Nikołaj Krylenko: Różnice pomiędzy wersjami

Nikołaj Krylenko
	Ilustracja
Data i miejsce urodzenia	14 maja 1885 ; Biechtiejewo, gubernia smoleńska, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	29 lipca 1938 ; miejsce egzekucji "Kommunarka"
	Komisarz ludowy sprawiedliwości ZSRR, RFSRR, ZSRR
Okres	od 20 lipca 1936; do 19 stycznia 1938
Przynależność polityczna	WKP(b)
Poprzednik	powstanie funkcji
Następca	Nikołaj Ryczkow
	Komisarz ludowy sprawiedliwości RFSRR
Okres	od maja 1931; do 20 lipca 1936
Przynależność polityczna	WKP(b)
Poprzednik	Nikołaj Janson
Następca	Iwan Bułat
	Prokurator generalny RFSRR
Okres	od maja 1929; do 5 maja 1931
Przynależność polityczna	WKP(b)
Poprzednik	Nikołaj Janson
Następca	Andriej Wyszynski
	Przewodniczący Sądu Najwyższego ZSRR
Okres	od 28 listopada 1923; do 2 lutego 1924
Przynależność polityczna	WKP(b)
Poprzednik	powstanie organu
Następca	Aleksandr Winogradow
	członek Ludowego Komitetu do Spraw Wojskowych i Morskich
Okres	od 27 października 1917; do 23 listopada 1917
Przynależność polityczna	WKP(b)
Poprzednik	powołanie organu
Następca	Nikołaj Podwojski jako komisarz ludowy
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 11:39, 4 mar 2020

Nikołaj Wasilewicz Krylenko ros. Николай Васильевич Крыленко (ur. 14 maja 1885 Biechtiejewo gubernia smoleńska, zm. 29 lipca 1938 w miejscu egzekucji Kommunarka pod Moskwą) – działacz partii bolszewików, urzędnik państwowy RFSRR (prokurator generalny), współtwórca kodeksu karnego ZSRR, komisarz ludowy sprawiedliwości ZSRR (1936–38).

Życiorys

Urodził się w rodzinie zesłanego uczestnika studenckiego ruchu rewolucyjnego lat 80. XIX wieku. W 1890 rodzina przeprowadziła się do Smoleńska, gdzie ojciec był redaktorem gazety Смоленский вестник. W 1902 rodzina przeniosła się do Kielc, potem do Lublina, gdzie ojciec był urzędnikiem akcyzowym. W Lublinie Krylenko w 1895 rozpoczął naukę w gimnazjum klasycznym, które ukończył w 1903 i jesienią tego roku wstąpił na wydział historyczno-filozoficzny Uniwersytetu Petersburskiego. Uczestniczył w zebraniach studenckich i demonstracjach ulicznych. W grudniu 1904 wstąpił do Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji (SDPRR). Ukończył wydział historyczno-filozoficzny Uniwersytetu w Petersburgu w 1909 i wydział prawny Uniwersytetu Charkowskiego w 1914. Uczestnik rewolucji 1905-1907. Przez krótki okres pracował jako nauczyciel języka rosyjskiego, literatury i historii Rosji w prywatnych szkołach w Sosnowcu i Lublinie. Podczas pobytu na ziemiach polskich nauczył się biegle władać językiem polskim, był też znanym polonofilem^[1]. Działalność polityczną prowadził w Petersburgu i Moskwie. Od 1906 członek organizacji wojskowej petersburskiego Komitetu Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji (SDPRR). Od 1911 pracował jako redaktor w gazecie "Gwiazda" (Zwiezda), od 1913 w Prawdzie, a wcześniej, podczas pobytu w Lublinie pisywał do ''Kuriera Lubelskiego''. Latem 1914 emigrował do Szwajcarii, gdzie uczestniczył w Konferencji Przedstawicieli Zagranicznych SDPRR w Bernie. Latem 1915 powrócił do Rosji. Aresztowany w 1916 i skierowany do wojska na front w stopniu chorążego. W czasie rewolucji lutowej 1917 wybierany sekretarzem komitetów partyjnych: pułku, dywizji, a w kwietniu 11 Armii Frontu Południowo-Zachodniego. Delegat I Ogólnorosyjskiego Zjazdu Rad z ramienia frakcji bolszewików. Członek pierwszego Wszechrosyjskiego Komitetu Wykonawczego wyłonionego przez ten zjazd. W czerwcu 1917 wybrany członkiem Biura Organizacji Wojskowej przy KC SDPRR(b). W czasie przewrotu bolszewickiego (rewolucji październikowej) członek Piotrogrodzkiego Komitetu Wojskowo-Rewolucyjnego. Wszedł w skład pierwszej Rady Komisarzy Ludowych, członek komitetu ds. wojskowych i morskich. 9 listopada 1917 wyznaczony na Najwyższego Naczelnego Dowódcę, komisarz ludowy ds. wojskowych i morskich (minister wojny).

Od marca 1918 organizował sowieckie sądownictwo i – po 1922 roku – prokuraturę. Był współtwórcą kodeksu karnego RFSRR, w tym w szczególności art. 58 KK RFSRR będącego podstawą masowego terroru politycznego. Do 1931 główny prokurator oskarżający w procesach politycznych w tym w procesach pokazowych (proces eserowców 1922, proces biskupa Cieplaka, prałata Budkiewicza i egzarchy Fiodorowa 1923^[2], proces szachtyński 1928, proces mienszewików 1931). W l. 1922–1931 przewodniczący Najwyższego Trybunału Rewolucyjnego przy OKW, zastępca komisarza sprawiedliwości, prokurator generalny Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej (Rosji Radzieckiej).

Od 1936 ludowy komisarz sprawiedliwości ZSRR. Uczestniczył w opracowywaniu konstytucji Rosji Radzieckiej i konstytucji ZSRR z 1936 roku oraz kodeksów. Prowadził pracę naukową na uczelniach, m. in. zastępca szefa katedry prawa karnego Uniwersytetu Moskiewskiego. Zajmował się także turystyką: uczestnik wyprawy w Pamir, przewodniczący Komisji Turystyki i Alpinizmu. Na zjazdach partii wybierany do władz Centralnej Komisji Kontroli WKP(b). Autor wydawnictw teoretycznych i praktycznych o teorii budowy ZSRR jako państwa socjalistycznego i jego systemu prawnego.

W okresie wielkiej czystki 1 lutego 1938 aresztowany przez NKWD. 29 lipca 1938 skazany na śmierć przez Kolegium Wojskowe Sądu Najwyższego ZSRR z zarzutu o udziału w kontrrewolucyjnej organizacji terrorystycznej, rozstrzelany tego samego dnia w miejscu egzekucji Kommunarka pod Moskwą, pochowany anonimowo.

Zrehabilitowany 10 sierpnia 1955 postanowieniem Kolegium Wojskowego SN ZSRR.

Publikacje

Sąd i prawo w ZSRR, t. 1–3 wydane w latach 1927–1930,
Wybrane sprawy sądowe, wydana w 1964.

Odznaczenia: Order Lenina i Order Czerwonego Sztandaru.

Przypisy

↑ WojciechW. Giełżyński WojciechW., Prywatna historia XX wieku, Warszawa 2005, s. 86 .
↑ x. Józef Kłos, Grymas szatana, Wiadomości dla Duchowieństwa, Poznań, kwiecień 1923

Zobacz też

Bibliografia, linki

Bolszaja Sowietskaja Encykłopedia t. 13 Moskwa 1973.
Adam Bosiacki "Utopia – władza – prawo. Doktryna i koncepcje prawne "bolszewickiej" Rosji 1917-1921", Warszawa 1999.
Крыленко Николай Васильевич
Николай Васильевич Крыленко na portalu hrono.ru

[1] WojciechW. Giełżyński WojciechW., Prywatna historia XX wieku, Warszawa 2005, s. 86 .

[2] x. Józef Kłos, Grymas szatana, Wiadomości dla Duchowieństwa, Poznań, kwiecień 1923

[1]

[2]

