Portal:Nauki ścisłe i przyrodnicze

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Nauki ścisłe i przyrodnicze • Geografia • Nauki społeczne i humanistyczne • Społeczeństwo • Kultura • Historia • Religia • Sport • Technika • Polska

Nauki ścisłe i przyrodnicze w polskojęzycznej Wikipedii

Portal

Ta strona to portal dla osób zainteresowanych naukami ścisłymi i przyrodniczymi,
umożliwiający łatwiejszy dostęp do zagadnień związanych z tymi gałęziami nauki w polskojęzycznej Wikipedii.

Po prawej stronie znajdują się kategorie poszczególnych dziedzin wiedzy. Zaprezentowane zostały też wyróżnione, głównie ze względu na jakość, artykuły. Jeżeli uważasz, że brakuje jakiejś dziedziny wiedzy, albo chciałbyś pomóc w opiece nad którymś z portali, zapraszamy na stronę dyskusji.

Odśwież

Będziemy wdzięczni za Twoją pomoc, szanowny czytelniku, w rozwijaniu haseł związanych z poniżej przedstawionymi naukami. Przy każdej z nich zamieściliśmy odpowiednie strony odnoszące się do współpracy. Zapraszamy także do wikiprojektów.

P math blue1.png Matematyka[edytuj | edytuj kod]

► Wikiprojekt Matematyka
► Dydaktyka matematyki
► Historia matematyki
► Listy związane z matematyką
► Algebra
► Algorytmika
► Analiza matematyczna
► Arytmetyka
► Czasopisma matematyczne
► Filozofia matematyki
► Geometria
► Konkursy matematyczne
► Logika matematyczna
► Matematycy
► Matematyka dyskretna
► Matematyka stosowana
► Metody numeryczne
► Nagrody i wyróżnienia matematyczne
► Niezmienniki
► Oprogramowanie matematyczne
► Organizacje matematyczne
► Otwarte problemy matematyki
► Oznaczenia matematyczne
► Paradoksy w matematyce
► Rachunek prawdopodobieństwa
► Rozrywka matematyczna
► Stałe matematyczne
► Statystyka
► Teoria decyzji
► Teoria kategorii
► Teoria mnogości
► Terminologia matematyczna
► Topologia
► Twierdzenia matematyczne
► Wydziały matematyki
Wyróżniony artykuł
Animacja własności korelacji rangowej.

Korelacja rang Spearmana (lub: korelacja rangowa Spearmana, rho Spearmana) – w statystyce jedna z nieparametrycznych miar monotonicznej zależności statystycznej między zmiennymi losowymi.

Pierwotny pomysł korelowania rang był już znany wcześniej i pochodził od Bineta i Henriego, jednak współczynnik ten został solidnie opisany i rozpropagowany dopiero w 1904 roku przez angielskiego psychologa Charlesa Spearmana. Zauważył on, że w wielu badaniach nie da się zastosować klasycznego współczynnika korelacji lub daje on nieistotne wyniki ze względu na nadmiar obserwacji odstających.

Spearman zdefiniował swój współczynnik jako zwykły współczynnik korelacji Pearsona, liczony dla rang zmiennych (stąd nazwa współczynnik korelacji rang). Obecnie stosowanych jest kilka jego wersji, nieznacznie różniących się od siebie. Ich wartości są identyczne w przypadku, gdy obserwacje każdej zmiennej w próbie nie powtarzają się.

Korelacja rangowa przyjmuje zawsze wartości z przedziału [-1,+1]. Ich interpretacja jest podobna do klasycznego współczynnika korelacji Pearsona, z jednym zastrzeżeniem: w odróżnieniu od współczynnika Pearsona, który mierzy liniową zależność między zmiennymi, a wszelkie inne związki traktuje jak zaburzone zależności liniowe, korelacja rangowa pokazuje dowolną monotoniczną zależność (także nieliniową).

P math blue2.png Najnowsze artykuły


Q space blue.png Astronomia[edytuj | edytuj kod]

Wyróżniony artykuł
Zdjęcie Plutona wykonane przez odlatującą od niego sondę New Horizons, pokazujące atmosferę Plutona podświetloną przez Słońce.

Atmosfera Plutona – cienka warstwa gazów otaczająca Plutona. Składa się głównie z azotu (N2) z niewielkim dodatkiem metanu (CH4) i tlenku węgla (CO), które to gazy znajdują się w równowadze ze swoimi lodami, znajdującymi się na powierzchni planety karłowatej. Zawiera ona warstwy mgły, składającej się prawdopodobnie z bardziej złożonych związków chemicznych, powstałych z wymienionych gazów wskutek oddziaływania z promieniowaniem kosmicznym. Charakterystyczną cechą atmosfery Plutona są silne i nie do końca poznane zmiany w cyklu pór roku, wynikające z nietypowych parametrów jego ruchu orbitalnego oraz rotacji wokół osi.

Ciśnienie na powierzchni Plutona zmierzone w 2015 roku przez sondę New Horizons to około 1 Pa, czyli mniej więcej 100 tys. razy mniej niż na Ziemi. Temperatura na powierzchni wynosi 40–60 K i szybko rośnie wraz z wysokością, co związane jest z wywoływanym przez metan efektem cieplarnianym. Około 30 km nad powierzchnią osiąga ona maksymalną wartość 110 K, po czym powoli zaczyna spadać.

przeczytaj cały artykuł | poprzednie miesiące...

