To jest dobry artykuł

Marcin Król

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Marcin Król
Ilustracja
Pełne imię i nazwisko Marcin Feliks Król
Data i miejsce urodzenia 18 maja 1944
Warszawa
Data i miejsce śmierci 25 listopada 2020
Biała Podlaska
Zawód, zajęcie filozof polityki, historyk idei, nauczyciel akademicki, publicysta
Miejsce zamieszkania Drelów
Tytuł naukowy profesor nauk humanistycznych
Alma Mater Uniwersytet Warszawski
Pracodawca IFiS PAN, WSNS UW
Rodzice Stanisław, Zofia
Małżeństwo Małgorzata Dziewulska, Julia Kalinowska-Król
Dzieci Zofia, Józef
Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Marcin Feliks Król (ur. 18 maja 1944 w Warszawie[1], zm. 25 listopada 2020 w Białej Podlaskiej[2]) – polski filozof polityki, historyk idei, nauczyciel akademicki i publicysta. Działacz opozycji demokratycznej w okresie PRL. Profesor nauk humanistycznych.

Uczestnik wydarzeń marcowych w 1968, więziony w tym samym roku przez kilka miesięcy. Długoletni współpracownik „Tygodnika Powszechnego”, współzałożyciel (wraz z Wojciechem Karpińskim) pisma „Res Publica”, a także jego redaktor naczelny. W 1975 sygnatariusz Listu 59 przeciwko zmianom w Konstytucji PRL. Współpracownik PPN oraz członek TKN. Na początku lat 80. doradca NSZZ „Solidarność” Regionu Mazowsze. W 1988 zaproszony w skład Komitetu Obywatelskiego. W III RP profesor zwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego, w latach 1996–2002 i 2005–2012 dziekan Wydziału Stosowanych Nauk Społecznych UW, przewodniczący rady Fundacji im. Stefana Batorego (2009–2020).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Rodzina[edytuj | edytuj kod]

Był synem Stanisława Józefa Króla[2] (1902–1984), profesora Politechniki Warszawskiej, i Zofii Antoniny[2] z domu Trybulskiej[1]. Jego ojcem chrzestnym był Józef Rybicki[3].

Marcin Król był żonaty z teatrolożką Małgorzatą Dziewulską[4], a następnie z tłumaczką Julią Kalinowską-Król[1]. Miał dwoje dzieci: córkę Zofię[5] i syna Józefa[1].

Okres PRL[edytuj | edytuj kod]

Lata 60. i 70.[edytuj | edytuj kod]

Był absolwentem VI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana w Warszawie (1961)[6][7]. Tam zaprzyjaźnił się z Wojciechem Karpińskim, kolegą z klasy i późniejszym wieloletnim współpracownikiem[8]. W 1966 ukończył studia filozoficzne, a w 1967 studia socjologiczne (studiował dwa kierunki równolegle) na Uniwersytecie Warszawskim[9]. Jego praca magisterska z dziedziny filozofii nosiła tytuł Absolut epistemologiczny i komunikacja intersubiektywna u Kartezjusza i Husserla[10]. W 1967 rozpoczął na Uniwersytecie Warszawskim studia doktoranckie[9].

W styczniu 1968 uczestniczył w proteście przeciwko zdjęciu ze sceny spektaklu Dziady Adama Mickiewicza w reżyserii Kazimierza Dejmka. 8 marca 1968 wziął udział w demonstracji studenckiej w obronie relegowanych z Uniwersytetu Warszawskiego studentów; był członkiem delegacji studenckiej, która podjęła rozmowy z władzami uczelni. 9 marca 1968 uczestniczył w nieformalnym spotkaniu u Włodzimierza Kofmana, na którym omawiano przebieg wydarzeń i rozważano dalsze możliwości protestu. W kolejnych dniach wspierał komitet studencki, który koordynował dalsze protesty[11]. 10 kwietnia 1968 został zatrzymany, a 12 kwietnia 1968 aresztowany po zarzutem „organizacji nielegalnych zgromadzeń”[9]; zwolniono go bez procesu po trzech miesiącach[6].

