Franciszek Pius Radziwiłł

Franciszek Pius Radziwiłł
Data i miejsce urodzenia	1 lutego 1878 ; Rzym, Królestwo Włoch
Data i miejsce śmierci	1 grudnia 1944 ; Głogówek, III Rzesza
Zawód, zajęcie	agronom, polityk
Narodowość	polska
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Franciszek Pius Radziwiłł h. Trąby (ur. 1 lutego 1878 w Rzymie, zm. 1 grudnia 1944 w Głogówku) – polski arystokrata i polityk.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Macieja Józefa Konstantego ks. Radziwiłła h. Trąby (1842–1907) i Jadwigi hr. z Korwin-Krasińskich h. Ślepowron (1842–1913), brat Macieja Mikołaja.

Studia odbył w Szwajcarii. Działacz polityczny. W odpowiedzi na deklarację wodza naczelnego armii Imperium Rosyjskiego wielkiego księcia Mikołaja Mikołajewicza z 14 sierpnia 1914 roku, obok 68 innych sygnatariuszy, podpisał telegram dziękczynny, głoszący m.in., że krew synów Polski, przelana łącznie z krwią synów Rosyi w walce ze wspólnym wrogiem, stanie się największą rękojmią nowego życia w pokoju i przyjaźni dwóch narodów słowiańskich^[1]. Od roku 1915 naczelnik Milicji Miejskiej w Warszawie, od 1917 członek Tymczasowej Rady Stanu. Od 22 marca 1918 roku dyrektor Komisji Wojskowej przy Radzie Stanu Królestwa Polskiego.

Wraz z inż. Piotrem Bergmanem 24 maja 1929 roku założył Spółkę Akcyjną pod nazwą „Polskie Fabryki Kabli i Walcowni Miedzi” w Ożarowie Mazowieckim^[2].

Zmarł na zamku w Głogówku (Oberglogau), gdzie w czasie II wojny światowej mieszkał u swojej siostry Doroty, zamężnej od 1895 roku za Hansem Georgiem von Oppersdorff(inne języki).

Od 1 września 1908 roku żonaty z Zofią hr. z Wodzickich h. Leliwa (1886–1975). Małżeństwo miało troje dzieci: Władysława Alojzego Macieja (1909–1963), Marię Anielę Albertinę (1910–1980) i Franciszka Dominika (1912–1982)^[3].

Ordery i odznaczenia

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (27 listopada 1929)^[4]
Złoty Krzyż Zasługi (20 września 1925)^[5]

Przypisy

↑ Kazimierz Władysław Kumaniecki, Zbiór najważniejszych dokumentów do powstania państwa polskiego, Warszawa, Kraków 1920, s. 30.
↑ Zakład Maszyn Kablowych – PDF [online], docplayer.pl [dostęp 2018-01-17] .
↑ Franciszek Pius ks. Radziwiłł na Nieświeżu h. Trąby [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2022-05-07] .
↑ M.P. z 1929 r. nr 276, poz. 638 „za zasługi nad organizacją Straży Obywatelskiej m. st. Warszawy”.
↑ M.P. z 1925 r. nr 231, poz. 949 „za zorganizowanie Milicji Miejskiej w Stolicy i udział w rozbrojeniu okupantów”.

Bibliografia, linki

Jan Molenda, Franciszek Pius Radziwiłł, [w:] Polski Słownik Biograficzny t. XXX, Warszawa-Kraków-Wrocław-Gdańsk 1987, s. 183–185. wersja zdigitalizowana.

[1] Kazimierz Władysław Kumaniecki, Zbiór najważniejszych dokumentów do powstania państwa polskiego, Warszawa, Kraków 1920, s. 30.

[2] Zakład Maszyn Kablowych – PDF [online], docplayer.pl [dostęp 2018-01-17] .

[3] Franciszek Pius ks. Radziwiłł na Nieświeżu h. Trąby [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2022-05-07] .

[4] M.P. z 1929 r. nr 276, poz. 638 „za zasługi nad organizacją Straży Obywatelskiej m. st. Warszawy”.

[5] M.P. z 1925 r. nr 231, poz. 949 „za zorganizowanie Milicji Miejskiej w Stolicy i udział w rozbrojeniu okupantów”.

[:1-6] Od 30.XI 1942 jako minister obrony narodowej po zmianie nazwy ministerstwa.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[A]

W dniu zaprzysiężenia	Jan Kanty Steczkowski Witold Chodźko Stanisław Dzierzbicki Józef Higersberger Ludwik Górski Antoni Ponikowski Jan Stecki Jan Zagleniczny
Późniejsi członkowie rządu	Bohdan Broniewski