Kobryń: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Nie podano opisu zmian
Linia 1: Linia 1:
{{ISG|Kobryń|Kobryń}}
{{Miejscowość infobox
{{Miejscowość infobox
|nazwa = Kobryń
|nazwa = Kobryń

Wersja z 19:06, 1 gru 2016

Kobryń
Ilustracja
Centrum miasta
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Białoruś

Obwód

brzeski

Rejon

kobryński

Populacja (2010)
• liczba ludności


51 200[1]

Nr kierunkowy

+375 1642

Kod pocztowy

225301, 225306, 225860

Tablice rejestracyjne

1

Położenie na mapie obwodu brzeskiego
Mapa konturowa obwodu brzeskiego
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:city}
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Kobryń[2] (biał. Ко́брын, Kobryn, ros. Кобрин, jid. קאברין, Kobrin) – miasto w zachodniej części Białorusi, do 1945 r. w Polsce, przy połączeniu Kanału Dniepr-Bug z rzeką Muchawiec. Leży obok głównej drogi Warszawa-Mińsk-Moskwa, około 50 km od granicy z Polską. Liczy 51,2 tys. mieszkańców (2010); przemysł precyzyjny, metalowy, mineralny, spożywczy, lekki, meblarski; węzeł drogowy, muzeum.

Miasto królewskie położone było w końcu XVIII wieku w powiecie brzeskolitewskim województwa brzeskolitewskiego[3].

Historia

Rynek w Kobryniu na początku XX wieku
Muzeum Suworowa
Park kultury im. Suworowa
Cmentarz żydowski w Kobryniu

Pierwsza wzmianka historyczna pochodzi z 1287. Wyniki badań archeologicznych przeprowadzonych w 1999 w Kobryniu pokazały, że osada została założona o kilkaset lat wcześniej. Do końca XIII wieku własność książąt włodzimiersko-wołyńskich. Od 1312 w Wielkim Księstwie Litewskim. Od końca XIV wieku do 1490 stolica księstwa Kobryńskiego należącego do potomków Olgierda. Książę Roman Kobryński wraz ze swoim oddziałem uczestniczył w bitwie pod Grunwaldem. Od XVI wieku siedziba powiatu, w latach 1589–1766 na prawie magdeburskim. Od XVI wieku miasto było dużym skupiskiem ludności żydowskiej.

Od 1795 w zaborze rosyjskim, jako siedziba powiatu kobryńskiego guberni grodzieńskiej. Miasto zostało mocno zniszczone w trakcie bitwy rosyjsko-saskiej podczas inwazji Napoleona na Rosję 15 (27) lipca 1812 r.

10 lutego 1919 roku miejscowość została przejściowo zdobyta przez polską kawalerię z grupy gen. Listowskiego, a dwa dni później trwale przez oddział kawalerii pod dowództwem mjr. Władysława Dąbrowskiego[4]. Podczas wojny polsko-bolszewickiej w okresie od 11 do 23 września 1920 w rejonie Kobrynia toczyły się walki pomiędzy 4 Armię WP a 4 Armią RFSRR.

W okresie międzywojennym należał do Polski, był stolicą powiatu w województwie poleskim oraz siedzibą wiejskiej gminy Kobryń. Stacjonował w nim sztab 30. DP i 83 Pułk Piechoty. Od 19 września 1939 pod okupacją niemiecką, a paru dniach do czerwca 1941 pod okupacją sowiecką, następnie do lata 1944 ponownie pod niemiecką.

W latach 1945–1991 miasto należało do Białoruskiej SRR, od 1991 jest częścią Białorusi.

Wojna obronna

 Osobny artykuł: Bitwa pod Kobryniem.

Kobryń i jego okolice we wrześniu 1939 były ważnym ośrodkiem obrony polskiej na Polesiu i miejscem krwawych walk. Tu w dniach 17–18 września 1939 toczyły się walki z niemieckim XIX Korpusem Pancernym gen. Heinza Guderiana. Po ustąpieniu Niemców rozgorzały walki z działającymi w rejonie Kobrynia komunistycznymi bandami zwalczającymi Polaków, które uaktywniły się na wieść o agresji sowieckiej na Polskę. Na koniec polskim obrońcom przyszło się zmierzyć z wkraczającymi od wschodu oddziałami sowieckimi.

Ziemi kobryńskiej bronili żołnierze dowodzonej przez płk. Adama Eplera Dywizji "Kobryń", zorganizowanej po 10 września 1939 r. na bazie jednostek wchodzących w skład Ośrodka Zapasowego 30 Poleskiej Dywizji Piechoty (82. syberyjski Pułk Strzelców z Brześcia, 83. Pułk Strzelców Poleskich z Kobrynia, 84. Pułk Strzelców Polskich z Pińska oraz 5. dywizjon artylerii lekkiej). W walkach pod Kobryniem wzięła także udział kompania ochotnicza sformowana z uczniów kobryńskiego gimnazjum, którzy odbyli przedpoborowe przysposobienie wojskowe (członkowie kobryńskiego "Strzelca"), żołnierze Legii Akademickiej przybyli do Kobrynia oraz liczni funkcjonariusze Policji Państwowej z Kobrynia i Brześcia. Walki trwały do dnia 22 września 1939, kiedy do miasta opuszczanego przez Niemców weszły oddziały sowieckie.

