Przejdź do zawartości

Adam Nieniewski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Adam Nieniewski
Ilustracja
pułkownik dyplomowany kawalerii pułkownik dyplomowany kawalerii
Data i miejsce urodzenia

19 maja 1886
Zawady k. Błaszek

Data i miejsce śmierci

25 kwietnia 1947
Olsztyn

Przebieg służby
Lata służby

1897–1928, 1945

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie
ludowe Wojsko Polskie

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Krzyż Zasługi Wojskowej z Mieczami Krzyż Zasługi Wojskowej z Mieczami Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie wojny) Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” z Mieczami Krzyż Jubileuszowy Wojskowy

Adam Nieniewski (ur. 19 maja 1886 w Zawadach k. Błaszek, zm. 25 kwietnia 1947 w Olsztynie) – pułkownik dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego, uczestnik walk o niepodległość Polski w I wojnie światowej i wojnie z bolszewikami.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 19 maja 1886 w Zawadach, w rodzinie Stanisława, ziemianina, powstańca z 1863[a], i Haliny z Wybickich, wnuczki Józefa Wybickiego[1][2]. Bratem jego ojca był architekt Apoloniusz Nieniewski[3]. Jego rodzina pieczętowała się herbem Nałęcz.

Naukę rozpoczął w 1897 w Wojskowej Niższej Szkole Realnej w Koszycach i kontynuował w Wojskowej Wyższej Szkole Realnej w Hranicach do 1904[2]. W latach 1904–1907 był słuchaczem Terezjańskiej Akademii Wojskowej w Wiener Neustadt[1], a po jej ukończeniu został wcielony do Galicyjskiego Pułku Ułanów Cesarza Józefa II Nr 6 w Rzeszowie[4]. Początkowo był komendantem plutonu, a później szwadronu. W latach 1908–1910 ukończył dwa siedmiomiesięczne kursy kawalerii w Tarnowie i Rzeszowie[2]. Od 1 października 1911 do 25 lipca 1914 był słuchaczem Szkoły Wojennej w Wiedniu[2].

Po wybuchu I wojny światowej pełnił służbę kolejno w austriackiej Kwaterze Głównej, w dowództwie 1 Armii, w Ministerstwie Wojny oraz 55 Dywizji Piechoty i 130 Brygadzie Górskiej, wszędzie na stanowiskach szefa sztabu. 23 maja 1916 został przydzielony do komendy Legionów Polskich i wyznaczony na stanowisko zastępcy szefa sztabu[5]. W czasie służby w c. i k. Armii awansował na kolejne stopnie w korpusie oficerów kawalerii: porucznika ze starszeństwem z 1 września 1906[6], nadporucznika ze starszeństwem z 1 listopada 1912, rotmistrza ze starszeństwem z 1 września 1915 i majora ze starszeństwem z 1 września 1916[5].

Po kryzysie przysięgowym został szefem sztabu Komendy Polskiego Korpusu Posiłkowego. Po bitwie z Austriakami pod Rarańczą (noc z 15 na 16 lutego 1918) został internowany (6 marca) i osadzony w więzieniu w Marmaros-Sziget. 10 października zwolniony z więzienia. Wraz z innymi oficerami (między innymi Romanem Góreckim i Włodzimierzem Zagórskim) skierowany do służby w Wojsku Polskim.

8 listopada 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego z byłego Polskiego Korpusu Posiłkowego, z zatwierdzeniem posiadanego stopnia majora[7] i przydzielony do Sztabu Generalnego[8], w którym objął stanowisko II zastępcy szefa SG[9].

