytuł =
|grafika =
|grafika =
|herb =
|herb =
|dewiza =
|dewiza =
|dewiza - j. polski =
|dewiza - j. polski =
|państwo =
|państwo =
|data urodzenia =
|data urodzenia =
Linia 77: Linia 77:
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Władysław Bandurski]]|30 grudnia 1906}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Władysław Bandurski]]|30 grudnia 1906}}
}}
}}
'''Józef Bilczewski''' (ur. [[26 kwietnia]] [[1860]] w [[Wilamowice|Wilamowicach]], zm. [[20 marca]] [[1923]] we [[Lwów|Lwowie]]) – polski [[święty]] [[Kościół katolicki|Kościoła katolickiego]], [[biskupi lwowscy (Kościół łaciński)|arcybiskup lwowski obrządku łacińskiego]], profesor [[teologia dogmatyczna|teologii dogmatycznej]] na [[Uniwersytet Lwowski|Uniwersytecie Jana Kazimierza]] we [[Lwów|Lwowie]], [[rektor]] tego Uniwersytetu.

'''Święty Józef Bilczewski''' (ur. [[26 kwietnia]] [[1860]] w [[Wilamowice|Wilamowicach]], zm. [[20 marca]] [[1923]] we [[Lwów|Lwowie]]) – polski [[święty]] [[Kościół katolicki|Kościoła katolickiego]], [[biskupi lwowscy (Kościół łaciński)|arcybiskup lwowski obrządku łacińskiego]], profesor [[teologia dogmatyczna|teologii dogmatycznej]] na [[Uniwersytet Lwowski|Uniwersytecie Jana Kazimierza]] we [[Lwów|Lwowie]], [[rektor]] tego Uniwersytetu.


== Biografia ==
== Biografia ==
=== Dzieciństwo i młodość ===
=== Dzieciństwo i młodość ===
Urodził się w [[Wilamowice|Wilamowicach]] koło [[Kęty|Kęt]] w ubogiej rodzinie stolarza-cieśli, a zarazem rolnika – Franciszka Biby i Anny z Fajkiszów. W latach [[1868]]-[[1872]] uczęszczał do szkoły ludowej w Wilamowicach (trzy klasy) i Kętach (czwarta klasa). W latach [[1872]]-[[1880]] był uczniem gimnazjum w [[Wadowice|Wadowicach]], w którym zdał z odznaczeniem maturę. Następnie wstąpił do [[Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Krakowskiej|Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Krakowskiej]]. Jednocześnie rozpoczął studia na Wydziale Teologicznym [[UJ|Uniwersytetu Jagiellońskiego]]. Równolegle był słuchaczem wykładów na Wydziale Filozoficznym. Obydwa fakultety ukończył z wynikiem celującym.
Urodził się w [[Wilamowice|Wilamowicach]] koło [[Kęty|Kęt]] w ubogiej rodzinie stolarza-cieśli, a zarazem rolnika – Franciszka Biby i Anny z Fajkiszów. W latach [[1868]]-[[1872]] uczęszczał do szkoły ludowej w Wilamowicach (trzy klasy) i Kętach (czwarta klasa). W latach [[1872]]-[[1880]] był uczniem gimnazjum w [[Wadowice|Wadowicach]], w którym zdał z odznaczeniem maturę. Następnie wstąpił do [[Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Krakowskiej|Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Krakowskiej]]. Jednocześnie rozpoczął studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Równolegle był słuchaczem wykładów na Wydziale Filozoficznym. Obydwa fakultety ukończył z wynikiem celującym.


=== Kapłaństwo i praca naukowa ===
=== Kapłaństwo i praca naukowa ===
[[6 lipca]] [[1884]] przyjął [[święcenia kapłańskie]] z rąk [[kardynał]]a [[Albin Dunajewski|Albina Dunajewskiego]]. Po święceniach, w [[1895]] pełnił posługę kapłańską w [[Mogiła (Kraków)|Mogile]] k. [[Kraków|Krakowa]].
[[6 lipca]] [[1884]] przyjął [[święcenia kapłańskie]] z rąk [[kardynał]]a [[Albin Dunajewski|Albina Dunajewskiego]]. Po święceniach, w [[1895]] pełnił posługę kapłańską w [[Mogiła (Kraków)|Mogile]] k. [[Kraków|Krakowa]].
W latach [[1885]]-[[1986]] studiował na Wydziale Teologicznym [[Uniwersytet Wiedeński|Uniwersytetu Wiedeńskiego]], dokąd został skierowany przez kard. [[Albin Dunajewski|Albina Dunajewskiego]], gdzie ciągu dwóch lat uzyskał stopień doktora teologii. W latach [[1886]]-[[1887]] studiował archeologię starochrześcijańską na [[Uniwersytet Gregoriański|Uniwersytecie Gregoriańskim]] w [[Rzym]]ie a w [[1888]] przez jeden semestr teologię dogmatyczną w Instytucie Teologicznym w [[Paryż]]u.
W latach [[1885]]-[[1986]] studiował na Wydziale Teologicznym [[Uniwersytet Wiedeński|Uniwersytetu Wiedeńskiego]], dokąd został skierowany przez kard. [[Albin Dunajewski|Albina Dunajewskiego]], gdzie ciągu dwóch lat uzyskał stopień doktora teologii. W latach [[1886]]-[[1887]] studiował archeologię starochrześcijańską na [[Papieski Uniwersytet Gregoriański|Uniwersytecie Gregoriańskim]] w [[Rzym]]ie a w [[1888]] przez jeden semestr teologię dogmatyczną w Instytucie Teologicznym w [[Paryż]]u.
W lata [[1888]]-[[1890]] po powrocie do kraju pracował przez rok jako wikariusz i katecheta w [[Kęty|Kętach]], przez następny rok w tym samym charakterze w Krakowie przy [[Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Krakowie|kościele św. Piotra i Pawła]] oraz jako suplent katechety (zastępca etatowego nauczyciela) w Gimnazjum św. Anny.
W lata [[1888]]-[[1890]] po powrocie do kraju pracował przez rok jako wikariusz i katecheta w [[Kęty|Kętach]], przez następny rok w tym samym charakterze w Krakowie przy [[Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Krakowie|kościele św. Piotra i Pawła]] oraz jako suplent katechety (zastępca etatowego nauczyciela) w Gimnazjum św. Anny.
W [[1890]] na bazie rozprawy pt. ''Archeologia chrześcijańska wobec historii Kościoła i dogmatu'' habilitował się na [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytecie Jagiellońskim]] z [[dogmatyka|dogmatyki]] fundamentalnej. W [[1891]] mianowany został profesorem nadzwyczajnym dogmatyki specjalnej i objął Katedrę Dogmatyki Szczegółowej na Wydziale Teologicznym [[Uniwersytet Lwowski|Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie]]. W [[1893]] uzyskał tytuł profesora zwyczajnego. W roku akademickim [[1896]]/[[1897]] był dziekanem Wydziału Teologii, a w [[1900]] rektorem Uniwersytetu Jana Kazimierza.
W [[1890]] na bazie rozprawy pt. ''Archeologia chrześcijańska wobec historii Kościoła i dogmatu'' habilitował się na [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytecie Jagiellońskim]] z [[dogmatyka|dogmatyki]] fundamentalnej. W [[1891]] mianowany został profesorem nadzwyczajnym dogmatyki specjalnej i objął Katedrę Dogmatyki Szczegółowej na Wydziale Teologicznym [[Uniwersytet Lwowski|Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie]]. W [[1893]] uzyskał tytuł profesora zwyczajnego. W roku akademickim [[1896]]/[[1897]] był dziekanem Wydziału Teologii, a w [[1900]] rektorem Uniwersytetu Jana Kazimierza.
Linia 93: Linia 92:


