Władysław Pomaski

Władysław Pomaski
	major pilot
Data i miejsce urodzenia	5 kwietnia 1895 ; Pomaski Wielkie
Data i miejsce śmierci	7 marca 1981 ; Londyn
	Przebieg służby
Lata służby	1916–1946
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Formacja	Polska Organizacja Wojskowa; Lotnictwo Wojska Polskiego
Jednostki	32 Ciechanowski Pułk Piechoty; 13 Pułk Piechoty w Pułtusku; Centralny Zakład Balonowy w Legionowie; 1 Batalion Balonowy w Toruniu; 2 Batalion Balonowy w Legionowie; 6 kompania administracyjna w Lyonie; II Dywizjon Ośrodka Wyszkolenia Naziemnego Balonów; 317 Wileński Dywizjon Myśliwski; 25 Szkoła Pilotażu Początkowego w Hucknall; 6 Jednostka Wyszkolenia Operacyjnego w Tornaby; 305 Dywizjon Bombowy Ziemi Śląskiej im. Ks. Józefa Poniatowskiego; 72 Samochodowy Park Naprawczy w Chichester; Biuro Historyczne Lotnictwa w Blackpool; Dowództwo Lotnictwa w Londynie
Główne wojny i bitwy	wojna polsko-bolszewicka; II wojna światowa; kampania wrześniowa
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Władysław Pomaski (ur. 5 kwietnia 1895 w Pomaskach Wielkich pow. makowski, zm. 7 marca 1981 w Londynie) – major pilot balonowy, zdobywca Pucharu Gordona Bennetta.

Życiorys

Po ukończeniu Warszawskiej Szkoły Przemysłowo-Technicznej zaczął pracować jako nauczyciel w Sieluniu. W 1916 został członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej. W 1920 walczył w wojnie polsko-bolszewickiej w składzie 32 Ciechanowskiego Pułku Piechoty nad Ługiem i Stochodem, pod Maniewiczami, Powórskiem i Rafałówką. Był bowiem szefem w 6. kompanii ppor. Feliksa Felda.

Absolwent Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie z 3 lokatą, Centralnej Szkoły Aerostatycznej w Toruniu z 2 lokatą, Centralnej Szkoły Karabinów i Broni Specjalnych w Chełmnie oraz oficerskiego kursu doszkalającego w Obozie Szkolnym Wojsk Samochodowych w Warszawie. Najpierw pełnił służbę w 13 pułku piechoty w Pułtusku, a następnie w Centralnym Zakładzie Balonowym w Legionowie. Od 1929 był kierownikiem Ekspozytury nr VIII przy Wojskowej Wytwórni Balonowej w Legionowie i jednocześnie szefem całego Nadzoru Technicznego Balonowego. W 1932 roku pełnił służbę w Wojskowym Zakładzie Zaopatrzenia Aeronautyki w Warszawie^[1]. W latach 1936–1937 był komendantem parku w 1 batalionie balonowym w Toruniu, a następnie kierownikiem administracji materiałowej w 2 batalionie balonowym w Legionowie.

24 sierpnia 1939 w czasie mobilizacji kpt. Władysław Pomaski objął funkcję przewodniczącego komisji odbioru sprzętu motorowego: samochodów i motocykli dla formowanych kompanii balonowych. Gotowość osiągnięto zgodnie z planem. Miejsce kancelarii i gromadzenia sprzętu wyznaczył przy ul. Balonowej w Legionowie. Po ogłoszeniu mobilizacji powszechnej kpt. Pomaski został komendantem parku Bazy Balonowej nr 1 mobilizowanej przez 2 batalion balonowy.

6 września wieczorem otrzymano pierwsze zarządzenie przygotowania do ewakuacji. Nazajutrz podstawiono wagony do ewakuacji sprzętu parku balonowego i ludzi. W dniu tym sprzęt parku, magazyny, zapas benzyny i maszyny załadowano do dwóch zestawów pociągów towarowych. Transport samochodowy miał odejść pod dowództwem kpt. Pomaskiego. 18 września w południe, kiedy czołgi radzieckie po zajęciu wsi Serafińce zbliżały się w stronę granicy, kpt. Pomaski przekroczył granicę rumuńską.

Później przez Czerniowce, Bukareszt, Belgrad, Saloniki, Ateny i Morze Śródziemne przedostał się do Marsylii we Francji. W styczniu 1940 obozie Carpiani wstąpił do organizującego się Wojska Polskiego. Najpierw dowodził 6 kompanią administracyjną w Lyonie. 22 marca został skierowany do fabryki samolotów w Clermont Ferrand, gdzie odbył staż. Po klęsce Francji przedostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie do 12 września pozostawał w Blackpool bez przydziału. Od października 1940 dowodził II Dywizjonem Ośrodka Wyszkolenia Naziemnego Balonów, po czym został przeniesiony do komendy tego ośrodka. W lutym 1941 został adiutantem 317 Wileńskiego dywizjonu myśliwskiego. W lipcu 1941 został przeniesiony do 25 Szkoły Pilotażu Początkowego w Hucknall. W styczniu 1943 objął funkcję adiutanta w 6 Jednostce Wyszkolenia Operacyjnego w Tornaby. Na krótko znalazł się w 305 dywizjonie bombowym Ziemi Śląskiej im. Ks. Józefa Poniatowskiego, po czym został przeniesiony do 72 Samochodowego Parku Naprawczego w Chichester. Od 17 lipca 1944 był kierownikiem kancelarii w Biurze Historycznym Lotnictwa w Blackpool, po czym został skierowany do Dowództwa Lotnictwa w Londynie. Po rozformowaniu Polskich Sił Powietrznych 31 października 1946 znalazł się z wieloma baloniarzami w Polskim Lotniczym Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia.

