Jan Schaitter

Jan Stanisław Schaitter

major dyplomowany kawalerii
Data i miejsce urodzenia	9 maja 1898 Tarnów
Data i miejsce śmierci	1940 Charków
Przebieg służby
Lata służby	1916 - 1940
Siły zbrojne	Legiony Polskie Wojsko Polskie
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia

Jan Stanisław Antoni Erazm Schaitter (ur. 9 maja 1898 w Tarnowie, zm. 1940 w Charkowie) – major dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego.

Życiorys

Jan Schaitter urodził się 6 maja 1898 roku w Tarnowie, w rodzinie Jana i Ludmiły z Karpińskich. W czasie I wojny światowej walczył w Legionach Polskich. W 1918 roku został przyjęty do Wojska Polskiego. W latach 1918–1921 walczył w szeregach 2 pułku szwoleżerów rokitniańskich. Był ranny.

Po wojnie pełnił służbę Centralnej Szkole Kawalerii w Grudziądzu i 26 pułku Ułanów Wielkopolskich w Baranowiczach. W grudniu 1924 roku został przydzielony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IX w Brześciu nad Bugiem na stanowisko referenta w Oddziale Ogólnym. 20 lipca 1925 roku został przydzielony do macierzystego 26 pułku Ułanów Wielkopolskich z jednoczesnym przeniesieniem służbowym na okres trzech miesięcy do 82 pułku piechoty w Brześciu celem praktycznego zapoznania się z organizacją, uzbrojeniem i regulaminami piechoty. 3 listopada 1925 roku został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza VI Kursu Normalnego. 28 października 1927 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do Oddziału I Sztabu Generalnego w Warszawie. 24 lipca 1928 roku otrzymał przeniesienie służbowe do Biura Inspekcji Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych w Warszawie. Od 1 stycznia 1932 roku był słuchaczem sześciomiesięcznego III Oficerskiego Kursu Unitarnego Broni Pancernych w Centrum Wyszkolenia Broni Pancernych w Modlinie. 9 grudnia 1932 roku został przeniesiony z GISZ do 3 pułku pancernego w Modlinie. W styczniu 1934 roku otrzymał przydział do 9 pułku strzelców konnych w Białymstoku. 4 lutego 1934 roku awansował na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1934 roku i 3. lokatą w korpusie oficerów kawalerii. Od czerwca 1934 roku do września 1939 roku był szefem sztabu 3 Samodzielnej Brygady Kawalerii i Wileńskiej Brygady Kawalerii w Wilnie. W międzyczasie był zastępcą dowódcy 13 pułku Ułanów Wileńskich w Nowej Wilejce.

19 września 1936 roku dowódca 3 Samodzielnej Brygady Kawalerii, generał brygady Marian Przewłocki, uznając go za „oficera wybitnego” zwrócił się do Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych z prośbą o nadanie mu Odznaki Pamiątkowej GISZ. Prośba dowódcy 3 Samodzielnej Brygady Kawalerii zyskała „gorące poparcie” ówczesnego dowódcy Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie, generała brygady Franciszka Kleeberga. 8 kwietnia 1937 roku Prezydent RP Ignacy Mościcki „w drodze łaski darował mu skutki karno-sądowego skazania prawomocnym wyrokiem Wojskowego Sądu Okręgowego Nr III w Wilnie z dnia 9 lipca 1935 roku L.Ko.257/35 zarządziwszy zatarcie tego skazania”. Wykonanie kary aresztu jednego tygodnia i kary grzywny w wysokości 20 zł zostało zawieszone na okres dwóch lat, a na podstawie ustawy z dnia 2 stycznia 1936 roku o amnestii została mu darowana w całości. 30 kwietnia 1937 roku zwrócił się do Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych z prośbą o nadanie mu Odznaki Pamiątkowej GISZ. Prośbę poparł pozytywną opinią, której 2 maja 1937 roku udzielił mu ówczesny dowódca 7 Dywizji Piechoty w Częstochowie, generał brygady Janusz Gąsiorowski, który do grudnia 1931 roku był jego przełożonym w GISZ. Swoje poparcie generał Gąsiorowski uzasadniał między innymi tym, że „w czasie choroby Pana Marszałka Piłsudskiego pełnił dyżury nocne przy Panu Marszałku, do której to służby oficerowie byli specjalnie dobierani”. 10 maja 1937 roku prośba wpłynęła do Biura Inspekcji GISZ i została przekazana Komisji Odznaki Pamiątkowej GISZ. Przewodniczący Komisji Odznaki Pamiątkowej GISZ, generał broni Kazimierz Sosnkowski zawiadomił go, że decyzją z 13 maja 1937 roku Generalny Inspektor Sił Zbrojnych marszałek Polski Edward Śmigły-Rydz odmówił mu prawa do Odznaki Pamiątkowej GISZ. Zawiadomienie przewodniczącego Komisji zostało wysłane z GISZ dopiero 11 października 1937 roku.

Jako szef sztabu Wileńskiej Brygady Kawalerii walczył w kampanii wrześniowej 1939 roku. W czasie kampanii dostał się do sowieckiej niewoli. Przebywał w obozie w Starobielsku. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach. Od 17 czerwca 2000 roku spoczywa na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.

5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie do stopnia podpułkownika. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Ordery i odznaczenia

• Srebrny Krzyż Zasługi
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921 „Polska Swemu Obrońcy”
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Zobacz też

• Amnestie w Polsce
• Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• Obozy NKWD dla jeńców polskich
• Zbrodnia katyńska

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.