Janusz Gąsiorowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Janusz Gąsiorowski
Ilustracja
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia 17 czerwca 1889
Lwów
Data i miejsce śmierci 19 października 1949
Paryż
Przebieg służby
Lata służby od 1913
Siły zbrojne Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie
Jednostki Sztab Główny
7 Dywizja Piechoty
Stanowiska szef Sztabu Głównego
dowódca dywizji piechoty
Główne wojny i bitwy I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka,
II wojna światowa,
Kampania wrześniowa
Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości z Mieczami Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920-1941, dwukrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej Odznaka Honorowa PCK I stopnia Order Krzyża Orła I Klasy (Estonia) Krzyż Wielki Orderu Białej Róży Finlandii Komandor Krzyża Wielkiego Orderu Miecza (Szwecja) Krzyż Wielki Węgierskiego Orderu Zasługi (wojskowy) Wielki Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Order Trzech Gwiazd I klasy (Łotwa) Krzyż Wielki Orderu Korony Rumunii Komandor Orderu Gwiazdy Rumunii Kawaler Orderu Świętego Sawy
Znak oficerski „Parasol” Odznaka „Za wierną służbę” Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Janusz Tadeusz Gąsiorowski (ur. 17 czerwca 1889 we Lwowie, zm. 19 października 1949 w Paryżu) – generał brygady Wojska Polskiego.

Młodość i działalność niepodległościowa[edytuj | edytuj kod]

Urodził się i wychował we Lwowie. Był synem Ferdynanda i Wandy z Gostyńskich. W 1907 ukończył gimnazjum filologiczne we Lwowie. Do 1912 zaliczył 9 semestrów na Wydziałach Filozoficznych Uniwersytetu Wiedeńskiego i Jagiellońskiego w Krakowie.

Od 1901 działał w organizacjach niepodległościowych, „Przyszłość”, tzw. Pet i „Zarzewie”. Od 1909 w Polskich Drużynach Strzeleckich. Był wykładowcą, instruktorem i członkiem Komendy Naczelnej PDS oraz komendantem tej organizacji w Krakowie.

Służba w c.k. armii i POW[edytuj | edytuj kod]

1 października 1913 rozpoczął ochotniczą jednoroczną służbę w cesarsko-królewskiej armii. Z chwilą rozpoczęcia I wojny światowej został zatrzymany w służbie czynnej. Walczył na froncie rosyjskim, w 1, a potem 7 dywizjonie artylerii konnej. Zajmował stanowiska dowódcy plutonu i baterii, adiutanta dywizjonu i grupy kombinowanej.

10 grudnia 1916 otrzymał urlop zdrowotny i zdezerterował z armii. Zgłosił się do Komendy Naczelnej Polskiej Organizacji Wojskowej. 29 kwietnia 1917 w Zielonej pod Wawrem uczestniczył, obok Józefa Piłsudskiego, Tadeusza Kasprzyckiego, Janusza Jędrzejewicza, Wacława Jędrzejewicza, Henryka Krok-Paszkowskiego i innych członków Komendy Naczelnej w dużych ćwiczeniach POW prowadzonych przez Stefana Pomarańskiego.

Jako oficer byłego Polskiego Korpusu Posiłkowego reskryptem Rady Regencyjnej z 25 października 1918 roku został przydzielony do podległego jej Wojska Polskiego[1].

Służba w Wojsku Polskim[edytuj | edytuj kod]

Od 1918 w Wojsku Polskim, m.in. jako szef Sekcji Regulaminów i Wyszkolenia Ministerstwa Spraw Wojskowych i Sztabu Generalnego. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej jako dowódca 3 pułku artylerii polowej i w zastępstwie III Brygady Artylerii.

W latach 1922-1923 był słuchaczem Kursu Doszkolenia w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Z dniem 15 października 1923, po ukończeniu kursu i uzyskaniu tytułu naukowego oficera Sztabu Generalnego, otrzymał przydział do Doświadczalnego Centrum Wyszkolenia w Rembertowie na stanowisko wykładowcy[2]. W czasie przewrotu majowego 1926 roku opowiedział się po stronie Józefa Piłsudskiego[3]. 14 października 1926 mianowany szefem Gabinetu Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych i jego oficerem do zleceń.

