Żurawno

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skocz do: nawigacja, szukaj
Żurawno
Ilustracja
Cerkiew
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo  Ukraina
Obwód lwowski
Rejon żydaczowski
Prawa miejskie 1393
Powierzchnia 45,3 km²
Populacja (2006)
• liczba ludności
• gęstość
3611
80 os./km²
Położenie na mapie obwodu lwowskiego
Mapa lokalizacyjna obwodu lwowskiego
Żurawno
Żurawno
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa lokalizacyjna Ukrainy
Żurawno
Żurawno
Ziemia49°15′28,9″N 24°17′07,3″E/49,258028 24,285361
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Portal Portal Ukraina
Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Żurawno

Żurawno[1][2][3] (ukr. Жуpавно) – osiedle typu miejskiego na Ukrainie, w obwodzie lwowskim, w rejonie żydaczowskim nad Dniestrem.

Położenie[edytuj]

Żurawno leży nad Dniestrem, u ujścia Świcy i Krechówki, około 20 km na południowy wschód od Żydaczowa.

Historia[edytuj]

Pierwsze wzmianki z 1435. Prawa miejskie w 1563. W kolejnych latach był własnością Chodorowskich, żurawińskich Rejów, Żółkiewskich, Sapiehów, Leszczyńskich, Szaniawskich, Poniatowskich, Tyszkiewiczów, Czartoryskich. Znany z obrony polskiej dwudziestotysięcznej armii dowodzonej przez króla Jana III Sobieskiego przed stutysięczną armią turecką i czterdziestotysięczną tatarską podczas tzw. „żurawińskich bojów” (25 września – 14 października 1676), zakończonych rozejmem w Żurawnie. W 1676 stoczono bitwę pod Żurawnem. Do 1945[4] miasto w Polsce, w województwie stanisławowskim, w powiecie żydaczowskim, siedziba gminy Żurawno. W okresie II Rzeczypospolitej Żurawno znane było z pokładów i wyrobów alabastrowych, a jego właścicielem był hr. Kazimierz Jerzy Czartoryski, który poniósł śmierć w wypadku drogowym nieopodal 24 maja 1936[5][6][7].

W okresie II Rzeczypospolitej miasto było siedzibą gminy Żurawno w powiecie żydaczowskim, w województwie stanisławowskim. Znane było z pokładów i wyrobów alabastrowych, a jego właścicielem był hr. Kazimierz Jerzy Czartoryski, który poniósł śmierć w wypadku drogowym nieopodal 24 maja 1936[8][9][10].

4 lutego 1505 w Żurawnie urodził się polski poeta i prozaik renesansowy Mikołaj Rej.

Zamek w Żurawnie[edytuj]

W XVI w. za panowania Żurawińskich herbu Korczak w Żurawnie był murowany obronny zameczek, po którym jeszcze w 1939 r. widać było ślady w postaci kamiennych głazów, naiwnych figur wykutych w piaskowcu, fragmentów kolumn, podziemnych korytarzy i piwnic zwieńczonych sklepieniami[11].

Pałac w Żurawnie[edytuj]

  • pierwszy, piętrowy pałac został wybudowany na początku XIX w. przez Tomasza Żebrowskiego. Obiekt powstały obok miejsca, w którym stał obronny zamek, spalił się w 1904 r. Po tym fakcie sto metrów za pałacem przy Dniestrze w latach 1904–1908 wybudowano dla Antoniego Skrzyńskiego[12] nową rezydencję w formie pałacu w neorenesansowym stylu francuskim, według projektu Władysława Sadłowskiego. Wystrój rzeźbiarski wnętrz był autorstwa Piotra Harasimowicza. W pałacu znajdowała się cenna biblioteka, zniszczona w roku 1939. W okresie przedwojennym pałac był własnością rodziny Czartoryskich[11].

  • Pałac od ogrodu

  • Front pałacu

  • Kartusz herbowy, po lewej herb Zaremba, po prawej herb Jelita

  • Kominek w pałacu

  • Schody w pałacu

  • Kaplica Czartoryskich

Przypisy

  1. ↑ Mieczysław Orłowicz: Ilustrowany przewodnik po Galicyi, Bukowinie, Spiszu, Orawie i Śląsku Cieszyńskim. Lwów: Karol Kwieciński, 1919, s. 131.
  2. ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dnia 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. T. 14: Województwo stanisławowskie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1923, s. 24.
  3. ↑ Zarządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 28 lutego 1937 r. o ustaleniu urzędowych nazw miast (M.P. z 1937 r. Nr 69, poz. 104).
  4. ↑ Ustawa z dnia 31 grudnia 1945 r. o ratyfikacji podpisanej w Moskwie dnia 16 sierpnia 1945 r. umowy między Rzecząpospolitą Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o polsko-radzieckiej granicy państwowej (Dz.U. z 1946 r. Nr 2, poz. 5).
  5. ↑ Ks. Kaz. Czartoryski zginął w katastrofie. „Kurjer Warszawski”, s. 6, nr 144 z 26 maja 1936 (wydanie poranne). 
  6. ↑ Kazimierz ks. Czartoryski. Nekrolog. „Kurjer Warszawski”, s. 5, nr 144 z 26 maja 1936 (wydanie wieczorne). 
  7. ↑ Tragiczna śmierć ks. Czartoryskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 3, nr 119 z 26 maja 1936. 
  8. ↑ Ks. Kaz. Czartoryski zginął w katastrofie. „Kurjer Warszawski”, s. 6, nr 144 z 26 maja 1936 (wydanie poranne). 
  9. ↑ Kazimierz ks. Czartoryski. Nekrolog. „Kurjer Warszawski”, s. 5, nr 144 z 26 maja 1936 (wydanie wieczorne). 
  10. ↑ Tragiczna śmierć ks. Czartoryskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 3, nr 119 z 26 maja 1936. 
  11. ↑ a b Roman Aftanazy: Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej. Województwo ruskie, Ziemia Halicka i Lwowska, T. 7, wyd. 2 przejrzane i uzupełnione, Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wrocław, Warszawa: 1995, s. 627–634. ISBN 83-04-03701-7 całość, ISBN 83-04-04229-0 t. 7.
  12. ↑ Żurawno. Cracovia Leopolis. [dostęp 2016-10-07].

Linki zewnętrzne[edytuj]

p • d • e
Osiedla typu miejskiego obwodu lwowskiego
Flag of Lviv Oblast.png
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Żurawno&oldid=48922786”