Następnie kontynuował studia doktoranckie, w 1971 obronił pracę doktorską pt. Historia i utopia. Świadomość historyczna w ideologii jakobinów (1789–1794), napisaną pod kierunkiem Niny Assorodobraj-Kuli[12]. Od 1972 był zatrudniony w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk[6][9]. Na przełomie lat 60. i 70. nawiązał współpracę z „Tygodnikiem Powszechnym”, w którym debiutował w 1972[13]. Razem z Wojciechem Karpińskim publikował na jego łamach teksty w cyklu Od Mochnackiego do Piłsudskiego. Sylwetki polityczne XIX wieku, które ukazały się drukiem w 1974 (okrojone przez cenzurę, która nie zgodziła się m.in. na pierwszą część tytułu)[6]. Książka ta była jedną z ważnych lektur środowisk opozycyjnych II połowy lat 70.[6]; była dyskutowana m.in. w środowisku Aleksandra Halla, który uważał ją za wyjątkowo ważną dla przełamania lęku przed ideą narodową[14].

W 1975 podpisał List 59, którego sygnatariusze protestowali przeciwko zmianom w Konstytucji PRL, w tym wpisaniu do niej kierowniczej roli PZPR i wieczystego sojuszu z ZSRR[6]. W 1977 uzyskał w IFiS PAN stopień doktora habilitowanego[1], na podstawie pracy poświęconej polskiemu konserwatyzmowi XIX wieku[15]. W latach 1977–1978 przebywał w USA, wykładał na Uniwersytecie Yale i Uniwersytecie Teksańskim w Austin[6].

Po powrocie do Polski włączył się w działania niezależne od władz. Jesienią 1978 został członkiem Towarzystwa Kursów Naukowych, w roku akademickim 1979/1980 powierzono mu prowadzenie seminarium Polska myśl polityczna XX wieku. Był opiekunem przygotowywanej przez Aleksandra Halla pracy doktorskiej zatytułowanej Polska myśl polityczna na przełomie XIX i XX wieku, a w 1981 wydał broszurę Józef Piłsudski – ewolucja myśli politycznej[16]. W 1978 założył razem z Wojciechem Karpińskim pismo „Res Publica” (pierwszy numer ukazał się na początku 1979) i został jego redaktorem naczelnym[6]. Ambicją pisma było poszukiwanie liberalno-konserwatywnego, pragmatycznego stylu pisania o polityce, wolnego od nadużywania patriotycznych haseł i symboli[17].

W 1979 w emigracyjnym wydawnictwie Libella opublikował książkę Style politycznego działania. Wokół „Buntu Młodych” i „Polityki”, która odbiła się szerokim echem w środowiskach opozycji[18]. W książce tej wskazywał na aktualność myśli konserwatywnej dla kształtowania filozofii polityki opartej na roztropnym rozpoznawaniu problemów społecznych, a także formowania wewnętrznej suwerenności narodu. Jednocześnie wykluczał stosowanie ideologii konserwatywnej w bieżącej akcji politycznej, uznając takie próby za groteskowe[19].

Również w 1979 został członkiem polskiego oddziału PEN Clubu[20].

Lata 80.[edytuj | edytuj kod]

W okresie wydarzeń sierpniowych w 1980 był sygnatariuszem skierowanego do władz komunistycznych apelu 64 naukowców, literatów i publicystów o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami[21]. Współpracował z Polskim Porozumieniem Niepodległościowym, dla którego przygotował wydane w sierpniu 1980 fragmenty pamiętników Jeana Monneta[22]. W 1980 został doradcą NSZZ „Solidarność” Regionu Mazowsze, nie był jednak członkiem związku, gdyż formalnie nigdzie nie pracował[6]. Podjął pozostawioną bez odzewu próbę legalizacji „Res Publiki”, której wydawanie zakończyło wprowadzenie stanu wojennego w grudniu 1981[6].

