Janusz Gąsiorowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skocz do: nawigacja, szukaj
Janusz Gąsiorowski
Ilustracja
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia 17 czerwca 1889
Lwów
Data i miejsce śmierci 19 października 1949
Paryż
Przebieg służby
Lata służby od 1913
Siły zbrojne cesarska i królewska Armia Wojsko Polskie
Jednostki Sztab Główny
7 Dywizja Piechoty
Stanowiska szef Sztabu Głównego
dowódca dywizji piechoty
Główne wojny i bitwy I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka,
II wojna światowa,
Kampania wrześniowa
Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości z Mieczami Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920-1941, dwukrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej Odznaka Honorowa PCK I stopnia Order Krzyża Orła I Klasy (Estonia) Krzyż Wielki Orderu Białej Róży Finlandii Wielki Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Order Trzech Gwiazd I klasy (Łotwa) Krzyż Wielki Orderu Korony Rumunii Komandor Orderu Gwiazdy Rumunii Kawaler Orderu Świętego Sawy
Odznaka „Za wierną służbę" Znak oficerski „Parasol”
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Janusz Tadeusz Gąsiorowski (ur. 17 czerwca 1889 we Lwowie, zm. 19 października 1949 w Paryżu) – generał brygady Wojska Polskiego.

Młodość i działalność niepodległościowa[edytuj]

Urodził się i wychował we Lwowie. Był synem Ferdynanda i Wandy z Gostyńskich. W 1907 ukończył gimnazjum filologiczne we Lwowie. Do 1912 zaliczył 9 semestrów na Wydziałach Filozoficznych Uniwersytetu Wiedeńskiego i Jagiellońskiego w Krakowie.

Od 1901 działał w organizacjach niepodległościowych, „Przyszłość”, tzw. Pet i ”Zarzewie”. Od 1909 w Armii Polskiej i Polskich Drużynach Strzeleckich. Był wykładowcą, instruktorem i członkiem Komendy Naczelnej PDS oraz komendantem tej organizacji w Krakowie.

Służba w c.k. armii i POW[edytuj]

1 października 1913 rozpoczął ochotniczą jednoroczną służbę w cesarsko-królewskiej Armii. Z chwilą rozpoczęcia I wojny światowej został zatrzymany w służbie czynnej. Walczył na froncie rosyjskim, w 1, a potem 7 Dywizjonie Artylerii Konnej. Zajmował stanowiska dowódcy plutonu i baterii, adiutanta dywizjonu i grupy kombinowanej.

10 grudnia 1916 otrzymał urlop zdrowotny i zdezerterował z armii. Zgłosił się do Komendy Naczelnej Polskiej Organizacji Wojskowej. 29 kwietnia 1917 w Zielonej pod Wawrem uczestniczył, obok Józefa Piłsudskiego, Tadeusza Kasprzyckiego, Janusza Jędrzejewicza, Wacława Jędrzejewicza, Henryka Krok-Paszkowskiego i innych członków Komendy Naczelnej w dużych ćwiczeniach POW prowadzonych przez Stefana Pomarańskiego.

Służba w Wojsku Polskim[edytuj]

Od 1918 w Wojsku Polskim, m.in. jako szef Sekcji Regulaminów i Wyszkolenia Ministerstwa Spraw Wojskowych i Sztabu Generalnego. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej jako dowódca 3 Pułku Artylerii Polowej i w zastępstwie III Brygady Artylerii.

W latach 1922-1923 był słuchaczem Kursu Doszkolenia w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Z dniem 15 października 1923, po ukończeniu kursu i uzyskaniu tytułu naukowego oficera Sztabu Generalnego, otrzymał przydział do Doświadczalnego Centrum Wyszkolenia w Rembertowie na stanowisko wykładowcy[1]. W czasie przewrotu majowego 1926 roku opowiedział się po stronie Józefa Piłsudskiego[2]. 14 października 1926 mianowany szefem Gabinetu generalnego inspektora sił zbrojnych i jego oficerem do zleceń.

3 grudnia 1931 został powołany na stanowisko szefa Sztabu Głównego[3].

10 grudnia 1931 Prezydent RP, Ignacy Mościcki awansował go na generała brygady ze starszeństwem z 1 stycznia 1932 i 5. lokatą w korpusie generałów oraz „zezwolił na nałożenie odznak nowych stopni przed 1 stycznia 1932[4].

Od 1935 dowódca 7 Dywizji Piechoty w Częstochowie. Mieszkał w domu przy al. Wolności, który od tego czasu nazywany jest „willą generalską”. Dowodził 7 Dywizją Piechoty w kampanii wrześniowej. 4 września 1939 trafił do niewoli niemieckiej. W czasie wojny w oflagu VII A Murnau. Po wojnie przebywał we Francji, gdzie zmarł. Napisał kilka prac, m.in. w 1938 „Bibliografię psychologii wojskowej”.

Jego córką była Anna Turowiczowa (1916-2000), żona Jerzego Turowicza.

Pochowany na Cmentarzu Les Champeaux w Montmorency[5].

Awanse[edytuj]

Ordery i odznaczenia[edytuj]

Polskie
Zagraniczne

Przypisy

  1. ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 63 z 27.09.1923 r., s. 587.
  2. ↑ Antoni Czubiński, Przewrót majowy 1926 roku, Warszawa 1989, s. 169.
  3. ↑ Zarządzenie Prezydenta RP z dnia 03.12.1931 r. w: Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 6 z 23.03.1932 r., s. 219
  4. ↑ Zarządzenie Prezydenta RP z dnia 10.12.1931 r. w: Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 10 z 11.12.1931 r., s. 395
  5. ↑ Cmentarz polski w Montmorency, Opracowali: Jerzy Skowronek oraz Alicja Bochenek, Marek Cichowski i Krzysztof Filip, Warszawa 1986, s. 146.
  6. ↑ a b c d e f g h i j k Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 197.
  7. ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 24.
  8. ↑ Piętnastolecie L. O. P. P.. Warszawa: Wydawnictwo Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1938, s. 282.
  9. ↑ Polski Czerwony Krzyż. Sprawozdanie za 1935. Warszawa: 1936, s. 11.
  10. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych nr 9 z 26.04.1928
  11. ↑ Order Trzech Gwiazd na piersiach oficerów polskich. „Dziennik Białostocki”, s. 2, 19 listopada 1934. 
  12. ↑ Eesti Vabariigi teenetemärgid (est.). president.ee. [dostęp 2014-10-23].
  13. ↑ Szef sztabu gen. Gąsiorowski w Finlandii. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 54 z 7 marca 1935. 

Bibliografia[edytuj]

  • Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione, s. 95,
  • Piotr Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Warszawa 1994, ​ISBN 83-11-08262-6​, s. 119-120,
  • „Encyklopedia II wojny światowej”, MON
  • Tadeusz Jurga, Obrona Polski 1939, Warszawa, Instytut Wydawniczy PAX, 1990, ​ISBN 83-211-1096-7​,
  • Wacław Jędrzejewicz, Wspomnienia, Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Wrocław 1993, ​ISBN 83-04-04126-X​, s. 50,
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Rok IX, Nr.9 Warszawa 26 kwietnia 1928 r.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Janusz_Gąsiorowski&oldid=49344018”