Pasikoniszka białobrzucha

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pasikoniszka białobrzucha
Onychomys leucogaster[1]
(Wied-Neuwied, 1841)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

chomikowate

Podrodzina

nowiki

Plemię

Onychomyini

Rodzaj

pasikoniszka

Gatunek

pasikoniszka białobrzucha

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[18]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Pasikoniszka białobrzucha[19] (Onychomys leucogaster) – gatunek ssaka z podrodziny nowików (Neotominae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Pasikoniszka białobrzucha występuje w południowo-zachodniej Ameryce Północnej zamieszkując w zależności od podgatunku[20]:

  • O. leucogaster leucogaster – od skrajnego południowo-wschodniego Saskatchewan i południowej Manitoby (Kanada) na południe do południowo-wschodniej Dakoty Południowej i skrajnie północno-zachodniej Iowy (Stany Zjednoczone).
  • O. leucogaster albescens – ograniczony do miejsca typowego i okolic w skrajnie północnej Chihuahua (Meksyk).
  • O. leucogaster arcticeps – od Wyoming i Dakoty Południowej na południe do środkowego Teksasu i południowo-wschodniego Nowego Meksyku (Stany Zjednoczone).
  • O. leucogaster breviauritus – od wschodniej Nebraski i północno-zachodniej Iowy na południe do środkowej i południowo-zachodniej Oklahomy (Stany Zjednoczone).
  • O. leucogaster brevicaudus – południowo-wschodni Oregon, południowe Idaho, skrajnie południowo-zachodni Wyoming, skrajnie wschodnia Kalifornia i Nevada (Stany Zjednoczone).
  • O. leucogaster fuliginosus – północno-zachodnia Arizona (Stany Zjednoczone).
  • O. leucogaster fuscogriseus – wschodni Waszyngton, wschodni Oregon, środkowo-zachodnie Idaho, północno-wschodnia Kalifornia i skrajnie północno-zachodnia Nevada (Stany Zjednoczone).
  • O. leucogaster longipes – południowo-środkowy Teksas (Stany Zjednoczone) i północno-wschodni Meksyk.
  • O. leucogaster melanophrys – środkowe i południowo-zachodnie Utah oraz przylegająca północno-zachodnia Arizona (Stany Zjednoczone).
  • O. leucogaster missouriensis – południowa Alberta i południowa Saskatchewan (Kanada) oraz Montana, północny Wyoming, zachodnia Dakota Północna i północno-zachodnia Dakota Południowa (Stany Zjednoczone).
  • O. leucogaster pallescens – wschodnie Utah, zachodnie i południowo-środkowe Kolorado, południowo-wschodnia Arizona oraz północno-zachodni i północno-środkowy Nowy Meksyk (Stany Zjednoczone).
  • O. leucogaster ruidosae – środkowa i południowo-wschodnia Arizona oraz środkowy i południowo-zachodni Nowy Meksyk (Stany Zjednoczone) oraz skrajnie północno-wschodnia Sonora i skrajnie północno-zachodnia Chihuahua (Meksyk).
  • O. leucogaster utahensis – zachodnie Utah (Stany Zjednoczone).

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1841 roku niemiecki przyrodnik Maximilian zu Wied-Neuwied nadając mu nazwę Hypudaeus leucogaster[2]. Holotyp pochodził z wioska Mandan w pobliżu Fort Clark, w Hrabstwie Oliver, w Dakocie Północnej, w Stanach Zjednoczonych[21].

Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają trzynaście podgatunków[20].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

  • Onychomys: gr. ονυξ onux, ονυχος onukhos „pazur”; μυς mus, μυος muos „mysz”[22].
  • leucogaster: gr. λευκος leukos „biały”; γαστηρ gastēr, γαστρος gastros „brzuch”[23].
  • albescens: łac. albescens, albescentis „białawy”, od albescere „stać się białym”, od albere „być białym”, od albus „biały”[24].
  • arcticeps: łac. arctus (właściwie artus) „wąski, mały”[25]; -ceps „-głowy”, od caput, capitis „głowa”[26].
  • breviauritus: łac. brevis „ucho”[27]; auritus uszaty, od auris „ucho”[28].
  • brevicaudus: łac. brevis „krótki”; cauda „ogon”[29].
  • fuliginosus: późnołac. fuliginosus „okopcony, pokryty sadzą”, od łac. fuligo, fuliginis „sadza”[30]
  • fuscogriseus: łac. fuscus „mroczny, ciemny”[31]; średniowiecznołac. griseum „szary”[32].
  • longipes: łac. longipes, longipedis „długonogi”, od longus „długi”; pes, pedis „stopa, noga”, od gr. πους pous, ποδος podos „stopa”[33].
  • melanophrys: gr. μελανοφρυς melanophrus, μελανοφρυος melanophruos „czarnobrewy”, od μελας melas, μελανος melanos „czarny”; οφρυς ophrus, οφρυος ophruos „brew”[34].
  • missouriensis: rzeka Missouri lub stan Missouri State, Stany Zjednoczone[35].
  • pallescens: łac. pallescens, pallescentis „bladego koloru, żółtawy”, od pallescere „blednąć”, od pallere „być bladym”[36].
  • ruidosae: Ruidoso, Nowy Meksyk, Stany Zjednoczone[9].
  • utahensis: Utah, Stany Zjednoczone[37].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 90–128 mm, długość ogona 29–62 mm, długość ucha 12–17 mm, długość tylnej stopy 17–25 mm; masa ciała 30–60 g[38][39].

