Andrzej Franciszek Kotowicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Andrzej Franciszek Kotowicz
Herb
Korczak
Rodzina

Kotowiczowie herbu Korczak

Data i miejsce urodzenia

ok. 1618
Odelsk (zapewne)

Data śmierci

1682

Żona

Barbara Cecylia (zm. ok. 1699)

Dzieci

Jan Franciszek Kotowicz, starosta grodzieński

Andrzej Franciszek Kotowicz herbu Korczak (ur. ok. 1618 roku w Odelsku lub okolicy, zm. w 1682 roku) – polityk i dyplomata, marszałek sejmu zwyczajnego w Warszawie w 1667 roku[1], wielokrotny poseł sejmowy, kasztelan wileński, ekonom kobryński w latach 1668-1676[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z rodziny średniej szlachty grodzieńskiej. Towarzyszył królewiczowi Janowi Kazimierzowi w jego podróży po Europie, podjętej 27 stycznia 1638. Został wspólnie z nim uwięziony na rozkaz kardynała Richelieu 10 maja 1638 i umieszczony w zamku Salon w Prowansji, w którym przebywał do początku sierpnia 1638.

Po powrocie do kraju podjął służbę na dworze, w 1648 podpisał wraz z powiatem Kowieńskim elekcję Jana Kazimierza. Otrzymał od niego w 1652 starostwo grodzieńskie, w 1652 posłował z Grodzieńskiego na sejm. 3 czerwca 1657 mianowany został kuchmistrzem Wielkiego Księstwa Litewskiego; był także w latach 1657–1665 horodniczym i derewniczym wileńskim. W marcu 1658 został pisarzem wielkim litewskim i zajmował się odtąd sprawami stosunków z Rosją.

Wiosną 1658 przebywał w Chludowie na Litwie, zabiegał u hetmana Pawła Sapiehy, w porozumieniu z Bogusławem Radziwiłłem, o zaopatrzenie Słucka i fortec pogranicznych w załogi i zapasy. Latem tegoż roku był posłem na sejm nadzwyczajny. W maju 1660 prowadził rokowania z przedstawicielami cara. W latach 1661–1662 był posłem grodzieńskim na sejmy zwyczajne i nadzwyczajny, obradujące w Warszawie. W 1662 został członkiem deputacji sejmowej nadzorującej prace komisji powołanej do rokowań z Moskwą. W maju i czerwcu 1665 jako jeden z przedstawicieli Rady Senatu, prowadził rokowania z diakiem carskim Bogdanowem. 31 maja 1665 podpisał instrukcję na rokowania z Moskwą. Współpracował z Bogusławem Radziwiłłem, z którym porozumiewał się stale za pośrednictwem Szczęsnego Morsztyna.

W 1666 został po raz kolejny posłem grodzieńskim na sejm. Na sejmie tym wszedł w skład komisji, której zadaniem był podział sum pieniężnych otrzymanych mocą traktatu andruszowskiego od cara Aleksieja Michajowicza dla szlachty polskiej, której Rosja zajęła ziemie. Poseł sejmiku grodzieńskiego na sejm zwyczajny 1677 roku[3].

W 1669 podpisał elekcję Michała Korybuta, podpisał jego pacta conventa[4].

W 1671 z polecenia króla zajmował się odbudową zamku wileńskiego i regulacją koryta rzeki Wilejki. W styczniu 1672 otrzymał kasztelanię wileńską. Był deputatem z Senatu do Rady Wojennej przy królu w 1673 roku[5]. W czasie elekcji 1674 roku został sędzią generalnego sądu kapturowego[6]. Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 15 stycznia 1674 na sejmie konwokacyjnym[7]. Elektor Jana III Sobieskiego z województwa wileńskiego w 1674 roku[8]. W 1676 został członkiem Trybunału Skarbowego i komisarzem do spraw zamku i miasta Grodna.