=== Biskupstwo ===
=== Biskupstwo ===
[[17 grudnia]] [[1900]] papież [[Papież Leon XIII|Leon XIII]] ustanowił go metropolitą arcybiskupem lwowskim obrządku łacińskiego.
[[17 grudnia]] [[1900]] papież [[Leon XIII]] ustanowił go metropolitą arcybiskupem lwowskim obrządku łacińskiego.
[[20 stycznia]] [[1901]] w katedrze we Lwowie uzyskał sakrę biskupią z rąk kard. [[Jan Puzyna|Jana Puzyny]]. Współkonsekratorami byli: abp lwowski obrządku greckokatolickiego [[Andrzej Szeptycki]] i biskup przemyski [[Józef Sebastian Pelczar]]. W 1901 roku, w [[Czerniowce|Czerniowcach]], został członkiem wspólnoty katolickiej ''K.D.St.V. Frankonia-[[Czerniowce|Czernowitz]]'' w niemieckim [[Cartellverband]].
[[20 stycznia]] [[1901]] w katedrze we Lwowie uzyskał sakrę biskupią z rąk kard. [[Jan Puzyna|Jana Puzyny]]. Współkonsekratorami byli: abp lwowski obrządku greckokatolickiego [[Andrzej Szeptycki]] i biskup przemyski [[Józef Sebastian Pelczar]]. W 1901 roku, w [[Czerniowce|Czerniowcach]], został członkiem wspólnoty katolickiej ''K.D.St.V. Frankonia-[[Czerniowce|Czernowitz]]'' w niemieckim [[Cartellverband]].


Linia 103: Linia 102:


=== Postawa w czasie walk polsko-ukraińskich ===
=== Postawa w czasie walk polsko-ukraińskich ===
W czasie [[Bitwa o Lwów 1918-1919|walk polsko-ukraińskich o Lwów]] w listopadzie [[1918]] stał na czele komitetu ratunkowego, który dostarczał żywność najbiedniejszym. Obaj arcybiskupi kościoła katolickiego we Lwowie: łaciński arcybiskup Józef Bilczewski i greckokatolicki metropolita [[Andrzej Szeptycki]] nie tylko próbowali pośredniczyć w toczących się rokowaniach, ale pod wpływem nuncjusza apostolskiego [[Papież Pius XI|Achillesa Rattiego]] odczytali [[16 listopada]] [[1918]] listy pasterskie, nawołujące wiernych do zaprzestania rozlewu krwi. Józef Bilczewski odznaczał się wielką wrażliwością społeczną, troską o biedotę. Usiłował zmniejszać konflikty polsko-ukraińskie.
W czasie [[Bitwa o Lwów 1918-1919|walk polsko-ukraińskich o Lwów]] w listopadzie [[1918]] stał na czele komitetu ratunkowego, który dostarczał żywność najbiedniejszym. Obaj arcybiskupi kościoła katolickiego we Lwowie: łaciński arcybiskup Józef Bilczewski i greckokatolicki metropolita [[Andrzej Szeptycki]] nie tylko próbowali pośredniczyć w toczących się rokowaniach, ale pod wpływem nuncjusza apostolskiego [[Pius XI|Achillesa Rattiego]] odczytali [[16 listopada]] [[1918]] listy pasterskie, nawołujące wiernych do zaprzestania rozlewu krwi. Józef Bilczewski odznaczał się wielką wrażliwością społeczną, troską o biedotę. Usiłował zmniejszać konflikty polsko-ukraińskie.


=== Propagator kultu NMP Królowej Polski ===
=== Propagator kultu NMP Królowej Polski ===
Linia 126: Linia 125:
[[26 czerwca]] [[2001]] [[beatyfikacja|beatyfikowany]] przez [[Papież]]a [[Jan Paweł II|Jana Pawła II]] podczas jego wizyty we Lwowie. [[Kanonizacja]] Józefa Bilczewskiego przez papieża [[Benedykt XVI|Benedykta XVI]] odbyła się [[Październik 2005|23 października 2005]] w [[Rzym]]ie. Datę kanonizacji wyznaczył jeszcze [[Jan Paweł II]].
[[26 czerwca]] [[2001]] [[beatyfikacja|beatyfikowany]] przez [[Papież]]a [[Jan Paweł II|Jana Pawła II]] podczas jego wizyty we Lwowie. [[Kanonizacja]] Józefa Bilczewskiego przez papieża [[Benedykt XVI|Benedykta XVI]] odbyła się [[Październik 2005|23 października 2005]] w [[Rzym]]ie. Datę kanonizacji wyznaczył jeszcze [[Jan Paweł II]].