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Tryb życia[edytuj | edytuj kod]

Pasikoniszka białobrzucha żywi się głównie bezkręgowcami. Jej ofiarą padają przede wszystkim szarańczaki i skorpiony, ale niekiedy uprawia także kanibalizm, polując na przedstawicieli swojego gatunku. Gryzonie te budują gniazda w norach, które same kopią lub też zajmują opuszczone nory innych zwierząt.

Rozmnażanie[edytuj | edytuj kod]

Rozmnażają się na wiosnę i w lecie. Po ciąży trwającej 33 dni samica rodzi od 2 do 6 młodych.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Onychomys leucogaster, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b M. za Wied-Neuwied: Reise in das innere Nord-America in den Jahren 1832 bis 1834. Cz. 2. Coblenz: Bei J. Hœlscher, 1841, s. 99. (niem.).
  3. ↑ J.J. Audubon & J. Bachman: The viviparous quadrupeds of North America. Cz. 2. New York: J.J. Audubon, 1851, s. 327. (ang.).
  4. ↑ C.L. Herrick. Notes on the mammals of Big Stone Lake and vicinity. „Annual report”. 13, s. 183, 1885. (ang.). 
  5. ↑ Merriam 1889 ↓, s. 1.
  6. ↑ Merriam 1890 ↓, s. 59.
  7. ↑ Merriam 1890 ↓, s. 61.
  8. ↑ S.N. Rhoads. A new grasshopper mouse from New Mexico. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 50, s. 194, 1898. (ang.). 
  9. ↑ a b W. Stone & J.A.G. Rehn. On the terrestrial vertebrates of portions of southern New Mexico and western Texas. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 55, s. 22, 1903. (ang.). 
  10. ↑ Hollister 1913 ↓, s. 215.
  11. ↑ B.R. Riddle & J.R. Choate. Systematics and biogeography of Onychomys leucogaster in western North America. „Journal of Mammalogy”. 67 (2), s. 248, 1986. DOI: 10.2307/1380877. (ang.). 
  12. ↑ C.H. Merriam. Four new grasshopper mice, genus Onychomys. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 17, s. 124, 1904. (ang.). 
  13. ↑ Hollister 1913 ↓, s. 216.
  14. ↑ C.H. Merriam. Mammals of Idaho. „North American Fauna”. 5, s. 52, 1891. (ang.). 
  15. ↑ H.E. Anthony. Mammals of northern Malheur County, Oregon. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 32 (1), s. 11, 1913. (ang.). 
  16. ↑ Merriam 1889 ↓, s. 2.
  17. ↑ E.A. Goldman. Nine new mammals from islands in Great Salt Lake, Utah. „Journal of Mammalogy”. 20 (3), s. 354, 1939. DOI: 10.2307/1374264. (ang.). 
  18. ↑ R. Timm, Onychomys leucogaster, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-11] (ang.).
  19. ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 241. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  20. ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 376. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  21. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Onychomys leucogaster. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-11].
  22. ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 476, 1904. (ang.). 
  23. ↑ leucogaster, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-12] (ang.).
  24. ↑ albescens, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-12] (ang.).
  25. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 21.
  26. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 44.
  27. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 34.
  28. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 27.
  29. ↑ brevicaudus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-12] (ang.).
  30. ↑ fuliginosus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-12] (ang.).
  31. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 93.
  32. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 99.
  33. ↑ longipes, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-12] (ang.).
  34. ↑ melanophrys, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-12] (ang.).
  35. ↑ missouriensis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-12] (ang.).
  36. ↑ pallescens, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-12] (ang.).
  37. ↑ utahensis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-12] (ang.).
  38. ↑ R. McCarty. Onychomys leucogaster. „Mammalian Species”. 87, s. 1–6, 1978. DOI: 10.2307/3503934. (ang.). 
  39. ↑ U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 373–374. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pasikoniszka_białobrzucha&oldid=71444850”