Na początku lat 80. został członkiem zespołu redakcyjnego „Tygodnika Powszechnego”[23]. W latach 80. przybliżał w dalszym ciągu myśl konserwatywną, w 1982 opublikował pracę Stańczycy. Antologia myśli społecznej i politycznej konserwatystów krakowskich, a w 1985 książkę Konserwatyści a niepodległość. Studia nad polską myślą konserwatywną XIX wieku[24]. Pozostawał natomiast krytyczny wobec dziedzictwa Narodowej Demokracji[25]. Wartości konserwatywne uznawał za istotne w refleksji teoretycznej, prowadzenie polityki prawicowej uważał jednak za anachroniczne[26]. W latach 1983–1985 współtworzył Grupę Publicystów Politycznych, która sformułowała propozycję ugody politycznej z władzami komunistycznymi. Dzięki temu miały zostać zapoczątkowane procesy modernizacyjne, ku czemu miały prowadzić ułatwienia dla prywatnej inicjatywy w gospodarce oraz niezależne od władz działania w sferze kultury i nauki[27]. Grupa nie widziała sensu prowadzenia polityki prowadzonej wyłącznie dla celów dalekosiężnych, takich jak niepodległość i demokracja[28]. Jesienią 1984 zaangażował się w założony przez Stanisława Stommę Klub Myśli Politycznej „Dziekania”; należał obok jego twórcy do głównych ideologów tego środowiska, kontynuując poszukiwanie realistycznych prób tworzenia większej autonomii obywatelskiej[29]. Jego oponenci w środowiskach opozycyjnych (Adam Michnik, publicyści pisma „Krytyka”) nazwali jego styl myślenia „nowym realizmem”, krytykując koncepcję ugody – jak uważali – za wszelką cenę[30]. Środowiska prawicowe z kręgu Wiesława Chrzanowskiego i Marka Jurka obawiały się fasadowych układów z władzą i rozmycia ideowego ruchu proweniencji konserwatywno-narodowej o odcieniu katolickim[31]. Czesław Bielecki uważał natomiast, że stanowisko „realistyczne” jest zbyt minimalistyczne, a nadto cechuje się nadmiernie gabinetowym, salonowym stylem[32]. Poczynając od 1986, Marcin Król był członkiem nieformalnego konwentu seniorów „Dziekanii”, wyznaczającego program działania klubu. W 1987 zaczął rozluźniać swoją współpracę, albowiem preferował wcześniejszą formułę klubu dyskusyjnego, zamiast sformalizowanego stowarzyszenia. W tym okresie zaczęło być mu bliżej do środowiska sformowanego wokół Lecha Wałęsy, Tadeusza Mazowieckiego i Bronisława Geremka[33]. Po legalizacji KMP „Dziekania” jako stowarzyszenia w sierpniu 1988 wszedł jeszcze w skład pozastatutowego Konwentu Opiniodawczego[34].

Po wielomiesięcznych staraniach w czerwcu 1987 rozpoczął wydawanie, tym razem w obiegu oficjalnym, reaktywowanego pisma „Res Publica” (w nakładzie 25 tys. egzemplarzy) i został jego redaktorem naczelnym. Jakkolwiek oznaczało to faktyczne poszerzenie możliwości działania niezależnego od władz, spotkało się z negatywnym odbiorem części opinii publicznej[6][35]. W listopadzie 1987 uczestniczył w spotkaniu 60 intelektualistów zaproszonych przez Lecha Wałęsę w celu poszukiwania możliwości formowania bardziej demokratycznego ustroju PRL. W czasie tego spotkania opowiedział się przeciwko jednolitemu kierownictwu całej opozycji (pogląd ten okazał się jednak mniejszościowy)[36]. Na łamach podziemnego pisma „Wola” we wrześniu 1988 postulował stworzenie Komitetu Ocalenia Ekonomicznego składającego się z fachowców wybranych wspólnie przez władzę i opozycję[37]. W „Tygodniku Powszechnym” zamieścił jesienią 1988 i w styczniu 1989 cykl artykułów poświęconych minimalnym warunkom ugody z władzami PRL, które dotyczyły legalizacji NSZZ „Solidarność”, odpolitycznienia gospodarki, zapewnienia legalnego działania opozycji oraz postulatu prowadzenia jawnej polityki międzynarodowej[38]. W grudniu 1988 został członkiem Komitetu Obywatelskiego przy przewodniczącym NSZZ „Solidarność” Lechu Wałęsie. W 1989 uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu, pracował w zespole do spraw reform politycznych i w podzespole do spraw środków masowego przekazu[6]. Bezpośrednio po wyborach parlamentarnych w czerwcu 1989 opowiadał się na forum KO za budowaniem pluralistycznego życia politycznego i stworzeniem szerokiej partii obywatelskiej[39]. 22 czerwca wszedł w skład komisji ds. reorganizacji Komitetu Obywatelskiego, w ramach której przygotował projekt przekształcenia go w Radę Ruchu Obywatelskiego. Celem nowego organu miało być wzmocnienie ruchu regionalnych komitetów obywatelskich, tak aby mogły w większym stopniu animować inicjatywy lokalne, przygotować się do wyborów samorządowych i stać się zapleczem dla Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego[40]. Projekt ten nie znalazł ostatecznie poparcia na forum Komitetu Obywatelskiego z uwagi na niejasny status lokalnych komitetów[41]. W grudniu 1989 Marcin Król został członkiem rady Fundacji Obywatelskiej, której celem miało być wsparcie ruchu komitetowego[42].

