Mehmed IV
| ||
| ||
 Tugra Mehmeda IV | ||
| Sułtan Imperium Osmańskiego | ||
| Okres | od 1648 do 1687 | |
| Poprzednik | Ibrahim I | |
| Następca | Sulejman II | |
| Dane biograficzne | ||
| Dynastia | Osmanowie | |
| Data urodzenia | 2 stycznia 1642 | |
| Data śmierci | 6 stycznia 1693 | |
| Ojciec | Ibrahim I | |
| Matka | Turhan Hatice | |
| Małżeństwo | Emetullah Rabia Gulnus | |
| Dzieci | Mustafa II, Ahmed III, Selim, Bayezid, Ibrahim, Sulejman, Ummi, Gavher, Khadija, Ummatullah, Fatma | |
Mehmed IV (ur. 2 stycznia 1642, zm. 6 stycznia 1693) – sułtan z dynastii Osmanów, panujący od roku 1648 do 1687.
Mehmed był synem sułtana Ibrahima i nałożnicy Turhan Hatice, mającej ruskie pochodzenie. Został osadzony na tronie w wieku 6 lat, w okresie destabilizacji władzy centralnej i osłabienia państwa. Faktyczne rządy sprawował w tym czasie wielki wezyr Mehmed Köprülü Pasza, który ustabilizował sytuację wewnętrzną państwa. Dzięki jego polityce imperium odniosło wiele sukcesów, nie tylko militarnych. W 1661 r. podpisano pokój z Wenecją, co umożliwiło podjęcie walk w innych częściach imperium. Turcy zwyciężali m.in. w 1664 w Siedmiogrodzie i prowadzili także wojnę z Austrią, zdobywając m.in. Ujvar na Węgrzech po czym podpisali korzystny traktat pokojowy z Austrią. W 1669 r. ostatecznie zajęli Kretę. Sukcesem był także podpisany z Polską w 1672 r. traktat w Buczaczu, na mocy którego pod zwierzchnictwo tureckie przechodziły część Naddnieprza i Podole Kamienieckie z Kamieńcem Podolskim. Kolejna kampania przeciwko Polsce zakończyła się podpisaniem rozejmu w Żurawnie w 1676 roku.
Po Köprülü Mehmedzie Paszy wielkim wezyrem został Kara Mustafa. Osmanowie rozpoczęli wówczas nową wojnę z Austrią, w trakcie której wojska tureckie obległy Wiedeń w 1683 r. Klęska zadana Turkom przez wojska polskie, austriackie i niemieckie pod wodzą polskiego króla Jana III Sobieskiego doprowadziła do utraty przez nich niemal całych Węgier. W tym samym czasie na Morei i wyspach greckich miały miejsce starcia z wojskami weneckimi.
Niepowodzenia i klęski wojskowe doprowadziły do rewolty wojskowej, obalenia sułtana w 1687 r. i uwięzienia go w Edirne.
| |||||||||||
