49°15′29″N 24°17′07″E/49,258056 24,285278Żurawno
 Pałac w Żurawnie od ogrodu | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Rejon | |||||
| Prawa miejskie |
1393 | ||||
| Powierzchnia |
45,3 km² | ||||
| Populacja (2019) • liczba ludności |
| ||||
| Kod pocztowy |
81780, 81781 | ||||
Położenie na mapie obwodu lwowskiego  | |||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||
| 49°15′29″N 24°17′07″E/49,258056 24,285278
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Portal  Ukraina
| |||||
Żurawno (ukr. Журавно) – osiedle typu miejskiego na Ukrainie, w obwodzie lwowskim, w rejonie żydaczowskim, nad Dniestrem.
Stacja kolejowa Żurawno, położona na linii Lwów – Czerniowce znajduje się około 11 km na północny wschód od wsi.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Żurawno leży na prawym brzegu Dniestru, u ujścia Świcy[2] i Krechówki, około 20 km na południowy wschód od Żydaczowa.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze wzmianki z 1435. Prawa miejskie w 1563. W kolejnych latach był własnością Chodorowskich, żurawińskich Rejów, Żółkiewskich, Sapiehów, Leszczyńskich, Szaniawskich, Poniatowskich, Tyszkiewiczów, Czartoryskich. Znany z obrony polskiej dwudziestotysięcznej armii dowodzonej przez króla Jana III Sobieskiego przed stutysięczną armią turecką i czterdziestotysięczną tatarską podczas tzw. „żurawińskich bojów” (25 września – 14 października 1676), zakończonych rozejmem w Żurawnie.
W okresie II Rzeczypospolitej miasto było siedzibą gminy Żurawno w powiecie żydaczowskim, w województwie stanisławowskim. Znane było z pokładów i wyrobów alabastrowych, a współwłaścicielem dóbr Żurawno był Kazimierz Jerzy Czartoryski, który 24 maja 1936 poniósł śmierć w wypadku drogowym nieopodal miejscowości[3][4][5].
Zamek w Żurawnie[edytuj | edytuj kod]
W XVI w. za panowania Żurawińskich herbu Korczak w Żurawnie był murowany obronny zameczek, po którym jeszcze w 1939 r. widać było ślady w postaci kamiennych głazów, naiwnych figur wykutych w piaskowcu, fragmentów kolumn, podziemnych korytarzy i piwnic zwieńczonych sklepieniami[6].
Pałac w Żurawnie[edytuj | edytuj kod]
- pierwszy, piętrowy pałac został wybudowany na początku XIX w. przez Tomasza Żebrowskiego. Obiekt powstały obok miejsca, w którym stał obronny zamek, spalił się w 1904 r. Po tym fakcie sto metrów za pałacem przy Dniestrze w latach 1904–1908 wybudowano dla Antoniego Skrzyńskiego[7] nową rezydencję w formie pałacu w neorenesansowym stylu francuskim, według projektu Władysława Sadłowskiego. Wystrój rzeźbiarski wnętrz był autorstwa Piotra Harasimowicza. W pałacu znajdowała się cenna biblioteka, zniszczona w roku 1939. W okresie przedwojennym pałac był własnością rodziny Czartoryskich[6].
Urodzeni[edytuj | edytuj kod]
- Mikołaj Rej – polski poeta i prozaik renesansowy, ur. 4 lutego 1505 w Żurawnie.
Front pałacu
Kominek w pałacu
Schody w pałacu
Ratusz
Kaplica Czartoryskich
Cerkiew
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2019 року. Державна служба статистики України. Київ, 2019. стор.50
- ↑ Żórawno, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2022-04-29].
- ↑ Ks. Kaz. Czartoryski zginął w katastrofie. „Kurjer Warszawski”, s. 6, nr 144 z 26 maja 1936 (wydanie poranne).
- ↑ Kazimierz ks. Czartoryski. Nekrolog. „Kurjer Warszawski”, s. 5, nr 144 z 26 maja 1936 (wydanie wieczorne).
- ↑ Tragiczna śmierć ks. Czartoryskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 3, nr 119 z 26 maja 1936.
- ↑ a b Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 7: Województwo ruskie, Ziemia Halicka i Lwowska, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1995, s. 627–634, ISBN 83-04-04229-0, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
- ↑ Żurawno. Cracovia Leopolis. [dostęp 2016-10-07].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Mapa okolic Żurawna w MSN World Atlas
- Żurawno, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 864.
- Relacja z odwiedzin Żurawna przez Kazimierza Karolczaka
- Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona
