Strunowce: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Linia 52: | Linia 52: | ||
=== Gromady według [[Catalogue_of_Life|Katalogu Życia]] === |
=== Gromady według [[Catalogue_of_Life|Katalogu Życia]] === |
||
Podział z 2018<ref>http://www.catalogueoflife.org/col/browse/tree/id/4313bc7637e1fc1feb316a4dea2b668b</ref> roku:<br> |
Podział z 2018<ref>http://www.catalogueoflife.org/col/browse/tree/id/4313bc7637e1fc1feb316a4dea2b668b</ref> roku:<br> |
||
* [[ |
* [[bezczaszkowce]] (Leptocardii) |
||
* [[ |
* [[cefalaspidokształtne]] (Cephalaspidomorphi) |
||
* [[ |
* [[gady]] (Reptilia) |
||
* [[ |
* [[mięśniopłetwe]] (Sarcopterygii) |
||
* [[ |
* [[płazy]] (Amphibia) |
||
* [[ |
* [[promieniopłetwe]] (Actinopterygii) |
||
* [[ |
* [[ptaki]] (Aves) |
||
* [[ |
* [[ogonice]] (Appendicularia) |
||
* [[ |
* [[spodouste]] (Elasmobranchii) |
||
* [[ |
* [[sprzągle]] (Thaliacea) |
||
* [[ |
* [[ssaki]] (Mammalia) |
||
* [[ |
* [[śluzice]] (Myxini) |
||
* [[ |
* [[zrosłogłowe]] (Holocephali) |
||
* [[ |
* [[żachwy]] (Ascidiacea) |
||
== Filogeneza == |
== Filogeneza == |
Wersja z 21:13, 16 sie 2018
Chordata[1] | |
Bateson, 1885 | |
Prymitywny przedstawiciel strunowców – lancetnik | |
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Nadtyp | |
Typ |
strunowce |
Strunowce (Chordata, od gr. i łac. chorda – struna) – zwierzęta dwubocznie symetryczne, wtórouste, które na dowolnym z etapów rozwoju osobniczego mają następujące sześć charakterystycznych cech budowy:
- struna grzbietowa (wewnętrzny, tkankowy szkielet osiowy),
- cewka nerwowa umiejscowiona po stronie grzbietowej, nad struną grzbietową,
- gardziel przebita szczelinami skrzelowymi,
- układ pokarmowy pomiędzy układem nerwowym a sercem,
- serce leżące po brzusznej stronie ciała,
- umięśniony ogon znajdujący się za odbytem i służący do poruszania się.
Taksonomia
Schemat pochodzi z trzeciego wydania Vertebrate Palaeontology[2]. Układ odpowiada częściowo pokrewieństwu ewolucyjnemu (podobnie jak kladogram), ale zachowuje tradycyjne rangi klasyfikacji Linneusza.
- Typ Chordata
- Podtyp Tunicata (Urochordata) – (Osłonice; 3000 gatunków)
- Podtyp Cephalochordata (Acraniata) – (bezczaszkowce, np. lancetnik; 30 gatunków)
- Podtyp Vertebrata (Craniata) (kręgowce; 57 674 gatunków)
- Gromada „Agnatha”* (bezżuchwowce; 100+ gatunków)
- Podgromada Myxinoidea (śluzice; 65 gatunków)
- Podgromada Petromyzontida (minogi)
- †Podgromada Conodonta (konodonty)
- †Podgromada Pteraspidomorphi (z paleozoiku)
- †Rząd Anaspida
- †Rząd Thelodonti
- Infratyp Gnathostomata (żuchwowce)
- †Gromada Placodermi (ryby pancerne)
- Gromada Chondrichthyes (ryby chrzęstnoszkieletowe; 900+ gatunków)
- †Gromada Acanthodii (fałdopłetwe; z paleozoiku)
- Gromada Osteichthyes (ryby kostnoszkieletowe; 30 000+ gatunków)
- Podgromada Actinopterygii (promieniopłetwe syn. kostnopromieniste; około 30 000 gatunków)
- Podgromada Sarcopterygii (ryby mięśniopłetwe – dwudyszne i trzonopłetwe)
- Nadgromada Tetrapoda (czworonogie; 18 000+ gatunków)
- Gromada „Agnatha”* (bezżuchwowce; 100+ gatunków)
Gromady według Katalogu Życia
Podział z 2018[3] roku:
- bezczaszkowce (Leptocardii)
- cefalaspidokształtne (Cephalaspidomorphi)
- gady (Reptilia)
- mięśniopłetwe (Sarcopterygii)
- płazy (Amphibia)
- promieniopłetwe (Actinopterygii)
- ptaki (Aves)
- ogonice (Appendicularia)
- spodouste (Elasmobranchii)
- sprzągle (Thaliacea)
- ssaki (Mammalia)
- śluzice (Myxini)
- zrosłogłowe (Holocephali)
- żachwy (Ascidiacea)
Filogeneza
Hipotetyczny przodek strunowców był zwierzęciem wodnym o dwóch częściach ciała: wisceralnej, odpowiadającej za pobieranie pokarmu i być może oddychanie oraz somatycznej, odpowiedzialnej za przemieszczanie całego ciała.
Teorie ewolucyjne
Pokrewieństwo trzech grup należących do strunowców było przez lata tematem dyskusji i różnych teorii ewolucyjnych. Według jednej z teorii, tzw. teorii Garstanga, najbardziej bazalną grupą strunowców są osłonice, od których, drogą pedomorfozy wyewoluowały pozostałe grupy, lancetniki i kręgowce, będące siostrzanymi kladami, łączonymi w takson Euchordata. Teoria ta przez lata cieszyła się dużą popularnością i do dziś często występuje w licznych podręcznikach szkolnych.
Inny punkt widzenia przedstawia teoria Atriozoa, która łączy ze sobą Cephalochordata i Tunicata na podstawie występowania u nich specyficznego krążenia wody opływającej kosz skrzelowy. Woda wpływa przez otwór gębowy, omywa skrzela, a następnie trafia do atrium – jamy okołoskrzelowej, z której uchodzi przez osobny otwór – atriopor. U kręgowców woda opuszcza gardziel przez otwory skrzelowe bezpośrednio do środowiska zewnętrznego.
Badania molekularne wskazały, że kręgowce i osłonice są najbliższymi krewnymi, natomiast taksonem bazalnym stały się bezczaszkowce. Takson, zawierający w sobie osłonice i kręgowce nosi nazwę Olfactores. W wyniku dokładnych badań morfologicznych odnaleziono kilka synapomorfii, które można dla niego wskazać.
Drzewo filogenetyczne
Chordata |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Grupa zawierająca – Bilateria
Uwagi:
- Linie pokazują prawdopodobne pokrewieństwo ewolucyjne, uwzględniając wymarłe taksony oznaczone znakiem †. Niektóre są bezkręgowcami. Chordata to typ.
- Pozycja (pokrewieństwo) bezczaszkowców, osłonic i kręgowców według[4] czasopisma naukowego Nature.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Chordata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ M.J. Benton: Vertebrate Paleontology. Wyd. trzecie. Blackwell Science Ltd, 2004. (ang.).
- ↑ http://www.catalogueoflife.org/col/browse/tree/id/4313bc7637e1fc1feb316a4dea2b668b
- ↑ The amphioxus genome and the evolution of the chordate karyotype, Nicholas H. Putnam, et al. Nature vol 453 p. 1064-1071, June 19, 2000.