Józef Wiatr

Józef Albin Wiatr
	; Józef Wiatr w mundurze podpułkownika KOP
	generał brygady
Data i miejsce urodzenia	25 lipca 1889 ; Sidzina, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	22 maja 1977 ; Farnborough, Wielka Brytania
	Przebieg służby
Lata służby	1914–1947
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier; Wojsko Polskie; Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	Sztabu Naczelnego Wodza; Baza Armii Polskiej na Wschodzie; Dowództwo Jednostek Wojskowych na Środkowym Wschodzie
Stanowiska	generalny kwatermistrz; dowódca bazy; dowódca JWŚW
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-bolszewicka; II wojna światowa; kampania wrześniowa
	Odznaczenia

Józef Albin Wiatr (ur. 25 lipca 1889 w Sidzinie, zm. 22 maja 1977 w Farnborough) – generał brygady Polskich Sił Zbrojnych.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 25 lipca 1889 w Sidzinie, w rodzinie Ludwika i Marii z Koprowskich. Ukończył gimnazjum i Akademię Handlową w Krakowie oraz uzyskał absolutorium na wydziale prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Przed I wojną światową był członkiem Polskich Drużyn Strzeleckich^[1]. W okresie od 6 sierpnia 1914 do lipca 1917 służył w I batalionie 1 pułku piechoty Legionów Polskich. Po kryzysie przysięgowym wcielony został do armii austro-węgierskiej i wysłany na front włoski. Od lutego 1918 pełnił funkcję komendanta obwodu i czasowo okręgu krakowskiego Polskiej Organizacji Wojskowej.

Od listopada 1918 w Wojsku Polskim. Listopad 1918 – marzec 1919 adiutant batalionu Odsieczy Lwowa, a potem 5 pułku piechoty Legionów. Marzec – lipiec 1919 adiutant I Brygady Piechoty Legionów. Lipiec 1919 – styczeń 1920 szef gabinetu I wiceministra Spraw Wojskowych. W latach 1919–1921 słuchacz II Kursu Wojennego Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego. Kwiecień 1920 – styczeń 1921 szef Oddziału IV Sztabu 3 Armii na froncie bolszewickim. Od stycznia 1921 był oficerem Oddziału IV Sztabu Generalnego WP.

W październiku 1927 mianowany został dowódcą II batalionu 4 pułku Strzelców Podhalańskich w Cieszynie^[2]. 26 kwietnia 1928 roku wyznaczony został na stanowisko zastępcy dowódcy 75 pułku piechoty w Chorzowie^[3]. 5 listopada 1928 roku otrzymał przeniesienie do składu osobowego II zastępcy szefa Sztabu Generalnego^[4]. Lipiec 1929 – październik 1934 dowódca pułku KOP „Wilejka”. Październik 1934 – styczeń 1936 dowódca 86 pułku piechoty w Mołodecznie. Styczeń 1936 – wrzesień 1939 szef Oddziału I Sztabu Głównego WP. Pod jego kierownictwem został opracowany plan mobilizacyjny „W”. W kampanii wrześniowej 1939 pełnił służbę na stanowisku generalnego kwatermistrza – III zastępcy szefa Sztabu Naczelnego Wodza.

Po agresji ZSRR na Polskę przeszedł wraz ze sztabem Naczelnego Wodza granicę polsko-rumuńską. Zbiegł z internowania i przedostał się na Bliski Wschód. Początkowo w Ośrodku Zapasowym Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich w Palestynie. Wrzesień 1942 – sierpień 1943 dowódca Etapów Armii Polskiej na Wschodzie. Sierpień 1943 – luty 1944 dowódca Bazy i Etapów Armii Polskiej na Wschodzie. Luty 1944 – marzec 1945 Generalny Kwatermistrz Armii Polskiej na Wschodzie. Marzec 1945 – 1947 dowódca Jednostek Wojskowych na Środkowym Wschodzie. Z ramienia Ligi Niepodległości Polski wszedł do pozostającej w opozycji do Prezydenta RP Augusta Zaleskiego, utworzonej w 1954 roku Tymczasowej Rady Jedności Narodowej^[5]. Po przybyciu do Wielkiej Brytanii i demobilizacji osiadł w Londynie.

Od 24 kwietnia 1918 był mężem Zofii z Szumińskich^[1].

Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 315a pod murem-1-4)^[6].

chorąży – 1 stycznia 1917^[7]
podporucznik
porucznik
kapitan
major – zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919
podpułkownik – 12 kwietnia 1927 ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 i 43. lokatą w korpusie oficerów piechoty
pułkownik – 1 stycznia 1934
generał brygady – 1 stycznia 1943

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 338. [dostęp 2021-08-11].
↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 25 z 31.10.1927 r.
↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 140.
↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 339.
↑ Jan Józef Kasprzyk, Liga Niepodległości Polski, [w:] Encyklopedia Białych Plam, t. XI, Radom 2003, s. 143.
↑ Cmentarz Stare Powązki: WILHELM WIATR, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-22] .
↑ Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 32.
↑ M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi w służbie wojskowej”.
↑ M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 295 „za zasługi na polu wyszkolenia i organizacji wojska”.
↑ M.P. z 1934 r. nr 238, poz. 296 „za zasługi w służbie ochrony pogranicza”.

Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
Henryk Piotr Kosk: Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny. T. 2 M-Ż. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2001. ISBN 83-871-0381-0.
Waldemar Strzałkowski: Życiorysy dowódców jednostek polskich w wojnie obronnej 1939 r.. W: Tadeusz Jurga: Obrona Polski 1939. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990. ISBN 83-211-1096-7.