Andrzej Czerwiński (żołnierz)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Andrzej Czerwiński
pułkownik dyplomowany artylerii pułkownik dyplomowany artylerii
Data i miejsce urodzenia

11 lutego 1895
Glichów, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

22 marca 1953
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1914–1945

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

4 pułk artylerii lekkiej
4 Dywizja Piechoty

Stanowiska

dowódca pułku artylerii
dowódca artylerii dywizyjnej

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Komandor Orderu Gwiazdy Rumunii Order Lwa Białego III Klasy (Czechosłowacja)

Andrzej Ludwik Czerwiński (ur. 11 lutego 1895 w Glichowie[1], zm. 22 marca 1953 w Warszawie) – żołnierz Legionów Polskich, pułkownik dyplomowany artylerii Wojska Polskiego, dyplomata, uczestnik I i II wojny światowej, wojny polsko-bolszewickiej, jeniec oflagu, znawca regionu Europy Środkowo-Wschodniej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie o tradycjach patriotycznych w Glichowie, którego przysiółkiem jest Czerwin, wieś gniazdowa Czerwińskich. Był synem Jana i Agnieszki[1], bratem Wojciecha (historyka, żołnierza AK). W 1914 ukończył Gimnazjum św. Anny w Krakowie (obecnie I Liceum Ogólnokształcące im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie) i prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim. Przed rozpoczęciem I wojny światowej brał udział w działalności patriotyczno-edukacyjnej w Krakowie. Od 1914 – uczestnik I wojny światowej, żołnierz Legionów Polskich. W 1919 roku organizuje szkołę podoficerską w Przemyślu. W trakcie wojny z bolszewikami internowany, 8 listopada 1920 zbiegł z obozu. Po powrocie do Polski (przez Kłajpedę i Gdańsk) pełnił służbę w Sztabie Generalnym Wojska Polskiego. Z dniem 1 października 1924 roku, po ukończeniu Kursu Normalnego Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do Biura Ścisłej Rady Wojennej. 3 maja 1926 został awansowany do stopnia majora ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 i 35. lokatą w korpusie oficerów artylerii[2]. Później służył w 28 pułku artylerii polowej w Zajezierzu. Od lutego 1930 do listopada 1934 pełnił funkcję attaché wojskowego w Poselstwie Rzeczypospolitej w Pradze i zajmował się organizowaniem siatki wywiadowczej, relacjami czechosłowacko-niemieckimi oraz stosunkiem ludności czeskiej do ewentualnego sojuszu niemiecko-sowieckiego. 14 grudnia 1931 został awansowany do stopnia podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932 i 11. lokatą w korpusie oficerów artylerii[3]. Z dniem 1 stycznia 1935 został przeniesiony na stanowisko zastępcy dowódcy 11 pułku artylerii lekkiej w Stanisławowie. Od 18 listopada 1935 dowodził 7 dywizjonem artylerii konnej w Poznaniu. 19 lutego 1938 został dowódcą 4 Kujawskiego pułku artylerii lekkiej w Inowrocławiu. Na tym stanowisku awansował do stopnia pułkownika ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939[4].

24 sierpnia 1939 roku, w czasie mobilizacji alarmowej, został wyznaczony na stanowisko dowódcy artylerii dywizyjnej 4 Dywizji Piechoty. Na tym stanowisku walczył w czasie kampanii wrześniowej. Po kampanii przebywał w niemieckiej niewoli. Był więziony między innymi w oflagach II E Neubrandenburg i VI B Dössel, gdzie prowadził prace konspiracyjne i szkoleniowe oraz własne studia naukowe z dziedziny wojskowości i polityki międzynarodowej. Po powrocie do Polski w 1945 podziela los polskich oficerów. Inwigilowany przez służby bezpieczeństwa, pracuje w handlu zagranicznym, a od 1948 jako magazynier. Umiera w Warszawie, pochowany jest na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 15-3-19)[5].

Był mężem Zofii Józefy Eugenii z Ostafińskich (1899–1949), ojcem Zbigniewa Czerwińskiego[6] (ekonomisty, żołnierza AK, członka „Solidarności” na Akademii Ekonomicznej w Poznaniu).

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Dla upamiętnienia zasług płk. Andrzeja Czerwińskiego dla Polski, umieszczono jego nazwisko na tablicy pamiątkowej znajdującej się na rynku w Myślenicach, na której są „synowie ziemi myślenickiej – kawalerowie orderu wojennego „Virtuti Militari”, m.in. Jan Dunin-Brzeziński.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 124.
  2. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 18 z 3 maja 1926 roku, s. 126.
  3. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 15 grudnia 1931 roku, s. 398.
  4. ↑ Zarzycki 1995 ↓, s. 21.
  5. ↑ Cmentarz Stare Powązki: ZOFIA CZERWIŃSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2022-09-01].
  6. ↑ płk dypl. art. Andrzej Ludwik Czerwiński [online], geni_family_tree [dostęp 2022-09-01] (pol.).
  7. ↑ a b c d e f Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 124.
  8. ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  9. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 632 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”.
  10. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
  11. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 12 z 6 sierpnia 1929 roku, s. 237.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Piotr Zarzycki: 4 Kujawski Pułk Artylerii Lekkiej. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1995, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej.
  • Stanisław Bajer, Ocalić od zapomnienia – ze wspomnień o ppłk Andrzeju Czerwińskim, [w:] Gazeta Myślenicka, 11 i 18 X 2001, s. 8.
  • Marian Żaba, In perpetuam rei Memoriam, [w:] Gazeta Myślenicka, nr 24, 21 VI 2001.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Andrzej_Czerwiński_(żołnierz)&oldid=71668806”