Maciej Popko

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Maciej Popko
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

3 grudnia 1936
Częstochowa

Data i miejsce śmierci

22 listopada 2014
Warszawa

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia i religie Wschodu Starożytnego, kulturoznawstwo, kulturoznawstwo – orientalistyka, językoznawstwo, religioznawstwo
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Profesura

1987

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Warszawski; Wydział Orientalistyczny; Zakład Wschodu Starożytnego

Maciej Norbert Popko (ur. 3 grudnia 1936 w Częstochowie, zm. 22 listopada 2014 w Warszawie)[1][2] – polski orientalista, hetytolog, doktor habilitowany, profesor zwyczajny w Wydziale Orientalistycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Taternik, alpinista, grotołaz, ratownik w Grupie Tatrzańskiej GOPR[3], organizator i kierownik polskich wypraw eksploracyjnych w góry Azji.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Maturę zdał w II Liceum Ogólnokształcącym im. Romualda Traugutta w Częstochowie. Odbył studia włókiennicze w Łodzi, a w latach 1958–1963 studiował filologię w Warszawie, gdzie zatrudnił się na Uniwersytecie Warszawskim. Naukowo zajmował się przede wszystkim starożytną Anatolią. Doktoryzował się w 1968, profesorem nadzwyczajnym został 30 października 1987, a zwyczajnym w 1992. Pracował na Wydziale Orientalistycznym. Był jednym z najważniejszych światowych autorytetów w zakresie historii i języka Hetytów. Był członkiem Komitetu Nauk Orientalistycznych PAN, któremu przewodniczył w latach 1990–1992[4]. Został pochowany w Warszawie, na Cmentarzu Północnym (Wólka Węglowa)[3].

Działalność wspinaczkowa[edytuj | edytuj kod]

Działał w Klubie Wysokogórskim, Stołecznym Klubie Tatrzańskim, Speleoklubie Warszawskim oraz Uniwersyteckim Klubie Alpinistycznym w Warszawie. Wspinał się latem i zimą w Tatrach (od 1953), Dolomitach (1 polskie przejścia drogi Soldy na Marmoladzie i drogi Comiciego na Cima Grande di Lavaredo) i Alpach Francuskich (1 polskie przejście pn. ścianą Aiguille de Triolet, 1965). Kierował pionierskimi wyprawami w góry Cilo w Turcji (1967, 1968) oraz wyprawą w góry Wachanu w Afganistanie, na pograniczu Pamiru i Hindukuszu. W tej ostatniej uczestniczył m.in. w zdobyciu dziewiczych szczytów w otoczeniu doliny Purwakszan: szczyt bez nazwy (6110 m n.p.m.), Kohe Purwakszan (6080 m n.p.m.) i szczyt bez nazwy (5950 m n.p.m., samotnie). Opublikował szereg artykułów o górach i wyprawach górskich i speleologicznych, m.in. w czasopismach „Poznaj Świat”, „Taternik” i „Wierchy”[3]. Był redaktorem i współautorem jednego z najlepszych polskich podręczników wspinaczki pt. „Alpinizm” (wyd. 1971 i 1974).

Dzieła[edytuj | edytuj kod]

  • Turcja (Wiedza Powszechna, Warszawa 1971, 1984, 1987),
  • Góry pod półksiężycem, (Iskry, Warszawa 1974),
  • Mitologia hetyckiej Anatolii (Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1976, 1980, 1987),
  • Religie starożytnej Anatolii (Iskry, Warszawa 1980),
  • Magia i wróżbiarstwo u Hetytów (PIW 1982),
  • Wierzenia ludów starożytnej Azji Mniejszej (Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1989),
  • Huryci (PIW, Warszawa 1992, 2005),
  • Zippalanda, ein Kultzentrum im hethitischen Kleinasien (Universitätsverlag C. Winter, Heidelberg 1994),
  • Religions of Asia Minor (DIALOG, Warszawa 1995),
  • Ludy i języki starożytnej Anatolii (DIALOG, Warszawa 1999, ISBN 83-88238-01-9).
  • Völker und Sprachen Altanatoliens (Harrassowitz Verlag, Wiesbaden 2008, ISBN 978-3-447-05708-0).
  • Arinna, eine heilige Stadt der Hethiter (Harrassowitz Verlag, Wiesbaden 2009, ISBN 978-3-447-05867-4).

