Jerzy Jazłowiecki: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m MalarzBOT: poprawiam wywołania szablonu {{Władca}} |
Mathiasrex (dyskusja | edycje) kat., drobne merytoryczne |
||
Linia 25: | Linia 25: | ||
}} |
}} |
||
[[Plik:Язловець. Замок.jpg|240px|thumb|Brama zamku w Jazłowcu z tablicą fundacyjną Jerzego Jazłowieckiego]] |
[[Plik:Язловець. Замок.jpg|240px|thumb|Brama zamku w Jazłowcu z tablicą fundacyjną Jerzego Jazłowieckiego]] |
||
'''Jerzy Jazłowiecki''' herbu [[Abdank (herb szlachecki)|Abdank]] (ur. [[1510]], zm. [[8 marca]] [[1575]]) – [[hetman wielki koronny]] w latach [[1569]]-[[1575]] (bez formalnej nominacji), [[hetman polny koronny]] w [[1569]], [[województwo podolskie|wojewoda podolski]] od [[1567]], [[województwo ruskie|ruski]] od [[1569]], [[kasztelan]] [[Kamieniec Podolski|kamieniecki]] od [[1564]], [[starosta]] [[Czerwonogród|czerwonogrodzki]] od [[1544]], kamieniecki od [[1547]], [[Lubaczów|lubaczowski]] i [[Latyczów|latyczowski]] od [[1566]], [[Chmielnik (Ukraina)|chmielnicki]] od [[1571]], [[Śniatyń|śniatyński]] od [[1573]]. |
'''Jerzy Jazłowiecki''' herbu [[Abdank (herb szlachecki)|Abdank]] (ur. [[1510]], zm. [[8 marca]] [[1575]]) – [[hetman wielki koronny]] w latach [[1569]]-[[1575]] (bez formalnej nominacji), [[hetman polny koronny]] w [[1569]], [[województwo podolskie|wojewoda podolski]] od [[1567]], [[województwo ruskie|ruski]] od [[1569]], [[kasztelan]] [[Kamieniec Podolski|kamieniecki]] od [[1564]], [[starosta]] [[Czerwonogród|czerwonogrodzki]] od [[1544]], kamieniecki od [[1547]], [[Lubaczów|lubaczowski]] i [[Latyczów|latyczowski]] od [[1566]], [[Chmielnik (Ukraina)|chmielnicki]] od [[1571]], [[Śniatyń|śniatyński]] od [[1573]], przedstawiciel dyplomatyczny Rzeczypospolitej w [[Imperium Osmańskie|Imperium Osmańskim]] w [[1564]] roku<ref>Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1938, Warszawa 1938, s. 139.</ref>. |
||
Początkowo używał nazwiska Monasterski, dopiero od [[1547]] pisał się Jazłowiecki. Wychowywał się na dworze [[biskupi krakowscy|biskupa krakowskiego]] [[Piotr Tomicki|Piotra Tomickiego]], lecz już wkrótce rozpoczął karierę wojskową, szkoląc się pod okiem [[Jan Amor Tarnowski|Jana Tarnowskiego]] i [[Mikołaj Kamieniecki|Mikołaja Kamienieckiego]]. Już w [[1528]] jako 18-latek wsławił się jako [[rotmistrz]] królewski w bitwie z [[Tatarzy|Tatarami]] [[Bitwa pod Kamieńcem (1528)|pod Kamieńcem]]. Rok później wziął udział w wyprawie na [[Oczaków]], gdzie przez niefrasobliwość dostał się wraz z Sieniawskim do niewoli [[Turcja|tureckiej]], z której został uwolniony dopiero po wpłaceniu okupu. Brał udział w [[Bitwa pod Obertynem|Bitwie pod Obertynem]] z Mołdawianami w 1531 roku. Wkrótce skoncentrował się jednak głównie na powiększaniu swoich dóbr. |
Początkowo używał nazwiska Monasterski, dopiero od [[1547]] pisał się Jazłowiecki. Wychowywał się na dworze [[biskupi krakowscy|biskupa krakowskiego]] [[Piotr Tomicki|Piotra Tomickiego]], lecz już wkrótce rozpoczął karierę wojskową, szkoląc się pod okiem [[Jan Amor Tarnowski|Jana Tarnowskiego]] i [[Mikołaj Kamieniecki|Mikołaja Kamienieckiego]]. Już w [[1528]] jako 18-latek wsławił się jako [[rotmistrz]] królewski w bitwie z [[Tatarzy|Tatarami]] [[Bitwa pod Kamieńcem (1528)|pod Kamieńcem]]. Rok później wziął udział w wyprawie na [[Oczaków]], gdzie przez niefrasobliwość dostał się wraz z Sieniawskim do niewoli [[Turcja|tureckiej]], z której został uwolniony dopiero po wpłaceniu okupu. Brał udział w [[Bitwa pod Obertynem|Bitwie pod Obertynem]] z Mołdawianami w 1531 roku. Wkrótce skoncentrował się jednak głównie na powiększaniu swoich dóbr. |
||
Linia 67: | Linia 67: | ||
[[Kategoria:Jazłowieccy herbu Abdank|{{PAGENAME}}]] |
[[Kategoria:Jazłowieccy herbu Abdank|{{PAGENAME}}]] |
||
[[Kategoria:Kandydaci do polskiego tronu elekcyjnego]] |
[[Kategoria:Kandydaci do polskiego tronu elekcyjnego]] |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Przedstawiciele dyplomatyczni Polski w Turcji (I Rzeczpospolita)]] |
||
[[Kategoria:Wojewodowie ruscy]] |
[[Kategoria:Wojewodowie ruscy]] |
||
[[Kategoria:Wojewodowie podolscy]] |
[[Kategoria:Wojewodowie podolscy]] |
Wersja z 17:41, 2 paź 2016
Abdank | |
Data urodzenia | |
---|---|
Data śmierci | |
Żona |
Elżbieta Tarło |
Dzieci |
Mikołaj, Michał, Andrzej, Hieronim, Anna, Jadwiga, Katarzyna |
Jerzy Jazłowiecki herbu Abdank (ur. 1510, zm. 8 marca 1575) – hetman wielki koronny w latach 1569-1575 (bez formalnej nominacji), hetman polny koronny w 1569, wojewoda podolski od 1567, ruski od 1569, kasztelan kamieniecki od 1564, starosta czerwonogrodzki od 1544, kamieniecki od 1547, lubaczowski i latyczowski od 1566, chmielnicki od 1571, śniatyński od 1573, przedstawiciel dyplomatyczny Rzeczypospolitej w Imperium Osmańskim w 1564 roku[1].
