Jerzy Rapf (lekarz)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jerzy Rapf
Jan Jerzy Rapf
Ilustracja
Jerzy Rapf (1868)
Data urodzenia

ok. 1797

Data i miejsce śmierci

20 lub 21 września 1874
Sanok

Zawód, zajęcie

lekarz

Narodowość

austriacka, polska

Małżeństwo

Józefa z domu Lögler

Dzieci

Karolina, Henryka, Karol, Józefa, August, Leontyna, Julia, Maria, Jerzy, Edmund, Franciszek, Kornel

Jerzy Rapf, właściwie Jan Jerzy Rapf; niem. Johann Georg Rapf[a] (ur. ok. 1797 we Lwowie, zm. 20 lub 21 września 1874 w Sanoku) – lekarz chirurg, urzędnik i samorządowiec w Sanoku.

Nagrobek Jerzego i Józefy Rapfów

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się ok. 1797[1]. Był synem Michała i Julianny[2][3]. Pochodził z okolic Maissau koło Wiednia[4]. Ukończył medycynę we wszechnicy wiedeńskiej. Był chirurgiem[3][5][1]. W 1832 z polecenia cesarza Franciszka I został wraz z żoną (nauczycielką) przesiedlony wspólnie z 10 innymi rodzinami niemieckim do Sanoka w celu germanizacji, która trwała do 1848[4]. Małżeństwo otrzymało dom przy sanockim rynku[4].

W Sanoku wszedł w skład zarządu Szpitala Powszechnego w Sanoku jako lekarz ordynujący, pełnił funkcję w tzw. personelu sanitarnym[6], pracował na stanowiskach lekarza (felczera) gminy Sanok (niem. Stadtwundarzt; Magistrate des Sanoker Kreises)[7], od około 1856 do ok. 1861 był jednocześnie naczelnikiem gminy w Sanoku (Gemeindevorsteher) w urzędzie obwodowym w Sanoku w ramach cyrkułu sanockiego[8], po czym nadal pracował wyłącznie jako lekarz (felczer) gminy Sanok[9], a od około 1862 był głównym lekarzem w szpitalu w Sanoku[10], po reformie administracyjnej z 1867 pełnił stanowisko felczera gminy Sanok (Wundarzt; Stadtgemeinde in Sanok)[11], następnie od około 1868 stanowisko lekarza gminy[12], sprawował też stanowisko dyrektora szpitala (późniejszej placówki przy obecnej ulicy Stanisława Konarskiego). Według innych źródeł sprawował urząd burmistrza gminy miasta Sanoka[13][14] w latach od 1860 do 1867[4]. W 1867 został wybrany radnym Sanoka[15].

W 1861 figurował jako właściciel posiadłości tabularnej w Łukowem[16]. Krótkotrwale był właścicielem majątku Liszna[17] (został w wyniku zapisu testamentowego, dokonanym przez dwie właścicielki ziemskie, które wcześniej leczył), który następnie odsprzedał[4]. Do końca życia zamieszkiwał w Posadzie Sanockiej pod numerem domu 42[1]. Zmarł 20[1] lub 21[18] września 1874 w wieku 77,5 lat[1]. Pogrzeb odbył się 22 września 1874[1]. Został pochowany na cmentarzu w Sanoku[1][19].

Rodzina[edytuj | edytuj kod]

