Zelwa (osiedle typu miejskiego): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
synagoga zdjęcie |
drobne merytoryczne |
||
Linia 24: | Linia 24: | ||
'''Zelwa''' ([[język białoruski|biał.]] ''Зэльва'') – [[osiedle typu miejskiego]] na [[Białoruś|Białorusi]], położone nad rzeką Zelwą w [[obwód grodzieński|obwodzie grodzieńskim]], siedziba władz [[rejon zelwieński|rejonu zelwieńskiego]], 132 km od [[Grodno|Grodna]]; 7,4 tys. mieszkańców (2010). |
'''Zelwa''' ([[język białoruski|biał.]] ''Зэльва'') – [[osiedle typu miejskiego]] na [[Białoruś|Białorusi]], położone nad rzeką Zelwą w [[obwód grodzieński|obwodzie grodzieńskim]], siedziba władz [[rejon zelwieński|rejonu zelwieńskiego]], 132 km od [[Grodno|Grodna]]; 7,4 tys. mieszkańców (2010). |
||
== Historia == |
|||
6 grudnia 1920 roku w Zelwie Naczelnik Państwa i Naczelny Wódz, marszałek Polski [[Józef Piłsudski]] udekorował Krzyżami Srebrnymi Orderu Virtuti Militari chorągwie pułków [[14 Wielkopolska Dywizja Piechoty|14 Dywizji Piechoty Wielkopolskiej]]{{odn|Siuda|1929|s=42}}. |
Po [[III rozbiór Polski|III rozbiorze Polski]] w 1795 roku Zelwa została włączona do Rosji. Podczas I wojny światowej pod pod okupacją niemiecką. W dniu 6 grudnia 1920 roku w Zelwie Naczelnik Państwa i Naczelny Wódz, marszałek Polski [[Józef Piłsudski]] udekorował Krzyżami Srebrnymi Orderu Virtuti Militari chorągwie pułków [[14 Wielkopolska Dywizja Piechoty|14 Dywizji Piechoty Wielkopolskiej]]{{odn|Siuda|1929|s=42}}. Po [[Wojna polsko-bolszewicka|wojnie polsko-bolszewickie]]<nowiki/>j i podpisaniu [[Traktat ryski (1921)|Traktatu ryskiego]] w 1921 roku, Zelwa znalazła się w granicach II Rzeczypospolitej. |
||
W okresie [[II Rzeczpospolita|II RP]] siedziba wiejskiej [[gmina Zelwa|gminy Zelwa]] oraz Sądu Grodzkiego. W 1921 mieszkało tu 2064 osób. |
W okresie [[II Rzeczpospolita|II RP]] siedziba wiejskiej [[gmina Zelwa|gminy Zelwa]] oraz Sądu Grodzkiego. W 1921 mieszkało tu 2064 osób. |
||
W 1929 były tu dwa kościoły katolickie, zbór baptystów, cerkiew, synagoga i trzy murowane domy modlitw<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Księga Adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa; Annuaire da la Pologne (y Compris la V.L. de Dantzig) |data = 1930 |miejsce = Warszawa |s = 167}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Domy modlitwy w Zelwie {{!}} Wirtualny Sztetl |data dostępu = 2020-03-05 |opublikowany = sztetl.org.pl |url = https://sztetl.org.pl/pl/miejscowosci/z/1508-zelwa/112-synagogi-domy-modlitwy-i-inne/90362-domy-modlitwy-w-zelwie}}</ref>. |
W 1929 były tu dwa kościoły katolickie, zbór baptystów, cerkiew, synagoga i trzy murowane domy modlitw<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Księga Adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa; Annuaire da la Pologne (y Compris la V.L. de Dantzig) |data = 1930 |miejsce = Warszawa |s = 167}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Domy modlitwy w Zelwie {{!}} Wirtualny Sztetl |data dostępu = 2020-03-05 |opublikowany = sztetl.org.pl |url = https://sztetl.org.pl/pl/miejscowosci/z/1508-zelwa/112-synagogi-domy-modlitwy-i-inne/90362-domy-modlitwy-w-zelwie}}</ref>. |
||
Po [[Kampania wrześniowa|ataku Niemiec na Polskę]], we wrześniu 1939 roku bojówka komunistyczna zamordowała w Zelwie księdza Jana Kryńskiego - proboszcza parafii rzymsko-katolickiej, księdza Dawida Jakubsona - proboszcza parafii prawosławnej w Zelwie, Jana Naumczyka oraz Oskara Meysztowicza - właściciela majątku Rohoźnica<ref>{{Cytuj |autor = Instytut Pamięci Narodowej |tytuł = Śledztwa zakończone wydaniem postanowienia o umorzeniu |data dostępu = 2020-04-15 |opublikowany = Instytut Pamięci Narodowej |url = https://ipn.gov.pl/pl/sledztwa/sledztwa/oddzialowa-komisja-w-bi/31527,Sledztwa-zakonczone-wydaniem-postanowienia-o-umorzeniu.html |język = pl}}</ref>. W 1941 roku miejscowość zajęły wojska niemieckie. Po 1945 roku włączona do ZSRR. Od 1991 roku w granicach Republiki Białoruś. |