Q space blue1.png Najnowsze artykuły


P biology blue2.png Biologia[edytuj | edytuj kod]

Wyróżniony artykuł
Pinus cembra20080705.jpg

Sosna limba (Pinus cembra L.) – gatunek drzewa iglastego z rodziny sosnowatych. Występuje w górach centralnej Europy na obszarze Alp i Karpat (Tatry, Karpaty Wschodnie i Południowe). Rośnie w borach z udziałem modrzewia europejskiego najczęściej na wysokościach w przedziale 1400–2500 m n.p.m. Jest to drzewo wolno rosnące i długowieczne, bardzo odporne na niskie temperatury, wiatry i szkodniki. Drewno limby było dawniej wszechstronnie użytkowane, nasiona zaś, zwane orzeszkami, były wykorzystywane jako jadalne i lecznicze. Z pędów i żywicy destylowano olej limbowy. Ze względu na intensywną wycinkę drzew, zasięg gatunku uległ w przeszłości znacznemu zmniejszeniu. W niektórych krajach limba podlega prawnej ochronie gatunkowej (m.in. w Polsce), a jej siedliska chronione są w parkach narodowych i obszarach Natura 2000. Limba należy do gatunków raczej rzadko uprawianych poza naturalnym zasięgiem, głównie z powodu trudności ze zdobyciem nasion oraz wolnego wzrostu. Ciąg dalszy...

Polecamy artykuły

Medalowe artykuły:

Botanika:

Zoologia:

Paleozoologia:

Kryptozoologia:

Dobre artykuły:

Genetyka:

Anatomia:

Mikrobiologia:

Mykologia:

Botanika:

Zoologia:

Batrachologia i herpetologia:

Ichtiologia:

Ornitologia:

Teriologia:

Paleozoologia:

Kryptozoologia:

P biology blue1.png Najnowsze artykuły


P chemist blue1.png Chemia[edytuj | edytuj kod]

Wyróżniony artykuł
Jeziora węglowodorowe na Tytanie

Węglowodory to organiczne związki chemiczne zawierające w swojej strukturze tylko atomy węgla i wodoru. Wszystkie one składają się z podstawowego szkieletu węglowego (powiązanych z sobą atomów węgla) i przyłączonych do tego szkieletu atomów wodoru.

Węglowodory są podstawowym składnikiem ropy naftowej, która stanowi ich podstawowe źródło w przemyśle. Innym źródłem węglowodorów są procesy tzw. suchej destylacji drewna i zgazowywania węgla. Oprócz tego węglowodory o złożonej budowie pełnią rozmaite role w organizmach żywych (np. karotenoidy).


P chemist blue2.png Najnowsze artykuły


P physics-2 blue.png Fizyka[edytuj | edytuj kod]

Wyróżniony artykuł
Tęcza we mgle wodnej powstałej przy wodospadzie Takakkaw Falls w Kanadzie

Tęcza – zjawisko optyczne i meteorologiczne, występujące w postaci charakterystycznego wielobarwnego łuku, widocznego, gdy Słońce oświetla krople wody w atmosferze ziemskiej. Tęcza powstaje w wyniku rozszczepienia światła, załamującego się i odbijającego wewnątrz kropli wody (np. deszczu) o kształcie zbliżonym do kulistego.

Rozszczepienie światła jest wynikiem zjawiska dyspersji, powodującego różnice w kącie załamania światła o różnej długości fali przy przejściu z powietrza do wody i z wody do powietrza.

Światło widzialne jest postrzegalną wzrokiem częścią widma promieniowania elektromagnetycznego i w zależności od długości fali postrzegane jest w różnych barwach. Kiedy światło słoneczne przenika przez kropelki deszczu, woda rozprasza światło białe (mieszaninę fal o różnych długościach) na składowe o różnych długościach fal (różnych barwach) i oko ludzkie postrzega wielokolorowy łuk.

Pomimo faktu, że w tęczy występuje niemal ciągłe widmo kolorów, tradycyjnie uznaje się, że kolorami tęczy są: czerwony (na zewnątrz łuku), pomarańczowy, żółty, zielony, niebieski, indygowy i fioletowy (wewnątrz łuku).

P physics-2 blue1.png Najnowsze artykuły


P medicine3 blue.png Medycyna[edytuj | edytuj kod]

Wyróżniony artykuł
Economo.jpg
Constantin Alexander Economo, baron San Serff (ur. 21 sierpnia 1876 w Braile, Rumunia, zm. 21 października 1931 w Wiedniu) – rumuńsko-austriacki neurolog i pionier awiacji. Jako pierwszy opisał śpiączkowe zapalenie mózgu (encephalitis lethargica epidemica) nazywane do dziś zapaleniem mózgu von Economo, dokonał też pionierskich badań nad fizjologią snu i cytoarchitektoniką kory mózgowej. W jego dorobku naukowym znajdują się cztery monografie i około 140 artykułów, które napisał na przestrzeni 33 lat pracy naukowej. Jako pierwszy obywatel Austrii otrzymał międzynarodową licencję pilota.
Polecamy artykuły

Medalowe artykuły

Choroby:

Diagnostyka:

Leczenie:

Historia medycyny:

Farmacja:

Dobre artykuły

Choroby:

Diagnostyka:

Leczenie:

Farmacja:

Pozostałe:

P medicine3 blue1.png Najnowsze artykuły


Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Portal:Nauki_ścisłe_i_przyrodnicze&oldid=55803661”