Po wojnie pozostał w Wielkiej Brytanii. Zmarł 7 marca 1981 w Londynie. Pochowany został na cmentarzu parafialnym w Szwelicach.

Był żonaty z Czesławą z Czaplickich, miał troje dzieci: syna Jana (zmarł wkrótce po porodzie), córkę Janinę Anielę Zofię i syna Kazimierza Ładysława.

W uznaniu zasług, 19 listopada 2009 nadano imię mjr. Władysława Pomaskiego hali sportowej przy Zespole Szkół nr 2 w Makowie Mazowieckim.

Zawody balonowe

Pierwszy wzlot Władysław Pomaski wykonał w Toruniu 16 sierpnia 1922 na balonie typu Caquot R i do 16 października tegoż roku odbył ich 7. Jesienią 1923 wykonał z kpt. Marianem Farjaszewskim pierwszy lot balonem wolnym. Start nastąpił z Poznania z placyku obok gazowni nad Wartą obok mostu. Lot trwał 6 godzin, w tym cztery nad chmurami.

Pięciokrotnie startował w Krajowych Zawodach Balonów Wolnych o Puchar im. płk. Aleksandra Wańkowicza (1926, 1930, 1931, 1933, 1939), zdobywając jako jedyny trzykrotnie najwyższe trofeum. Wygrywał w latach 1930 i 1931 w Warszawie oraz w 1939 w Mościcach.

Czterokrotnie reprezentował Polskę w Międzynarodowych Zawodach Balonów Wolnych o Puchar im. Gordona Bennetta (1932, 1934, 1935, 1936). Największym sukcesem Władysława Pomaskiego było zajęcie pierwszego miejsca wraz z Franciszkiem Hynkiem w XXII zawodach w 1934 w Warszawie. W 1939 miał wziąć po raz piąty udział w tych zawodach rozgrywanych tym razem we Lwowie. Niestety, z powodu wybuchu wojny zawody te nie doszły do skutku.

Ordery i odznaczenia

Krzyż Niepodległości (16 marca 1937)^[2]
Medal Lotniczy (czterokrotnie)
Złoty Krzyż Zasługi (11 listopada 1934)^[3]
Srebrny Krzyż Zasługi (19 marca 1931)^[4]
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Złota Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej I stopnia
Odznaka pamiątkowa Polskiej Organizacji Wojskowej
Odznaka Pamiątkowa Więźniów Ideowych
Odznaka Obserwatora Balonowego

Medal Obrony (Defence Medal) (Wielka Brytania)
Medal Wojny 1939 –1945 (Wielka Brytania)
Croix du Combattant Volontaire de la Guerre de 1939–1945 (Francja)
Médaille Commémorative de la Guerre 1939–1945 (Francja)

Awanse

podporucznik – 21 czerwca 1921 ze starszeństwem z dniem 1 maja 1921
porucznik – 5 kwietnia 1923 ze starszeństwem z dniem 1 maja 1922
kapitan – 19 marca 1936 ze starszeństwem z dnia 1 stycznia 1936
major – 11 listopada 1964 ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1964

Przypisy

↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 236, 836.
↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94 - przyznany zamiast uprzednio nadanego Medalu Niepodległości (M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352) „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
↑ M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 339 „za zasługi na polu propagandy i rozwoju sportu balonowego”.
↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 103 „za zasługi na polu organizacji wojska”.

Bibliografia

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
Zygmunt Kozak, Zbigniew Moszumański, Jacek Szczepański: Major Władysław Pomaski (1895–1981). Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2009. ISBN 978-83-62046-05-8.
Zygmunt Kozak, Zbigniew Moszumański, Jacek Szczepański: 2 Batalion Balonowy. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2006. ISBN 978-83-88773-35-6.
Zygmunt Kozak, Zbigniew Moszumański, Jacek Szczepański: Wytwórnia Balonów i Spadochronów. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2008. ISBN 978-83-88773-47-1.

[CITEREFRocznik_Oficerski1932236,_836-1] Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 236, 836.

[2] M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94 - przyznany zamiast uprzednio nadanego Medalu Niepodległości (M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352) „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

[3] M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 339 „za zasługi na polu propagandy i rozwoju sportu balonowego”.

[4] M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 103 „za zasługi na polu organizacji wojska”.

[1]

[2]

[3]

[4]