Ulica Mikołowska w Mysłowicach

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
ulica Mikołowska
Janów Miejski-Ćmok, Mysłowice Centrum
Ilustracja
Fragment ulicy Mysłowickiej w 2013 roku; w tle zabytkowy zespół zabudowy – Bauverein
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Mysłowice

Długość

3100 m

Przebieg
światła 0 m ul. Oświęcimska
65 m ul. Katowicka
155 m ← do ul. J. Lompy / ul. Szpitalna →
światła 410 m ← ul. Armii Krajowej →
525 m ← ul. Kwiatowa
światła 1025 m ← ul. S. Moniuszki
1280 m ul. Janowska / ul. Partyzantów →
1305 m ul. Astrów →
1395 m ul. Bratków →
1510 m ul. Stokrotek →
1805 m ← ul. 1000-lecia Państwa Polskiego
2090 m ↙ ul. Obrzeżna Zachodnia ↗
3100 m granica miasta
Katowice, ul. Mysłowicka
Położenie na mapie Mysłowic
Mapa konturowa Mysłowic, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „ulica Mikołowska”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Mikołowska”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Mikołowska”
Ziemia50°14′00,7″N 19°07′10,9″E/50,233528 19,119694

Ulica Mikołowska w Mysłowicachulica w Mysłowicach, położona w centralnej części miasta, w granicach dzielnic Janów Miejski-Ćmok i Mysłowice Centrum.

Jest to jedna z najważniejszych dróg w śródmiejskiej części miasta, łącząca centrum Mysłowic z Katowicami w kierunku Giszowca. Przy niej znajduje się dużo znaczących instytucji i placówek, w tym Szpital Nr 1, II Liceum Ogólnokształcące, komenda Państwowej Straży Pożarnej, Prokuratura Rejonowa czy dwa cmentarze. Część zabudowy ulicy ma charakter zabytkowy, w tym dwie kaplice na starym cmentarzu czy kompleks Bauverein.

Nazwa ulicy pochodzi od nazwy miasta Mikołów, w kierunku którego ta droga prowadzi.

Przebieg[edytuj | edytuj kod]

Rondo na Ćmoku, znajdujące się na skrzyżowaniu ulic Mikołowskiej, Janowskiej i Partyzantów (2011)

Ulica Mikołowska przebiega przez teren dwóch mysłowickich dzielnic: Janów Miejski-Ćmok i Mysłowice Centrum[1].

Numeracja budynków przy ulicy Mikołowskiej zaczyna się od strony północno-wschodniej, w Mysłowicach Centrum. Tam bierze ona swój początek na skrzyżowaniu sterowanym sygnalizacją świetlną z ulicą Oświęcimską. Droga do ronda na skrzyżowaniu ulic Janowskiej i Partyzantów biegnie prostolinijnie w kierunku zbliżonym do południowego-zachodu[2], a za budynkiem Bauverein (ul. Mikołowska 36) ulica Mikołowska wchodzi na teren dzielnicy Janów Miejski-Ćmok[1]. Do ronda na Ćmoku ulica Mikołowska po lewej stronie krzyżuje się z ulicami: Szpitalną i Armii Krajowej, a po prawej z ulicami: Katowicką, Armii Krajowej, Kwiatowej i S. Moniuszki[2].

Od ronda na skrzyżowaniu ulic Janowskiej i Partyzantów na Ćmoku do granicy miasta Mysłowice z Katowicami ulica Mikołowska biegnie bardziej na zachód mniej regularnym przebiegiem. Z lewej strony droga krzyżuje się kolejno z ulicami: Astrów, Bratków, Stokrotek i Obrzeżną Zachodnią, a po prawej stronie z ulicą 1000-lecia Państwa Polskiego i ponownie z ulicą Obrzeżną Zachodnią. Z tą drugą drogą ulica Mikołowska tworzy węzeł drogowy[2], a za nim ulica Mikołowska przebiega przez tereny leśne i do granicy z Katowicami przecina trasę zlikwidowanej kolei piaskowej[3]. Przedłużeniem ulicy Mikołowskiej na terenie Katowic jest ulica Mysłowicka, przebiegająca na całej swoje długości przez teren dzielnicy Giszowiec[4].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Bloki mieszkalne przy ulicy Mikołowskiej na wysokości nowego cmentarza (2011)

Ulica Mikołowska to droga powiatowa nr 8804S o klasie drogi głównej (G). Posiada nawierzchnię bitumiczną, a szerokość jezdni wynosi od 6,1 do 7,1 m[5]. Jest ona jedną z dróg zapewniających bezpośrednie powiązanie Mysłowic z Katowicami[6]. W systemie TERYT ulica widnieje pod numerem 12898[7], a kod pocztowy dla adresów przy niej to 41-400, 41-402 i 41-406[8].