Według Kaspra Niesieckiego zmarł podczas jednej z misji dyplomatycznych do Moskwy[9]

Sprawowane urzędy[edytuj | edytuj kod]

Poseł na Sejm Rzeczypospolitej Obojga Narodów[edytuj | edytuj kod]

  • 1652 (I) - z powiatu Grodzieńskiego
  • 1652 (II) - z powiatu Grodzieńskiego
  • Sejm nadzwyczajny 1658 – z powiatu Grodzieńskiego
  • 1661 - z powiatu Grodzieńskiego
  • 1662 - z powiatu Grodzieńskiego
  • 1665 - z powiatu Grodzieńskiego
  • 1666 (sejm wiosenny i jesienny[11]) - z Powiatu Grodzieńskiego[12]
  • Sejm zwyczajny 1667 – z powiatu Grodzieńskiego, marszałek
  • 1668 (II) - z Powiatu Grodzieńskiego[13]
  • sejm konwokacyjny 1668 roku - z powiatu grodzieńskiego[14], był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 5 listopada 1668 roku na tym sejmie[15].
  • 1669 (I) - z Powiatu Grodzieńskiego[16]

Rodzina[edytuj | edytuj kod]

Nie znamy jego rodziców. Niesiecki twierdzi, że jego braćmi rodzonymi był Jan Kazimierz, stolnik orszański oraz Eustachy, biskup smoleński[17]. Jego żoną była Barbara Cecylia nieznanego nazwiska, którą miał syna Jana Franciszka, starostę grodzieńskiego,

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Polski Słownik Biograficzny T. XIV, Wrocław – Warszawa – Kraków 1968.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Władysław Konopczyński, Chronologia sejmów polskich 1493–1793, Kraków 1948, s. 154-155.
  2. Stanisław Zawadzki, Gospodarowanie ekonomiami królewskimi w Wielkim Księstwie Litewskim w świetle kontraktów dzierżawnych z II poł. XVII w., Warszawa 2021, s. 156.
  3. Diana Konieczna, Litewska kampania sejmikowa przed sejmem warszawskim z 1677 roku. Rocznik Lituanistyczny, 2018, T. 3, s. 90.
  4. Porzadek na seymie walnym electiey między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego tylko aktu elekcyey należące vchwalony y postanowiony, Roku Pańskiego tysiąc sześćset sześćdziesiąt dziewiątego dnia wtorego miesiąca maia. [b.n.s]
  5. Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 64.
  6. Porządek Na Seymie Walnym Elekcyey Między Warszawą a Wolą, przez opisane Artykuły do samego tylko Aktu Elekcyey należące, uchwalony y postanowiony, Roku Pańskiego Tysiąc Szesc Set Siedmdziesiat Czwartego, dnia Dwudziestego Miesiaca Kwietnia, s. 7.
  7. Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 129.
  8. Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 149.
  9. Herbarz Polski Kacpra Niesieckiego S.J., powiększony dodatkami z późniejszych autorów, rekopismów, dowodów urzędowych i wydany przez Jana Nepomucena Bobrowicza, Lipsk 1840, T.V, s.229
  10. Urzędnicy Centralni i dostojnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego, pod red. A. Gąsiorowskiego, Kórnik 1994, s. 64, 130, 217; Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego, T. I, Województwo Wileńskie XIV-XVIII wiek, pod red. A. Rachuby, W. 2004, s. 84, 100, 104, 112, 206, 676; Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego, T. II, Województwo Trockie XIV-XVIII wiek, pod red. A. Rachuby, W. 2009, s. 269,338, 606
  11. Paweł Krakowiak, Dwa Sejmy w 1666 roku, Toruń 2010, s. 490.
  12. Paweł Krakowiak, Dwa Sejmy w 1666 roku, Toruń 2010, s. 483.
  13. Diariusz z Sejmu 1668 (abdykacyjnego), w Rękopisie nr 247, k.6-v., Biblioteka Ossolińskich we Wrocławiu
  14. Diariusz sejmu konwokacyjnego 1668 roku. Opracował Kazimierz Przyboś, Kraków 2009, s. 77.
  15. Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 499.
  16. J.Dunin-Borkowski, M. Dunin-Wąsowicz, Elektorowie królów Władysława IV, Michała Korybuta, Stanisława Leszczyńskiego i spis stronników Augusta III, [w:] Roczniku Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie, T.1., Lwów 1908, s. 102
  17. Herbarz Polski Kacpra Niesieckiego S.J., powiększony dodatkami z późniejszych autorów, rekopismów, dowodów urzędowych i wydany przez Jana Nepomucena Bobrowicza, Lipsk 1840, T.V, s.229-230