[[Wspomnienie liturgiczne]] w Kościele katolickim obchodzone jest [[23 października]], w rocznicę kanonizacji.
[[Wspomnienie liturgiczne]] w Kościele katolickim na świecie obchodzone jest w dzienną pamiątkę śmierci (20 marca)<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.santiebeati.it/dettaglio/90660|tytuł=San Giuseppe (Josef) Bilczewski|autor=Antonio Borrelli|opublikowany=Enciclopedia dei Santi|język=it|data dostępu=2012-03-15}}</ref>. [[Kościół katolicki w Polsce]] wspomina świętego [[23 października]], w rocznicę kanonizacji.


== Kult i upamiętnienie ==
== Kult i upamiętnienie ==
* [[27 września]] [[2007]] kardynał [[Marian Jaworski]] w kaplicy Matki Bożej Częstochowskiej znajdującej się w podziemiach [[Bazylika św. Piotra na Watykanie|bazyliki św. Piotra]] poświęcił mozaikę ku czci Św. Józefa Bilczewskiego.
* [[27 września]] [[2007]] kardynał [[Marian Jaworski]] w kaplicy Matki Bożej Częstochowskiej znajdującej się w podziemiach [[Bazylika św. Piotra na Watykanie|bazyliki św. Piotra]] poświęcił mozaikę ku czci Św. Józefa Bilczewskiego.
* [[29 czerwca]] [[2009]] [[Konferencja Episkopatu Polski]] opublikowała list pasterski z okazji 150. rocznicy urodzin Świętego Arcybiskupa Józefa Bilczewskiego<ref>{{cytuj stronę|url=http://episkopat.pl/?a=dokumentyKEP&doc=2010629_0|tytuł=Świadek miłości ofiarnej|nazwisko=|opublikowany=|data dostępu=2010-06-29}}</ref>
* [[29 czerwca]] [[2009]] [[Konferencja Episkopatu Polski]] opublikowała list pasterski z okazji 150. rocznicy urodzin Świętego Arcybiskupa Józefa Bilczewskiego<ref>{{cytuj stronę|url=http://episkopat.pl/?a=dokumentyKEP&doc=2010629_0|tytuł=Świadek miłości ofiarnej|nazwisko=|opublikowany=|data dostępu=2010-06-29}}</ref>
* [[23 października]] [[2009]] przy [[Seminarium Duchowne we Lwowie|Wyższym Seminarium Duchownym Archidiecezji Lwowskiej we Lwowie-Brzuchowicach]] rozpoczął działalność dla osób świeckich [[Instytut Teologiczny im. św. Józefa Bilczewskiego]]<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.kresy.pl/wydarzenia?zobacz/instytut-teologiczny-we-lwowie-rozpoczal-dzialalnosc | tytuł = Instytut Teologiczny we Lwowie rozpoczął działalność. | autor = | data = | data dostępu = }}</ref>.
* [[23 października]] [[2009]] przy [[Seminarium Duchowne we Lwowie|Wyższym Seminarium Duchownym Archidiecezji Lwowskiej we Lwowie-Brzuchowicach]] rozpoczął działalność dla osób świeckich [[Instytut Teologiczny im. św. Józefa Bilczewskiego]]<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.kresy.pl/wydarzenia?zobacz/instytut-teologiczny-we-lwowie-rozpoczal-dzialalnosc | tytuł = Instytut Teologiczny we Lwowie rozpoczął działalność. | autor = | data = | data dostępu =}}</ref>.
* [[29 kwietnia]] [[2010]] z okazji 150. rocznicy urodzin św. abp. J. Bilczewskiego [[Senat Rzeczypospolitej Polskiej|Senat]] Rzeczypospolitej Polskiej podjął uchwałę składającą Mu hołd i wyrazy wdzięczności<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.senat.pl/k7/dok/uch/053/833uch.pdf|tytuł=Uchwała Senatu RP|nazwisko=|opublikowany=|data dostępu=2010-05-18}}</ref>,<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.ryszka.com/przemowienia/przemowienia_07_53_1.html|tytuł=Przemówienie senatora Czesława Ryszki|nazwisko=|opublikowany=|data dostępu=2010-05-18}}</ref>
* [[29 kwietnia]] [[2010]] z okazji 150. rocznicy urodzin św. abp. J. Bilczewskiego [[Senat Rzeczypospolitej Polskiej|Senat]] Rzeczypospolitej Polskiej podjął uchwałę składającą Mu hołd i wyrazy wdzięczności<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.senat.pl/k7/dok/uch/053/833uch.pdf|tytuł=Uchwała Senatu RP|nazwisko=|opublikowany=|data dostępu=2010-05-18}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://www.ryszka.com/przemowienia/przemowienia_07_53_1.html|tytuł=Przemówienie senatora Czesława Ryszki|nazwisko=|opublikowany=|data dostępu=2010-05-18}}</ref>,