@@ Linia 48: / Linia 48: @@
 Urodził się w rodzinie zesłanego uczestnika studenckiego ruchu rewolucyjnego lat 80. XIX wieku. W 1890 rodzina przeprowadziła się do [[Smoleńsk]]a, gdzie ojciec był redaktorem gazety ''Смоленский вестник''. W 1902 rodzina przeniosła się do [[Kielce|Kielc]], potem do [[Lublin]]a, gdzie ojciec był urzędnikiem akcyzowym. W Lublinie Krylenko w 1895 rozpoczął naukę w gimnazjum klasycznym, które ukończył w 1903 i jesienią tego roku wstąpił na wydział historyczno-filozoficzny [[Petersburski Uniwersytet Państwowy|Uniwersytetu Petersburskiego]]. Uczestniczył w zebraniach studenckich i demonstracjach ulicznych. W grudniu 1904 wstąpił do [[Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza Rosji|Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji (SDPRR)]]. Ukończył wydział historyczno-filozoficzny Uniwersytetu w [[Petersburg]]u w [[1909]] i wydział prawny Uniwersytetu Charkowskiego w [[1914]]. Uczestnik rewolucji [[1905]]-[[1907]]. Przez krótki okres pracował jako nauczyciel języka rosyjskiego, literatury i historii Rosji w prywatnych szkołach w [[Sosnowiec|Sosnowcu]] i Lublinie. Podczas pobytu na ziemiach polskich nauczył się biegle władać językiem polskim, był też znanym polonofilem<ref>{{Cytuj|autor=Wojciech Giełżyński|tytuł=Prywatna historia XX wieku|data=2005|miejsce=Warszawa|s=86}}</ref>. Działalność polityczną prowadził w Petersburgu i Moskwie. Od [[1906]] członek organizacji wojskowej petersburskiego Komitetu Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji (SDPRR). Od [[1911]] pracował jako redaktor w gazecie "Gwiazda" (Zwiezda), od [[1913]] w [[Prawda (gazeta)|Prawdzie]], a wcześniej, podczas pobytu w Lublinie pisywał do [[Kurier Lubelski|<nowiki>''Kuriera Lubelskiego''</nowiki>]]. Latem [[1914]] emigrował do Szwajcarii, gdzie uczestniczył w Konferencji Przedstawicieli Zagranicznych SDPRR w [[Berno|Bernie]]. Latem 1915 powrócił do Rosji. Aresztowany w [[1916]] i skierowany do wojska na front w stopniu chorążego. W czasie [[rewolucja lutowa 1917|rewolucji lutowej 1917]] wybierany sekretarzem komitetów partyjnych: pułku, dywizji, a w kwietniu 11 Armii [[Front Południowo-Zachodni (rosyjski)|Frontu Południowo-Zachodniego]]. Delegat I Ogólnorosyjskiego Zjazdu Rad z ramienia frakcji bolszewików. Członek pierwszego [[Wszechrosyjski Centralny Komitet Wykonawczy|Wszechrosyjskiego Komitetu Wykonawczego]] wyłonionego przez ten zjazd. W czerwcu 1917 wybrany członkiem Biura [[Bolszewicka Organizacja Wojskowa|Organizacji Wojskowej]] przy KC SDPRR(b). W czasie [[rewolucja październikowa|przewrotu bolszewickiego (rewolucji październikowej)]] członek [[Komitet Wojskowo-Rewolucyjny|Piotrogrodzkiego Komitetu Wojskowo-Rewolucyjnego]]. Wszedł w skład pierwszej [[Rada Komisarzy Ludowych RFSRR|Rady Komisarzy Ludowych]], członek komitetu ds. wojskowych i morskich. 9 listopada 1917 wyznaczony na [[Stawka Naczelnego Dowódcy|Najwyższego Naczelnego Dowódcę]], [[komisarz ludowy]] ds. wojskowych i morskich (minister wojny).
-Od marca 1918 organizował sowieckie sądownictwo i – po 1922 roku – prokuraturę. Był współtwórcą kodeksu karnego RFSRR, w tym w szczególności [[Artykuł 58 (radziecki kodeks karny)|art. 58 KK]] [[Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka|RFSRR]] będącego podstawą masowego terroru politycznego. Do [[1931]] główny prokurator oskarżający w procesach politycznych w tym w [[proces pokazowy|procesach pokazowych]] (proces eserowców 1922, proces [[Jan Cieplak|biskupa Cieplaka]], [[Konstanty Romuald Budkiewicz|prałata Budkiewicza]] i [[Leonid Fiodorow|egzarchy Fiodorowa]] 1923<ref>x. Józef Kłos, [http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/plain-content?id=98478 Grymas szatana], Wiadomości dla Duchowieństwa, Poznań, kwiecień 1923</ref>, [[proces szachtyński]] 1928, proces mienszewików 1931). W l. 1922–1931 przewodniczący Najwyższego Trybunału Rewolucyjnego przy OKW, zastępca komisarza sprawiedliwości, prokurator generalny Rosyjskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej (Rosji Radzieckiej).
+Od marca 1918 organizował sowieckie sądownictwo i – po 1922 roku – prokuraturę. Był współtwórcą kodeksu karnego RFSRR, w tym w szczególności [[Artykuł 58 (radziecki kodeks karny)|art. 58 KK]] [[Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka|RFSRR]] będącego podstawą masowego terroru politycznego. Do [[1931]] główny prokurator oskarżający w procesach politycznych w tym w [[proces pokazowy|procesach pokazowych]] (proces eserowców 1922, proces [[Jan Cieplak|biskupa Cieplaka]], [[Konstanty Romuald Budkiewicz|prałata Budkiewicza]] i [[Leonid Fiodorow|egzarchy Fiodorowa]] 1923<ref>x. Józef Kłos, [http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/plain-content?id=98478 Grymas szatana], Wiadomości dla Duchowieństwa, Poznań, kwiecień 1923</ref>, [[proces szachtyński]] 1928, proces mienszewików 1931). W l. 1922–1931 przewodniczący Najwyższego Trybunału Rewolucyjnego przy OKW, zastępca komisarza sprawiedliwości, prokurator generalny Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej (Rosji Radzieckiej).
 Od 1936 ludowy komisarz sprawiedliwości [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]. Uczestniczył w opracowywaniu konstytucji Rosji Radzieckiej i [[Konstytucja ZSRR z 1936|konstytucji ZSRR z 1936 roku]] oraz kodeksów. Prowadził pracę naukową na uczelniach, m. in. zastępca szefa katedry prawa karnego Uniwersytetu Moskiewskiego. Zajmował się także turystyką: uczestnik wyprawy w [[Pamir]], przewodniczący Komisji Turystyki i Alpinizmu. Na zjazdach partii wybierany do władz Centralnej Komisji Kontroli WKP(b). Autor wydawnictw teoretycznych i praktycznych o teorii budowy ZSRR jako państwa socjalistycznego i jego systemu prawnego.