Przejdź do zawartości

Olga Glücksburg (1903–1997)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Olga Glücksburg
Όλγα Γκλύξμπουργκ
Ilustracja
mal. Philip de László, 1922
Herb
księżniczka Grecji i Danii, księżna Jugosławii
Dynastia

Glücksburgowie

Data i miejsce urodzenia

11 czerwca 1903
Tatoi

Data i miejsce śmierci

16 października 1997
Paryż

Ojciec

Mikołaj Glücksburg

Matka

Helena Władimirowna Romanowa

Mąż

Paweł Karadziordziewić

Dzieci

Aleksander, Mikołaj, Elżbieta

Rodzeństwo

Elżbieta, Maryna

Odznaczenia
Order Świętych Olgi i Zofii I Klasy (Grecja) Komandor Orderu Dobroczynności (Grecja) Kawaler Orderu Świętego Sawy (Serbia) Order Lwa Białego I klasy (Czechosłowacja)

Olga Glücksburg, gr. Όλγα Γκλύξμπουργκ, O'lga K'lu'zpouruk, serb. Олга Гликсбург од Грчке и Данске, Olga Gliksburg od Grcke i Danske (ur. 11 czerwca 1903 w Tatoi, zm. 16 października 1997 w Paryżu) – grecka arystokratka, księżniczka Grecji i Danii jako członkini rodu panującego; w 1934–1941 pierwsza dama i księżna Jugosławii jako żona Pawła Karadziordziewicia, regenta Piotra II.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się jako najstarsza córka Mikołaja (1872–1938), księcia greckiego i duńskiego, oraz Heleny Władimirownej Romanowej (1882–1957), wielkiej księżnej rosyjskiej, za panowania swojego dziadka Jerzego I (1845–1913)[1]. Miała dwie siostry: Elżbietę (1904–1955) i Marynę (1906–1968). Zgodnie z grecką tradycją, jako pierworodna córka otrzymała imię po ojcowskiej babce Oldze Konstantynownej Romanowej (1851–1926)[2]. W dzieciństwie utrzymywała zażyłe relacje ze spokrewnionymi z nią wielkimi księżniczkami Rosji: Marią (1899–1918) i Anastazją (1901–1918)[3]. Podstawowe wykształcenie zapewnili jej domowi guwernerzy, m.in. angielska pielęgniarka panna Fox[4].

W 1917, w wyniku detronizacji stryja Konstantyna I (1868–1923), udała się wraz z rodziną na emigrację, zamieszkując w Sankt Moritz[5]. Powrót króla do władzy w 1920, pozwolił rodzinie Olgi zamieszkać w Atenach[6]. W 1922 zaręczyła się z Fryderykiem Glücksburgiem (1899–1972), księciem koronnym Danii, szybko jednak z nim zrywając[7]. W tym samym roku Konstantyn został powtórnie odsunięty od rządów, co zmusiło także jej rodzinę do ponownej emigracji. Zamieszkali w San Remo, następnie Paryżu, aby ostatecznie osiąść w Londynie. Tu związała się z Edwardem Windsorem (1894–1972), księciem Walii[8]. Miała ogromne powodzenie wśród arystokracji dworu brytyjskiego. W 1922 prasa brytyjska okrzyknęła ją tzw. „it girl[9]. Jednak w 1923 za pośrednictwem Anastazji de Torby (1892–1977) poznała Pawła Karadziordziewicia (1893–1976), księcia Jugosławii, z którym się zaręczyła 26 lipca 1923 w Paryżu i wyszła za mąż w październiku tego samego roku[10].

Zaangażowała się w kolekcjonowanie malarstwa i finansowe wspieranie twórców jugosłowiańskich. Po objęciu urzędu regenta Piotra II przez męża 9 października 1934 została pierwszą damą Jugosławii, występując w protokole dyplomatycznym przed królową matką Marią (1900–1961)[11]. W tym charakterze odbywała wiele podróży zagranicznych, spotykając się m.in. z Adolfem Hitlerem, Hermannem Göringiem i Benitem Mussolinim w 1939[11]. Pod wpływem kuzynki Zofii Glücksburg (1914–2001) i jej męża Krzysztofa Heskiego (1901–1943), skoligaconych z arystokracją brytyjską, umiejętnie przekonywała anglofilskiego męża do zmiany orientacji politycznej na proniemiecką[12].

W wyniku puczu wojskowego 25 marca 1941, armia ogłosiła koniec regencji Pawła i internowała zarówno jego samego, jak i jego najbliższą rodzinę[13]. Wydarzenia te były bezpośrednią przyczyną najazdu III Rzeszy na Jugosławię w kwietniu 1941[14]. Następnie zostali oni przekazani Wielkiej Brytanii, a po interwencji Jerzego II przeniesiono ich do Aten[15]. 28 kwietnia 1941 przewieziono ich do Nairobi, po czym ostatecznie osadzono w specjalnie przygotowanym miejscu internowania w Oserian nad jeziorem Naivasha (Kenia)[16]. Z racji złego stanu zdrowia męża, w kwietniu 1943 zostali przeniesieni do Południowej Afryki, a 1 czerwca 1946 uwolnieni[17]. W 1946–1972 mieszkała kolejno w Kapsztadzie, Lozannie, Paryżu i Florencji, aby ostatecznie przenieść się do Londynu[18].

Pod koniec życia zachorowała na zespół Alzheimera. W 1993 postępująca choroba zmusiła rodzinę do umieszczenia jej w szpitalu w Meudon[19]. Zmarła w 1997 i została pochowana na cmentarzu Bois-de-Vaux w Lozannie[20]. 4 października 2012 w katedrze św. Michała w Belgradzie odbył się ponowny pogrzeb jej szczątków, po czym zostały złożone w cerkwi św. Jerzego w Topoli.

