Nauki ścisłe i przyrodnicze w polskojęzycznej Wikipedii
Po prawej stronie znajdują się kategorie poszczególnych dziedzin wiedzy. Zaprezentowane zostały też wyróżnione, głównie ze względu na jakość, artykuły. Jeżeli uważasz, że brakuje jakiejś dziedziny wiedzy, albo chciałbyś pomóc w opiece nad którymś z portali, zapraszamy na stronę dyskusji.
Będziemy wdzięczni za Twoją pomoc, szanowny czytelniku, w rozwijaniu haseł związanych z poniżej przedstawionymi naukami. Przy każdej z nich zamieściliśmy odpowiednie strony odnoszące się do współpracy. Zapraszamy także do wikiprojektów.
 Matematyka |
|
Wyróżniony artykuł |
Animacja własności korelacji rangowej.
Korelacja rang Spearmana (lub: korelacja rangowa Spearmana, rho Spearmana) – w statystyce jedna z nieparametrycznych miar monotonicznej zależności statystycznej między zmiennymi losowymi.
Pierwotny pomysł korelowania rang był już znany wcześniej i pochodził od Bineta i Henriego, jednak współczynnik ten został solidnie opisany i rozpropagowany dopiero w 1904 roku przez angielskiego psychologa Charlesa Spearmana. Zauważył on, że w wielu badaniach nie da się zastosować klasycznego współczynnika korelacji lub daje on nieistotne wyniki ze względu na nadmiar obserwacji odstających.
Spearman zdefiniował swój współczynnik jako zwykły współczynnik korelacji Pearsona, liczony dla rang zmiennych (stąd nazwa współczynnik korelacji rang). Obecnie stosowanych jest kilka jego wersji, nieznacznie różniących się od siebie. Ich wartości są identyczne w przypadku, gdy obserwacje każdej zmiennej w próbie nie powtarzają się.
Korelacja rangowa przyjmuje zawsze wartości z przedziału [-1,+1]. Ich interpretacja jest podobna do klasycznego współczynnika korelacji Pearsona, z jednym zastrzeżeniem: w odróżnieniu od współczynnika Pearsona, który mierzy liniową zależność między zmiennymi, a wszelkie inne związki traktuje jak zaburzone zależności liniowe, korelacja rangowa pokazuje dowolną monotoniczną zależność (także nieliniową).
|
|
Polecamy artykuły:
|
Zapraszamy do współpracy:
|
|
|
 Astronomia |
|
Wyróżniony artykuł |
Zdjęcie Urana wykonane w 1986 roku przez sondę Voyager 2.
Uran − gazowy olbrzym, siódma w kolejności od Słońca planeta Układu Słonecznego. Jest także trzecią pod względem wielkości i czwartą pod względem masy planetą naszego systemu. Nazwa planety pochodzi od Uranosa, który był bogiem i uosobieniem nieba w mitologii greckiej (klasyczna greka: Οὐρανός), ojcem Kronosa (Saturna) i dziadkiem Zeusa (Jowisza). Choć jest widoczny gołym okiem, podobnie jak pięć innych planet, umknął uwadze starożytnych obserwatorów ze względu na niską jasność i powolny ruch po sferze niebieskiej. Sir William Herschel ogłosił odkrycie planety w dniu 13 marca 1781, po raz pierwszy w historii nowożytnej rozszerzając znane granice Układu Słonecznego. Uran to również pierwsza planeta odkryta przy pomocy teleskopu.
Uran budową i składem chemicznym przypomina Neptuna, a obie planety mają odmienną budowę i skład niż większe gazowe olbrzymy: Jowisz i Saturn. Astronomowie czasem umieszczają je w oddzielnej kategorii „lodowych olbrzymów”.
przeczytaj cały artykuł | poprzednie miesiące...
