Galaktoza

Galaktoza
	Enancjomer D (anomer β) galaktozy w projekcji Hawortha
	; Enancjomery D i L galaktozy w formie łańcuchowej
Nazewnictwo
	Inne nazwy i oznaczenia
	cerebroza
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C6H12O6
Masa molowa	180,16 g/mol
Wygląd	krystaliczne ciało stałe o słodkim smaku
	Identyfikacja
Numer CAS	59-23-4 (D-galaktoza); 15572-79-9 (L-galaktoza)
PubChem	439357
SMILES
	C([C@@H]1[C@@H]([C@@H]([C@H]([C@H](O1)O)O)O)O)O
Właściwości
	Rozpuszczalność w wodzie
	bardzo dobra
	w innych rozpuszczalnikach
	pirydyna
Temperatura topnienia	170 °C
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2011-06-24]
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Substancja nie jest klasyfikowana jako; niebezpieczna według kryteriów GHS.
	Europejskie oznakowanie substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Substancja nie jest klasyfikowana jako; niebezpieczna według europejskich kryteriów.
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	0 0 0
	Podobne związki
Podobne związki	aldozy
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Klasyfikacja medyczna
ATC	V04 CE01
	Multimedia w Wikimedia Commons

Galaktoza – organiczny związek chemiczny z grupy cukrów prostych (monosacharydów), aldoheksoza^[2]. Występuje powszechnie u roślin i zwierząt^[1]. Jest składnikiem niektórych oligosacharydów (np. laktozy)^[1]^[2], polisacharydów (np. agar-agar), glikoprotein, gangliozydów(inne języki) oraz cerebrozydów^[1].

Stereochemia

Galaktoza występuje w postaci dwóch enancjomerów o konfiguracji D i L^[7]. Jak większość węglowodanów, w organizmach występuje głównie izomer szeregu D. Ten właśnie izomer jest składnikiem laktozy, a także melobiozy(inne języki), rafinozy i części polisacharydów wchodzących w skład gum^[7] oraz śluzów i pektyn^[8]. Jest też elementem strukturalnym niektórych glikozydów. W formie wolnej D-galaktoza występuje w niektórych organizmach roślinnych. Jej obecność stwierdzono w nasionach bluszczu i soi oraz drewnie drzew i korze wiązu czerwonego^[8].

L-Galaktoza występuje w nasionach lnu i łodygach kukurydzy. Jest także składnikiem agar-agaru^[8].

Metabolizm u człowieka

W organizmie człowieka D-galaktoza przekształcana jest w D-glukozę. Zaburzenia metabolizmu galaktozy są przyczyną jej gromadzenia się w organizmie, co prowadzi do szkodliwego wzrostu stężenia galaktitolu i galaktozo-1-fosforanu(inne języki) i jest przyczyną galaktozemii^[9].

Metabolizm galaktozy

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Encyklopedia Audiowizualna Britannica: Biologia. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz S.A., 2006, s. 54. ISBN 978-83-60563-11-3.
↑ ^a ^b ^c Podręczny słownik chemiczny, RomualdR. Hassa (red.), JanuszJ. Mrzigod (red.), JanuszJ. Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 143, ISBN 83-7183-240-0 .
↑ ^a ^b ^c David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 3-266, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
↑ alpha-D-Galactose, [w:] PubChem [online], United States National Library of Medicine, CID: 439357 [dostęp 2024-10-17] (ang.).
↑ ^a ^b D-(+)-Galactose (nr G0750) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2011-06-24]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
↑ Galaktoza (nr G0750) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2011-06-24]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
↑ ^a ^b J.D. Roberts, M.C. Caserio: Chemia organiczna. Warszawa: PWN, 1969, s. 627–630.
↑ ^a ^b ^c Kączkowski Jerzy: Biochemia roślin. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993, s. 19. ISBN 83-01-10285-3.
↑ Robert Kincaid Murray, Daryl K. Granner, Victor W. Rodwell: Biochemia Harpera ilustrowana. Wyd. VI uaktualnione. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2010, s. 227. ISBN 978-83-200-4087-6.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[EAB-1] Encyklopedia Audiowizualna Britannica: Biologia. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz S.A., 2006, s. 54. ISBN 978-83-60563-11-3.

[psc-2] Podręczny słownik chemiczny, RomualdR. Hassa (red.), JanuszJ. Mrzigod (red.), JanuszJ. Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 143, ISBN 83-7183-240-0 .

[CRC90-3] David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 3-266, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).

[PubChem-4] alpha-D-Galactose, [w:] PubChem [online], United States National Library of Medicine, CID: 439357 [dostęp 2024-10-17] (ang.).

[Sial-5] D-(+)-Galactose (nr G0750) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2011-06-24]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[Sial-US-6] Galaktoza (nr G0750) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2011-06-24]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[RobertsCaserio-7] J.D. Roberts, M.C. Caserio: Chemia organiczna. Warszawa: PWN, 1969, s. 627–630.

[Kączkowski-1993-8] Kączkowski Jerzy: Biochemia roślin. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993, s. 19. ISBN 83-01-10285-3.

[Harper-9] Robert Kincaid Murray, Daryl K. Granner, Victor W. Rodwell: Biochemia Harpera ilustrowana. Wyd. VI uaktualnione. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2010, s. 227. ISBN 978-83-200-4087-6.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]