== Zobacz też ==
== Zobacz też ==
{{Portal|Święci|grafika=SaintIcon.PNG}}{{Portal|Katolicyzm|grafika=Icone papauté.svg}}
{{Portal|Święci|grafika=SaintIcon.PNG}}{{Portal|Katolicyzm|grafika=Icone papauté.svg}}
* [[święci i błogosławieni Kościoła katolickiego]]
* [[Modlitwa za wstawiennictwem świętego|modlitwa za pośrednictwem świętego]]
* [[Polscy święci i błogosławieni]]
* [[beatyfikowani i kanonizowani przez Jana Pawła II]]
* [[beatyfikowani i kanonizowani przez Jana Pawła II]]
* [[wstawiennictwo świętych|modlitwa za wstawiennictwem świętego]]
* [[polscy święci i błogosławieni]]
* [[święci i błogosławieni Kościoła katolickiego]]


{{Przypisy}}
{{Przypisy}}

== Literatura ==
{{Bibliografia|1=
* {{cytuj książkę | tytuł = [[Polski Słownik Biograficzny]] | tom = 2 | wydawca = [[Polska Akademia Umiejętności]] – Skład Główny w Księgarniach [[Gebethner i Wolff|Gebethnera i Wolffa]] | miejsce = [[Kraków]] | rok = 1936 | tytuł tomu = Beyzym Jan – Brownsford Marja | rozdział = Bilczewski Józef| autor r = Ks. Stanisław Szurek | strony = 94–95}} Reprint: [[Zakład Narodowy im. Ossolińskich]], Kraków 1989, ISBN 8304032910
}}


== Linki zewnętrzne ==
== Linki zewnętrzne ==
{{Linki zewnętrzne|1=
* [http://www.vatican.va/news_services/liturgy/saints/ns_lit_doc_20010626_bilczewski_pl.html Życiorys św. Józefa Bilczewskiego na stronie internetowej Watykanu]
* [http://www.vatican.va/news_services/liturgy/saints/ns_lit_doc_20010626_bilczewski_pl.html Życiorys św. Józefa Bilczewskiego na stronie internetowej Watykanu]
* [http://www.jozef.bilczewski.pl Strona poświęcona św. abp. Józefowi Bilczewskiemu]
* [http://www.jozef.bilczewski.pl Strona poświęcona św. abp. Józefowi Bilczewskiemu]
* {{Catholic-hierarchy|biskup|bbilc|Józef Bilczewski}}
* {{Catholic-hierarchy|biskup|bbilc|Józef Bilczewski}}
}}

== Literatura dodatkowa ==
{{Bibliografia start}}
* {{cytuj książkę | tytuł = [[Polski Słownik Biograficzny]] | tom = 2 | wydawca = [[Polska Akademia Umiejętności]] – Skład Główny w Księgarniach [[Gebethner i Wolff|Gebethnera i Wolffa]] | miejsce = [[Kraków]] | rok = 1936 | tytuł tomu = Beyzym Jan – Brownsford Marja | rozdział = Bilczewski Józef| autor r = Ks. Stanisław Szurek | strony = 94–95}} Reprint: [[Zakład Narodowy im. Ossolińskich]], Kraków 1989, ISBN 8304032910
{{Bibliografia stop}}


{{Władca-Arcybiskup| biskupi=lwowscy| arcybiskup=lwowski| poprzednik=[[Seweryn Morawski]]| następca=[[Bolesław Twardowski]]| lata=1900 - 1923|}}
{{Władca-Arcybiskup| biskupi=lwowscy| arcybiskup=lwowski| poprzednik=[[Seweryn Morawski]]| następca=[[Bolesław Twardowski]]| lata=1900 - 1923|}}