III Rzeczpospolita[edytuj | edytuj kod]

W 1990 został członkiem prezydenckiego sztabu wyborczego Tadeusza Mazowieckiego[6]. W kolejnych latach pomimo wielu propozycji znalazł się poza czynną polityką, poświęcając się pracy naukowej i publicystycznej[43].

Do 1992 pozostawał redaktorem naczelnym pisma „Res Publica”, następnie do 2007 był redaktorem naczelnym pisma „Res Publica Nowa”[6][44]. W 1992 został pracownikiem Uniwersytetu Warszawskiego, w latach 1996–2002 oraz 2005–2012 był dziekanem, a w latach 2002–2005 prodziekanem Wydziału Stosowanych Nauk Społecznych UW[45], kierował założoną przez siebie w 2003 Katedrą Studiów nad Tradycją i Zmianą Społeczną w XIX i XX wieku (od 2007 pod nazwą Katedra Historii Idei i Antropologii Kulturowej)[46]. W 1999 otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych[47].

Był członkiem Collegium Invisibile[48], w latach 2009–2020 przewodniczącym rady Fundacji im. Stefana Batorego[49][50].

W okresie III RP wydał kilkanaście książek, poświęconych m.in. zaletom i wadom myśli liberalnej, miejscu romantyzmu w polityce polskiej, pojęciu patriotyzmu, kryzysowi intelektualnemu i duchowemu zagrażającemu Europie. Popularyzował także historię myśli politycznej, akcentując jej aktualność w konfrontacji z problemami współczesności[51]. Podejmował refleksję nad wolnością, w tym nad jej relacjami ze sprawiedliwością i równością[43], oraz nad zagadnieniem demokracji[52].

Od 2000 publikował w „Tygodniku Powszechnym” stały felieton[53]. W 2008 zrezygnował z dalszej współpracy z tym tygodnikiem, był krytyczny wobec sposobu redagowania pisma[54][55]. Współpracował z gazetą „Dziennik Polska-Europa-Świat” i jej dodatkiem „Europa”[56][57]. Później był stałym komentatorem „Dziennika Gazety Prawnej”[58].

W udzielonym w 2014 „Gazecie Wyborczej” wywiadzie pt. Byliśmy głupi[59], a następnie w wydanej w 2015 książce pod tym samym tytułem, krytycznie spojrzał na sposób transformacji Polski po upadku komunizmu oraz na udział swojej formacji w tych przemianach[60].

Od lat 90. mieszkał w Drelowie w powiecie bialskim[2].

Odznaczenia i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

Prace własne[edytuj | edytuj kod]

