Klewno (województwo warmińsko-mazurskie)

Klewno

wieś
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	kętrzyński
Gmina	Reszel
Wysokość	130 m n.p.m.
Strefa numeracyjna	89
Kod pocztowy	11-440
Tablice rejestracyjne	NKE
SIMC	0487025
Położenie na mapie gminy Reszel Klewno
Położenie na mapie Polski Klewno
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Klewno
Położenie na mapie powiatu kętrzyńskiego Klewno
54°03′51″N 21°10′51″E

Klewno (do 1945 r. niem. Klawsdorf) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Reszel. Do 1954 roku siedziba gminy Klewno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Wieś położona jest na Warmii, pierwotnie była na terenie komornictwa zarządzanego przez burgrabiów reszelskich, później na obszarze powiatu reszelskiego, powiatu biskupieckiego i kętrzyńskiego.

Na zachód od wsi rozciągało się podłużne jezioro, zaznaczone na XVIII w. mapie. Miejsce po dawnym jeziorze nosi nazwę Reszelskie Łąki (do 1945 r. niem. Rösseler Oberteich). Woda wypływająca z tego jeziora do Sajny napędzała młyn i folusz. Wieś położona jest tuż przy Reszlu, na północny wschód od tego miasta. Pola wsi od miasta oddzielone były linią kolejową biegnącą od Kętrzyna, przez Reszel, Sątopy-Samulewo, Bisztynek do Lidzbarka, a rozebraną przez Armię Czerwoną w 1945 r. W Klewnie funkcjonuje gospodarstwo agroturystyczne, które z racji hodowli kóz nazywane jest "Kozią Górką". W budynku mieszkalnym tego gospodarstwa jedno z pomieszczeń było kaplicą pallotynów.

Historia

Wieś w XVIII w. nosiła nazwę Clausdorf, od XIX w. Klawsdorf. W nazwie tej tkwi rdzeń pruski nazwy odosobowej Clawke, lub Klawke. Powstała na dawnym polu osadniczym Prusów, zwanym Lauchogede.

Klewno to najstarsza wieś w pobliżu Reszla. Zasadźcami wsi na polu Lauchogede byli dwaj Prusowie: Klausio i Susik. Zgodnie z aktem lokacyjnym Klewna z 1 listopada 1366 zobowiązani oni byli do obsadzenia 60 włók przez okres pół roku osadnikami, pod rygorem utraty praw lennych. Osadnicy otrzymali dziesięcioletni okres wolnizny. Wieś w znacznej części została zniszczona w czasie wojny polsko-krzyżackiej 1519-1521. Zniszczenie przedmieść Reszla, w tym i pobliskiej wsi miało miejsce 23 sierpnia 1520 r. Po wojnie leżało odłogiem w Klewnie 29 włók, z których sześć obsadzono do 1533, a pozostałe do 1586 roku.

W roku 1611 biskup warmiński Piotr Tylicki przekazał szlachcicowi Mateuszowi Pakuszowi ze Smolajn oraz jego małżonce jedną morgę ziemi z przeznaczeniem na budowę karczmy. Pakosz dożywotnio został zwolniony z czynszów i powinności jakie ciążyły na karczmarzach. W roku 1783 w Klewnie było 35 domów, a w 1820 było ich 44 i mieszkały tu 274 osoby. Właścicielem majątku ziemskiego w 1847 był tu Aleksander Droz. W 1848 we wsi było 521 mieszkańców.

Szkoła w Klewnie w 1935 roku miała dwóch nauczycieli i 118 uczniów. W 1933 r. we wsi było 842 mieszkańców a w 1939 – 892.

17 lipca 1945 w Klewnie powstała gmina wiejska, której siedzibę jeszcze w tym roku przeniesiono do Reszla. Wójtem był wówczas Aleksander Karpowicz. Gmina miała powierzchnię 10940 ha, na jej obszarze mieszkało 2010 osób i było 11 sołectw. Klewno było też siedzibą gromady, którą zlikwidowano 1 stycznia 1955. Klewno stało się wsią sołecką.

W 1976 w Klewnie funkcjonowała czteroklasowa szkoła i świetlica wiejska.

Zobacz też

• Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Reszlu

Bibliografia

• Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu, Pojezierze, Olsztyn, 1969. (s. 164-165)
• Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic, Pojezierze, Olsztyn, 1978 (s. 193-195)
• Mapa Schroettera 1796-1802