Józef Wiatr

Józef Albin Wiatr
Józef Wiatr w mundurze podpułkownika KOP
generał brygady
Data i miejsce urodzenia	25 lipca 1889 Sidzina, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	22 maja 1977 Farnborough, Wielka Brytania
Przebieg służby
Lata służby	1914–1947
Siły zbrojne	Legiony Polskie Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie, Polskie Siły Zbrojne
Jednostki	Sztabu Naczelnego Wodza Baza Armii Polskiej na Wschodzie Dowództwo Jednostek Wojskowych na Środkowym Wschodzie
Stanowiska	generalny kwatermistrz dowódca bazy dowódca JWŚW
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia

Tablica upamiętniająca Józefa Wiatra w Kościele św. Stanisława Kostki w Warszawie

Józef Albin Wiatr (ur. 25 lipca 1889 w Sidzinie, zm. 22 maja 1977 w Farnborough) – generał brygady Polskich Sił Zbrojnych.

Życiorys

W okresie od sierpnia 1914 do lipca 1917 służył w 1 pułku piechoty Legionów Polskich. Po kryzysie przysięgowym wcielony został do armii austro-węgierskiej. W listopadzie 1918 pełnił funkcję komendanta Obwodu Krakowskiego Polskiej Organizacji Wojskowej.

Listopad 1918 – marzec 1919 adiutant batalionu Odsieczy Lwowa, a potem 5 pułku piechoty Legionów. Marzec – lipiec 1919 adiutant I Brygady Piechoty Legionów. Lipiec 1919 – styczeń 1920 szef gabinetu I wiceministra Spraw Wojskowych. W latach 1919–1921 słuchacz II Kursu Wojennego Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego. Kwiecień 1920 – styczeń 1921 szef Oddziału IV Sztabu 3 Armii na froncie bolszewickim. Od stycznia 1921 był oficerem Oddziału IV Sztabu Generalnego WP.

W październiku 1927 mianowany został dowódcą II batalionu 4 pułku Strzelców Podhalańskich w Cieszynie. 26 kwietnia 1928 roku wyznaczony został na stanowisko zastępcy dowódcy 75 pułku piechoty w Chorzowie. 5 listopada 1928 roku otrzymał przeniesienie do składu osobowego II zastępcy szefa Sztabu Generalnego. Lipiec 1929 – październik 1934 dowódca pułku KOP „Wilejka”. Październik 1934 – styczeń 1936 dowódca 86 pułku piechoty w Mołodecznie. Styczeń 1936 – wrzesień 1939 szef Oddziału I Sztabu Głównego WP. Pod jego kierownictwem został opracowany plan mobilizacyjny „W”. W kampanii wrześniowej 1939 pełnił służbę na stanowisku generalnego kwatermistrza – III zastępcy szefa Sztabu Naczelnego Wodza.

Po agresji ZSRR na Polskę przeszedł wraz ze sztabem Naczelnego Wodza granicę polsko-rumuńską. Zbiegł z internowania i przedostał się na Bliski Wschód. Początkowo w Ośrodku Zapasowym Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich w Palestynie. Wrzesień 1942 – sierpień 1943 dowódca Etapów Armii Polskiej na Wschodzie. Sierpień 1943 – luty 1944 dowódca Bazy i Etapów Armii Polskiej na Wschodzie. Luty 1944 – marzec 1945 Generalny Kwatermistrz Armii Polskiej na Wschodzie. Marzec 1945 – 1947 dowódca Jednostek Wojskowych na Środkowym Wschodzie. Z ramienia Ligi Niepodległości Polski wszedł do pozostającej w opozycji do Prezydenta RP Augusta Zaleskiego, utworzonej w 1954 roku Tymczasowej Rady Jedności Narodowej. Po przybyciu do Wielkiej Brytanii i demobilizacji osiadł w Londynie. Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim (kwatera 315a pod murem-1-4).

Awanse

• chorąży – 1 stycznia 1917
• podporucznik
• porucznik
• kapitan
• major – zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919
• podpułkownik – 12 kwietnia 1927 ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 i 43. lokatą w korpusie oficerów piechoty
• pułkownik – 1 stycznia 1934
• generał brygady – 1 stycznia 1943

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Niepodległości (20 stycznia 1931)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1937)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (9 listopada 1932)
• Krzyż Walecznych (czterokrotnie)
• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami
• Złoty Krzyż Zasługi (14 października 1934)

Bibliografia

• Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
• Henryk Piotr Kosk: Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny. T. 2 M-Ż. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2001. ISBN 83-871-0381-0.
• Waldemar Strzałkowski: Życiorysy dowódców jednostek polskich w wojnie obronnej 1939 r.. W: Tadeusz Jurga: Obrona Polski 1939. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990. ISBN 83-211-1096-7.