3 grudnia 1931 został powołany na stanowisko szefa Sztabu Głównego[4]. 10 grudnia 1931 Prezydent RP, Ignacy Mościcki awansował go do stopnia generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932 i 5. lokatą w korpusie generałów oraz „zezwolił na nałożenie odznak nowych stopni przed 1 stycznia 1932[5]. 5 czerwca 1935 zwolniony ze stanowiska szefa Sztabu Głównego i mianowany dowódcą 7 Dywizji Piechoty w Częstochowie (zamieniony miejscami z gen. bryg. Wacławem Stachiewiczem)[6].

Mieszkał w domu przy al. Wolności, który od tego czasu nazywany jest „willą generalską”. Dowodził 7 DP w kampanii wrześniowej. 4 września 1939 trafił do niewoli niemieckiej. W czasie wojny w oflagu VII A Murnau. Po wojnie przebywał we Francji, gdzie zmarł. Napisał kilka prac, m.in. w 1938 „Bibliografię psychologii wojskowej”.

Jego córką była Anna Turowiczowa (1916-2000), żona Jerzego Turowicza.

Pochowany na Cmentarzu Les Champeaux w Montmorency[7].

Awanse[edytuj | edytuj kod]

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Polskie
Zagraniczne

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Dziennik Rozporządzeń Komisji Wojskowej, 1918, R. 1, nr 1, Warszawa 1918, s. 4.
  2. ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 63 z 27.09.1923 r., s. 587.
  3. ↑ Antoni Czubiński, Przewrót majowy 1926 roku, Warszawa 1989, s. 169.
  4. ↑ Zarządzenie Prezydenta RP z dnia 03.12.1931 r. w: Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 6 z 23.03.1932 r., s. 219
  5. ↑ Zarządzenie Prezydenta RP z dnia 10.12.1931 r. w: Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 10 z 11.12.1931 r., s. 395
  6. ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 10, s. 83, 4 lipca 1935. 
  7. ↑ Cmentarz polski w Montmorency, Opracowali: Jerzy Skowronek oraz Alicja Bochenek, Marek Cichowski i Krzysztof Filip, Warszawa 1986, s. 146.
  8. ↑ a b c d e f g h i j k Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 197.
  9. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych nr 9/1934, s. 105
  10. ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 24.
  11. ↑ M.P. z 1933 r. nr 110, poz. 139.
  12. ↑ Zarządzenia Prezesa Rady Ministrów. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 13, s. 291, 11 listopada 1933. 
  13. ↑ Piętnastolecie L. O. P. P.. Warszawa: Wydawnictwo Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1938, s. 282.
  14. ↑ Polski Czerwony Krzyż. Sprawozdanie za 1935. Warszawa: 1936, s. 11.
  15. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych nr 9 z 26.04.1928
  16. ↑ Eesti Vabariigi teenetemärgid (est.). president.ee. [dostęp 2014-10-23].
  17. ↑ Zarządzenia Prezesa Rady Ministrów. Zezwolenie na przyjęcie i noszenie orderów. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 13, s. 292, 11 listopada 1933. 
  18. ↑ Order Trzech Gwiazd na piersiach oficerów polskich. „Dziennik Białostocki”, s. 2, 19 listopada 1934. 
  19. ↑ Szef sztabu gen. Gąsiorowski w Finlandii. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 54 z 7 marca 1935. 
  20. ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 21, 11 listopada 1936. 
  21. ↑ a b Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych nr 2/1936, s. 23
  22. ↑ Zarządzenia Prezesa Rady Ministrów. Zezwolenie na przyjęcie i noszenie orderów. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 13, s. 292, 11 listopada 1933. 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione, s. 95,
  • Piotr Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Warszawa 1994, ​ISBN 83-11-08262-6​, s. 119-120,
  • „Encyklopedia II wojny światowej”, MON
  • Tadeusz Jurga, Obrona Polski 1939, Warszawa, Instytut Wydawniczy PAX, 1990, ​ISBN 83-211-1096-7​,
  • Wacław Jędrzejewicz, Wspomnienia, Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Wrocław 1993, ​ISBN 83-04-04126-X​, s. 50,
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Rok IX, Nr.9 Warszawa 26 kwietnia 1928 r.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Janusz_Gąsiorowski&oldid=55453409”