W 1940 pojawiła się na okładce czasopisma modowego „Tatler[9]. Jest patronką krążownika „Księżna Olga”, w 1935–1945 należącego do floty Jugosłowiańskiej Marynarki Wojennej[21].

Rodzina

[edytuj | edytuj kod]

22 października 1923 w Belgradzie wyszła za mąż za Pawła Karadziordziewicia (1893–1976), księcia Jugosławii, syna Arsena (1859–1938), i Aurory Pawłownej Demidowej (1873–1904), tytularnej księżniczki San Donato[22]. Z małżeństwa pochodzi troje dzieci:

Była matką chrzestną m.in. królewicza Tomisława (1928–2000).

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Genealogia

[edytuj | edytuj kod]
Prapradziadkowie Fryderyk Wilhelm Glücksburg(1785–1831)

∞ 1810

Ludwika Karolina Heska

(1789–1867)

Wilhelm Heski

(1787–1867)

∞ 1810

Ludwika Karolina Oldenburg

(1789–1864)

car Rosji

Mikołaj I Pałkin

(1796–1855)

∞ 1817

Aleksandra Fiodorowna

(1798–1860)

ks. Saksonii-Altenburga

Józef

(1789–1868)

∞ 1817

Amelia Wirtemberska

(1799–1848)

car Rosji

Mikołaj I Pałkin

(1796–1855)

∞ 1817

Aleksandra Fiodorowna

(1798–1860)

w. ks. Hesji

Ludwik II

(1778–1848)

∞ 1804

Wilhelmina Badeńska

(1788–1836)

w. ks. Meklemburgii-Schwerinu

Paweł Fryderyk

(1800–1842)

∞ 1822

Aleksandra Hohenzollern

(1803–1892)

Henryk Reuss-Köstritz

(1786–1841)

∞ 1819

Eleonora Stolberg-Wernigerode

(1801–1827)

Pradziadkowie kr. Danii, Chrystian IX (1818–1906)

∞ 1842

Ludwika Heska (1817–1898)

Konstanty Nikołajewicz Romanow (1827–1892)

∞ 1848

Aleksandra Josifowna

(1830–1911)

car Rosji, Aleksander II

(1818–1881) ∞ 1841

Maria Aleksandrowna

(1824–1880)

w. ks. Meklemburgii-Schwerinu

Fryderyk Franciszek II (1823–1883) ∞ 1849

Augusta Reuss-Köstritz

(1822–1862)

Dziadkowie kr. Hellenów, Jerzy I (1845–1913)

∞ 1867

Olga Konstantynowna Romanowa (1851–1926)

Włodzimierz Aleksandrowicz Romanow (1847–1909)

∞ 1874

Maria Pawłowna (1854–1920)

Rodzice Mikołaj Glücksburg (1872–1938)

∞ 1902

Helena Władimirowna Romanowa (1882–1957)

Olga Glücksburg (1903–1997)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Alan Palmer, Michael Greece, The Royal House of Greece, London: „Weidenfeld Nicolson Illustrated”, 1990, s. 33, ISBN 978-0-297-83060-3 (ang.).
  2. Sainz de Medrano ↓, s. 110.
  3. Sainz de Medrano ↓, s. 250–251.
  4. Sainz de Medrano ↓, s. 250.
  5. Van der Kiste ↓, s. 89–107.
  6. Van der Kiste ↓, s. 112–115.
  7. Balfour; Mackay ↓, s. 43–46.
  8. Sainz de Medrano ↓, s. 257.
  9. a b Prentice 2021 ↓, s. 125.
  10. Balfour; Mackay ↓, s. 51–54.
  11. a b Sainz de Medrano ↓, s. 259.
  12. Petropoulos ↓, s. 162–163.
  13. Sainz de Medrano ↓, s. 260.
  14. Petropoulos ↓, s. 215–216.
  15. Balfour; Mackay ↓, s. 260.
  16. Balfour; Mackay ↓, s. 266–278.
  17. Balfour; Mackay ↓, s. 293.
  18. Sainz de Medrano ↓, s. 260–262.
  19. Sainz de Medrano ↓, s. 262–263.
  20. Sainz de Medrano ↓, s. 262.
  21. Prentice 2021 ↓, s. 95.
  22. Balfour; Mackay ↓, s. 54–56.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Neil Balfour, Sally Mackay: Paul of Yugoslavia: Britain's maligned friend. London: „Hamish Hamilton”, 1980. ISBN 978-0-2411-0392-0. (ang.).
  • John Van der Kiste: Kings of the Hellenes: The Greek Kings 1863–1974. London: „Sutton Publishing”, 1994. ISBN 978-0-7509-2147-3. (ang.).
  • Jonathan Petropoulos: Royals and the Reich: The Princes von Hessen in Nazi Germany. Oxford: Oxford University Press, 2009. ISBN 978-0-19-921278-1. (ang.).
  • Robert Prentice. Olga of Greece and Yugoslavia. „Royalty Digest Quarterly”. 20 (3), 2011. ISSN 1653-5219. (ang.). 
  • Robert Prentice: Princess Olga of Yugoslavia: Her Life and Times. Guildford: „Grosvenor House”, 2021. ISBN 1-83975-442-7. (ang.).
  • Ricardo Mateos Sainz de Medrano: La Familia de la Reina Sofía: La Dinastía griega, la Casa de Hannover y los reales primos de Europa. Madrid: „La Esfera de los Libros”, 2004. ISBN 978-84-9734-195-0. (hiszp.).
  • Trond Norén Iskasen. „A Broken Engagement” – Frederik of Denmark and Olga of Greece. „Royalty Digest Quarterly”. 19 (3), 2010. ISSN 1653-5219. (ang.).