Żurawno
|
|||||
 Cerkiew |
|||||
|
|||||
| Państwo |  Ukraina |
||||
| Obwód | lwowski | ||||
| Rejon | żydaczowski | ||||
| Prawa miejskie | 1393 | ||||
| Powierzchnia | 45,3 km² | ||||
| Populacja (2006) • liczba ludności • gęstość |
3611 80 os./km² |
||||
|
Położenie na mapie obwodu lwowskiego
 Żurawno
|
|||||
|
Położenie na mapie Ukrainy
Żurawno
|
|||||
 49°15′28,9″N 24°17′07,3″E/49,258028 24,285361 |
|||||
| Strona internetowa | |||||
Portal  Ukraina |
|||||
Żurawno[1][2][3] (ukr. Жуpавно) – osiedle typu miejskiego na Ukrainie, w obwodzie lwowskim, w rejonie żydaczowskim nad Dniestrem.
Spis treści
Położenie[edytuj]
Żurawno leży nad Dniestrem, u ujścia Świcy i Krechówki, około 20 km na południowy wschód od Żydaczowa.
Historia[edytuj]
Pierwsze wzmianki z 1435. Prawa miejskie w 1563. W kolejnych latach był własnością Chodorowskich, żurawińskich Rejów, Żółkiewskich, Sapiehów, Leszczyńskich, Szaniawskich, Poniatowskich, Tyszkiewiczów, Czartoryskich. Znany z obrony polskiej dwudziestotysięcznej armii dowodzonej przez króla Jana III Sobieskiego przed stutysięczną armią turecką i czterdziestotysięczną tatarską podczas tzw. „żurawińskich bojów” (25 września – 14 października 1676), zakończonych rozejmem w Żurawnie. W 1676 stoczono bitwę pod Żurawnem. Do 1945[4] miasto w Polsce, w województwie stanisławowskim, w powiecie żydaczowskim, siedziba gminy Żurawno. W okresie II Rzeczypospolitej Żurawno znane było z pokładów i wyrobów alabastrowych, a jego właścicielem był hr. Kazimierz Jerzy Czartoryski, który poniósł śmierć w wypadku drogowym nieopodal 24 maja 1936[5][6][7].
W okresie II Rzeczypospolitej miasto było siedzibą gminy Żurawno w powiecie żydaczowskim, w województwie stanisławowskim. Znane było z pokładów i wyrobów alabastrowych, a jego właścicielem był hr. Kazimierz Jerzy Czartoryski, który poniósł śmierć w wypadku drogowym nieopodal 24 maja 1936[8][9][10].
4 lutego 1505 w Żurawnie urodził się polski poeta i prozaik renesansowy Mikołaj Rej.
Zamek w Żurawnie[edytuj]
W XVI w. za panowania Żurawińskich herbu Korczak w Żurawnie był murowany obronny zameczek, po którym jeszcze w 1939 r. widać było ślady w postaci kamiennych głazów, naiwnych figur wykutych w piaskowcu, fragmentów kolumn, podziemnych korytarzy i piwnic zwieńczonych sklepieniami[11].
Pałac w Żurawnie[edytuj]
- pierwszy, piętrowy pałac został wybudowany na początku XIX w. przez Tomasza Żebrowskiego. Obiekt powstały obok miejsca, w którym stał obronny zamek, spalił się w 1904 r. Po tym fakcie sto metrów za pałacem przy Dniestrze w latach 1904–1908 wybudowano dla Antoniego Skrzyńskiego[12] nową rezydencję w formie pałacu w neorenesansowym stylu francuskim, według projektu Władysława Sadłowskiego. Wystrój rzeźbiarski wnętrz był autorstwa Piotra Harasimowicza. W pałacu znajdowała się cenna biblioteka, zniszczona w roku 1939. W okresie przedwojennym pałac był własnością rodziny Czartoryskich[11].
-
Pałac od ogrodu
-
Front pałacu
-
Kominek w pałacu
-
Schody w pałacu
-
Kaplica Czartoryskich
Przypisy
- ↑ Mieczysław Orłowicz: Ilustrowany przewodnik po Galicyi, Bukowinie, Spiszu, Orawie i Śląsku Cieszyńskim. Lwów: Karol Kwieciński, 1919, s. 131.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dnia 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. T. 14: Województwo stanisławowskie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1923, s. 24.
- ↑ Zarządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 28 lutego 1937 r. o ustaleniu urzędowych nazw miast (M.P. z 1937 r. Nr 69, poz. 104).
- ↑ Ustawa z dnia 31 grudnia 1945 r. o ratyfikacji podpisanej w Moskwie dnia 16 sierpnia 1945 r. umowy między Rzecząpospolitą Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o polsko-radzieckiej granicy państwowej (Dz.U. z 1946 r. Nr 2, poz. 5).
- ↑ Ks. Kaz. Czartoryski zginął w katastrofie. „Kurjer Warszawski”, s. 6, nr 144 z 26 maja 1936 (wydanie poranne).
- ↑ Kazimierz ks. Czartoryski. Nekrolog. „Kurjer Warszawski”, s. 5, nr 144 z 26 maja 1936 (wydanie wieczorne).
- ↑ Tragiczna śmierć ks. Czartoryskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 3, nr 119 z 26 maja 1936.
- ↑ Ks. Kaz. Czartoryski zginął w katastrofie. „Kurjer Warszawski”, s. 6, nr 144 z 26 maja 1936 (wydanie poranne).
- ↑ Kazimierz ks. Czartoryski. Nekrolog. „Kurjer Warszawski”, s. 5, nr 144 z 26 maja 1936 (wydanie wieczorne).
- ↑ Tragiczna śmierć ks. Czartoryskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 3, nr 119 z 26 maja 1936.
- ↑ a b Roman Aftanazy: Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej. Województwo ruskie, Ziemia Halicka i Lwowska, T. 7, wyd. 2 przejrzane i uzupełnione, Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wrocław, Warszawa: 1995, s. 627–634. ISBN 83-04-03701-7 całość, ISBN 83-04-04229-0 t. 7.
- ↑ Żurawno. Cracovia Leopolis. [dostęp 2016-10-07].
Linki zewnętrzne[edytuj]
- Mapa okolic Żurawna w MSN World Atlas
- Żurawno w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego, Tom XIV (Worowo – Żyżyn) z 1895 r.
- Relacja z odwiedzin Żurawna przez Kazimierza Karolczaka
|
||||||||||||||||||||
|
|||||||