Wersja z 01:29, 16 mar 2012

{{{rodzaj}}}
{{{imię}}}
{{{tytuły}}}
[[Plik:{{{grafika}}}|240x240px|alt=Ilustracja|{{{podpis grafiki}}}]]
{{{podpis grafiki}}}
Data i miejsce urodzenia

{{{data urodzenia}}}
{{{miejsce urodzenia}}}

Data i miejsce śmierci

{{{data śmierci}}}
{{{miejsce śmierci}}}

Czczony przez

{{{kościół}}}

Beatyfikacja

{{{data beatyfikacji}}}
{{{miejsce beatyfikacji}}}
przez {{{beatyfikujący}}}

Kanonizacja

{{{data kanonizacji}}}
{{{miejsce kanonizacji}}}
przez {{{kanonizujący}}}

Wspomnienie

{{{wspomnienie}}}

Atrybuty

{{{atrybuty}}}

Patron

{{{patron}}}

Szczególne miejsca kultu

{{{miejsce kultu}}}

[[Plik:{{{faksymile}}}|130x100px|alt=Faksymile|{{{opis faksymile}}}]]
{{{opis faksymile}}}
Józef Bilczewski
ilustracja
Data urodzenia

26 kwietnia 1860

Data śmierci

20 marca 1923

Miejsce pochówku

Cmentarz Janowski we Lwowie, Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny we Lwowie

arcybiskup metropolita lwowski
Okres sprawowania

1900–1923

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

6 lipca 1884

Nominacja biskupia

17 grudnia 1900

Sakra biskupia

20 stycznia 1901

Sukcesja apostolska
Data konsekracji

20 stycznia 1901

Konsekrator

Jan Puzyna

Współkonsekratorzy

Andrzej Szeptycki
Józef Sebastian Pelczar

Józef Bilczewski (ur. 26 kwietnia 1860 w Wilamowicach, zm. 20 marca 1923 we Lwowie) – polski święty Kościoła katolickiego, arcybiskup lwowski obrządku łacińskiego, profesor teologii dogmatycznej na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, rektor tego Uniwersytetu.

Biografia

Dzieciństwo i młodość

Urodził się w Wilamowicach koło Kęt w ubogiej rodzinie stolarza-cieśli, a zarazem rolnika – Franciszka Biby i Anny z Fajkiszów. W latach 1868-1872 uczęszczał do szkoły ludowej w Wilamowicach (trzy klasy) i Kętach (czwarta klasa). W latach 1872-1880 był uczniem gimnazjum w Wadowicach, w którym zdał z odznaczeniem maturę. Następnie wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Krakowskiej. Jednocześnie rozpoczął studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Równolegle był słuchaczem wykładów na Wydziale Filozoficznym. Obydwa fakultety ukończył z wynikiem celującym.

Kapłaństwo i praca naukowa

6 lipca 1884 przyjął święcenia kapłańskie z rąk kardynała Albina Dunajewskiego. Po święceniach, w 1895 pełnił posługę kapłańską w Mogile k. Krakowa. W latach 1885-1986 studiował na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Wiedeńskiego, dokąd został skierowany przez kard. Albina Dunajewskiego, gdzie ciągu dwóch lat uzyskał stopień doktora teologii. W latach 1886-1887 studiował archeologię starochrześcijańską na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie a w 1888 przez jeden semestr teologię dogmatyczną w Instytucie Teologicznym w Paryżu. W lata 1888-1890 po powrocie do kraju pracował przez rok jako wikariusz i katecheta w Kętach, przez następny rok w tym samym charakterze w Krakowie przy kościele św. Piotra i Pawła oraz jako suplent katechety (zastępca etatowego nauczyciela) w Gimnazjum św. Anny. W 1890 na bazie rozprawy pt. Archeologia chrześcijańska wobec historii Kościoła i dogmatu habilitował się na Uniwersytecie Jagiellońskim z dogmatyki fundamentalnej. W 1891 mianowany został profesorem nadzwyczajnym dogmatyki specjalnej i objął Katedrę Dogmatyki Szczegółowej na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. W 1893 uzyskał tytuł profesora zwyczajnego. W roku akademickim 1896/1897 był dziekanem Wydziału Teologii, a w 1900 rektorem Uniwersytetu Jana Kazimierza.