Jego żoną była Józefa (określana jako Josephine, potem Josepha, także Josefa) z domu Loegler[2][1][20] (pierw. Lögler[3]) (1809-1891[21]), która w Sanoku została nauczycielką, początkowo jako pomocnica w szkole dla dziewcząt[22][23], następnie od około 1836 pierwsza nauczycielka w tej placówce[24] (uczyła języka niemieckiego i robótek ręcznych[4]) i dyrektorką trzyklasowej Szkoły Panieńskiej wzgl. Szkoły Trywialnej dla Dziewcząt (Mädchen-Schule, Schola Puellarum)[25] (według Edwarda Zająca była dyrektorką tej szkoły w latach 1840-1867, a miała odejść na znak protestu po wprowadzeniu języka polskiego w ramach autonomii galicyjskiej[4]); była także właścicielką Lisznej[26]. Do Sanoka przesiedliły się także jej siostry Hanna i Mitzi Loegler[4]. Dziećmi Jerzego i Józefy Rapfów byli[b]: Natalia Franciszka Julia (ur. 1833)[2], Karolina Georgia wzgl. Georgia (ur., zm. 1837[3][27]), Henryka Marianna Anna (1838-1839[28][29]), Karol Telesfor Gaspar (1840-1866, podporucznik 58 pułku piechoty ze Stanisławowa Armii Cesarstwa Austriackiego, w szeregach tej jednostki w składzie Armii Północnej w stopniu nadporucznika poległ 27 czerwca 1866 w bitwie pod Trutnovem)[30][31][32][c], Józefa (ur. 1841[33], zwana „Pepi”[4], żona Kostiantyna Tomaszczuka), August Erazm (ur. 1842[34]), Leontyna Anna Julia (ur. 1844[35], żona urzędnika skarbowego Konratowicza, matka c. k. nadporucznika Alfreda Konratowicza i Karoliny, żony Włodzimierza Bańkowskiego[4]), Julia Anna Marianna (1845-1919[36][37], żona Joachima, działacza polskiej konspiracji niepodległościowej, burmistrza Jarosławia i matka Wołodymyra Starosolskiego, ukraińskiego działacza społecznego i politycznego[38] oraz Jadwigi, która została żoną Witolda Litwiniszyna[4]), Jerzy wzgl. Georg (1846-1904[39], inżynier, ojciec Tadeusza i Jana[4]), Maria Alojza (1847-1852[17][40]), Edmund Piotr (ur. 1849[41], zarządca pocztowy[42][4], zm. 1902[43], mąż sopranistki Wilhelminy Veith, ojciec Wilhelma, Stefana - porucznika inżyniera geodety, mierniczego przysięgłego 1885-1973[44][45][46] i Janiny - żony Józefa Tomasika[47]), Franciszek Józef (1851-1855[20][48]), Kornel Rajmund (1854-1857[49][50]). Potomstwo Rapfów spędzało czas w majątku Wełdyczów w Bełchówce. Na przełomie lat 60./70. XIX wieku w Sanoku działał także lekarz Grzegorz Rapf[51][52][53]. Prawnuczką Jerzego Rapfa (wnuczką Edmunda i córką Stefana, c.k. geometry ewidencyjnego[54]) była artystka malarka Izabela Rapf-Sławikowska[55][56].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Został ochrzczony jako „Jan Jerzy Rapf”. W tym źródle wymieniony jako „Jan Jerzy Rapf”. W wydaniach urzędowych Szematyzmów był początkowo przedstawiany jako „Georg Rapf”. W wydaniu z 1869 wymieniony jako „Johann Georg Rapf”. W wydaniu, już polskojęzycznym, z 1870 figurował jako „Jan Jerzy Rapf”. Jego syn Jerzy Rapf także został ochrzczony jako „Jan Jerzy Rapf”.
  2. Inni autorzy wymienili sześcioro dzieci, zob. Edward Zając. Germanizacja Sanoka w latach 1834–1867. „Tygodnik Sanocki”. Nr 29 (401), s. 8, 16 lipca 1999.  Nie tylko zabytki. Rapfowie. W: Andrzej Romaniak: Stowarzyszenie Opieki nad Starymi Cmentarzami w Sanoku 2009-2014. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2015, s. 32. ISBN 978-83-60380-38-3.
  3. Edward Zając podał, że Karol Rapf poległ w bitwie pod Sadową 3 lipca 1866.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h Księga zmarłych 1855–1878 Sanok. Sanok: Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 328 (poz. 106).
  2. a b c Księga chrztów 1816–1836. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 393.
  3. a b c d Księga chrztów 1836–1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 10.
  4. a b c d e f g h i j k l m Edward Zając. Germanizacja Sanoka w latach 1834–1867. „Tygodnik Sanocki”. Nr 29 (401), s. 8, 16 lipca 1999. 
  5. Monarchya Austryacka. Rzecz urzędowa. „Gazeta Lwowska”. Nr 106, s. 1, 8 września 1848. 
  6. Tomasz Opas, Zagadnienia ustrojowe, W czasach zaborów i niewoli, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 338.
  7. Schematismus der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1839. Lwów: 1839, s. 224.
    Schematismus der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1841. Lwów: 1841, s. 229.