W latach 1941–1942 miejscowa ludność żydowska została przez Niemców zamknięta w getcie, a następnie wymordowana.

W 2008 w Kobryniu odnaleziono masowe groby żołnierzy polskich. W mieście, na terenie starego cmentarza katolickiego zlokalizowano zbiorową mogiłę, z której wydobyto szczątki 13 żołnierzy Wojska Polskiego poległych zapewne 18 września 1939 podczas obrony miasta. Wśród licznych elementów uzbrojenia i oporządzenia wojskowego w grobie znaleziono przedmioty pozwalające na identyfikację konkretnych żołnierzy. Na podstawie odnalezionych znaków tożsamości zidentyfikowano nazwiska trzech żołnierzy WP: strzelca Stanisława Matyki, podchorążego Ewarysta Zajkowskiego oraz strzelca Ludwika Lipy. W Podziemieniu k. Kobrynia odnaleziono i ekshumowano szczątki 42 zamordowanych Polaków, żołnierzy, policjantów i cywilów, którzy według wstępnych ustaleń wszyscy zginęli z rąk miejscowych band.[5].

Uroczysty pogrzeb prochów odnalezionych polskich ofiar, wśród nich generała Stanisława Sołłohub-Dowoyno, odbył się 13 września 2008 na cmentarzu w Kobryniu przy asyście honorowej pocztów sztandarowych polskiego wojska i policji. Ceremonii przewodniczył ks. bp Tadeusz Płoski, ordynariusz polowy Wojska Polskiego[6].

Demografia

Zabytki

  • Kościół katolicki, późno klasycystyczny zbudowany w 1843. Zamknięty w 1962, oddany wiernym w 1989[7].
  • Cerkiew prawosławna, drewniana przeniesiona do Kobrynia w 1841 i usytuowana w obecnym miejscu. Cerkiew zamknięto w latach 60. XX wieku i zamieniono w magazyn muzealny, oddano wiernym w 1986. Obok cerkwi dzwonnica.
  • Sobór prawosławny, wzniesiony w latach 1864–1868 na mogile żołnierzy rosyjskich poległych w bitwie z wojskami Napolona w 1812. Świątynia upamiętnia poległych i zniesienie pańszczyzny. Wzniesiona przez carat za pieniądze z konfiskaty majątków po powstaniu styczniowym.
  • Monaster Przemienienia Pańskiego – klasztor prawosławny założono w 1497, początkowo budynki drewniane, murowane barokowe wybudowano na początku XVI w. Po unii brzeskiej w 1596 klasztor przejęli bazylianie. W 1626 odbył tu się synod biskupów unickich Rzeczypospolitej. Po skasowaniu unii w 1839 w klasztorze mieściło się prawosławna szkoła duchowna. Budynek został opuszczony po pożarze w II poł. XIX wieku. Po remoncie w okresie międzywojennym była tu siedziba sądu. Do 2010 znajdowała się w nim komenda policji, następnie został przekazany prawosławnej eparchii. Obecnie działa tu żeński monaster Spasski.
  • Dworek miejski zwany Domem Suworowa, klasycystyczny, zbudowany w 1794, zniszczony w czasie II wojny światowej. Odrestaurowany w latach 1948 i 1980. W dworku muzeum wojskowo-historyczne im. Aleksandra Suworowa, który w nim mieszkał w 1797 i 1800. W dworku tym w 1860 przebywał Romuald Traugutt.
  • Synagoga z II połowy XIX wieku (obecnie w ruinie)
  • wielowyznaniowe cmentarze miejskie

Ludzie związani z Kobryniem

 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Kobryniem.

Miasta partnerskie

Sobór św. Aleksandra Newskiego

Zobacz też

  1. ↑ Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года (ros.)
  2. ↑ Zarządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 28 lutego 1937 r. o ustaleniu urzędowych nazw miast (M.P. z 1937 r. nr 69, poz. 104).
  3. ↑ Вялiкi гicтарычны атлас Беларусi Т.2, Mińsk 2013, s. 107.
  4. ↑ Lech Wyszczelski: Wstępna faza walk. W: Lech Wyszczelski: Wojna polsko-rosyjska 1919–1920. Wyd. 1. Warszawa: Bellona, 2010, s. 56, 58. ISBN 978-83-11-11934-5.
  5. ↑ Komunikat prasowy. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 20 sierpnia 2008.
  6. ↑ Odzyskali imiona i nazwiska, Karolina Goździewska, Nasz Dziennik, 15 września 2008.
  7. ↑ Adam Bobryk, Rafał Dmowski, Odbudowa dziedzictwa kulturowego Kobrynia przez funkcjonowanie parafii katolickiej, [w:] Blisko, a tak daleko : Polacy w obwodzie brzeskim na Białorusi / red. nauk. Adam Bobryk. - Warszawa : Siedleckie Towarzystwo Naukowe, 2004, s. 195-200. https://repozytorium.uph.edu.pl/handle/11331/303

Linki zewnętrzne

Powiat kobryński (do 1939)
Przynależność wojewódzka
Miasta (1919–39)
Gminy wiejskie (1919–39)
Stolice rejonów obwodu brzeskiego

Herb obwodu brzeskiego

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kobryń&oldid=47696753”