Paul R. Ehrlich
Paul Ehrlich (1974) | |
Data i miejsce urodzenia |
29 maja 1932 |
---|---|
Zawód, zajęcie | |
Narodowość | |
Tytuł naukowy |
bing professor |
Alma Mater |
University of Pennsylvania (B.A.), |
Uczelnia | |
Małżeństwo |
Anne H. Ehrlich |
Dzieci |
Lisa Marie |
Odznaczenia | |
Nagroda Crafoorda w ekologii (1990), Fellows Royal Society |
Paul Ralph Ehrlich (ur. 29 maja 1932 w Filadelfii) – amerykański biolog, demograf i pedagog związany ze Stanford University, autor The Population Bomb, laureat Nagrody Crafoorda (1990) i Fellows Royal Society.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]P.R. Ehrlich zainteresował się ekologią i problemami potrzeb żywnościowych rosnącej populacji ludzkiej pod wpływem lektury książki Williama Vogta Road to Survival (1948). Studiował zoologię na University of Pennsylvania, uzyskując stopień licencjata (B.A.) w roku 1953. Studia kontynuował w University of Kansas, gdzie otrzymał stopień magistra (M.A.) w roku 1955 i doktora (Ph.D.) w roku 1957[1][2]. W latach 1951–1952 był inspektorem Northern Insect Survey (północ Kanady i Subarktyka), a w kolejnych latach był związany z University of Kansas (Department of Entomology). Brał udział w realizacji programów badawczych: DDT Resistance Project (1952–1954, współwykonawca – Bering Seacoast of Alaska), Biting Fly Survey (1956–1957, USAF Research Project) i Genetics and Behavior of Parasitic Mites (1957–1959, NIH Project, współwykonawca – Chicago Academy of Sciences)[2].
Od roku 1959 pracuje w Stanford University. W roku 1966 otrzymał stanowisko full profesora biologii, a od roku 1976 zajmuje też pozycję Bing Professor of Population Studies. Jest kierownikiem Center for Conservation Biology. Jest też członkiem licznych stowarzyszeń naukowych i społecznych w różnych krajach świata[1].
Tematyka badań
[edytuj | edytuj kod]Paul H. Ehrlich, wspólnie z żoną – Anne H. Ehrlich, rozpoczynał pracę naukową w latach 50. XX w. jako entomolog. Badania dotyczące kluczowych zagadnień klasyfikacji, ekologii i ewolucji owadów, prowadził na przykładzie motyli. Wspólnie z Peterem Ravenem opracował nowe koncepcje dynamiki populacji, wnosząc istotny wkład do ekologii populacyjnej i teorii koewolucji[3]. Wraz z E.O. Wilsonem zajmował się problemem różnorodności biologicznej i jej zagrożeniami (stwierdzono, że liczba współczesnych gatunków wynosi ok. 50 mln, a ich większość zamieszkuje wilgotne lasy równikowe i rafy koralowe oraz – prawdopodobnie – głębiny mórz). Oszacował, że pod koniec XX w. tempo wymierania będzie określane liczbą znikających gatunków na godzinę[4].
Wiedzę i doświadczenie zgromadzone w czasie badań ekologii zwierząt P. Ehrlich wykorzystał poświęcając się w kolejnych latach zagadnieniom dotyczącym ludności świata, w tym zagrożeniom związanym ze wzrostem liczebności populacji. Paul Ehrlich i jego żona należą do grupy naukowców, którzy zajmują się prognozowaniem zmian środowiska pod wpływem wykładniczego wzrostu liczby ludności Ziemi (zob. antropopresja), w tym matematycznym modelowaniem tych zmian. Na podstawie danych zgromadzonych m.in. przez Petera Vitouseka stwierdzono, że ok. 3% globalnej produkcji pierwotnej (4% produkcji na lądach) ludzkość zużywa co roku bezpośrednio, jako pożywienie, drewno opałowe i paszę dla zwierząt hodowlanych. Biorąc pod uwagę dodatkowo „spożycie pośrednie” (np. nie spożywane części roślin uprawnych, nie wykorzystane rolniczo części pastwisk) oszacowano, że w drugiej połowie XX w. ludzkość zawłaszczała ok. 30% GPP, a udział ten rośnie i może osiągnąć 80% w połowie XXI w.
