Lew w zimie (film 1968)
| |
| Gatunek | |
|---|---|
| Data premiery |
30 października 1968 |
| Kraj produkcji | |
| Język | |
| Czas trwania |
134 minut |
| Reżyseria | |
| Scenariusz | |
| Główne role |
Peter O’Toole |
| Muzyka | |
| Zdjęcia | |
| Scenografia | |
| Kostiumy | |
| Montaż | |
| Produkcja | |
| Wytwórnia |
Haworth Productions Ltd. |
| Dystrybucja |
AVCO Embassy |
Lew w zimie (ang. The Lion in Winter) − brytyjsko-amerykański dramat historyczny z 1968 roku w reżyserii Anthony’ego Harveya. Ekranizacja sztuki teatralnej z 1966 roku autorstwa Jamesa Goldmana, który również napisał scenariusz. W rolach głównych wystąpili Peter O’Toole, Katharine Hepburn, Jane Merrow, Anthony Hopkins, Nigel Terry, John Castle i Timothy Dalton.
Film skupia się na tym jak król Anglii Henryk II w Boże Narodzenie 1183 roku pragnie wyznaczyć na swojego następcę któregoś ze swoich synów. Żona Henryka, królowa Eleonora skłonna byłaby podzielić królestwo. Jednak król jest temu zdecydowanie przeciwny: królestwo ma pozostać jednolitą całością, a władca może być tylko jeden. W ciągu kilku świątecznych dni rozgrywa się wyrafinowana gra królewskich synów, w wyniku której określona zostanie przyszłość królestwa.
Lew w zimie okazał się sukcesem finansowym i krytycznym, otrzymując siedem nominacji do Oscara, w tym dla najlepszego filmu, przegrywając w tej kategorii z Oliver!, a zdobywając trzy Oscary w kategorii najlepsza aktorka, najlepszy scenariusz adaptowany i muzyka.
W 2003 roku powstał telewizyjny remake filmu.
Fabuła
[edytuj | edytuj kod]Imperium Andegaweńskie, rok 1183. 50-letni król Anglii Henryk II planuje spędzić z rodziną Boże Narodzenie w jego zamku w Chinon. Król ma trójkę synów − Ryszarda, Jana i Godfryda i każdy z nich pragnie tronu dla siebie. Ma się pojawić się ich matka i żona Henryka, Eleonora będąca od dziesięciu lat w areszcie domowym w południowej Brytanii za wzniecane wojny domowe. Zaproszony jest również Filip II, król Francji i pasierb Eleonory. Henryk chce posadzić na tronie Jana, Eleonora Ryszarda. Godfryd, uczyniony przez rodziców księciem Bretanii, nie jest brany pod uwagę jako kandydat na króla, jednak ma zostać kanclerzem Jana[2].
Alicja, siostra Filipa II i sekretna metresa Henryka, ma zostać żoną jego następcy, aby uniknąć żądania zwrotu jej posagu w postaci francuskiego hrabstwa Vexin, ważnego strategicznie dla Henryka. Filip widzi w Ryszardzie przyszłego szwagra, ale Henryk obawia się, że Ryszard rządzący już Akwitanią, sprzymierzy się z Francją. W końcu Henryk zwołuje rodzinę, by omówić warunki traktatu. Ryszard ma zostać królem i mężem Alicji. Jan, który w opinii ojca nie zdołałby utrzymać królestwa, jest wzburzony i zapowiada odwet. Także Ryszard nie wierzy w obietnicę ojca. Godfryd, chcąc nadal być kanclerzem, spiskuje wspólnie z Eleonorą. Zamierza poprowadzić Jana w zasadzkę, którą Eleonora zastawi, wiedząc że brat we wszystko mu uwierzy. Nie wie, że matka podejrzewa jego zdradę[2].
Ryszard nie chce wikłać się w intrygi matki, wiedząc, że jej cel to jedynie przegrana męża, a nie wybór przyszłego władcy Anglii. Odmawia również oddania Akwitanii Eleonorze w zamian za ślub z Alicją. Tymczasem Godfryd sprzymierza się z Filipem, by wspólnie z nim i Janem rozpocząć wojnę przeciw Ryszardowi. Eleonora składająca bożonarodzeniowe prezenty nasłuchuje, jak Alicja oskarża Henryka o kolejną intrygę, by uczynić Jana następcą. Henryk proponuje żonie, że Jan dostanie Akwitanię w zamian za wypuszczenie Eleonory na wolność. Eleonora zgadza się pod warunkiem natychmiastowego ślubu Alicji i Ryszarda. Oboje opierają się małżeństwu. Gdy porozumienie władców Anglii zostaje ujawnione podczas ceremonii ślubnej, Ryszard odmawia ślubu i grozi wojną, co Henryk przewidział[2].