|
|
Polecamy artykuły:
Medalowe artykuły: chronologiczny wykaz odkryć planet, planet karłowatych i ich księżyców w Układzie Słonecznym, dysk rozproszony, Galaktyka Andromedy, Głębokie Pole Hubble’a, gromada otwarta, Mars, Merkury, Mgławica Kraba, obiekt Herbiga-Haro, Obłok Oorta, Pas Kuipera, pas planetoid, pierścienie Jowisza, Proxima Centauri, Saturn, Ziemia
Dobre artykuły: (10) Hygiea, (2) Pallas, 2008 TC3, astronomia, atmosfera Plutona, atmosfera Wenus, autograf De revolutionibus Mikołaja Kopernika, geologia Marsa, Gliese 876 b, Gliese 876 c, Gwiazda Barnarda, HD 2039, Johannes Kepler, Jowisz, Księżyc, Mgławica Guma, Neptun, obiekt odłączony, oś czasu dalekiej przyszłości, powstanie i ewolucja Układu Słonecznego, Słońce, Uran, WASP-13, Wenus, Wielka Mgławica w Orionie
|
|
Zapraszamy do współpracy:
|
|
|
|
|
|
 Chemia |
|
Wyróżniony artykuł |
Jeziora węglowodorowe na Tytanie
Węglowodory to organiczne związki chemiczne zawierające w swojej strukturze tylko atomy węgla i wodoru. Wszystkie one składają się z podstawowego szkieletu węglowego (powiązanych z sobą atomów węgla) i przyłączonych do tego szkieletu atomów wodoru.
Węglowodory są podstawowym składnikiem ropy naftowej, która stanowi ich podstawowe źródło w przemyśle. Innym źródłem węglowodorów są procesy tzw. suchej destylacji drewna i zgazowywania węgla. Oprócz tego węglowodory o złożonej budowie pełnią rozmaite role w organizmach żywych (np. karotenoidy).
|
|
Polecamy artykuły:
Medalowe artykuły: atom, biochemia piwa, bortezomib, jonofory, konfiguracja absolutna, neptun (pierwiastek), paracetamol, rifaksymina
Dobre artykuły: acetazolamid, anagrelid, bilirubina, CTLA-4, klatrat metanu, kwetiapina, marawirok, nomenklatura chemii nieorganicznej, oganesson, roentgen (pierwiastek), sugammadeks, walinomycyna
|
|
Zapraszamy do współpracy:
|
|
|
 Fizyka |
|
Wyróżniony artykuł |
|
Tęcza – zjawisko optyczne i meteorologiczne, występujące w postaci charakterystycznego wielobarwnego łuku, widocznego, gdy Słońce oświetla krople wody w atmosferze ziemskiej. Tęcza powstaje w wyniku rozszczepienia światła, załamującego się i odbijającego wewnątrz kropli wody (np. deszczu) o kształcie zbliżonym do kulistego.
Rozszczepienie światła jest wynikiem zjawiska dyspersji, powodującego różnice w kącie załamania światła o różnej długości fali przy przejściu z powietrza do wody i z wody do powietrza.
Światło widzialne jest postrzegalną wzrokiem częścią widma promieniowania elektromagnetycznego i w zależności od długości fali postrzegane jest w różnych barwach. Kiedy światło słoneczne przenika przez kropelki deszczu, woda rozprasza światło białe (mieszaninę fal o różnych długościach) na składowe o różnych długościach fal (różnych barwach) i oko ludzkie postrzega wielokolorowy łuk.
Pomimo faktu, że w tęczy występuje niemal ciągłe widmo kolorów, tradycyjnie uznaje się, że kolorami tęczy są: czerwony (na zewnątrz łuku), pomarańczowy, żółty, zielony, niebieski, indygowy i fioletowy (wewnątrz łuku).
|
|
Polecamy artykuły:
|
|
Zapraszamy do współpracy:
|
|
|
 Medycyna |
|
Wyróżniony artykuł |
|
Ruch antynikotynowy w III Rzeszy – zbiór działań administracyjno-propagandowych przeprowadzonych przez władze III Rzeszy w latach 30. i wczesnych 40. XX w., których celem było ograniczenie palenia tytoniu przez ludność tego kraju. Gdy niemieccy lekarze jako pierwsi odkryli związek pomiędzy paleniem tytoniu a rakiem płuca, władze III Rzeszy zapoczątkowały zakrojony na szeroką skalę ruch antynikotynowy. Wśród czynników motywujących kampanię była również nazistowska polityka rozrodcza i osobista niechęć Adolfa Hitlera do tytoniu. Ruch antynikotynowy nie odniósł wielkich efektów w początkowym okresie nazistowskiego reżimu, a w latach 1933-1939 konsumpcja tytoniu nawet wzrosła, od 1939 do 1945 roku liczba palących wśród personelu wojskowego stopniowo jednak się zmniejszała.
|
|
Polecamy artykuły:
|
|
Zapraszamy do współpracy:
|
|
|
