Witamy na stronie portalu poświęconego anarchizmowi na polskojęzycznej Wikipedii! Zachęcamy do zapoznania się z artykułami oraz innymi zasobami, które zebraliśmy w tym miejscu. Zapraszamy również do współpracy w ramach naszego wikiprojektu.
Ostatnia aktualizacja: 25 kwietnia 2012 r.
Anarchizm – doktryna i ruch społeczny powstałe w XIX wieku, uznające wolność jednostki za wartość nadrzędną. Anarchizm opowiada się za zlikwidowaniem organizacji opartych na hierarchii i przymusie (np. państwa). Postuluje stworzenie społeczeństwa wolnego od wyzysku, w którym równe jednostki współpracują ze sobą na zasadzie dobrowolności.
Wojciech Giełżyński wskazuje, że "abramowszczyzna" zabarwiała nie tylko program ludowo-demokratycznej opozycji PSL przeciw ustrojowi komunistycznemu "demokracji ludowej", ale także działaczy socjalizmu humanistycznego w PPS. Także Komitet Obrony Robotników, a nawet "Solidarność", miały swoje korzenie w filozofii Edwarda Abramowskiego. Był (i jest) on uważany za "przywódcę duchowego" przez tworzone w Polsce organizacje anarchistyczne.
Struktura partii politycznej – i to każdej partii – jest wprost przeciwstawna strukturze samorządu czy rady. Partia to przecież miniatura państwa: ma liderów, ma aparat zorganizowany na zasadzie posłuszeństwa z góry na dół, ma wreszcie członków niezorientowanych w zawiłościach gry politycznej, jaka toczy się na szczytach aparatu i manipulowanych bez większych trudności przez zawodowców. Partia jest tak zorganizowana, by przejąć władzę państwową, to znaczy, aby jej funkcjonariusze mogli otrzymać monopol na środki sprawowania władzy, a więc stać się władcami. I to właśnie jest prawdziwym interesem aparatu partii – ideologia, jakiejkolwiek treści by ona nie była, pełni rolę osłony ukrywającej to prozaiczne dążenie. Partie polityczne to naturalna forma organizacji władców aktualnych czy potencjalnych, rady czy samorządy to naturalna forma organizacji mas. Pokazało się to na Węgrzech po agresji radzieckiej. Wszystkie niekomunistyczne partie polityczne znikły bez śladu. Rady robotnicze natomiast – trwały.