Początkowo używał nazwiska Monasterski, dopiero od 1547 pisał się Jazłowiecki. Wychowywał się na dworze biskupa krakowskiego Piotra Tomickiego, lecz już wkrótce rozpoczął karierę wojskową, szkoląc się pod okiem Jana Tarnowskiego i Mikołaja Kamienieckiego. Już w 1528 jako 18-latek wsławił się jako rotmistrz królewski w bitwie z Tatarami pod Kamieńcem. Rok później wziął udział w wyprawie na Oczaków, gdzie przez niefrasobliwość dostał się wraz z Sieniawskim do niewoli tureckiej, z której został uwolniony dopiero po wpłaceniu okupu. Brał udział w Bitwie pod Obertynem z Mołdawianami w 1531 roku. Wkrótce skoncentrował się jednak głównie na powiększaniu swoich dóbr.
W 1546 przeszedł na kalwinizm, pozamykał w swoich dobrach kościoły i wypędził dominikanów. Przebudował zamek w Jazłowcu w latach 1550-1556.
Wielokrotnie posłował na sejm. Był zwolennikiem unii polsko-litewskiej. W 1564 schwytał przekradającego się do Węgier hospodara mołdawskiego Stefana Tomżę, którego odesłał do Lwowa, gdzie ten został ścięty. 23 kwietnia 1564 pojechał z poselstwem do sułtana Sulejmana Wspaniałego, za którą to misję król mianował go w tym samym roku do Senatu.
Hetman polny koronny
W 1569 został hetmanem polnym koronnym. Na tym stanowisku przeprowadził gruntowną reorganizację obrony potocznej. Przekształcił oddziały ciężkozbrojnej jazdy w wojsko o przewadze rot lekkozbrojnych. Wprowadził oddziały kozackie do piechoty. Przesunął posterunki obronne z Podola nad Dniepr. Podczas bezkrólewia 1572, zataił fakt śmierci króla Zygmunta Augusta i odebrał przysięgę wierności od hospodara mołdawskiego Jana Srogiego. W 1573 podpisał elekcję Henryka Walezego. Część szlachty popierała jego kandydaturę do korony polskiej jako jednego z siedmiu "Piastów", wysuniętą przez kasztelana gnieźnieńskiego Jana Tomickiego. Sułtan Selim II doradzał też szlachcie jego kandydaturę, obok kandydatur marszałka wielkiego koronnego Jana Firleja i prymasa Jakuba Uchańskiego. W czasie drugiego bezkrólewia bezskutecznie próbował wysunąć kandydaturę czeskiego magnata Wilhelma von Rosenberga.
Jerzy Jazłowiecki zmarł w 1575 roku. Po śmierci ojca Jazłowiec objął syn Mikołaj Jazłowiecki, który poszedł w ślady swego ojca, biorąc udział w wyprawie Batorego na Moskwę.
Rodzina
W zawartym małżeństwie z Elżbietą Tarło (córką Jana Tarły) pozostawił siedmioro dzieci:
- 1. Mikołaja,
- 2. Michała,
- 3. Andrzeja
- 4. Hieronima
- 5. Annę,
- 6. Jadwigę
- 7. Katarzynę Jazłowiecką.
- ↑ Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1938, Warszawa 1938, s. 139.
- Elektorzy Henryka III Walezego
- Jazłowieccy herbu Abdank
- Kandydaci do polskiego tronu elekcyjnego
- Przedstawiciele dyplomatyczni Polski w Turcji (I Rzeczpospolita)
- Wojewodowie ruscy
- Wojewodowie podolscy
- Kasztelanowie kamienieccy
- Starostowie śniatyńscy
- Starostowie czerwonogrodzcy
- Starostowie chmielniccy
- Starostowie kamienieccy (województwo podolskie)
- Starostowie lubaczowscy
- Starostowie latyczowscy
- Senatorowie świeccy I Rzeczypospolitej
- Posłowie na Sejm I Rzeczypospolitej
- Rotmistrzowie królewscy
- Szlachta kalwińska w Polsce
- Urodzeni w 1510
- Zmarli w 1575
- Ambasadorowie Polski w Turcji