  • Sylwetki polityczne XIX wieku, Znak, Kraków 1974 (z Wojciechem Karpińskim).
  • Style politycznego myślenia: wokół «Buntu młodych» i «Polityki», Libella, Paryż 1979.
  • Józef Piłsudski. Ewolucja myśli politycznej, Niezależny Instytut Wydawniczy, Warszawa 1981.
  • Ład utajony, Znak, Kraków 1983[63].
  • Słownik demokracji, Wszechnica Społeczno-Polityczna, Kraków 1983.
  • Konserwatyści a niepodległość. Studia nad polską myślą konserwatywną XIX wieku, Pax, Warszawa 1985[64].
  • Podróż romantyczna, Libella, Paryż 1986[65].
  • Liberalizm strachu czy liberalizm odwagi (seria Demokracja. Filozofia i praktyka), Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa 1996[66].
  • Od Mochnackiego do Piłsudskiego: sylwetki polityczne XIX wieku (z Wojciechem Karpińskim), Świat Książki, Warszawa 1997[67] (poszerzone o fragmenty usunięte przez cenzurę wydanie książki Sylwetki polityczne XIX wieku).
  • Romantyzm – piekło i niebo Polaków, Fundacja „Res Publica”, Warszawa 1998[68].
  • Historia myśli politycznej. Od Machiavellego po czasy współczesne, Arche, Gdańsk 1998.
  • Patriotyzm przyszłości, Rosner & Wspólnicy, Warszawa 2004[69].
  • Bezradność liberałów. Myśl liberalna wobec konfliktu i wojny, Prószyński i S-ka, Warszawa 2005[70].
  • Nieco z boku. Autobiografia niepolityczna, Prószyński i S-ka, Warszawa 2008[71].
  • Czego nas uczy Leszek Kołakowski, Czerwone i Czarne, Warszawa 2010[72].
  • Europa w obliczu końca, Czerwone i Czarne, Warszawa 2012[73].
  • Klęska rozumu: kulisy najważniejszych wydarzeń w historii najnowszej, Czerwone i Czarne, Warszawa 2013[74].
  • Słownik demokracji samorządowej, Kurhaus Publishing, Warszawa 2014[75].
  • Wielcy władcy: Richelieu, Bismarck, de Gaulle, Churchill, Czerwone i Czarne, Warszawa 2014[76].
  • Byliśmy głupi, Czerwone i Czarne, Warszawa 2015[77].
  • Pora na demokrację, Znak, Kraków 2015[78].
  • Lepiej już było. O luksusie wolności, niepamięci i trzech wartościach europejskich, Czerwone i Czarne, Warszawa 2016[79].
  • Jaka demokracja?, Agora, Warszawa 2017[80].
  • Do nielicznego grona szczęśliwych, Iskry, Warszawa 2018[81].
  • Krótka historia myśli politycznej, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2019[82].

Opracowania[edytuj | edytuj kod]

  • Stańczycy. Antologia myśli społecznej i politycznej konserwatystów krakowskich, Pax, Warszawa 1982 – wybór tekstów, przedmowa i przypisy.
  • Historia i polityka. Wybór publicystyki Adolfa Bocheńskiego, PIW, Warszawa 1989 – wybór, opracowanie i przedmowa.
  • Zygmunt Krasiński Wybór listów politycznych, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2013 – wprowadzenie i redakcja naukowa.
  • Konserwatyści polscy 1918–1939. Wybór pism, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2015 – wprowadzenie i redakcja naukowa.
  • Genealogia współczesności. Historia idei w Polsce 1815–1939, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2015 – redakcja naukowa (z Bartłomiejem Błesznowskim i Adamem Puchejdą).

Tłumaczenia[edytuj | edytuj kod]

Powieści[edytuj | edytuj kod]