Od 16 sierpnia 1920 do 24 grudnia 1920 dowodził 4 Brygadą Jazdy. W międzyczasie (26 sierpnia–8 października 1920) był dowódcą grupy operacyjnej swojego imienia. W grudniu 1920 został powołany na kurs wyższych dowódców. 10 stycznia 1921 został mianowany z dniem 1 kwietnia 1920 pułkownikiem w kawalerii, w grupie oficerów byłej armii gen. Hallera[10]. Od stycznia do maja 1921 pozostawał w dyspozycji szefa Sztabu Generalnego. Od 18 maja 1921 był dowódcą VII Brygady Piechoty. 1 czerwca 1921 pełnił funkcję kierownika Kwatery attaché przy szefie SG, a jego oddziałem macierzystym był Oddział V Sztabu Generalnego[11]. 25 września 1921 został mianowany dowódcą piechoty dywizyjnej 10 Dywizji Piechoty w Łodzi. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 34. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 – kawalerii)[12]. W sierpniu 1923 został mianowany dowódcą piechoty dywizyjnej 7 Dywizji Piechoty w Częstochowie[13][14]. Z dniem 11 kwietnia 1925 został „czasowo odkomenderowany” do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze zastępcy komendanta[15]. Z dniem 1 listopada 1925 powrócił na poprzednio zajmowane stanowisko dowódcy piechoty dywizyjnej 7 DP[16]. W międzyczasie (12 kwietnia–12 lipca 1926) był kierownikiem Kursu oficerów sztabowych kawalerii w Grudziądzu. Z dniem 31 stycznia 1928 został przeniesiony w stan spoczynku[17].

Na emeryturze osiadł w majątku ziemskim w Chorzenicach k. Częstochowy. W 1940 został zmuszony przez Niemców do opuszczenia majątku. Zamieszkał w Kłomnicach. Po wojnie zgłosił się do marszałka Żymierskiego i uzyskał przydział do Wojska Polskiego. W okresie od 5 kwietnia do 3 listopada 1945 pełnił obowiązki dowódcy Okręgu Wojskowego „Poznań”, po czym został zwolniony z czynnej służby. Osiadł w Olsztynie, gdzie zmarł 25 kwietnia 1947. Pochowany na cmentarzu we Wróblewie k. Sieradza.

24 czerwca 1922 zawarł związek małżeński z Janiną z Reszków (1891–1969), córką Edwarda Reszke, śpiewaka operowego. Świadkiem na ślubie był Józef Haller. W 1927 przyszła na świat córka Halina, która później wyszła za mąż za Andrzeja Donimirskiego[2].

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ O udziale Stanisława Nieniewskiego w powstaniu styczniowym pisze M. Cieplewicz w Polskim Słowniku Biograficznym, jednak wg Szlachty sieradzkiej XIX wieku. Herbarz E. H. Nejman ojciec Adama urodził się w 1859.

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]
W czasie służby w c. i k. Armii otrzymał:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Encyklopedia Wojskowa 1935 ↓, s. 726.
  2. ↑ a b c d e Cieplewicz 1978 ↓, s. 41-42.
  3. ↑ Elżbieta Halina Nejman: Szlachta Sieradzka XIX wieku – Herbarz, N. 2017, s. 258. [dostęp 2022-06-21].
  4. ↑ Schematismus 1908 ↓, s. 793, jako Niniewski von Nałęcz Adam.
  5. ↑ a b Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 1.
  6. ↑ Schematismus 1908 ↓, s. 703.
  7. ↑ Dz. Rozp. MSWojsk. Nr 5 z 21 listopada 1918, poz. 69.
  8. ↑ Dz. Rozp. MSWojsk. Nr 6 z 27 listopada 1918, poz. 113.
  9. ↑ a b c d e Encyklopedia Wojskowa 1935 ↓, s. 727.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 22 stycznia 1921, s. 122.
  11. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 7.
  12. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 153.
  13. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 54 z 12 sierpnia 1923, s. 502.
  14. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 91, 597, 675.
  15. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 43 z 18 kwietnia 1925, s. 205.
  16. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 97 z 1 października 1925, s. 529.
  17. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 29 listopada 1927, s. 352.
  18. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 10 maja 1922, s. 365.
  19. ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 27.
  20. ↑ a b Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 91, 597.
  21. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 39 z 29 października 1921, s. 1465.
  22. ↑ a b Łoza 1938 ↓, s. 520.
  23. ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 81.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Adam_Nieniewski&oldid=72404647”