Był mnemonikiem. Odznaczał się niewiarygodnymi zdolnościami zapamiętywania tekstów przeczytanych książek. Napisał szereg prac naukowych, m.in. Archeologia chrześcijańska wobec historii kościoła i dogmatu oraz Eucharystia w świetle najdawniejszych pomników piśmiennych, ikonograficznych i epigraficznych.

Biskupstwo

17 grudnia 1900 papież Leon XIII ustanowił go metropolitą arcybiskupem lwowskim obrządku łacińskiego. 20 stycznia 1901 w katedrze we Lwowie uzyskał sakrę biskupią z rąk kard. Jana Puzyny. Współkonsekratorami byli: abp lwowski obrządku greckokatolickiego Andrzej Szeptycki i biskup przemyski Józef Sebastian Pelczar. W 1901 roku, w Czerniowcach, został członkiem wspólnoty katolickiej K.D.St.V. Frankonia-Czernowitz w niemieckim Cartellverband.

Praca duszpasterska

Dzięki jego inicjatywie powstało na terenie archidiecezji lwowskiej 330 obiektów sakralnych na czele z monumentalnym kościołem świętej Elżbiety we Lwowie. Wspierał rozwój Wilamowic, a także miejscową społeczność i jej życie edukacyjne. W swojej pracy duszpasterskiej wzorował się na bł. Jakubie Strzemię. Pragnął pomagać wszystkim potrzebującym pomocy materialnej i duchowej. Głosił pogląd, że sama praca w kościele nie wystarcza, że należy do niej dołączyć pracę społeczną dążącą do oświecenia i poprawy bytu materialnego parafian oraz do usunięcia wszelkiego rodzaju nadużyć, którym ulegały środowiska ekonomicznie słabsze. W celu przygotowania księży do tej akcji organizował w swoim pałacu we Lwowie specjalne kursy społeczne. Wybudował dla stowarzyszeń katolickich (z własnych funduszy i subwencji sejmu) Dom Katolicki we Lwowie. Zajmował się pomocą dla studentów, szkół ludowych, środowisk robotniczych, wspomagał materialnie ubogich. Dla nich w czasie I wojny światowej był moralnym i materialnym oparciem. Dzięki niemu w 1907 przybyli na ziemie polskie pallotyni, gdyż pozwolił im osiedlić się w Jajkowcach na terenie jego diecezji.

Postawa w czasie walk polsko-ukraińskich

W czasie walk polsko-ukraińskich o Lwów w listopadzie 1918 stał na czele komitetu ratunkowego, który dostarczał żywność najbiedniejszym. Obaj arcybiskupi kościoła katolickiego we Lwowie: łaciński arcybiskup Józef Bilczewski i greckokatolicki metropolita Andrzej Szeptycki nie tylko próbowali pośredniczyć w toczących się rokowaniach, ale pod wpływem nuncjusza apostolskiego Achillesa Rattiego odczytali 16 listopada 1918 listy pasterskie, nawołujące wiernych do zaprzestania rozlewu krwi. Józef Bilczewski odznaczał się wielką wrażliwością społeczną, troską o biedotę. Usiłował zmniejszać konflikty polsko-ukraińskie.

Propagator kultu NMP Królowej Polski

  • W listopadzie 1905 r. zwołał pierwszy na ziemiach polskich Kongres Mariański poświęcony Najświętszej Maryi Pannie.
  • Był wielkim czcicielem Matki Bożej Częstochowskiej Królowej Polski, uważając Jej kult za jeden z najważniejszych czynników w zjednoczeniu i odrodzeniu narodu w latach zaborów. Po kradzieży koron z 22 na 23 września 1909 na Jasnej Górze, arcybiskup Bilczewski uprosił u papieża Piusa X złote korony dla obrazu Matki Bożej Jasnogórskiej, które 21 kwietnia 1910 jako główny organizator tego dzieła wraz z delegacjami ze wszystkich zaborów odebrał z rąk Piusa X. Konsekwencją tego był zakaz władz carskich na uczestnictwo w koronacji obrazu, który odbył się 22 maja 1910. Wiązało się to z faktem, że abp Bilczewski wcześniej sprzeciwił się, aby nowe korony zostały ufundowane przez rosyjskiego cara.
  • dzięki niemu Pius X 29 listopada 1908 wydał dekret wprowadzający do litanii loretańskiej na terenie diecezji lwowskiej i przemyskiej wezwanie: Królowo Polski, módl się za nami
  • w 1909 starał się się u papieża o zgodę na obchody święta Matki Bożej - Królowej Korony Polskiej;
  • 7 lipca 1910 dzięki jego staraniom Pius X wydał dekret, w którym potwierdzał kult Matki Bożej jako Królowej Korony Polskiej i ustanawiał liturgiczne święto Królowej Korony Polskiej dla diecezji lwowskiej i przemyskiej (obchodzono je w pierwszą niedzielę maja jako święto dziękczynienia za opiekę Matki Bożej nad Polską, a od 1914 roku - w dniu 2 maja)
  • 22 kwietnia 1910 na jego prośbę Pius X ustanowił Maryję Królową Korony Polskiej patronką archidiecezji lwowskiej.
  • pod koniec 1920 za swą cześć dla Matki Bożej Częstochowskiej Królowej Polski Zakonu Paulinów na Jasnej Górze nadali mu godność konfratra zakonu paulinów, którą przyjął podczas pobytu na Jasnej Górze w maju 1921.

Choroba i śmierć

Grób św. Józefa Bilczewskiego na cmentarzu Janowskim we Lwowie

18 stycznia 1923 zapadł na ciężką chorobę (anemia pernitiosa - niedokrwistość złośliwa), następstwo - jak można przypuszczać - wytężonej pracy i prawie ascetycznego trybu życia. Zmarł 20 marca 1923 we Lwowie. Został pochowany pośród ubogich na cmentarzu Janowskim, odprowadzany na miejsce wiecznego spoczynku przez tłumy przedstawicieli wszystkich środowisk Lwowa. Jego zabalsamowane serce przekazano do parafii św. Stanisława Biskupa w Lubaczowie, gdzie spoczęło obok ołtarza z relikwiami metropolity halicko-lwowskiego bł. Jakuba Strzemię. W 2001 urnę z sercem ofiarowano katedrze lwowskiej. Papież Pius XI nazwał go jednym z największych Biskupów Świata.

Doktorat honoris causa

Proces beatyfikacyjny i kanonizacyjny

Jeszcze za życia mówiono o nim jak o świętym. 2 lipca 1944 wyrażono zgodę na przeprowadzenie procesu beatyfikacyjnego. Pierwsza sesja tego procesu odbyła się w 1952 w rezydencji Arcybiskupiej w Krakowie. Praca tego trybunału trwała 9 lat. W 1962 przesłano akta procesu do Kongregacji Świętych Obrzędów w Rzymie. 17 grudnia 1997 Jan Paweł II podpisał dekret o heroiczności cnót. 26 czerwca 2001 beatyfikowany przez Papieża Jana Pawła II podczas jego wizyty we Lwowie. Kanonizacja Józefa Bilczewskiego przez papieża Benedykta XVI odbyła się 23 października 2005 w Rzymie. Datę kanonizacji wyznaczył jeszcze Jan Paweł II.

Wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim na świecie obchodzone jest w dzienną pamiątkę śmierci (20 marca)[2]. Kościół katolicki w Polsce wspomina świętego 23 października, w rocznicę kanonizacji.

Kult i upamiętnienie

Zobacz też

Szablon:PortalSzablon:Portal

  1. Wykaz doktoratów honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego. [dostęp 2010-08-01].
  2. Antonio Borrelli: San Giuseppe (Josef) Bilczewski. Enciclopedia dei Santi. [dostęp 2012-03-15]. (wł.).
  3. Świadek miłości ofiarnej. [dostęp 2010-06-29].
  4. Instytut Teologiczny we Lwowie rozpoczął działalność..
  5. Uchwała Senatu RP. [dostęp 2010-05-18].
  6. Przemówienie senatora Czesława Ryszki. [dostęp 2010-05-18].

Literatura

Szablon:Bibliografia

Linki zewnętrzne

Szablon:Linki zewnętrzne

Szablon:Władca-Arcybiskup