Toma Crnić

Toma Crnić
Kraj działania	Republika Wenecka
Data i miejsce urodzenia	ok. 1450 ; Split
Data i miejsce śmierci	ok. 1532 ; Split
Miejsce pochówku	?↗
	Legat papieski w Królestwie Polskim
Okres sprawowania	1522–1523
	Biskup skardoneński
Okres sprawowania	1520–1524
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	Kościół łaciński
Nominacja biskupia	11 stycznia 1520
Sakra biskupia	17 stycznia 1520
	Multimedia w Wikimedia Commons

Toma Crnić (ur. ok. 1450 w Splicie, zm. ok. 1532 tamże) – biskup skardoneński, legat papieski w Królestwie Polskim za Zygmunta Starego.

Biografia

Toma Crnić urodził się w Splicie w Dalmacji ok. 1450 roku. Prawdopodobnie zdobył edukację w Splicie oraz w Italii. W tym okresie Split należał do Republiki Weneckiej. Od 1487 roku był profesorem gramatyki w Hvarze i Splicie. Około 1499 został archidiakonem i wikariuszem arcybiskupa Splitu. Będąc sekretarzem arcybiskupa Bernarda Zanne, wziął udział w obradach soboru laterańskiego V w 1512 roku. Po powrocie do Dalmacji wsparł rebelię przeciwko Republice Weneckiej zorganizowaną przez Matija Ivanića. Po zdekonspirowaniu trafił do niewoli, przebywał w Wenecji. Do Splitu powrócił w 1514 roku. Jako sekretarz i wikariusz generalny biskupa veszprémskiego Petara Berislavića wielokrotnie był wysyłany w latach 1516–1521 z poselstwem do Wenecji i Rzymu by organizować pomoc wobec nawały tureckiej. Papiez Leon X mianował Crnića biskupem skardoneńskim 11 stycznia 1520 roku. Sakrę biskupią przyjął 17 stycznia 1520 roku. W 1521 został wysłany jako legat papieski do Królestwa Polskiego. Misja zakończona została w 1523 roku. W 1524 roku papież Klemens VII wyniósł go na stolicę biskupią w Trogirze w środkowej Dalmacji. Biskup Crnić zrezygnował z pełnienia urzędu ze względu na swój wiek w 1525 roku. Zmarł w klasztorze franciszkanów w Splicie (Poljud) ok. 1532 roku. Został pochowany w klasztorze w Splicie, gdzie zachowała się jego rzeźbiona tablica nagrobna^[2]^[3]^[4]^[5].

Nagrobek bpa T. Crnića w Splicie

Przypisy

↑ Katalog nuncjuszy apostolskich w Polsce. nuncjatura.pl. [dostęp 2022-04-22]. (pol.).
↑ Henryk Damian Wojtyska: Acta Nuntiaturae Polonae. T. I. Rzym: 1990, s. 136–145. (łac.).
↑ Henryk Damian Wojtyska: Acta Nuntiaturae Polonae. T. II. Rzym: 1992, s. XI-XII. (łac.).
↑ Stanko Josip Škunca. Toma Niger Mrčić – diplomat i humanist. „Radovi Zavoda Za Povijesne Znanosti Hazu U Zadru”. 43, s. 255–273, 2001. (chorw.).
↑ David M.D.M. Cheney David M.D.M., Bishop Tommaso de Nigris † [online], catholic-hierarchy.org, 18 listopada 2020 [dostęp 2022-04-22] (ang.).

Linki zewnętrzne

Toma Crnić [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2022-04-22] (ang.).

[1] Katalog nuncjuszy apostolskich w Polsce. nuncjatura.pl. [dostęp 2022-04-22]. (pol.).

[2] Henryk Damian Wojtyska: Acta Nuntiaturae Polonae. T. I. Rzym: 1990, s. 136–145. (łac.).

[3] Henryk Damian Wojtyska: Acta Nuntiaturae Polonae. T. II. Rzym: 1992, s. XI-XII. (łac.).

