Aleksander Kiereński

Aleksander Kiereński
Data i miejsce urodzenia	4 maja 1881 ; Symbirsk, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	11 czerwca 1970 ; Nowy Jork, Stany Zjednoczone
	Premier Rządu Tymczasowego Rosji
Okres	od 20 lipca 1917; do 8 listopada 1917
Przynależność polityczna	Partia Socjalistów-Rewolucjonistów (eserowcy)
Poprzednik	Gieorgij Lwow
Następca	urząd zniesiony
	Multimedia w Wikimedia Commons

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 15 sty 2018, była oparta na tej wersji.

Aleksandr Fiodorowicz Kiereński, ros. Александр Фёдорович Керенский (ur. 22 kwietnia^?/4 maja 1881 w Symbirsku, zm. 11 czerwca 1970 w Nowym Jorku) – rosyjski polityk, z wykształcenia prawnik. Premier Rządu Tymczasowego w Rosji po rewolucji lutowej, obalony przez przewrót bolszewicki (rewolucję październikową).

Syn Fiodora Kiereńskiego, dyrektora gimnazjum w Symbirsku^[a]. Po ukończeniu studiów prawniczych na fakultecie Uniwersytetu Petersburskiego w 1904 pracował jako adwokat w Petersburgu, gdzie dał się poznać jako dobry obrońca w procesach politycznych. Kiereński był umiarkowanym rewolucjonistą. W roku 1905 wstąpił do partii eserowców. W latach 1912–1917 z ramienia trudowików wszedł w skład czwartej Dumy Państwowej.

W czasie I wojny światowej współtworzył opozycyjny Blok Postępowy. W czasie rewolucji lutowej został członkiem Komitetu Tymczasowego Dumy, a także krótkotrwale wiceprzewodniczącym Piotrogrodzkiej Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich i członkiem jej Komitetu Wykonawczego^[1]. Od marca 1917 powrócił oficjalnie do Partii Socjalistów-Rewolucjonistów i stał się jednym z jej liderów.

Był członkiem zawiązanego w 1916 roku w Petersburgu Koła Przyjaciół Niepodległości Polski^[2].

W Rządzie Tymczasowym księcia Gieorgija Lwowa zajmował stanowiska ministra sprawiedliwości (od marca do 1 maja) i ministra wojny i morskiego (od 5 maja). 20 lipca 1917 zastąpił go na stanowisku premiera Rządu Tymczasowego Rosji, a we wrześniu (po tzw. „puczu Korniłowa”) stanął na czele armii rosyjskiej z tytułem Naczelnego Wodza. Jako dyktator okazał się niezdecydowany, a wprowadzony program kontynuacji wojny okazał się nierealny (Ofensywa Kiereńskiego). Niepowodzenia prowadzonej przez niego polityki przysporzyły mu przeciwników po obu stronach sceny politycznej.

Po przejęciu władzy przez bolszewików jego rząd został obalony, a on sam zbiegł na front do Pskowa. Bez skutku usiłował pozyskać poparcie armii przeciw bolszewikom. Po nieudanej próbie odbicia Piotrogrodu za pomocą korpusu kozackiego Piotra Krasnowa, 14 listopada 1917 zbiegł nad Don. W demokratycznych wyborach do Konstytuanty w listopadzie 1917 wybrany deputowanym z listy eserowców z Saratowa. W 1918 przedostał się do Francji. W 1940 wyemigrował do USA. Uczestniczył tam w antysowieckiej działalności białej emigracji. Był redaktorem gazety „Dni” w latach 1922–1932. Pod koniec życia próbował bezskutecznie wrócić do ZSRR. Napisał kilka książek i wspomnień, m.in. Pamiętniki – książkę o rewolucji październikowej.

Kiereński jako premier Rządu Tymczasowego w swoim gabinecie w Pałacu Zimowym.

Zobacz też

Uwagi

↑ Do gimnazjum, którego dyrektorem był Fiodor Kiereński uczęszczał Włodzimierz Lenin.

Przypisy

↑ Początkowo wiceprzewodniczący Rady, gdy Komitet Wykonawczy odmówił zgody na jego wejście w skład Rządu Tymczasowego,odwołał się do plenum Rady, gdzie otrzymał poparcie przez aklamację. Po objęciu urzędu ministra zrezygnował z funkcji wiceprzewodniczącego Rady, pozostając jednak członkiem jej Komitetu Wykonawczego. Richard Pipes, Rewolucja Rosyjska Warszawa 1994; Wyd. PWN; ISBN 83-01-11521-1, s.240–241.
↑ Witold Trzciński, Uznanie niepodległości Polski przez Rosję, w: Niepodległość, t. VIII, z. 1 (18), 1933, s. 301.