Eleonora czuje się pokonana, jednak królewicze chcą omówić sprawę sukcesji. Jan obawia się, że ojciec dowie o planach wojny z Francją. Eleonora nakazuje Ryszardowi obiecać Filipowi Vexin i Bretanię. Jan i Godfryd knując z Filipem, ukrywają się za zasłoną, gdy przybywa Ryszard proszący o Filipa o wsparcie militarne w zamian za ziemie. Następnie do komnaty wchodzi Henryk, aby zawrzeć pokój, podczas gdy królewicze pozostają w ukryciu. Filip ujawnia, że on i Ryszard byli kochankami chcąc upokorzyć Henryka. Wychodzący z ukrycia Ryszard zapewnia o szczerym uczuciu do Filipa, ale ten twierdzi, że zawsze się nim brzydził i uczestniczył w romansie wyłącznie z powodów politycznych. Widząc swoją szansę na tron Godfryd także wychodzi z ukrycia i wyjawia, że Jan również chciał zdradzić ojca. Jan zaprzecza temu, jednak wygarnia ojcu, że nigdy nikogo nie kochał. Henryk zdając sprawę z wyrachowania synów wyrzeka się ich[2].
Alicja w prywatnej rozmowie z Eleonorą mówi jej, że ta nadal kocha Henryka. Eleonora zmęczona intrygami zamierza spełnić każdy zamiar męża. Henryk chce zdobyć od papieża unieważnienie małżeństwa, by spłodzić z Alicją nowych synów. Alicja odradza Henrykowi wyjazd do Rzymu, argumentując że da synom pretekst do wspólnego obalenia ich lub możliwego zabicia ich dziecka. Henryk staje do konfrontacji z więzionymi królewiczami. Skazuje ich na śmierć, lecz w ostatniej chwili rezygnuje i pozwala im uciec. Czując przegraną Henryk stwierdza, że mógł podbić całą Europę, a zamiast tego wolał uganiać się za kobietami. Eleonora wyznaje, że jej jedyną porażką jest bezpowrotna utrata miłości Henryka. Rankiem Eleonora w zgodzie z Henrykiem odpływa na barce do swego aresztu. Małżonkowie zdają sobie sprawę, że ich uczucie nadal jest żywe i ich rozgrywki polityczne powrócą za rok[2].
Obsada
[edytuj | edytuj kod]- Peter O’Toole jako król Henryk II
- Katharine Hepburn jako królowa Eleonora
- Jane Merrow jako Alicja
- John Castle jako Godfryd
- Anthony Hopkins jako Ryszard
- Nigel Terry jako Jan
- Timothy Dalton jako król Filip II
- Nigel Stock jako kapitan William Marshal
- Kenneth Ives jako strażnik królowej Eleonory
- O.Z. Whitehead jako biskup Durham Hugh de Puiset
- Kenneth Griffith jako wędrowny komediant
- Henry Woolf jako wędrowny komediant
- Karol Hagar jako wędrowny komediant
- Mark Griffith jako wędrowny komediant
Nagrody i nominacje
[edytuj | edytuj kod]- Oscar
- najlepsza aktorka pierwszoplanowa − Katharine Hepburn
- najlepsza muzyka − John Barry
- najlepszy scenariusz adaptowany − James Goldman
- nominacja: najlepszy film − Martin Poll
- nominacja: najlepszy reżyser − Anthony Harvey
- nominacja: najlepszy aktor pierwszoplanowy − Peter O’Toole
- nominacja: najlepsze kostiumy − Margaret Furse
- Złoty Glob
- najlepszy film dramatyczny
- najlepszy aktor w filmie dramatycznym − Peter O’Toole
- nominacja: najlepsza aktorka w filmie dramatycznym − Katharine Hepburn
- nominacja: najlepszy reżyser − Anthony Harvey
- nominacja: najlepsza muzyka − John Barry
- nominacja: najlepszy scenariusz − James Goldman
- nominacja: najlepsza aktorka drugoplanowa − Jane Merrow
- BAFTA
- Nagroda im. Anthony’ego Asquitha za najlepszą muzykę − John Barry
- najlepsza aktorka − Katharine Hepburn
- nominacja: najlepszy scenariusz − James Goldman
- nominacja: najlepsze zdjęcia − Douglas Slocombe
- nominacja: najlepsze kostiumy − Margaret Furse
- nominacja: najlepszy płyta z muzyką filmową − Chris Greenham
- nominacja: najlepszy aktor drugoplanowy − Anthony Hopkins
- David di Donatello
- najlepszy film zagraniczny − Martin Poll
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Idziemy do kina. „Film”. 21, s. 15, 1972-05-21. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
- ↑ a b c d e Cengage Learning Gale, A Study Guide for James A. Goldman’s "The Lion in Winter", Gale, Cengage Learning, 2016, ISBN 978-1-4103-5126-5 [dostęp 2024-12-05] (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Plakat filmu
- Lew w zimie w bazie IMDb (ang.)
- Lew w zimie w bazie Filmweb
