Adam Kazanowski (ok. 1599–1649)

Adam Kazanowski
	; Grzymała
Rodzina	Kazanowscy
Data urodzenia	1599
Data śmierci	1649
Ojciec	Zygmunt Kazanowski
Matka	Elżbieta Humnicka
Żona	Elżbieta Słuszczanka
	Multimedia w Wikimedia Commons

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 18 sty 2018, była oparta na tej wersji.

Adam Kazanowski herbu Grzymała (ur. ok. 1599, zm. 25 grudnia 1649) – marszałek nadworny koronny w latach 1642-1649, kasztelan sandomierski w latach 1637-1642, podkomorzy koronny w latach 1634-1642, stolnik koronny w latach 1633-1634, podstoli koronny w 1633 roku, starosta borysowski i barcicki 1633, kozienicki, warecki, solecki, bielski od 1638, nowotarski (1640), administratot żup wielickich w latach 1642-1647.

Życiorys

Syn Zygmunta, starszy brat Stanisława.

Był przyjacielem królewicza Władysława Wazy, który przywrócił urząd stolnika specjalnie dla niego. Był dworzaninem królewicza Władysława. Uczestniczył w jego wyprawie do Moskwy po koronę cara, towarzyszył mu również w wyprawie na zachód Europy.

Studiował w Braniewie w 1596 roku, w Würzburgu w latach 1601-1602, Lejdzie, w Padwie w latach 1627-1628^[1].

Brał udział w wojnie chocimskiej (1621).

Był elektorem Władysława IV Wazy z województwa smoleńskiego i posłem województwa smoleńskiego na sejm elekcyjny w 1632 roku^[2].

W roku 1633 r. dzięki poparciu króla Władysława IV poślubił 14 letnią wówczas Elżbietę (Halszkę) ze Słuszków (1619-1671). Małżeństwo oznaczało dla Kazanowskiego nie tylko pokaźny posag (50 tys. złotych), lecz także cenne koligacje. Nie mieli dzieci.

W 1632 roku otrzymał od Władysława IV Wazy pałac na Przedmieściu Krakowskim.

Jako starosta bielski razem z żona sfinansował w 1638 roku wzniesienie klasztoru karmelitów w Bielsku Podlaskim, a w 1641zbudował drewniany klasztorny Kościół Matki Bożej z Góry Karmel. Jako pierwszy sprowadził Żydów na Podhale.

Prowadził transakcje zakupu floty okrętów dla króla Władysława IV. Gdy w skarbcu zabrakło pieniędzy, zastawił swój majątek. Przez niektórych uważany za mający zły wpływ na króla, którego ponoć miał wykorzystywać.

Wykupił połowę Dóbr Praskich (Praga Magnacka) i zabudował (1637-1647). W 1644 r. kamienicę „pod Krzysztofory” i sąsiednie domy nabył i uczynił swą rezydencją.

W czasie elekcji 1648 roku został sędzią generalnego sądu kapturowego^[3] W 1648 roku był elektorem Jana II Kazimierza Wazy z ziemi czerskiej^[4].

Zmarł w roku 1649. Został pochowany w kolegiacie św. Jana w Warszawie.

Ciekawostki

W dokumencie elekcyjnym króla Jana Kazimierza wymieniony jest jako: Adam in Czasniki de Kazanow Kazanowski Bielscensis.

Adam Jarzębski dedykował mu swój poemat „Gościniec, abo krótkie opisanie Warszawy”, wydany w 1643 roku.

Rolę Adama Kazanowskiego w sztuce Józefa Szujskiego Dwór królewicza Władysława odgrywała Helena Modrzejewska.

Adamowi Kazanowskiemu poświęcona jest praca Alicji Kączkowskiej „Adam Kazanowski jako mąż stanu i mecenas sztuki”.

grafika

Portret Adama Kazanowskiego, marszałka nadwornego. Miedzioryt Wilhelma Hondiusa. Muzeum Narodowe w Warszawie
portret Adama Kazanowskiego na tle Pragi
dawny pałac Kazanowskich w Warszawie

Zobacz też

Przypisy

↑ Marcin Broniarczyk, Wykształcenie świeckich senatorów w Koronie za Władysława IV, w: Kwartalnik Historyczny R. 119 nr 2 (2012), s. 280.
↑ Suffragia Woiewodztw y Ziem Koronnych, y W. X. Litewskiego, Zgodnie ná Naiásnieyssego Władisława Zygmunta ... roku 1632 ... Woiewodztwo Krákowskie., [b.n.s.]
↑ Porządek na Seymie Walnym Elekcyey, między Warszawą, a Wolą, przez opisane Artykuły do samego tylko Aktu Elekcyey należące, uchwalony y postanowiony, Roku Pańskiego, M.DC.XLVIII. Dnia VI. Paźdźiernika, s. 7.
↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 99.

Bibliografia

Polski Słownik Biograficzny, t. XII, Kraków-Wrocław 1966-1967
Stanisław Szenic, Pitawal warszawski, t. I, Warszawa 1957
Zygmunt Gloger, Geografia historyczna ziem dawnej Polski, wyd. 1903 r.
Samuel Orgelbrand, Encyklopedia Powszechna, 1898
Seweryn Uruski, Herbarz szlachty polskiej
Kajetan Kwiatkowski, Dzieje narodu polskiego za panowania Władysława IV, Warszawa, 1823 s.414
Artur Goszczyński, Działalność polityczna Adama Kazanowskiego (1599–1649) [w] Prace Historyczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2013, Nr 140 (2), s. 161-179

Linki zewnętrzne

Świadectwo Biografia

[1] Marcin Broniarczyk, Wykształcenie świeckich senatorów w Koronie za Władysława IV, w: Kwartalnik Historyczny R. 119 nr 2 (2012), s. 280.

[2] Suffragia Woiewodztw y Ziem Koronnych, y W. X. Litewskiego, Zgodnie ná Naiásnieyssego Władisława Zygmunta ... roku 1632 ... Woiewodztwo Krákowskie., [b.n.s.]

[3] Porządek na Seymie Walnym Elekcyey, między Warszawą, a Wolą, przez opisane Artykuły do samego tylko Aktu Elekcyey należące, uchwalony y postanowiony, Roku Pańskiego, M.DC.XLVIII. Dnia VI. Paźdźiernika, s. 7.

[4] Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 99.

[1]

[2]

[3]

[4]