Ludwika Rauth

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ludwika Rauth
Ludwika Opałka
kapitan kapitan
Data i miejsce urodzenia

30 sierpnia 1924
Żołynia

Data i miejsce śmierci

17 marca 2005
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1943–1946

Siły zbrojne

ludowe Wojsko Polskie

Jednostki

1 Samodzielny Batalion Kobiecy im. Emilii Plater

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa:

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (od 1941) Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Medal „Zasłużonym na Polu Chwały” Warszawski Krzyż Powstańczy

Ludwika Bronisława Rauth (z domu Opałka, w źródłach również jako Ludwika Opałka-Rauth[1], ur. 30 sierpnia 1924 w Żołyni, zm. 17 marca 2005 w Warszawie) – żołnierz 1 Samodzielnego Batalionu Kobiecego im. Emilii Plater, absolwentka Szkoły Oficerskiej w Riazaniu, dowódca kompanii moździerzy 8 pp 3 Dywizji Piechoty im. R. Traugutta, uczestniczka walk z Ukraińską Powstańczą Armią, po wojnie technik budowlany. Dama orderu Virtuti Militari.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się 30 sierpnia 1924 w Żołynii. Jej rodzicami byli gajowy Piotr Opałka i Marcela z domu Barszczowska. Miała czworo rodzeństwa: Franciszka, Elżbietę, Mariana i Stefanię[2]. W 1928 roku rodzina Opałków przeprowadziła się do Starzewa. W 1937 roku Ludwika ukończyła szkołę powszechną w Chyrowie, następnie rozpoczęła naukę w gimnazjum w Dobromilu. Naukę przerwała po wkroczeniu wojsk sowieckich do Polski Wschodniej[3].

Na początku 1940 roku rodzina Opałków została wysiedlona do osady leśnej Spusk w pobliżu Krasnouralska. Tam pracowała przy wyrębie lasów, wywózce i spławianiu drewna. W 1941 roku przeniosła się do Krasnoulska, gdzie wydobywali miedź. W sierpniu 1941 roku przenieśli się do kołchozu w Nikolsku w Baszkortostanie[3].

W sierpniu 1943 roku Ludwika i jej siostra Elżbieta zostały wezwane do wojska. Tam z braćmi dotarły do Sielc nad Oką[3]. Siostry zostały wcielone do 1 Samodzielnego Batalionu Kobiecego im. Emilii Plater. W połowie września 1943 roku skierowano je do Szkoły Oficerskiej 1. Korpusu Polskiego w Riazaniu. Ludwikę przydzielono do szkolnego plutonu moździerzy. Odbyła szkolenie na równi z mężczyznami. Jako chorąży 9 lutego 1944 roku została przydzielona do 8 pp 3 Dywizji Piechoty im. Romualda Traugutta na stanowisko dowódcy plutonu moździerzy 82 mm. Początkowo nie radziła sobie jako dowódca, podlegający jej żołnierze (zarówno doświadczeni jak i młodzi) wyrażali niezadowolenie, że dowodzi nimi młoda oficer-kobieta. Z czasem zdobyła wśród nich zaufanie i reputację. W połowie lipca 1944 roku z 8 pp w składzie 3 Dywizji Piechoty im. Romualda Traugutta wyruszyła z okolic Kiwerc na front. 23 lipca dywizja przekroczyła Bug, następnie dotarła do Dęblina i Puław[3]. 6 sierpnia oddziały ruszyły w stronę przyczółku warecko-magnuszewskiego, aby zastąpić jednostki sowieckie[4].