    Schematismus der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1843. Lwów: 1843, s. 243.
    Provinzial Handbuch der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1844. Lwów: 1844, s. 239.
    Provinzial Handbuch der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1845. Lwów: 1845, s. 255.
    Provinzial Handbuch der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1846. Lwów: 1846, s. 258.
    Provinzial Handbuch der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1847. Lwów: 1847, s. 265.
    Schematismus der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1848. Lwów: 1848, s. 322.
    Provinzial Handbuch der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1849. Lwów: 1849, s. 274.
    Provinzial Handbuch der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1850. Lwów: 1850, s. 298.
    Provinzial Handbuch der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1851. Lwów: 1851, s. 338.
    Provinzial Handbuch der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1852. Lwów: 1852, s. 321.
    Provinzial Handbuch der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1853. Lwów: 1853, s. 326.
    Provinzial Handbuch der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1854. Lwów: 1854, s. 334.
    Handbuch des Lemberger Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1855. Lwów: 1855, s. 254.
  8. Handbuch des Lemberger Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1857. Lwów: 1857, s. 37.
    Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1858. Lwów: 1858, s. 25.
    Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1859. Lwów: 1859, s. 31, 257.
    Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1860. Lwów: 1860, s. 30.
    Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1861. Lwów: 1861, s. 22.
  9. Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1862. Lwów: 1862, s. 34.
    Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1863. Lwów: 1863, s. 34.
    Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1864. Lwów: 1864, s. 36.
    Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1865. Lwów: 1865, s. 37.
    Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1866. Lwów: 1866, s. 37.
  10. Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1863. Lwów: 1863, s. 458.
    Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1864. Lwów: 1864, s. 468.
    Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1865. Lwów: 1865, s. 483.
    Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1866. Lwów: 1866, s. 498.
    Galizisches Provinzial-Handbuch für das Jahr 1868. Lwów: 1868, s. 858.
  11. Galizisches Provinzial-Handbuch für das Jahr 1868. Lwów: 1868, s. 68.
  12. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1869. Lwów: 1869, s. 61.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1870. Lwów: 1870, s. 65.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1871. Lwów: 1871, s. 55.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1872. Lwów: 1872, s. 53.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1873. Lwów: 1873, s. 436.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1874. Lwów: 1874, s. 56, 469.
    Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 372.
  13. Handbuch des Statthalterei-gebietes in Galizien für das Jahr 1859. Lwów: 1859, s. 31.
  14. Tomasz Opas, Zagadnienia ustrojowe, W czasach zaborów i niewoli, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 335, 341.
  15. Marta Szramowiat. Samorząd miejski Sanoka okresu galicyjskiego. Główne zadania i działalność Rady Miejskiej w Sanoku. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 19, 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  16. Wykaz do wyboru posłów w ciele wyborczym posiadaczy większych majętności. „Dziennik Urzędowy do Gazety Lwowskiej”. Nr 56, s. 295, 8 marca 1861. 
  17. a b Księga chrztów 1836–1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 189 (poz. 120).
  18. Data śmierci 21 września 1874 została wskazana na inskrypcji nagrobnej.
  19. Wydawnictwa / publikacje. starecmentarze.sanok.pl. [dostęp 2014-09-04].
  20. a b Księga chrztów 1836–1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 283 (poz. 38).
