Marcjan (cesarz bizantyński)

Marcjan
Flavius Marcianus
	Cesarz bizantyński
Okres	od 25 sierpnia 450; do 27 stycznia 457
Poprzednik	Teodozjusz II
Następca	Leon I
	Dane biograficzne
Dynastia	teodozjańska
Data urodzenia	ok. 392
Data i miejsce śmierci	27 stycznia 457 ; Konstantynopol
	Moneta
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ten artykuł od 2016-05 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Marcjan (Imperator Caesar Flavius Marcianus Augustus, ur. ok. 392, zm. 27 stycznia 457) – cesarz wschodniorzymski panujący w latach 450–457.

Był jednym z wodzów w armii Aspara, magistra militum, czyli głównodowodzącego armii bizantyńskiej, pochodzącego z irańskiego ludu Alanów (stanowiło to istotną przeszkodę w objęciu przez niego tronu). Cesarzem obrano Marcjana, gdy poślubił siostrę poprzednika, Pulcherię, choć było to fikcyjne małżeństwo, a Pulcheria do końca życia pozostała dziewicą^[1]. Jedną z pierwszych decyzji nowego cesarza była odmowa^[1] płacenia haraczu Hunom. Spowodowało to ich najazdy, skutecznie odpierane przez wojska bizantyńskie, które z powodzeniem odpierały również najazd koczowników arabskich (456 r.).

Władca wraz z małżonką patronował obradom soboru chalcedońskiego w (451) i budowie klasztoru św. Marona w Syrii (452). W 453 roku wojska cesarza przywróciły porządek w Jerozolimie, gdzie wdowa po Teodozjuszu II – Atena Eudokia, doprowadziła do wybuchu rewolty monofizytów i wypędziła biskupa Juwenalisa (który za odwołanie poparcia dla monofizytyzmu uzyskał tytuł patriarchy). Na rozkaz Marcjana z Aleksandrii usunięto czołowego przedstawiciela monofizytów Dioskura, a na tron patriarszy wprowadzono prawowiernego Proteriosa, którego wkrótce zamordowano (457). W tym samym roku zmarł również cesarz, prawdopodobnie wskutek gangreny. Jego następcą został Leon I, założyciel dynastii leońskiej.

Przypisy

↑ ^a ^b Praca zbiorowa: Oxford - Wielka Historia Świata. Średniowiecze. Wędrówka ludów - Merowingowie. T. 15. Poznań: Polskie Media Amer.Com, 2006, s. 48. ISBN 83-7425-025-9.

[whs-1] Praca zbiorowa: Oxford - Wielka Historia Świata. Średniowiecze. Wędrówka ludów - Merowingowie. T. 15. Poznań: Polskie Media Amer.Com, 2006, s. 48. ISBN 83-7425-025-9.

[1]

Dynastia teodozjańska 395–457	Arkadiusz (395–408) Teodozjusz II (408–450) Pulcheria Marcjan (450–457)
Dynastia leońska 457–518	Leon I (457–474) Leon II (474) Zenon Izauryjczyk (474–491) Bazyliskus (475–476)^* Anastazjusz I (491–518)
Dynastia justyniańska 518–602	Justyn I (518–527) Justynian I Wielki (527–565) Justyn II (565–578) Tyberiusz II Konstantyn (578–582) Maurycjusz (582–602) Fokas (602–610)^*
Dynastia heraklijska 610–711	Herakliusz (610–641) Konstantyn III (641) Herakleonas (641) Konstans II (641–668) Konstantyn IV (668–685) Justynian II Rhinotmetos (685–695) Leoncjusz II (695–698)^* Tyberiusz III (698–705)^* Justynian II Rhinotmetos (705–711) Filipikos Bardanes (711–713)^* Anastazjusz II (713–715)^* Teodozjusz III (715–717)^*
Dynastia izauryjska 717–802	Leon III Izauryjczyk (717–741) Artabasdes (741–743) Konstantyn V Kopronim (741–775) Leon IV Chazar (775–780) Konstantyn VI (780–797) Irena (797–802)
Dynastia Niceforów 802–813	Nicefor I Genik (802–811) Staurakios (811) Michał I Rangabe (811–813) Leon V Armeńczyk (813–820)^*
Dynastia amoryjska 820–867	Michał II Amoryjczyk (820–829) Teofil (829–842) Michał III Metystes (842–867)
Dynastia macedońska 867–1057	Bazyli I (867–886) Leon VI Filozof (886–912) Aleksander (912–913) Konstantyn VII Porfirogeneta (913–959) Roman I Lekapen (920–944) Roman II (959–963) Nicefor II Fokas (963–969) Jan I Tzimiskes (969–976) Bazyli II Bułgarobójca (976–1025) Konstantyn VIII (1025–1028) Roman III Argyros (1028–1034) Michał IV Paflagończyk (1034–1041) Michał V Kalafates (1041–1042) Zoe (1042) Konstantyn IX Monomach (1042–1055) Teodora (1055–1056) Michał VI Stratiotikos (1056–1057) Izaak I Komnen (1057–1059)^*
Dynastia Dukasów 1059–1081	Konstantyn X Dukas (1059–1067) Roman IV Diogenes (1068–1071) Michał VII Dukas (1071–1078) Nicefor III Botaniates (1078–1081)
Dynastia Komnenów 1081–1185	Aleksy I Komnen (1081–1118) Jan II Komnen (1118–1143) Manuel I Komnen (1143–1180) Aleksy II Komnen (1180–1183) Andronik I Komnen (1183–1185)
Dynastia Angelosów 1185–1204	Izaak II Angelos (1185–1195 i 1203–1204) Aleksy III Angelos (1195–1203) Aleksy IV Angelos (1203–1204) Mikołaj Kanabos (1204)* Aleksy V Murzuflos (1204)*
Dynastia Laskarysów 1204–1261	Teodor I Laskarys (1204–1221) Jan III Dukas Watatzes (1221–1254) Teodor II Laskarys (1254–1258) Jan IV Laskarys (1258–1261)
Dynastia Paleologów 1259–1453	Michał VIII Paleolog (1259–1282) Andronik II Paleolog (1282–1328) Andronik III Paleolog (1328–1341) Jan V Paleolog (1341–1391) Jan VI Kantakuzen (1347–1354)* Mateusz Kantakuzen (1353–1357)* Andronik IV Paleolog (1376–1379) Jan VII Paleolog (1390) Manuel II Paleolog (1391–1425) Jan VIII Paleolog (1425–1448) Konstantyn XI Paleolog (1448–1453)