P. Ehrlich (wspólnie z Williamem Holdrenem i Barrym Commonerem) zaproponował tzw. równanie IPAT[5][6][7]:
gdzie:
- – presja ludności,
- – wielkość populacji,
- – konsumpcja zasobów per capita (zależna od poziomu życia, od ang. affluence – bogactwo),
- – miara wpływu działalności technologicznej.
Równanie jest stosowane w czasie prognozowania zmian stanu środowiska pod wpływem ludzkości[a][5][6][7].
W uzasadnieniu przyznania małżonkom A. i P. Ehrlichom John & Alice Tyler Prize podkreślano, że wykazali się osobistą odwagą głosząc publicznie swoje apele o ograniczenie tempa wzrostu liczebności populacji (zob. też statyczna teoria zasobów, granice wzrostu), ochronę bioróżnorodności, swój sprzeciw wobec rasizmu i konsumpcjonizmu oraz ostrzeżenia przed zagrożeniem nuklearnym. Ich głos zwrócił uwagę polityków na konieczność globalnej ochrony środowiska[3][8].
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]Paul R. Ehrlich jest autorem lub współautorem ponad 800 publikacji[8][9][10]. Na liście wydanych książek, którą zamieszczono w roku 2004 na stronie internetowej Uniwersytetu w Stanfordzie, znajduje się ok. 40 pozycji[11]. Lista zawiera m.in. 3 wydania The Population Bomb (1968, 1971 i 1978)[12] oraz napisaną wspólnie z żoną The Population Explosion (1990)[13].
Wykaz najważniejszych publikacji obejmuje (według www Stanford Univ.)[2]:
- 1965
- – Butterflies and plants: A study in coevolution. Evolution 18:586-608 (wsp. P.H. Raven),
- 1975
- – Checkerspot butterflies: A historical perspective. Science 188:221–228 (współautorstwo),
- 1984
- – Can sex ratio be defined or determined? The case of a population of checkerspot butterflies. Amer. Natur. 124:527–539 (wsp. A.E. Launer, D.D. Murphy),
- 1987
- – The Science of Ecology. Macmillan, New York (wsp. J. Roughgarden),
- 1990
- – The Population Explosion. Simon and Schuster, New York (wsp. A.H. Ehrlich)[13],
- – An exploratory model of the impact of rapid change on the world food situation. Proceedings of the Royal Society of London, Series B 241:232–244 (wsp. G.C. Daily),
- 1991
- – Determinants of spatial distribution in a population of the subalpine butterfly Oeneis chryxus. Oecologia 88:587–596 (wsp. G.C. Daily, D. Wheye.),
- – Biodiversity studies: Science and Policy. Science 253:758–762 (wsp. E.O. Wilson),
- – Healing the Planet. Addison-Wesley Publishing Company, New York (wsp. A.H. Ehrlich),
- 1992
- – Population, sustainability, and Earth’s carrying capacity. BioScience 42:761–771 (wsp. G.C Daily),
- – Population biology of checkerspot butterflies and the preservation of global biodiversity. Oikos 63:6–12,
- 1993
- – Food Security, Population, and Environment. Population and Development Review 19:1–32 (wsp. G.C. Daily, A.H. Ehrlich),
- – Double keystone bird in a keystone species complex. Proc. Natl. Acad. Sci. USA 90:592–594 (wsp. G.C Daily, N.M. Haddad),
- 1994
- – Influence of Social Status on Individual Foraging and Community Structure in a Bird Guild. Oecologia. 100: 153–165 (wsp. G.C. Daily),
- 1996
- – Conservation in temperate forests: What do we need to know and do? Forest Ecology and Management 85: 9–19,
- 1997
- – Population diversity: Its extent and extinction. Science 278: 689–692 (wsp. J.B. Hughes, G.C. Daily),
- 2000
- – Conservation of insect diversity: a habitat approach. Conservation Biology 14: 1788–1797 (wsp. J.B. Hughes, G.C. Daily),
- 2001
- – Countryside biogeography: Utilization of human-dominated habitats by the avifauna of southern Costa Rica. Ecological Applications 11: 1–13 (wsp. G.C. Daily, A. Sanchez-Azofeifa),
- 2007
- – Is current consumption excessive? A general framework and some indications for the U.S. Conservation Biology 21: 1145–1154 (wsp. L. H. Goulder),
- 2008
- – Where does biodiversity go from here? A grim business-as-usual forecast and a hopeful portfolio of partial solutions. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 105: 11579–11586 (wsp. R.M. Pringle),
- – Natural selection and cultural rates of change. Proceedings of the National Academy of Sciences 105: 3416–3420 (wsp. D.S. Rogers),
- – Key issues for attention from ecological economists. Environment and Development Economics 13: 1–20,
- – Demography and policy: A view from outside the discipline. Population and Development Review 34: 103–113,
- 2010
- – The MAHB, the culture gap, and some really inconvenient truths. PLoS Biology 8 e1000330,
- – The culture gap and its needed closures. International Journal of Environmental Studies 67: 481–492 (wsp. A.H. Ehrlich).
