Maciej Sołtyk (wojewoda)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Maciej Sołtyk
Ilustracja
Herb
Sołtyk
Rodzina

Sołtykowie herbu własnego

Data urodzenia

9 lutego 1720

Data śmierci

31 marca 1802

Ojciec

Michał Aleksander Sołtyk

Matka

Józefa z Makowieckich

Żona

Anna Karska h. Jastrzębiec
Anna Dembińska h. Rawicz
Koczowska h. Jastrzębiec

Dzieci

Józef Jakub (z Anny Karskiej),
Katarzyna (z Anny Dembińskiej)
Urszula (z Anny Dembińskiej)

Odznaczenia
Order Orła Białego Order Świętego Stanisława (Rzeczpospolita Obojga Narodów)

Maciej Sołtyk herbu Sołtyk (ur. 9 lutego 1720, zm. 31 marca 1802)[a][4] – generał lejtnant wojsk koronnych[5], wojewoda sandomierski od 1774 roku, kasztelan sandomierski w latach 1761-1774, podkomorzy sandomierski w latach 1757-1761[6], konsyliarz Rady Nieustającej w 1775 roku[7], duktor województwa sandomierskiego w 1764 roku.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn kasztelana sandomierskiego Michała Aleksandra Sołtyka i Józefy z Makowieckich h. Pomian[8], brat miecznika sandomierskiego Józefa i kasztelana wiślickiego Tomasza. Był trzykrotnie żonaty. Z pierwszego małżeństwa z Anną Karską h. Jastrzębiec urodził się syn Józef Jakub[9], późniejszy kanonik płocki. Z drugiego małżeństwa z Anną Dembińską h. Rawicz urodziły się córki Katarzyna i Urszula[b]. Trzecią żoną była Koczowska h. Jastrzębiec, która zmarła bezpotomnie[8]. Nie wiadomo, z którą żoną miał córkę Konstancję, oddaną do zakonu franciszkanek[1].

Od 1737 w wojsku I Rzeczypospolitej. W 1750 mianowany pułkownikiem regimentu konnego województw krakowskiego i sandomierskiego. W 1752 uzyskał patent generała-majora, w 1756 generała-lejtnanta. W latach 1750, 1760 i 1762 wybierany posłem na Sejm z województwa sandomierskiego. Poseł koronny na sejm 1758 roku z województwa inflanckiego[10]. W 1764 roku był elektorem Stanisława Augusta Poniatowskiego z województwa sandomierskiego[11][12]. W 1764 roku został wyznaczony senatorem rezydentem[13]. Komisarz Komisji Dobrego Porządku województwa sandomierskiego[14].

Na Sejmie Rozbiorowym 1773-1775 został wybrany przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego do Rady Nieustającej[7].

Członek konfederacji Andrzeja Mokronowskiego w 1776 roku[15]. W 1780 roku został wyznaczony przez sejm na sędziego sejmowego z senatu na pierwszą kadencję przypadającą na 1 lutego 1781 roku[16]. Niektóre źródła podają, że jako wojewoda sandomierski był członkiem konfederacji Sejmu Czteroletniego[17], jednak Volumina Legum T. IX (Kraków 1889) nie wymienia Macieja Sołtyka pośród wojewodów, którzy złożyli akces do konfederacji generalnej[18]. W 1790 roku był członkiem Komisji Porządkowej Cywilno-Wojskowej dla powiatów sandomierskiego i wiślickiego województwa sandomierskiego[19].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

