Jan Szkuta

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Szkuta
Ilustracja
major kawalerii major kawalerii
Data i miejsce urodzenia

21 grudnia 1886
Toszonowice Dolne

Data i miejsce śmierci

9 marca 1937
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1914–1927

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

19 Pułk Ułanów Wołyńskich

Stanowiska

zastępca dowódcy pułku

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie)

Jan Szkuta (ur. 21 grudnia 1886 w Toszonowicach Dolnych, zm. 9 marca 1937 w Warszawie) – major kawalerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, komisaryczny burmistrz Pucka.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 21 grudnia 1886 w Toszonowicach Dolnych[1][2], w rodzinie Franciszka (1860–1923) i Marii[2]. Był przyrodnim bratem Alojzego (1910–1942)[2], kapitana obserwatora Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii, odznaczonego Orderem Virtuti Militari[3].

Przed 1914 był urzędnikiem skarbowym, a jednocześnie należał do Polskich Drużyn Strzeleckich i był instruktorem tej organizacji w Husiatynie[4]. W sierpniu 1914 wstąpił do Legionów Polskich[4]. Walczył w szeregach 2 pułku ułanów jako komendant plutonu w kampanii karpackiej i wołyńskiej (1914–1916)[4]. 1 kwietnia 1916 został mianowany chorążym, a 1 kwietnia 1917 awansowany na podporucznika[5]. 6 kwietnia 1917 został wymieniony jako uprawniony do odznaczenia austriackim Krzyżem Wojskowym Karola[4]. W lipcu 1917, po kryzysie przysięgowym, podjął decyzję o kontynuowaniu służby w Polskim Korpusie Posiłkowym. 16 lutego 1918, po bitwie pod Rarańczą, został internowany przez austriaków[2]. Po zwolnieniu z internowania służył w Polskiej Sile Zbrojnej[2].

12 października 1918 Rada Regencyjna zatwierdziła jego awans na porucznika w 1 pułku piechoty[6]. Trzy dni później został przyjęty do Wojska Polskiego[7]. 20 maja 1919 został przydzielony do 9 pułku ułanów[7]. W szeregach tego oddziału walczył na wojnie z bolszewikami. 27 sierpnia 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu rotmistrza, w kawalerii, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich[8].

3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 95. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 – kawalerii)[9]. Później został przeniesiony do 19 pułku ułanów w Ostrogu na stanowisko zastępcy dowódcy pułku i dowódcy I dywizjonu[10]. W 1924 został wyznaczony na stanowisko kwatermistrza[11]. Później został przydzielony do Komendy Uzupełnień Koni Nr 30 w Kielcach, a w marcu 1926 przeniesiony do kadry oficerów kawalerii z równoczesnym przydziałem do Zapasu Młodych Koni Nr 1 w Górze Kalwarii na stanowisko kwatermistrza[12]. Z dniem 1 marca 1927 został mu udzielony dwumiesięczny urlop z zachowaniem uposażenia, a z dniem 30 kwietnia tego roku został przeniesiony w stan spoczynku[13].

Po zakończeniu służby wojskowej mieszkał w Zawidowie, w województwie wołyńskim, gdzie otrzymał działkę w ramach osadnictwa wojskowego[14][15]. Później przeniósł się do Warszawy i zamieszkał przy ul. Puławskiej 46, a następnie przy ul. Senatorskiej 22[1]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[16]. W czerwcu 1935 ówczesny wojewoda pomorski Stefan Kirtiklis mianował go komisarycznym burmistrzem miasta Pucka[17][18].

9 marca 1937 w jednym z pokoi hotelu „Royal” przy ul. Chmielnej 31 w Warszawie dokonał zamachu samobójczego strzelając do siebie z broni palnej[19][20][18]. Dwa dni później został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[21]. Był żonaty, miał córkę[22].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-09-19]..
  2. ↑ a b c d e Słownik kawalerów VM : Jan Szkuta (nr krzyża: 3849). Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Cieszynie. [dostęp 2022-09-19]..
  3. ↑ Szkuta Alojzy. Fundacja Historyczna Lotnictwa Polskiego. [dostęp 2022-09-19].
  4. ↑ a b c d Żołnierze Niepodległości : Szkuta Jan. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2022-09-19].
  5. ↑ Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 44.
  6. ↑ Dz. Rozp. Kom. Wojsk. Nr 1 z 28 października 1918, s. 4.
  7. ↑ a b Dz. Rozk. Wojsk. Nr 63 z 7 czerwca 1919, poz. 2010.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 1 września 1920, s. 797.
  9. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 157.
  10. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 637, 677.
  11. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 574, 599.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 11 marca 1926, s. 82.
  13. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1927, s. 38, 44.
  14. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 902.
  15. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-09-19]..
  16. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 336, 846.
  17. ↑ komisaryczny burmistrz Pucka. „Kurjer Poznański”. 264, s. 8, 1935-06-09. Warszawa. .
  18. ↑ a b Burmistrz miasta Pucka odebrał sobie życie w Warszawie. „Dziennik Bydgoski”. 56, s. 1, 1937-03-10. Bydgoszcz. .
  19. ↑ B. burmistrz Pucka zastrzelił się w warszawskim hotelu. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. 69, s. 13, 1937-03-10. Kraków. .
  20. ↑ Przyczyny samobójstwa burmistrza Jana Szkuty. „Wieczór Warszawski”. 68, s. 4, 1937-03-09. Warszawa. .
  21. ↑ Nekrolog. „Polska Zbrojna”. 69, s. 4, 1937-03-10. Warszawa. .
  22. ↑ Zawiadomienie o nabożeństwie żałobnym. „Polska Zbrojna”. 65, s. 4, 1938-03-06. Warszawa. .
  23. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922, s. 5.
  24. ↑ Księga Jazdy Polskiej 1938 ↓, s. 421.
  25. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-09-19]..
  26. ↑ Tatara 1929 ↓, s. 32.
  27. ↑ M.P. z 1932 r. nr 48, poz. 53, poz. 285 jako mjr Sznuta Jan.
  28. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-09-19]..
  29. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-09-19]..

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Szkuta&oldid=68525364”