Nagrody i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]Paul R. Ehrlich otrzymał m.in.[2]:
- Sigma Xi-Resa Grant-in-Aid za badania wykonane na Alasce i w północno-zachodniej Kanadzie, 1955
- First Prize od Mitchell Foundation za „creativity in designing workable strategies to achieve sustainable societies”, 1979
- John Muir Award od Sierra Club, 1980
- Humanist Distinguished Service Award od American Humanist Association, 1985
- First Distinguished Achievement Award, Society for Conservation Biology, 1987
- Gold Medal, World Wildlife Fund International, 1987
- AAAS/Scientific American Gerard Piel Award for Service to Science in the Cause of Humankind, 1989
- Crafoord Prize in Population Biology and the Conservation of Biological Diversity, The Royal Swedish Academy of Sciences, 1990
- MacArthur Prize Fellowship, 1990-1995
- Major Achievement Award, New York City Audubon Society, 1991
- Volvo Environment Prize, 1993
- World Ecology Medal, International Center for Tropical Ecology, 1993
- Sasakawa Environment Prize, United Nations Environment Programme, 1994
- Heinz Award for the Environment, 1995
- Tyler Prize for Environmental Achievement, 1998
- Dr. A.H. Heineken Prize for Environmental Sciences, 1998
- One Hundred Champions of Conservation, Natl. Audubon Society, 1998
- Blue Planet Prize of the Asahi Glass Foundation, Japan, 1999
- Distinguished Scientist Award, AIBS, 2001
- Eminent Ecologist Award, Ecological Society of America, 2001
Został uhonorowany przez liczne stowarzyszenia naukowe i inne organizacje tytułami[2]
- 1961 – California Academy of Sciences, Fellow,
- 1978 – American Association for the Advancement of Science, Fellow,
- 1982 – American Academy of Arts and Sciences, Fellow,
- 1985 – National Academy of Sciences, Member,
- 1987 – Entomological Society of America, Fellow,
- 1989 – American Humanist Association, Honorary Life Member,
- 1989 – American Ornithologists’ Union, Elective Member,
- 1989 – British Ecological Society, Honorary Membership,
- 1989 – UNEP Global 500 Roll of Honour,
- 1990 – American Philosophical Society, Member,
- 1991 – The University of Kansas, Distinguished Service Citation,
- 1991 – International Society for Philosophical Enquiry, Honorary Member,
- 1992 – European Academy of Sciences and Arts, Member,
- 1996 – Nuclear Age Peace Foundation, Distinguished Peace Leader.
Otrzymał honorowy tytuł Doctor of Humane Letters University of the Pacific (1970) i doktoraty HC Bethany College (1990) i Ohio Wesleyan University (1990)[2].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Formuła T=PAT budzi kontrowersje (zob. np. Ray Anderson o logice ekorozwoju w biznesie).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Paul R. Ehrlich, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2013-07-20] (ang.).
