Pepin Krótki

Życiorys

Pepin dorastał w klasztorze w Saint-Denis. Po śmierci ojca został majordomem królestwa wraz z bratem Karlomanem. Objął Neustrię i Burgundię. Przeciwko władzy obu braci wystąpił trzeci syn Karola Młota Griffo, syn Swanhildy bawarskiej. Obaj bracia zamknęli jednak Griffona w zamku Chévremont w pobliżu Liége. 15 sierpnia 747 roku Karloman zrezygnował z władzy i został mnichem w klasztorze na Monte Cassino. Pepin przejął faktycznie całą władzę w królestwie Franków.

Pepin dokonał zamachu stanu, detronizując króla Childeryka III i został konsekrowany na króla Franków przez świętego Bonifacego (w listopadzie lub podczas Bożego Narodzenia w 751 roku) jako pierwszy władca z dynastii Karolingów. Wcześniej od papieża Zachariasza otrzymał poparcie w formie rozporządzenia, by tytuły królewskie nadawano tym, którzy realnie sprawują władzę. Jego prawo do władzy pozostawało jednak wciąż dyskusyjne, dlatego zawarł sojusz z papiestwem, zaproponowany przez kolejnego papieża, Stefana II. Zalegalizował on jego władzę przez namaszczenie w bazylice Saint-Denis pod Paryżem.

Był to akt niezwykłej wagi dla losów państwa papieskiego i stosunków państwo–kościół w następnych wiekach. Kościelne powiązania Karolingów sprzyjały formułowaniu idei o szczególnym posłannictwie Franków jako ludu bożego. Jednocześnie spotkanie Pepina ze Stefanem II dało początek rytualnym formom kontaktów wzajemnych, które z różnym nasileniem obowiązywały w Europie przez resztę średniowiecza.

Latem 754 roku w pierwszej wyprawie na Longobardów pokonał ich króla Aistulfa i zmusił do ustępstw na rzecz papieża. Jednak już w 756 roku Aistulf złamał pokój i napadł na papiestwo. Pepin po raz drugi przekroczył Alpy i pokonał Longobardów. Wsparł jednocześnie ideę utworzenia nowego państwa kościelnego – Patrimonium Sancti Petri (Ojcowizna Świętego Piotra) – które przetrwało aż do 1870 roku. Od tej chwili Karolingowie zajęli miejsce cesarzy bizantyńskich jako opiekunów Kościoła i wiary.

W latach 752–760, korzystając z przejściowej słabości Umajjadów i al-Andalus, prowadził kampanię przeciw Maurom, pozyskując dla Franków tereny po północnej stronie Pirenejów (Septymanię), w tym Narbonę (w 759 roku) oraz tereny obecnego Roussillon (760).

W 740 roku poślubił swoją kuzynkę Bertradę z Laonu córkę hrabiego Laon Heriberta (Chariberta). Pepin Krótki i Bertrada byli rodzicami Karola Wielkiego (742 lub 747–814) i Karlomana (751–771), którzy zgodnie z wolą ojca podzielili państwo między siebie po jego śmierci. Ze związku tego przyszła na świat również córka Gizela, która została zakonnicą.

Miał dziewiętnaścioro dzieci: dziesięcioro z czterech małżeństw oraz dziewięcioro nieślubnych.

Bibliografia

• Pierre Riché: Karolingowie: Ród który stworzył Europę. Warszawa: Dom Wydawniczy Volumen, 1997. ISBN 83-86857-13-7.
• Rozdział I. Państwo Franków. W: Stefan Weinfurter: Niemcy w średniowieczu 500–1500. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2013. ISBN 978-83-01-17326-5.
• Wojciech Fałkowski: Wielki Król. Ideologiczne podstawy władzy Karola Wielkiego. Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana, 2011. ISBN 978-83-933736-0-4.