  • Prowincja, W.A.B., Warszawa 2017 (powieść kryminalna).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e Who is who w Polsce. Encyklopedia biograficzna z życiorysami znanych Polek i Polaków, Zug: Hübners blaues Who is Who, 2007.
  2. ↑ a b c d Marcin Król, rejestry-notarialne.pl [dostęp 2021-02-21].
  3. ↑ Marcin Król, Nieco z boku. Autobiografia niepolityczna, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2008, s. 17.
  4. ↑ Henryk Woźniakowski, Marcin Król, człowiek wolny, „Znak” (788), styczeń 2021 [dostęp 2021-02-21].
  5. ↑ Zofia Król, Marcin Król (1944–2020), zeszytyliterackie.pl, 13 grudnia 2020 [dostęp 2021-02-21].
  6. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Krzysztof Burnetko, Marcin Król, [w:] Opozycja w PRL. Słownik biograficzny 1956–1989, t. 3., Warszawa: Ośrodek Karta, 2006, s. 160–162.
  7. ↑ Wojciech Rylski, Absolwenci Reytana 1961, wne.uw.edu.pl [zarchiwizowane 2010-04-23].
  8. ↑ Marcin Król, Nieco z boku. Autobiografia niepolityczna, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2008, s. 15.
  9. ↑ a b c d Marzec 1968 w dokumentach MSW, t. 2. Kronika wydarzeń. Część I, Warszawa: IPN, 2009, s. 39.
  10. ↑ Marcin Król, Nieco z boku. Autobiografia niepolityczna, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2008, s. 52.
  11. ↑ Andrzej Friszke, Anatomia buntu. Kuroń, Modzelewski i komandosi, Kraków: Znak, 2010, s. 518, 569, 577, 584.
  12. ↑ Instytut Socjologii: Dorobek: Prace doktorskie, uw.edu.pl [dostęp 2020-11-29].
  13. ↑ Witold Bereś, Krzysztof Burnetko, Joanna Podsadecka, Krąg Tygodnika. Tygodnik, czasy, ludzie. 1945–1999, Limanowa-Kraków: Fundacja Świat Ma Sens, 2012, s. 369.
  14. ↑ Tomasz Sikorski, O kształt polityki polskiej. Oblicze ideowo-polityczne i działalność Ruchu Młodej Polski (1979–1989), Toruń-Szczecin: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2011, s. 67.
  15. ↑ Marcin Król, Nieco z boku. Autobiografia niepolityczna, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2008, s. 39.
  16. ↑ Ryszard Terlecki, Uniwersytet Latający i Towarzystwo Kursów Naukowych 1977–1981, Kraków-Rzeszów: Instytut Europejskich Studiów Społecznych, 2000, s. 82, 145, 165, 235.
  17. ↑ Andrzej Friszke, Opozycja polityczna w PRL 1945–1980, Londyn: Aneks, 1994, s. 515.
  18. ↑ Tomasz Sikorski, O kształt polityki polskiej. Oblicze ideowo-polityczne i działalność Ruchu Młodej Polski (1979–1989), Toruń-Szczecin: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2011, s. 99.
  19. ↑ Tomasz Sikorski, O kształt polityki polskiej. Oblicze ideowo-polityczne i działalność Ruchu Młodej Polski (1979–1989), Toruń-Szczecin: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2011, s. 100–101.
  20. ↑ Prof. Marcin Król nie żyje, penclub.com.pl, 26 listopada 2020 [dostęp 2020-11-29].
  21. ↑ Apel (64 intelektualistów wraz z załączonym suplementem zawierającym nazwiska sygnatariuszy apelu), karta.org.pl [zarchiwizowane 2020-10-23].
  22. ↑ PPN. 1976–1981. Język niepodległości, Łukasz Bertram, Warszawa: Ośrodek Karta i Narodowe Centrum Kultury, 2012, s. 128.
  23. ↑ Kalendarium Tygodnika Powszechnego. Co było potem?, tygodnik.com.pl [dostęp 2020-11-29].
  24. ↑ Tomasz Sikorski, O kształt polityki polskiej. Oblicze ideowo-polityczne i działalność Ruchu Młodej Polski (1979–1989), Toruń-Szczecin: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2011, s. 149–150.
  25. ↑ Tomasz Sikorski, O kształt polityki polskiej. Oblicze ideowo-polityczne i działalność Ruchu Młodej Polski (1979–1989), Toruń-Szczecin: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2011, s. 152.
  26. ↑ Tomasz Sikorski, O kształt polityki polskiej. Oblicze ideowo-polityczne i działalność Ruchu Młodej Polski (1979–1989), Toruń-Szczecin: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2011, s. 486.