[4] Stanko Josip Škunca. Toma Niger Mrčić – diplomat i humanist. „Radovi Zavoda Za Povijesne Znanosti Hazu U Zadru”. 43, s. 255–273, 2001. (chorw.).

[5] David M.D.M. Cheney David M.D.M., Bishop Tommaso de Nigris † [online], catholic-hierarchy.org, 18 listopada 2020 [dostęp 2022-04-22] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Legaci papiescy	Robert (1000) Gwalon (1103) Gilles (1124 lub ok. 1126) Humbald (1145) Guido di Crema (1148) Rainald (ok. 1177/80) Giovanni Malabranca (1189) Pietro Capuano (1197) Gregorio Crescenzi (1223) Jacques Pantaleon (1247–1249) Guy de Bourgogne (1267–1268) Filip (1279) Giovanni Boccamazza (1286) Julian Cesarini (1442)
Internuncjusze i legaci apostolscy	Zaccaria Ferreri (1519–1521) Toma Crnić (1522–1523) Jan Antoni Pulleoni (1524–1526) Mikołaj Fabri (1525–1526) Jan Franciszek Cito (1525–1527) Pamfiliusz Strassoldo (1536–1536) Hieronim Rorario (1539–1540) Otto Truchsess von Waldburg (1542–1542) Hieronim Martinengo (1548–1548) Marek Antoni Maffei (1553–1553)
Nuncjusze i legaci apostolscy	Luigi Lippomano (1555–1558) Kamil Mentovato (1558–1558) Bernardo Bongiovanni (1560–1563) Giovanni Francesco Commendone (1563–1565) Giulio Ruggieri (1565–1568) Vincenzo dal Portico (1567–1573) Giovanni Francesco Commendone (1571–1573) Vincenzo Laureo (1572–1578) Giovanni Andrea Caligari (1577–1581) Alberto Bolognetti (1581–1585) Hieronim De Buoi (1584–1587) Hannibal De Capua (1586–1591) Ippolito Aldobrandini (1588–1589) Jerzy Radziwiłł (1592) Germanicus Malaspina (1592–1598) Henryk Caetani (1596–1597) Klaudiusz Rangoni (1598–1607) Franciszek Simonetta (1606–1612) Leliusz Ruini (1614–1621) Cosimo de Torres (1621–1622) Giovanni Battista Lancellotti (1623–1628) Antonio Santacroce (1627–1631) Mario Filonardi (1635–1643) Pietro Vidoni (1652–1660) Antonio Pignatelli (1660–1668) Galeazzo Marescotti (1668–1670) Angelo Maria Ranuzzi (1671–1672) Francesco Bonvisi (1672–1675) Angelo Maria Ranuzzi (1675) Francesco Martelli (1675) Andrea Santacroce (1690–1696) Gianantonio Davia (1696–1698) Francesco Pignatelli (1700–1703) Settimio Paluzi (1703–1704) Orazio Filippo Spada (1704–1706) Niccolò Spinola (1708–1712) Giulio Piazza (1706–1709) Girolamo Grimaldi (1712–1721) Girolamo Archinto (1721) Vincenzo Santini (1722–1728) Camillo Paolucci (1727–1738) Fabrizio Serbelloni (1738–1746) Alberico Archinto (1746–1754) Niccolò Serra (1754–1760) Antonio Eugenio Visconti (1760–1766) Angelo Maria Durini (1767–1772) Giuseppe Garampi (1772–1776) Giovanni Andrea Archetti (1776–1783) Ferdinando Maria Saluzzo (1784–1794) Lorenzo Litta (1794)
Nuncjusze apostolscy	Ambrogio Damiano Achille Ratti (1919–1921) Lorenzo Lauri (1921–1926) Francesco Marmaggi (1928–1936) Filippo Cortesi (1936–1939, tytularnie do 1947)
Legaci apostolscy	Luigi Poggi (1975–1986) Francesco Colasuonno (1986–1989)
Nuncjusze apostolscy	Józef Kowalczyk (1989–2010) Celestino Migliore (2010–2016) Salvatore Pennacchio (2016–2023) Antonio Guido Filipazzi (od 2023)