  21. Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 189 (poz. 106).
  22. Schematismus der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1835. Lwów: 1835, s. 396.
  23. Schematismus der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1836. Lwów: 1836, s. 402.
  24. Schematismus der Königreiche Galizien und Lodomerien für das Jahr 1837. Lwów: 1837, s. 406.
  25. Handbuch des Statthalterei-gebietes in Galizien für das Jahr 1859. Lwów: 1859, s. 293.
    Handbuch des Statthalterei-gebietes in Galizien für das Jahr 1862. Lwów: 1862, s. 293.
    Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1864. Lwów: 1864, s. 300.
    Galizisches Provinzial-Handbuch für das Jahr 1868. Lwów: 1868, s. 635.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1870. Lwów: 1870, s. 462.
    Rozmaitości. „Gwiazda. Czasopismo dla płci niewieściej”. Nr 10, s. 75, 15 maja 1870. 
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1871. Lwów: 1871, s. 421.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1872. Lwów: 1872, s. 407.
    •Tomasz Opas, Stosunki demograficzne i społeczne, W czasach zaborów i niewoli, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 335, 341.
  26. Handbuch des Lemberger Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1856. Lwów: 1856, s. 308.
  27. Księga zmarłych 1831–1855 Sanok. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 42.
  28. Księga chrztów Księga chrztów 1836–1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 30.
  29. Księga zmarłych 1831–1855 Sanok. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 51.
  30. Księga chrztów Księga chrztów 1836–1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 49.
  31. Militärschematismus des österreichischen Kaiserthumes für 1866. Wiedeń: 1866, s. 249.
  32. Weitere Verlust-Eingabe der Nordarmee. „Der Kamerad”. Nr 75, s. 582, 15 lipca 1866. (niem.). 
  33. Księga chrztów 1836–1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 77.
  34. Księga chrztów 1836–1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 97.
  35. Księga chrztów 1836–1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 129 (poz. 77).
  36. Księga chrztów 1836–1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 148.
  37. Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 231 (poz. 11).
  38. Osoby o nazwisku „Kulczycki” w Genealogii Potomków Sejmu Wielkiego. sejm-wielki.pl. [dostęp 2015-06-06].
  39. Księga chrztów 1836–1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 165 (poz. 22).
  40. Księga zmarłych 1831–1855 Sanok. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 210 (poz. 104).
  41. Księga chrztów 1836–1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 227 (poz. 1).
  42. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1902. Lwów: 1902, s. 271.
  43. Nekrologja. „Głos Narodu”. Nr 246, s. 4, 21 października 1902. 
  44. Z Ministerstwa Robót Publicznych. Wykaz mierniczych przysięgłych i geometrów cywilnych, upoważnionych do wykonywania zawodu mierniczego. „Przegląd Mierniczy”. Nr 1, s. 14, Sierpień 1924. 
  45. Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934, s. 241.
  46. Jerzy Rapf. tarnow.artlookgallery.com. [dostęp 2017-12-07].
  47. Księga małżeństw rz. kat. Sanok (1905–1912). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 28 (poz. 18).
  48. Księga zmarłych 1831–1855 Sanok. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 265 (poz. 128).
  49. Księga chrztów 1836–1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 338 (poz. 10).
  50. Księga zmarłych 1855–1878 Sanok. Sanok: Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 25 (poz. 57).
  51. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1870. Lwów: 1870, s. 501.
  52. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1871. Lwów: 1871, s. 442.
  53. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1872. Lwów: 1872, s. 429.
  54. Skorowidz powiatu sanockiego wydany na podstawie dat zebranych w roku 1911. Sanok: 1911, s. 43.
  55. Sztuka współczesna. muzeum.sanok.pl. [dostęp 2017-01-11].
  56. Andrzej Romaniak. Odeszła Izabela Rapf-Sławikowska. „Tygodnik Sanocki”. Nr 9, s. 6, 5 marca 2010. 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]