Bibliografia

Bolszaja Sowietskaja Encykłopedia, tom 12, Moskwa, 1973
Popularna Encyklopedia Powszechna t. k. Oficyna Wydawnicza Kraków, 1995
Aleksandr Kiereński na portalu hrono.ru

[1] Do gimnazjum, którego dyrektorem był Fiodor Kiereński uczęszczał Włodzimierz Lenin.

[2] Początkowo wiceprzewodniczący Rady, gdy Komitet Wykonawczy odmówił zgody na jego wejście w skład Rządu Tymczasowego,odwołał się do plenum Rady, gdzie otrzymał poparcie przez aklamację. Po objęciu urzędu ministra zrezygnował z funkcji wiceprzewodniczącego Rady, pozostając jednak członkiem jej Komitetu Wykonawczego. Richard Pipes, Rewolucja Rosyjska Warszawa 1994; Wyd. PWN; ISBN 83-01-11521-1, s.240–241.

[3] Witold Trzciński, Uznanie niepodległości Polski przez Rosję, w: Niepodległość, t. VIII, z. 1 (18), 1933, s. 301.

[a-4] W czasie kryzysu konstytucyjnego, bez uznania międzynarodowego

[b-5] W czasie operacji serca Borisa Jelcyna

[a]

[1]

[2]

[A]

[B]

Przewodniczący Rządu Tymczasowego (1917)	Gieorgij Lwow (1917) Aleksander Kiereński (1917)
Przewodniczący Centralnego Komitetu Wykonawczego (1917–1922)	Lew Kamieniew (1917) Jakow Swierdłow (1917–1919) Michaił Kalinin (1919–1922)
Prezydent Federacji Rosyjskiej (od 1991)	Boris Jelcyn (1991–1999) Aleksandr Ruckoj (p.o., 1993)^[A] Wiktor Czernomyrdin (p.o., 1996)^[B] Władimir Putin (p.o., 1999–2000, 2000–2008) Dmitrij Miedwiediew (2008–2012) Władimir Putin (od 2012)

Imperium Rosyjskie (1905–1917)	Siergiej Witte (1905–1906) Iwan Goriemykin (1906) Piotr Stołypin (1906–1911) Władimir Kokowcow (p.o., 1911) Władimir Kokowcow (1911–1914) Iwan Goriemykin (1914–1916) Boris Stürmer (1916) Aleksander Trepow (1916–1917) Nikołaj Golicyn (1917)
Republika Rosyjska (1917)	Gieorgij Lwow (1917) Aleksander Kiereński (1917)
Rosyjska FSRR (1917–1991)	Włodzimierz Lenin (1917–1924) Aleksiej Rykow (p.o., 1924) Aleksiej Rykow (1924–1929) Siergiej Syrcow (1929–1930) Daniił Sulimow (1930–1937) Nikołaj Bułganin (1937–1938) Wasilij Wachruszew (1939–1940) Iwan Chochłow (1940–1942) Konstantin Pamfiłow (p.o., 1942–1943) Aleksiej Kosygin (1943–1946) Michaił Rodionow (1946–1949) Boris Czernousow (1949–1952) Aleksandr Puzanow (1952–1956) Michaił Jasnow (1956–1957) Froł Kozłow (1957–1958) Dmitrij Polanski (1958–1962) Giennadij Woronow (1962–1971) Michaił Sołomiencew (1971–1983) Witalij Worotnikow (1983–1988) Aleksandr Własow (1988–1990) Aleksandr Własow (p.o., 1990) Iwan Siłajew (1990–1991) Iwan Siłajew (p.o., 1991) Iwan Siłajew (1991) Oleg Łobow (p.o., 1991) Boris Jelcyn (1991)
Federacja Rosyjska (od 1991)	Boris Jelcyn (1991–1992) Jegor Gajdar (p.o., 1992) Wiktor Czernomyrdin (1992–1996) Wiktor Czernomyrdin (p.o., 1996) Wiktor Czernomyrdin (1996–1998) Siergiej Kirijenko (p.o., 1998) Siergiej Kirijenko (1998) Wiktor Czernomyrdin (p.o., 1998) Jewgienij Primakow (1998–1999) Siergiej Stiepaszyn (p.o., 1999) Siergiej Stiepaszyn (1999) Władimir Putin (p.o., 1999) Władimir Putin (1999–2000) Michaił Kasjanow (p.o., 2000) Michaił Kasjanow (2000–2004) Wiktor Christienko (p.o., 2004) Michaił Fradkow (2004) Michaił Fradkow (p.o., 2004) Michaił Fradkow (2004–2007) Michaił Fradkow (p.o., 2007) Wiktor Zubkow (2007–2008) Wiktor Zubkow (p.o., 2008) Władimir Putin (2008–2012) Wiktor Zubkow (p.o., 2012) Dmitrij Miedwiediew (2012–2018) Dmitrij Miedwiediew (p.o., 2018) Dmitrij Miedwiediew (2018–2020) Dmitrij Miedwiediew (p.o., 2020) Michaił Miszustin (od 2020) Andriej Biełousow (p.o., 2020)