  27. ↑ Tomasz Sikorski, O kształt polityki polskiej. Oblicze ideowo-polityczne i działalność Ruchu Młodej Polski (1979–1989), Toruń-Szczecin: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2011, s. 234–235.
  28. ↑ Jan Skórzyński, Rewolucja Okrągłego Stołu, Kraków: Znak, 2009, s. 32.
  29. ↑ Tomasz Sikorski, O kształt polityki polskiej. Oblicze ideowo-polityczne i działalność Ruchu Młodej Polski (1979–1989), Toruń-Szczecin: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2011, s. 392–393.
  30. ↑ Tomasz Sikorski, O kształt polityki polskiej. Oblicze ideowo-polityczne i działalność Ruchu Młodej Polski (1979–1989), Toruń-Szczecin: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2011, s. 396.
  31. ↑ Tomasz Sikorski, O kształt polityki polskiej. Oblicze ideowo-polityczne i działalność Ruchu Młodej Polski (1979–1989), Toruń-Szczecin: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2011, s. 393.
  32. ↑ Tomasz Sikorski, O kształt polityki polskiej. Oblicze ideowo-polityczne i działalność Ruchu Młodej Polski (1979–1989), Toruń-Szczecin: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2011, s. 418.
  33. ↑ Radosław Ptaszyński, Stommizm. Biografia polityczna Stanisława Stommy, Kraków: Znak, 2018, s. 602, 609–610.
  34. ↑ Tomasz Sikorski, O kształt polityki polskiej. Oblicze ideowo-polityczne i działalność Ruchu Młodej Polski (1979–1989), Toruń-Szczecin: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2011, s. 461.
  35. ↑ Jan Skórzyński, Rewolucja Okrągłego Stołu, Kraków: Znak, 2009, s. 74.
  36. ↑ Jan Skórzyński, Rewolucja Okrągłego Stołu, Kraków: Znak, 2009, s. 87–89.
  37. ↑ Jan Skórzyński, Rewolucja Okrągłego Stołu, Kraków: Znak, 2009, s. 212.
  38. ↑ Tomasz Sikorski, O kształt polityki polskiej. Oblicze ideowo-polityczne i działalność Ruchu Młodej Polski (1979–1989), Toruń-Szczecin: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2011, s. 487.
  39. ↑ Inka Słodkowska, Komitety Obywatelskie 1989–1992. Rdzeń polskiej transformacji, Warszawa: ISP PAN, 2014, s. 129.
  40. ↑ Inka Słodkowska, Komitety Obywatelskie 1989–1992. Rdzeń polskiej transformacji, Warszawa: ISP PAN, 2014, s. 134, 191-193.
  41. ↑ Inka Słodkowska, Komitety Obywatelskie 1989–1992. Rdzeń polskiej transformacji, Warszawa: ISP PAN, 2014, s. 197.
  42. ↑ Inka Słodkowska, Komitety Obywatelskie 1989–1992. Rdzeń polskiej transformacji, Warszawa: ISP PAN, 2014, s. 255.
  43. ↑ a b Małgorzata Fuszara, Wojciech Pawlik, Księga dla jubilata, [w:] Idee, historia, społeczeństwo. Księga pamiątkowa z okazji jubileuszu 70-lecia urodzin Marcina Króla, Warszawa: Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, 2014, s. 9–10.
  44. ↑ Pisma kulturalne w Polsce po 1989 roku. Leksykon, Katowice: Śląsk, 2009, s. 253.
  45. ↑ Prof. zw. dr. hab. Marcin Król, uw.edu.pl, listopad 2020 [dostęp 2020-11-29].
  46. ↑ Katedra Historii Idei i Antropologii Kulturowej, uw.edu.pl [dostęp 2020-11-29].
  47. ↑ Prof. dr hab. Marcin Feliks Król, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2020-11-28].
  48. ↑ Lista tutorów Collegium Invisibile, ci.edu.pl [dostęp 2011-05-19].
  49. ↑ Rada i Zarząd Fundacji, batory.org.pl [zarchiwizowane 2019-09-23].
  50. ↑ Edwin Bendyk prezesem Fundacji Batorego, Szymon Gutkowski w zarządzie, press.pl, 1 lipca 2020 [dostęp 2021-02-20].
  51. ↑ Piotr Górski, Bibliografia prac Marcina Króla, [w:] Idee, historia, społeczeństwo. Księga pamiątkowa z okazji jubileuszu 70-lecia urodzin Marcina Króla, Warszawa: Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, 2006, s. 258–260.
  52. ↑ Marcin Król. Styl myślenia. O Polsce i Europie z odwagą, publica.pl [dostęp 2021-02-22].
  53. ↑ Felietony: Marcin Król, tygodnik.com.pl [dostęp 2020-11-29].
