Przejdź do zawartości

Henryk Przeździecki (duchowny)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Henryk Przeździecki
Ilustracja
Herb duchownego
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

17 lutego 1873
Warszawa

Data i miejsce śmierci

9 maja 1939
Ortel Królewski Pierwszy

Biskup siedlecki
Okres sprawowania

1918–1939

Sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski
Okres sprawowania

1919–1925

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

22 grudnia 1895

Nominacja biskupia

1 września 1918

Sakra biskupia

17 listopada 1918

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej
Sukcesja apostolska
Data konsekracji

17 listopada 1918

Konsekrator

Aleksander Kakowski

Współkonsekratorzy

Kazimierz Ruszkiewicz
Wojciech Stanisław Owczarek

Tablica na budynku poseminaryjnym w Janowie Podlaskim

Henryk Przeździecki (ur. 17 lutego 1873 w Warszawie, zm. 9 maja 1939 w Ortelu Królewskim) – biskup podlaski w latach 1918–1924, biskup siedlecki w latach 1924–1939.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Ksiądz rzymskokatolicki

[edytuj | edytuj kod]

Henryk Przeździecki został wyświęcony na księdza w 1895. Początkowo był kapłanem archidiecezji warszawskiej. W latach 1897–1901 studiował teologię na Cesarskiej Rzymskokatolickiej Akademii Duchownej w Petersburgu.

Po ukończeniu studiów od 1903 był wykładowcą w seminarium duchownym w Warszawie. W latach 1910–1915 był pierwszym proboszczem nowo utworzonej parafii Świętego Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny w Łodzi. W czasie I wojny światowej przebywał w Rzymie. W 1916 został wyznaczony delegatem episkopatu polskiego przy Stolicy Apostolskiej. 11 listopada 1916 został członkiem Tymczasowej Rady Stanu[1].

Biskup podlaski

[edytuj | edytuj kod]

11 grudnia 1917 Henryk Przeździecki został wybrany kandydatem na biskupa ordynariusza wakującej od 1867 diecezji podlaskiej. 1 września 1918 otrzymał nominację na biskupa podlaskiego z siedzibą tymczasową w Siedlcach. 17 listopada 1918 otrzymał w Warszawie sakrę biskupią z rąk arcybiskupa Aleksandra Kakowskiego[2].

30 listopada 1918 objął rządy w diecezji[3]. 5 stycznia 1919 odbył ingres do kościoła katedralnego w Janowie Podlaskim.

Rozpoczął energiczną odbudowę struktur diecezjalnych oraz reformę administracyjną. 11 grudnia 1918 wydał specjalny dekret, w którym wzywał księży swojej diecezji do natychmiastowego poświęcenia na kościoły rzymskokatolickie wszystkich cerkwi prawosławnych, które władze rosyjskie utworzyły w okresie zaborów w dawnych kościołach, cerkwi, które przed likwidacją unickiej diecezji chełmskiej były świątyniami unickimi, cerkwi, które powstały na miejscu świątyń katolickich obojga obrządków lub z materiałów budowlanych pozyskanych po ich rozbiórce. Nakazywał również natychmiastowe otwarcie wszystkich zamkniętych przez władze carskie świątyń i kaplic rzymskokatolickich. Odzew na apel biskupa ze strony ludności katolickiej był tak duży, że w 1920 biskup zmienił zarządzenie, nakazując powstrzymać się z powtórnymi konsekracjami cerkwi do momentu, gdy osobiście wyda decyzję w odniesieniu do konkretnego obiektu[4].

Przywrócił kurię i sąd biskupi diecezji podlaskiej[5]. W 1923 zwołał synod diecezjalny do Janowa Podlaskiego, podczas którego ułożono 266 statutów, w których zostało zamknięte całe życie religijne i prawne diecezji podlaskiej[6].

W 1919 powołał seminarium duchowne w Janowie Podlaskim. W 1923 założył Gimnazjum i Liceum Biskupie Świętej Rodziny w Siedlcach. Jego staraniem utworzono też muzeum diecezjalne.

Biskup siedlecki

[edytuj | edytuj kod]

W 1924, za zgodą papieża wyrażoną w bulli Pro recto et utili, przeniósł stolicę biskupią z Janowa Podlaskiego do Siedlec.

W tym też czasie poświęcił się neounii. W 1923 udał się osobiście do Rzymu i spotkał z papieżem Piusem XI. W 1924 otrzymał instrukcję apostolską Zelum Amplitudinis i stał się jednym z głównych architektów Kościoła katolickiego obrządku bizantyjsko-słowiańskiego w Polsce[7]. Do 1939 na terenie diecezji siedleckiej zorganizował 10 parafii neounickich w: Bublu-Pawłowie, Dokudowie, Holi, Kodniu, Kostomłotach, Połoskach, Szóstce, Terespolu, Zabłociu i w Białej Podlaskiej. W uznaniu zasług biskupa Przeździeckiego papież Pius XI powołał go w 1932 r. na konsultora św. Kongregacji dla Kościoła Wschodniego[8].

W 1938 złożył w Rzymie akt w sprawie beatyfikacji unickich męczenników podlaskich.

Podczas swojego pontyfikatu powołał do istnienia 103 parafie obrządku łacińskiego i 12 obrządku bizantyjsko-słowiańskiego[9]; do 1923 r. powołał 66 nowych parafii i poświęcił 106 kościołów[10]. Zmarł 9 maja 1939 wieczorem na serce podczas wizytacji kanonicznej parafii w Ortelu Królewskim[11].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Ojczyzna i Postęp, nr 16, 18 stycznia 1917, s. 10.
  2. Krawczyk 2019 ↓, s. 144.
  3. Krawczyk 2019 ↓, s. 142, 144.
  4. M. Papierzyńska-Turek, Między tradycją a rzeczywistością. Państwo wobec prawosławia 1918–1939, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1989, s. 331–332.
  5. Krawczyk 2019 ↓, s. 147-148.
  6. Krawczyk 2019 ↓, s. 150.
  7. Krawczyk 2019 ↓, s. 152-154.
  8. Krawczyk 2019 ↓, s. 154.
  9. Krawczyk 2019 ↓, s. 155.
  10. Krawczyk 2019 ↓, s. 146.
  11. Ks. biskup Henryk Przeździecki. „Wschód”. Nr 131, s. 3, 21 maja 1939. 
  12. M.P. z 1925 r. nr 262, poz. 1081 „za wybitne zasługi, położone dla dobra Kościoła i Państwa”.
  13. Piętnastolecie L. O. P. P.. Warszawa: Wydawnictwo Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1938, s. 287.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]