|||
== Religia == |
== Religia == |
||
=== Prawosławie === |
=== Prawosławie === |
Wersja z 16:15, 15 kwi 2020
Widok na kościół Trójcy Przenajświętszej | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Obwód | |||||
Wysokość |
134 m n.p.m. | ||||
Populacja (2010) • liczba ludności |
| ||||
Nr kierunkowy |
+375 1564 | ||||
Kod pocztowy |
231940 | ||||
Tablice rejestracyjne |
4 | ||||
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego | |||||
Położenie na mapie Białorusi | |||||
53°09′N 24°49′E/53,150000 24,816667 |
Zelwa (biał. Зэльва) – osiedle typu miejskiego na Białorusi, położone nad rzeką Zelwą w obwodzie grodzieńskim, siedziba władz rejonu zelwieńskiego, 132 km od Grodna; 7,4 tys. mieszkańców (2010).
Historia
Po III rozbiorze Polski w 1795 roku Zelwa została włączona do Rosji. Podczas I wojny światowej pod pod okupacją niemiecką. W dniu 6 grudnia 1920 roku w Zelwie Naczelnik Państwa i Naczelny Wódz, marszałek Polski Józef Piłsudski udekorował Krzyżami Srebrnymi Orderu Virtuti Militari chorągwie pułków 14 Dywizji Piechoty Wielkopolskiej[2]. Po wojnie polsko-bolszewickiej i podpisaniu Traktatu ryskiego w 1921 roku, Zelwa znalazła się w granicach II Rzeczypospolitej.
W okresie II RP siedziba wiejskiej gminy Zelwa oraz Sądu Grodzkiego. W 1921 mieszkało tu 2064 osób.
W 1929 były tu dwa kościoły katolickie, zbór baptystów, cerkiew, synagoga i trzy murowane domy modlitw[3][4].
Po ataku Niemiec na Polskę, we wrześniu 1939 roku bojówka komunistyczna zamordowała w Zelwie księdza Jana Kryńskiego - proboszcza parafii rzymsko-katolickiej, księdza Dawida Jakubsona - proboszcza parafii prawosławnej w Zelwie, Jana Naumczyka oraz Oskara Meysztowicza - właściciela majątku Rohoźnica[5]. W 1941 roku miejscowość zajęły wojska niemieckie. Po 1945 roku włączona do ZSRR. Od 1991 roku w granicach Republiki Białoruś.
Religia
Prawosławie
Miejscowość jest siedzibą dekanatu zelwieńskiego eparchii grodzieńskiej i wołkowyskiej; znajduje się tu parafialna cerkiew pw. Świętej Trójcy[6].
Katolicyzm
Parafia Trójcy Przenajświętszej w Zelwie leży w dekanacie słonimskim diecezji grodzieńskiej. Prowadzona jest przez misjonarzy klaretynów[7]. Kościołem parafialnym jest kościół Trójcy Przenajświętszej.
Galeria
-
Plac w centrum Zelwy
-
Kościół Trójcy Przenajświętszej
-
Ochotnicza straż pożarna w Zelwie w czasach II Rzeczypospolitej
-
Zniszczony młyn wodny podczas II wojny światowej
-
synagoga w Zelwie
Przypisy
- ↑ Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года (ros.)
- ↑ Siuda 1929 ↓, s. 42.
- ↑ Księga Adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa; Annuaire da la Pologne (y Compris la V.L. de Dantzig), Warszawa 1930, s. 167 .
- ↑ Domy modlitwy w Zelwie | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2020-03-05] .
- ↑ Instytut Pamięci Narodowej , Śledztwa zakończone wydaniem postanowienia o umorzeniu [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2020-04-15] (pol.).
- ↑ Храмы Зельвенского благочиния. orthos.org. [dostęp 2018-01-16]. (ros.).
- ↑ Białoruś [online], www.klaretyni.pl [dostęp 2017-11-28] (pol.).
Bibliografia
- Stanisław Siuda: Zarys historii wojennej 56-go Pułku Piechoty Wielkopolskiej. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
Linki zewnętrzne
- Zelwa, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 566 .
- Historia (ang.)
- Zelwa w Radzima.org