12 sierpnia Ludwika Opałka dowodziła plutonem podczas forsowania Wisły. Tego samego dnia 3 DP im. Romualda Traugutta ruszyła w kierunku płonącej Warszawy. 19 sierpnia pluton Ludwiki Opałki zajął pozycję na ulicy Grochowskiej na Pradze. Tam Opałka prowadziła szkolenia do walki w mieście. 17 stycznia 1945 roku pułk wkroczył na Mokotów, następnego dnia wyruszył do Bydgoszczy. 26 stycznia pluton Opałki brał udział w walkach o Bydgoszcz. Stamtąd ruszył na zachód. W Gorzowie Wielkopolskim pluton Opałki miał za zadanie chronić tamtejsze obozy jeńców niemieckich. 19 kwietnia Opałka została ranna podczas walk o przyczółek gozdowiecki w rejonie Writzen nad Starą Odrą. Do czerwca 1945 roku odbywała leczenie w szpitalu wojskowym w Bydgoszczy[5].

W czerwcu 1945 roku Rauth została przeniesiona na Lubelszczyznę. Do demobilizacji (10 września 1946 roku) walczyła z Ukraińską Powstańczą Armią. Po walkach wraz z mężem zamieszkała we Wrocławiu[5].

W 1949 roku rozpoczęła pracę jako technik budowlany w Zarządzie Nieruchomości Komunalnych. Pomimo trudności ukończyła technikum budowlane. Podczas nauki w technikum opiekowała się schorowanymi rodzicami[5]. W 1953 roku z mężem przeniosła się do Warszawy, mieszkała przy ul. Marszałkowskiej[5][6]. Pracowała w Ministerstwie Budownictwa Mieszkaniowego, od 1961 roku w Garnizonowej Administracji Mieszkań Warszawa-Śródmieście. W 1989 roku przeszła na emeryturę[5].

W 1958 roku została mianowana podporucznikiem, 1978 porucznikiem, 1983 kapitanem. 17 lutego 1975 roku została odznaczona Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari[5].

Była aktywnie społecznie, działała w klubach kombatanckich. Należała do Związku Inwalidów Wojennych, Klubu Riazańczyków, od 2001 roku również do Memoriału Generał Marii Wittek, powołanego przez Fundację „Archiwum Pomorskie Armii Krajowej” (ob. Fundacja Generał Elżbiety Zawackiej)[5].

W czerwcu 1945 roku wyszła za mąż za Franciszka Rautha, oficera 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, następnie dowódcy kompanii moździerzy w 8 pp 3 Dywizji Piechoty im. Romualda Traugutta. Małżeństwo było bezdzietne[5].

Zmarła 17 marca 2005 roku w Warszawie. Została pochowana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w kwaterze H3[5].

Odznaczenia (wybrane)[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Wolanin 1998 ↓, s. 342.
  2. Edward Orłowski: Syberiada rodziny gajowego Opałki. lasy.gov.pl, 2023-02-09. [dostęp 2023-10-19].
  3. a b c d Zawacka 2007 ↓, s. 85.
  4. Zawacka 2007 ↓, s. 85–86.
  5. a b c d e f g h i j k l m n o Zawacka 2007 ↓, s. 86.
  6. a b Wolanin 2000 ↓, s. 457.
  7. Wolanin 2000 ↓, s. 459.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Janina Wolanin: Kobiety-oficerowie jako dowódcy męskich pododdziałów bojowych. W: Służba Polek na frontach II wojny światowej. Cz.2. Elżbieta Zawacka (red.). Toruń: Fundacja „Archiwum Pomorskie Armii Krajowej”, 1998. ISBN 83-905659-8-6.
  • Janina Wolanin: Odznaczenia bojowe kobiet-żołnierzy 1 i 2 Armii Wojska Polskiego. W: Służba Polek na frontach II wojny światowej. Materiały IX sesji popularnonaukowej połączonej z II Zjazdem Kombatantek w Toruniu w dniach 6–7 listopada 1999 r.. Mirosław Golon, Katarzyna Minczykowska (red.). Toruń: Fundacja „Archiwum Pomorskie Armii Krajowej”, 2000. ISBN 83-910175-7-5.
  • Słownik Biograficzny Kobiet Odznaczonych Orderem Wojennym Virtuti Militari. Elżbieta Zawacka (red.). T. III: P-Ż. Toruń: Fundacja „Archiwum i Muzeum Pomorskie AK oraz Wojskowej Służby Kobiet”, 2007. ISBN 83-88693-20-4.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]