- ↑ a b c d e f Paul R. Ehrlich. Curriculum Vitae. [w:] Strona internetowa Stanford University [on-line]. [dostęp 2013-07-20]. (ang.).
- ↑ a b 1998 Tyler Prize for Environmental Achievement awarded to Anne and Paul Ehrlich of Stanford University. [w:] Stanford News Service [on-line]. [dostęp 2018-05-07]. (ang.).
- ↑ Peter Ward: Kres ewolucji. Dinozaury, wielkie wymierania i bioróżnorodność. Warszawa: Prószyński i S-ka, s. 40, 300, 311, seria: Na ścieżkach nauki. ISBN 83-86669-57-8.
- ↑ a b Jan M. Szymański: Zmiany globalne i globalne zagrożenia. [w:] Fragmenty książki Złożona teoria biosfery. Wiedza i wiara ery jutra. Paradygmat przetrwania [on-line]. [dostęp 2013-07-21]. (pol.).
- ↑ a b Paul-Marie Boulanger: Wszystkie odcienie ekopolityki (Artykuł „Beyond old cleavages, new green debates” ukazał się w Green European Journal. Przeł. Katarzyna Sosnowska). [w:] Zielone wiadomości [on-line]. 15 kwietnia 2013. [dostęp 2013-07-21]. (pol.).
- ↑ a b Paul R. Ehrlich, Lawrence H. Goulder: Is Current Consumption Excessive? A General Framework and Some Indications for the United States. [w:] Conservation Biology Volume 21, No. 5 [on-line]. 2007. [dostęp 2013-07-21]. (ang.).
- ↑ a b Esteemed Conservationist to Discuss „One With Nineveh: Politics, Consumption, and the Human Future”. [w:] Strona internetowa Trinity University [on-line]. 2004. [dostęp 2013-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-06-02)]. (ang.).
- ↑ Paul R. Ehrlich. www.stanford.edu Journal Articles, 1995-2004. [w:] Strona internetowa Stanford University [on-line]. [dostęp 2013-07-20]. (ang.).
- ↑ Paul R. Ehrlich. Complete bibliography, Nov 2004. [w:] Strona internetowa Stanford University [on-line]. [dostęp 2013-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-30)]. (ang.).
- ↑ Paul R. Ehrlich. Books by Paul R. Ehrlich. [w:] Strona internetowa Stanford University [on-line]. stanford.edu. [dostęp 2013-07-20]. (ang.).
- ↑ Paul R. Ehrlich: The population bomb. Simon & Schuster, 1968. [dostęp 2013-07-20]. (ang.).
- ↑ a b Paul R. Ehrlich, Anne H. Ehrlich: The population explosion. Simon & Schuster, 1991. [dostęp 2013-07-20]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Professor Paul Ehrlich speaks on climate adaptation’s role in the collapse of civilisation, 22 March 2013; Macquarie University’s Climate Futures research centre and Department of Biological Sciences recently hosted a booked-out public presentation from Professor Paul Ehrlich, Fellow of the Royal Society, Bing Professor of Population Studies, and President, Center for Conservation Biology at Stanford University. (video, 52 min.)
- UCLA La Kretz Center for California Conservation Science. A conversation with Paul R. Ehrlich, Stanford University Bing Professor of Population Studies (video, 3 min.)
- www.ecospeakers.com: Paul Ehrlich > Video Programs & Clips, Videos of presentations and interviews, Audio Interview, Books. ecospeakers.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-22)].
- The Ehrlich Factor: A Brief History of the Fate of Humanity (wywiad Michaela Ch. Tobiasa Dr. Paul R. Ehrlichem; Forbes 1/16/2013)
- ISNI: 0000000109319657
- ORCID: 0000-0001-8753-9292
- VIAF: 108789304
- LCCN: n80067102
- GND: 120995174
- LIBRIS: 20dgggcl24zww1q
- BnF: 12325021j
- SUDOC: 032166540
- NKC: vse2005299872
- BNE: XX1024984
- NTA: 071129499
- CiNii: DA01148131
- Open Library: OL6968968A
- NUKAT: n01109532
- J9U: 987007273790505171
- CANTIC: a10077017
- KRNLK: KAC199607913