Osiągnięcia wspinaczkowe[edytuj | edytuj kod]

Zestawienie najważniejszych przejść[4]:

Data Szczyt Droga Osiągnięcie Towarzysze
1 kwietnia 1957 Mięguszowiecki Szczyt N-E filar IV przejście zimowe, I jednodniowe zimowe H. Furmanek
24 sierpnia 1957 Mięguszowiecki Szczyt Czarny N-E grzęda z dolnym urwiskiem I przejście Krystyna Sałyga-Dąbkowska
15 lipca 1958 Kazalnica Mięguszowiecka przez Sanktuarium I przejście Jan Długosz
14 marca 1960 Mały Młynarz N ściana, droga Korosadowicza I przejście zimowe Jan Mostowski
20 kwietnia 1960 Hruby Wierch N ściana i Grań Hrubego do końca I przejście zimowe Stanisław Biel
12 lipca 1960 Pośrednia Bednarzowa Turnia N filarem I przejście L. Saduś
30 stycznia 1961 Żabi Szczyt Wyżni N-E filarem I przejście zimowe A. Drescher, C. Mielczarek
6 kwietnia 1961 Kazalnica Mięguszowiecka "lewa", drogą Długosza II przejście zimowe, I jednodniowe zimowe Z. Jurkowski
22 kwietnia 1961 Ciężki Szczyt N-E ścianą, drogą Stanisławskiego I przejście zimowe Bronisław Kunicki
10 lutego 1962 Mięguszowiecka Przełęcz pod Chłopkiem wprost od N II przejście zimowe G. Małaczyński
14 kwietnia 1962 Żabi Szczyt Wyżni lewą częścią N ściany, drogą Orłowskiego I przejście zimowe A. Heinrich, L. Saduś, R. şki
26 kwietnia 1962 Skrajna Bednarzowa Ławka N żleb I przejście zimowe G. Małaczyński, L. Saduś, R. Zawadzki
26 lipca 1962 Mniszek E ściana, direttissima I przejście Józef Nyka
29-30 sierpnia 1962 Włochy Marmolada S ściana, via Solda pierwsze polskie VI+ w Dolomitach R. Zawadzki
3-4 kwietnia 1963 Mięguszowiecki Szczyt E ściana, droga Kurczaba I przejście zimowe Z. Jurkowski, Janusz Kurczab
kwiecień 1963 Rysy lewą depresją wschodniej ściany I przejście zimowe Jacek Hanasiewicz, A. Mróz
23 lipca 1963 Orla Ściana I przejscie K. Paliwoda
2 sierpnia 1963 Kazalnica Mięguszowiecka filarem I przejście jednodniowe M. Pogorzelski
18 lipca 1967 Turcja Ararat II wejście polskie A. Kuś, A. Mróz, J. Tuszyński
15 lipca 1968 Turcja Genişkaya (Turcja) N-E filar I przejście J. Tuszyński
24 lipca 1968 Turcja Keskin Tepe (Turcja) E żebro I przejście K. Wieteska
29 grudnia 1969 Mięguszowiecki Szczyt Czarny N-E grzędą z dolnym urwiskiem I przejście zimowe K. Wieteska
10 kwietnia 1971 Mięguszowiecki Szczyt Czarny środkową częścią N ściany I przejście R. Wrona
27 sierpnia 1973 Świstowy Szczyt prawym żebrem W ściany I przejście Tomasz Łubieński
12 kwietnia 1974 Mały Kościół lewym filarem N-E ściany I przejście M. Mikołajczyk
14 kwietnia 1974 Strzelecka Turnia N filarem S ściany I przejście zimowe (?) M. Mikołajczyk
16 sierpnia 1974 Turnia ponad Kościół środkowym żebrem E ściany I przejście (wg Stanislava Samuhela) M. Mikołajczyk
3 września 1974 Wielki Kościół N-E filarem, Granią Dziadków I przejście (?) M. Mikołajczyk
22 lipca 1975 Koh-e Wedel (Afganistan, góry Koh-e Wachan) I wejście M. Mikołajczak
26 lipca 1975 Koh-e Purwakszan (Afganistan, góry Koh-e Wachan) I wejście M. Mikołajczyk

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Grzegorz Głazek, Zmarł Maciej Popko (1936-2014) [online], wspinanie.pl, 24 listopada 2014 [dostęp 2014-11-25] (pol.).
  2. ↑ REJESTR SPADKOWY PL: wynik wyszukiwania [online], rejestry-notarialne.pl [dostęp 2022-03-03].
  3. ↑ a b c Kronika zmarłych: Maciej Norbert Popko, w: "Wierchy" R. 80 (2014), wyd. Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK, Kraków 2016, ISSN 0137-6829, s. 314
  4. ↑ a b Józef Nyka, Maciej Popko 1936-2014, w: A/Zero, nr 1/2015, s. 6-9, ISSN 1641-9359

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Maciej_Popko&oldid=71059096”