3 sierpnia 1762 roku otrzymał Order Orła Białego[20][21]. 16 marca 1774 roku otrzymał Order Świętego Stanisława[1][2].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Wcześniejsze publikacje podają rok 1718 za przybliżoną datę urodzenia Macieja Sołtyka[1][2]. W czasie prac archeologicznych w ruinach kaplicy św. Anny w Kątach Starych koło Stopnicy odnaleziono tablicę trumienną Macieja Sołtyka z wyrytymi datami urodzin (9 lutego 1720) i zgonu (31 marca 1802)[3].
  2. ↑ Radomir Cywiński podaje, że uznane za jego córki z drugiego małżeństwa, z Anną Dembińską, Urszula i Katarzyna, zamężne kolejno za Kasprem Wielogłowskim, były w rzeczywistości córkami Jana Kantego Sołtyka, stolnika sandomierskiego[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d Radomir Cywiński: Maciej Sołtyk herbu własnego. [w:] Internetowy Polski Słownik Biograficzny [on-line]. [dostęp 2023-08-15].
  2. ↑ a b Daria Dyktyńska. Działalność sejmikowa wojewody sandomierskiego Macieja Sołtyka, w świetle uchwał sejmiku sandomierskiego z lat 1750–1792. „Rocznik Muzeum Narodowego w Kielcach”. Tom 26, s. 111-112, 2011. Kielce. 
  3. ↑ Marlena Płaska: Czy uda się odbudować kaplicę ufundowaną przez rycerza Jana III Sobieskiego?. www.radio.kielce.pl, 2020-09-17. [dostęp 2021-10-21].
  4. ↑ Tablica trumienna Macieja Sołtyka. www.radio.kielce.pl. [dostęp 2021-10-18].
  5. ↑ Henryk P. Kosk, Generalicja polska, t. II, Pruszków 2001, s. 177.
  6. ↑ Oprac. Krzysztof Chłapowski i Alicja Falniowska-Grabowska: Urzędnicy województwa sandomierskiego XVI-XVIII wieku. Spisy. Kórnik: 1993, s. 212.
  7. ↑ a b Volumina Legum. T. VIII. Petersburg: 1860, s. 86.
  8. ↑ a b Teodor Żychliński: Złota księga szlachty polskiej. T. R.XVII. Poznań: 1895, s. 175.
  9. ↑ Tablica trumienna Józefa Jakuba Sołtyka. www.radio.kielce.pl. [dostęp 2021-10-18].
  10. ↑ Diarjusze sejmowe z wieku XVIII.T.III. Diarjusze sejmów z lat 1750, 1752, 1754 i 1758, Warszawa 1937, s. 286
  11. ↑ Oswald Pietruski: Elektorów poczet, którzy niegdyś głosowali na elektów Jana Kazimierza roku 1648, Jana III. roku 1674, Augusta II. roku 1697, i Stanisława Augusta roku 1764, najjaśniejszych Królów Polskich, Wielkich Książąt Litewskich. Lwów: 1845, s. 340.
  12. ↑ Akt elekcyi Roku Tysiąć Siedemset Sześćdziesiątego Czwartego, Miesiąca Sierpnia, Dnia dwudziestego siódmego, s. 45
  13. ↑ Volumina Legum, t. VII, Petersburg 1860, s. 169.
  14. ↑ Melchior Buliński, Monografija miasta Sandomierza, Warszawa, 1879, s. 142.
  15. ↑ Volumina Legum. T. VIII. Petersburg: 1860, s. 527.
  16. ↑ Volumina Legum. T. VIII. Petersburg: 1860, s. 583.
  17. ↑ Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. Warszawa: 1791, s. 308.
  18. ↑ Volumina Legum. T. IX. Kraków: 1889.
  19. ↑ Dziennik rządowo-ekonomiczno handlowy. Zaymuiący różne Wiadomości, Rządowe, Handlowe, Ekonomiczne, Fabryczne, Kontraktowe na Dobra, Summy, i Produkta. Zajmujący 3 miesiące kwiecień may czerwiec 1790. R.5.. T. II. Warszawa: 1790, s. 379.
  20. ↑ Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705–2000, Warszawa 2008, s. 201.
  21. ↑ Stanisław Łoza, Order Orła Białego, Warszawa 1939, s. 89

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Wojewodowie sandomierscy
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Maciej_Sołtyk_(wojewoda)&oldid=73133591”