Ulicą Mikołowską na całej jej długości kursują autobusy na zlecenie Zarządu Transportu Metropolitalnego. Przy ulicy położone są następujące przystanki: Mysłowice Cmentarz, Mysłowice Mikołowska Markety, Ćmok Rondo (Mikołowska) nż. i Ćmok Tysiąclecia. Zatrzymują się przy nich autobusy łączące tę część Mysłowic z innymi dzielnicami oraz niektórymi miastami Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, w tym z Lędzinami, Katowicami i Sosnowcem[9][10].

Ulica Mikołowska wraz z ulicą Krakowską stanowi główną oś komunikacyjną układu urbanistycznego mysłowickiego śródmieścia. Wschodnią część obszaru ulicy Mikołowskiej, położonej na terenie dzielnicy Mysłowice Centrum, stanowi fragment gęsto zabudowanej części miasta z dominacją zabudowy wielorodzinnej. Środkowa część ulicy, położona w dzielnicy Janów Miejski-Ćmok, posiada natomiast przemieszaną zabudowę powstałą w różnych latach, przeważnie jednorodzinną. Na obszarze dalej na zachód, w obrębie węzła z ulicą Obrzeżną Zachodnią znajdują się tereny produkcyjne o różnym stopniu zagospodarowania[11].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pocztówka z 1917 roku przedstawiająca gmach szpitala miejskiego przy późniejszej ulicy Mikołowskiej 1

Wschodnie rejony późniejszej ulicy Mikołowskiej przed ich włączeniem do Mysłowic stanowiły część Małej Skotnicy[12]. Obszar ten, ciągnący się od starego cmentarza po obu stronach drogi mikołowskiej aż do Przemszy wraz z sąsiednią Wielką Skotnicą został włączony do miasta w 1847 roku[13]. Sam natomiast cmentarz parafialny został założony w 1811 roku na rogu późniejszych ulic Mikołowskiej i Oświęcimskiej[14]. Już po dwudziestu latach od oddaniu cmentarza do użytku brakowało miejsc na pochówek i w 1878 roku postanowiono urządzić znacznie większą nekropolię (tzw. „nowy cmentarz”), który zlokalizowano około 400 m powyżej starego cmentarza[15][14].

W połowie XIX wieku przy drodze mikołowskiej i na Wielkiej Skotnicy znajdowało się kilkanaście drewnianych domków z zabudowaniami gospodarczymi, w których mieszkali chłopi pańszczyźniani probostwa. Od 1853 roku przyspieszyła rozbudowa tej części miasta oddzielonej od Starego Miasta linią kolejową, gdy na późniejszą ulicę Oświęcimską skierowano główny trakt transportowy z Katowic[16].

Na drugą połowę XIX i początek XX wieku przypadł okres świetności rozwoju Mysłowic. W tym też czasie nastąpiło przekształcenie miasta w ośrodek wielofunkcyjny[17]. W latach 90. XIX wieku brak wolnych działek na Starym Mieście zmusił do szukania i zabudowy nowych terenów[18]. W 1907 roku władze miejskie wprowadziły do realizacji plan zagospodarowania mający na celu uporządkowanie przypadkowej i bezplanowej zabudowy zachodniej części miasta. Kwartał ulic Mikołowskiej, Oświęcimskiej i K. Miarki przeznaczono wówczas pod budownictwo mieszkaniowe[19]. Do tego czasu przy ulicy Mikołowskiej zbudowano jedynie cztery jednorodzinne domy, w tym pod nr. 6 willę właściciela fabryki Adolfa Deichsela[20].

W następnych latach zabudowa późniejszej ulicy Mikołowskiej następowała w szybkim tempie[21]. Jeszcze w 1907 roku z inicjatywy miejskiego lekarza i członka magistratu Oskara Selle przy późniejszej ulicy Mikołowskiej 1 oddano do użytku gmach szpitala miejskiego z 60 łóżkami. W następnych latach kompleks szpitalny został uzupełniony o kolejne obiekty[22]. W 1912 roku powstał obszerny gmach Królewskiego Gimnazjum Męskiego pod nr. 3[23][24].

Skrzyżowanie ulic Mikołowskiej i Oświęcimskiej w 2011 roku; na wprost budynek pod nr. 2 przed modernizacją

W 1922 roku Mysłowice zostały włączone do państwa polskiego[25], a do tego czasu droga nosiła nazwę Nikolaistrasse[18] (tę samą nazwę ulica miała w czasach niemieckiej okupacji podczas II wojny światowej[26]). 11 listopada 1927 roku po lewej stronie ulicy Mikołowskiej zasadzono 50 drzewek, a założeniu temu nadano nazwę Aleja 11 Listopada. Rok później posadzono wzdłuż niej kolejnych 130 drzewek. Aleja prowadziła na rozległe tereny leśne miasta Mysłowice[27].