  54. ↑ Rafał Romanowski, O co spierają się w Tygodniku Powszechnym, wyborcza.pl, 16 stycznia 2008 [dostęp 2020-11-29].
  55. ↑ Grzegorz Kopacz, Rozłam w redakcji „Tygodnika Powszechnego”, press.pl, 15 stycznia 2008 [dostęp 2020-11-29].
  56. ↑ Znane postacie ambasadorami Dziennika, portalmedialny.pl, 18 maja 2006 [dostęp 2020-02-20].
  57. ↑ Marcin Król, Nieco z boku. Autobiografia niepolityczna, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2008, s. 253.
  58. ↑ Robert Stępowski, Nowi komentatorzy „Dziennika Gazety Prawnej”, wirtualnemedia.pl, 6 stycznia 2010 [dostęp 2020-11-29].
  59. ↑ Grzegorz Sroczyński, Byliśmy głupi, wyborcza.pl, 7 lutego 2014 [dostęp 2020-11-29].
  60. ↑ Michał Sutowski, Sutowski o książce Króla: Czy można było inaczej?, krytykapolityczna.pl, 23 maja 2015 [dostęp 2021-02-20].
  61. ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 sierpnia 2011 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2011 r. nr 98, poz. 994).
  62. ↑ Laureaci, koscielscy.pl [zarchiwizowane].
  63. ↑ Marcin. Król, Ład utajony, Kraków: Znak, 1983, ISBN 83-7006-000-5, OCLC 12838675.
  64. ↑ Marcin Król, Konserwatyści a niepodległość. Studia nad polską myślą konserwatywną XIX wieku, Warszawa: Pax, 1985, ISBN 83-211-0580-7, OCLC 14149768.
  65. ↑ Marcin Król, Podróż romantyczna, Paris: Libella, 1986, ISBN 2-903332-02-9, OCLC 18552795.
  66. ↑ Marcin Król, Liberalizm strachu czy liberalizm odwagi, Kraków: Znak, 1996, ISBN 83-7006-571-6, OCLC 37579947.
  67. ↑ Marcin Król, Wojciech Karpiński, Od Mochnackiego do Piłsudskiego: sylwetki polityczne XIX wieku, Warszawa: Świat Książki, 1997, ISBN 83-7129-348-8, OCLC 37249372.
  68. ↑ Marcin Król, Romantyzm – piekło i niebo Polaków, Warszawa: Fundacja „Res Publica”, 1998, ISBN 83-910975-1-X, OCLC 45463567.
  69. ↑ Marcin Król, Patriotyzm przyszłości, Warszawa: Rosner & Wspólnicy, 2004, ISBN 83-89217-62-7, OCLC 62732083.
  70. ↑ Marcin Król, Bezradność liberałów. Myśl liberalna wobec konfliktu i wojny, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2005, ISBN 83-7337-937-1, OCLC 60587636.
  71. ↑ Marcin Król, Nieco z boku. Autobiografia niepolityczna, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2008, ISBN 978-83-7469-898-6.
  72. ↑ Marcin Król, Czego nas uczy Leszek Kołakowski, Warszawa: Czerwone i Czarne, 2010, ISBN 978-83-7700-002-1, OCLC 649504967.
  73. ↑ Marcin Król, Europa w obliczu końca, Warszawa: Czerwone i Czarne, 2012, ISBN 978-83-7700-054-0.
  74. ↑ Marcin Król, Klęska rozumu: kulisy najważniejszych wydarzeń w historii najnowszej, Warszawa: Czerwone i Czarne, 2013, ISBN 978-83-7700-126-4, OCLC 860537357.
  75. ↑ Marcin Król, Słownik demokracji samorządowej, Warszawa: Kurhaus Publishing, 2014, ISBN 978-83-63993-97-9, OCLC 898250777.
  76. ↑ Marcin Król, Wielcy władcy: Richelieu, Bismarck, de Gaulle, Churchill, Warszawa: Czerwone i Czarne, 2014, ISBN 978-83-7700-164-6, OCLC 892615745.
  77. ↑ Marcin Król, Byliśmy głupi, Warszawa: Czerwone i Czarne, 2015, ISBN 978-83-7700-192-9, OCLC 912312197.
  78. ↑ Marcin Król, Pora na demokrację, Kraków: Znak, 2015, ISBN 978-83-240-3258-7, OCLC 936071455.
  79. ↑ Marcin Król, Lepiej już było. O luksusie wolności, niepamięci i trzech wartościach europejskich, Warszawa: Czerwone i Czarne, 2016, ISBN 978-83-7700-240-7, OCLC 959018134.
  80. ↑ Marcin Król, Jaka demokracja?, Warszawa: Agora, 2017, ISBN 978-83-268-2560-6, OCLC 1019469790.
  81. ↑ Marcin Król, Do nielicznego grona szczęśliwych, Warszawa: Iskry, 2018, ISBN 978-83-244-1011-8, OCLC 1089458225.
  82. ↑ Marcin Król, Krótka historia myśli politycznej, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2019, ISBN 978-83-66232-08-2, OCLC 1103811374.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Marcin_Król&oldid=64458470”