W 1951 roku została oddana do użytku linia kolei piaskowej na odcinku Brzęczkowice – Poniatowski, która przecinała ulicę Mikołowską po stronie zachodniej[3], a około 1970 roku została wyburzona willa przy ulicy Mikołowskiej 6[28].

W 1990 roku została założona filia biblioteczna nr 11 Miejskiej Biblioteki Publicznej w Mysłowicach z siedzibą przy ulicy Mikołowskiej 40[29]. Rok później powołano II Liceum Ogólnokształcące, którego siedzibą stał się budynek przy ulicy Mikołowskiej 3[30].

W latach 2007–2008 wyremontowano zespół zabudowy Bauverein[31]. W latach 2014–2017 powstała nowa siedziba Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej w Mysłowicach ze strażnicą, kompleksem garaży i magazynów, warsztatem i biurami, a projekt budynku opracowała pracownia Pro-Invest[32]. W latach 2017–2018 zmodernizowano gmach przy ulicy Mikołowskiej 4a[33]. W 2017 zamknięto, a trzy lata później zlikwidowano linię kolei piaskowej przechodzącą nad ulicą Mikołowską w pobliżu granicy z Katowicami[3]. Na przełomie 2021 i 2022 roku zmieniono organizację ruchu na skrzyżowaniu ulic Mikołowskiej i Obrzeżnej Zachodniej poprzez wprowadzenie tam ruchu okrężnego[34].

Obiekty zabytkowe i miejsca pamięci[edytuj | edytuj kod]

Fragment starego cmentarza w Mysłowicach w 2013 roku; od lewej widoczne kaplice: rodziny Klausów, ks. L. Markiefki i rodziny Robaków
Zabytkowy gmach Szpitala Nr 1 przy ulicy Mikołowskiej 1 (2013)

Obiekty zabytkowe i historyczne:

Pomniki i miejsca pamięci:

Gospodarka i instytucje[edytuj | edytuj kod]

Siedziba II LO im. Powstańców Śląskich w Mysłowicach (2014)

W styczniu 2024 roku w systemie REGON zarejestrowanych było około 435 podmiotów gospodarczych z siedzibą przy ulicy Mikołowskiej. Swoją siedzibę miały tu wówczas m.in. następujące instytucje: Prokuratura Rejonowa w Mysłowicach (ul. Mikołowska 4), Młodzieżowy Dom Kultury w Mysłowicach (ul. Mikołowska 3), Filia nr 11 Miejskiej Biblioteki Publicznej w Mysłowicach (ul. Mikołowska 40), Biuro Miejskiego Rzecznika Konsumentów w Mysłowicach (ul. Mikołowska 4a), Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Mysłowicach (ul. Mikołowska 44), Hufiec Związku Harcerstwa Polskiego Mysłowice im. Bojowników o Polskość Śląska (ul. Mikołowska 3), Szpital Nr 1 im. św. Karola Boromeusza (ul. Mikołowska 1), II Liceum Ogólnokształcące im. Powstańców Śląskich w Mysłowicach (ul. Mikołowska 3), Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Mysłowicach (ul. Mikołowska 50m), Powiatowy Urząd Pracy w Mysłowicach (ul. Mikołowska 4a), Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Mysłowicach (ul. Mikołowska 4a) oraz Okręg Mysłowicki Polskiego Związku Chórów i Orkiestr (ul. Mikołowska 16)[45].

Ponadto funkcjonowały przy ulicy Mikołowskiej następujące placówki: sklep sieci Biedronka (ul. Mikołowska 42)[46], agencja pocztowa Poczty Polskiej (ul. Mikołowska 3a)[47], placówki bankowe, gabinety opieki zdrowotnej, przychodnia weterynaryjna, salony fryzjerskie, sklepy wielobranżowe, solarium, firmy remontowo-budowlane, placówki gastronomiczne, kancelarie radców prawnych, adwokackie i notarialne, dom pogrzebowy, placówki edukacyjne, warsztaty samochodowe, biura rachunkowe, drukarnia, firmy handlowo-usługowe, wspólnoty mieszkaniowe, komornik sądowy, klub sportowy, związki zawodowe, stowarzyszenia, fundacje i inne[45].

Wierni rzymskokatoliccy mieszkający przy ulicy Mikołowskiej przynależą do parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa[48] oraz do parafii Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny i św. Maksymiliana Kolbe[49].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Urząd Miasta Mysłowice: Zintegrowany System Informacji Przestrzennej Miasta Mysłowice – CRD MIIP. zsip.myslowice.pl. [dostęp 2024-01-23]. (pol.).
  2. a b c Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 2024-01-23]. (pol.).
  3. a b c Ogólnopolska Baza Kolejowa: Linia Jęzor Centralny JCA – Brzęczkowice – Szadok – Klara (KP 401). www.bazakolejowa.pl. [dostęp 2024-01-23]. (pol.).
  4. Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. emapa.katowice.eu. [dostęp 2024-01-19]. (pol.).
  5. Geoportal Województwa Śląskiego – ORSIP. Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Katowicach. [dostęp 2024-01-23]. (pol.).
  6. Studium… 2021 ↓, s. 8.
  7. Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. Wyszukiwanie. eteryt.stat.gov.pl. [dostęp 2024-01-23]. (pol.).
  8. Poczta Polska: Wyszukiwarka kodów pocztowych (Pocztowych Numerów Adresowych). kody.poczta-polska.pl. [dostęp 2024-01-23]. (pol.).
  9. Zarząd Transportu Metropolitalnego: Rozkład jazdy ZTM. rj.metropoliaztm.pl. [dostęp 2024-01-23]. (pol.).
  10. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia: Mapa połączeń publicznego transportu zbiorowego ZTM. noweinfogzm.metropoliagzm.pl, 2023-06-09. [dostęp 2024-01-23]. (pol.).
  11. Studium… 2021 ↓, s. 17.
  12. Sulik 2017a ↓, s. 46.
  13. Sulik 2017a ↓, s. 243.
  14. a b Studium… 2021 ↓, s. 69.
  15. Sulik 2017a ↓, s. 215.
  16. Sulik 2017a ↓, s. 248.
  17. Gminny… 2021 ↓, s. 31.
  18. a b Sulik 2017a ↓, s. 253.
  19. Sulik 2017a ↓, s. 255.
  20. Sulik 2017a ↓, s. 254.
  21. Sulik 2017a ↓, s. 256.
  22. Sulik 2017a ↓, s. 308.
  23. Gminny… 2021 ↓, s. 33.
  24. a b c Gminny… 2021 ↓, s. 36.
  25. Witecka 2008 ↓, s. 12.
  26. Sulik 2017b ↓, s. 406.
  27. Sulik 2017b ↓, s. 151.
  28. Sulik 2017b ↓, s. 140.
  29. Miejska Biblioteka Publiczna w Mysłowicach: Filia biblioteczna nr 11. www.mbpmyslowice.pl. [dostęp 2024-01-24]. (pol.).
  30. II Liceum Ogólnokształcące: Historia szkoły. drugielo.pl. [dostęp 2024-01-24]. (pol.).
  31. Urbanity: Bauverain. www.urbanity.pl. [dostęp 2024-01-24]. (pol.).
  32. Urbanity: Siedziba Komendy Miejskiej Straży Pożarnej. www.urbanity.pl. [dostęp 2024-01-24]. (pol.).
  33. TERMO-GARBACKI: MYSŁOWICE / MIKOŁOWSKA 4A PROKURATURA. termo-garbacki.com.pl. [dostęp 2024-01-24]. (pol.).
  34. Aleksandra Olszewska: Mamy zapowiadane rondo na krzyżówce Mikołowskiej z Obrzeżną Zachodnią. itvm.pl, 2022-01-04. [dostęp 2024-01-24]. (pol.).
  35. a b c d e Gminny… 2021 ↓, s. 35.
  36. a b Witecka 2008 ↓, s. 115.
  37. a b Studium… 2021 ↓, s. 66.
  38. Kaplica grobowa rodziny Robaków z 1880 roku. www.polskaniezwykla.pl. [dostęp 2024-01-24]. (pol.).
  39. Budynek mieszkalno-usługowy z 1901 roku. www.polskaniezwykla.pl. [dostęp 2024-01-24]. (pol.).
  40. Urząd Miasta Mysłowice: II Liceum Ogólnokształcące im. Powstańców Śląskich. www.myslowice.pl. [dostęp 2024-01-24]. (pol.).
  41. Urząd Miasta Mysłowice: Blok zabudowy mieszkalnej – Bauverein. www.myslowice.pl. [dostęp 2024-01-24]. (pol.).
  42. Karta adresowa zabytku. Krzyż Męki Pańskiej [online], old.bip.myslowice.pl, 30 stycznia 2020, s. 1-2 [dostęp 2024-01-24] (pol.).
  43. Gminny… 2021 ↓, s. 54.
  44. Witecka 2008 ↓, s. 93.
  45. a b Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl. [dostęp 2024-01-23]. (pol.).
  46. Jeronimo Martins Polska: Mysłowice 41-400 Mikołowska 42. www.biedronka.pl. [dostęp 2024-01-24]. (pol.).
  47. AutoMapa: AP Mysłowice. mapa.targeo.pl. [dostęp 2024-01-24]. (pol.).
  48. Katalog… 2005 ↓, s. 444.
  49. Katalog… 2005 ↓, s. 431.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]