Niedziela (czasopismo)
 Stoisko "Niedzieli" na Targach Wydawców Katolickich w Warszawie (2022) | |
| Częstotliwość | |
|---|---|
| Państwo | |
| Adres |
ul. 3 Maja 12, |
| Wydawca |
Kuria Metropolitarna w Częstochowie |
| Tematyka |
katolicka |
| Język |
polski |
| Pierwszy numer |
4 kwietnia 1926 |
| Redaktor naczelny |
ks. dr Jarosław Grabowski |
| Średni nakład |
100 tys. egz. |
| Format |
215 × 280 mm |
| Liczba stron |
76 |
| ISSN | |
| OCLC | |
| Strona internetowa | |
Niedziela. Tygodnik katolicki – czasopismo wydawane z przerwami od 1926 roku, w Częstochowie początkowo jako pismo diecezjalne, a po II wojnie światowej, jako tygodnik ogólnopolski.
Historia[edytuj | edytuj kod]
25 października 1925 roku została erygowana diecezja częstochowska, a jej pierwszy biskup Teodor Kubina, (były redaktor naczelny „Gościa Niedzielnego”), utworzył czasopismo diecezji częstochowskiej – Tygodnik „Niedziela”.
Pierwszy numer ukazał się 4 kwietnia 1926 roku z podtytułem „Tygodnik dla ludu katolickiego Diecezji Częstochowskiej. Ilustrowany tygodnik katolicki Diecezji Częstochowskiej”. Pierwszym redaktorem naczelnym został ks. Wojciech Mondry. W 1937 roku redaktorem został ks. Stanisław Gałązka. W latach 1928–1937 wydawane były „Kalendarz Jasnogórski”, „Niedziela dla Dzieci” oraz wiele dodatków parafialnych[1]. Ostatni numer ukazał się 3 września 1939 roku.
W czasie II wojny światowej czasopismo nie ukazywało się, jednak jego nazwa została zawłaszczona przez Niemców na potrzeby katolickiego dodatku do gadzinowego Kuriera Częstochowskiego.
Po wojnie pismo zostało wznowione 8 kwietnia 1945 roku. Redaktorem naczelnym został ks. Antoni Marchewka, którego po aresztowaniu zastępowali: ks. dr Marian Rzeszewski (1947–1948) i ks. Władysław Soboń. 15 marca 1953 ukazał się ostatni numer tygodnika, a pismo zostało zawieszone przez władze komunistyczne[1].
Tygodnik został wznowiony 7 czerwca 1981 roku, z redaktorem naczelnym ks. Ireneuszem Skubisiem. 13 grudnia 1981 w związku z wprowadzeniem stanu wojennego czasopismo zostało ponownie zawieszone. Wznowienie wydawania pisma nastąpiło 21 marca 1982 roku. W latach 80. XX w. tygodnik był wielokrotnie obiektem ingerencji cenzorskich[2]. W czasie wyborów w 1989 roku redakcja wspierała kandydatów NSZZ „Solidarność”. W latach 90. XX wieku nastąpił rozwój czasopisma, które zaczęło wydawać dodatki diecezjalne, Moje Pismo Tęcza dla dzieci oraz dwie serie wydawnicze: „Biblioteka Niedzieli” (od 1993) oraz „Zeszyty Niedzieli” (od 1996). W 2010 roku przeprowadzono digitalizację archiwalnych numerów z 1935 i 1939 roku.
Od 2011 roku każdy numer „Niedzieli” posiada wpięty dodatek dla młodzieży, ośmiostronicową „Niedzielę Młodych”. Jest to reaktywacja dawnego dodatku tygodnika, z początku jego istnienia („Młodzież Katolicka”). Wkładka ta porusza tematy takie jak: problemy i rozterki młodzieży, kwestię wiary, sprawy szkolne. 1 lipca 2014 roku redaktorem naczelnym została Lidia Dudkiewicz[3]. 26 marca 2019 roku redaktorem naczelnym został ks. dr Jarosław Grabowski[4].
Przy wydawcy działa studio radiowe i telewizyjne.
- Redaktorzy naczelni.
- 1926–1937. ks. Wojciech Mondry.
- 1937–1939. ks. Stanisław Gałązka.
- 1945–1953. ks. Antoni Marchewka.
- 1981–2014. ks. Ireneusz Skubiś.
- 2014–2019. Lidia Dudkiewicz[5].
- 2019–nadal ks. dr Jarosław Grabowski.
Zaangażowanie polityczne[edytuj | edytuj kod]
W analizach medioznawczych pojawiają się wnioski że tygodnik Niedziela nie kryje swojego poparcia i sympatii dla partii Prawo i Sprawiedliwość[6].
Na podstawie ilościowej i jakościowej analizy publikacji tygodnika Niedziela w okresie kampanii parlamentarnej 2019 r. dr hab. Rafał Leśniczak stwierdził, że tygodnik Niedziela był czasopismem wspierającym Prawo i Sprawiedliwość a także, że życzliwe i wspierające przyjmowanie wypowiedzi polityków partii rządzącej przy jednoczesnym nieudzielaniu głosu opozycji jest dowodem na stronniczość tygodnika Niedziela[7].
Nagrody[edytuj | edytuj kod]
- nagroda „Animus et Semper Fidelis” przyznana 9 lutego 2008 w 88. rocznicę Zaślubin Polski z Morzem Zespołowi Redakcyjnemu „Niedzieli” przez Polskie Stowarzyszenie Morskie-Gospodarcze im. Eugeniusza Kwiatkowskiego[potrzebny przypis].
- Medal „Pro Bono Poloniae” (2023)[8]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Witold Iwańczak: Przedwojenna historia tytułu prasowego „Niedziela”. Prawica.net, 16 marca 2013. [dostęp 2014-07-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-19)].
- ↑ Mariusz Patelski, Czujni strażnicy demokracji ludowej. Urząd cenzury w województwie opolskim 1950-1989, Opole 2019, ISBN 978-83-7395-826-5
- ↑ ks. mf, tk, Lidia Dudkiewicz nowym redaktorem naczelnym Tygodnika Katolickiego „Niedziela” [online], Niedziela, 30 czerwca 2014 [dostęp 2017-11-25] (pol.).
- ↑ Mariusz Frukacz, Ks. Jarosław Grabowski nowym redaktorem naczelnym „Niedzieli” [online], Niedziela, 26 marca 2019 [dostęp 2024-02-27] (pol.).
- ↑ jk, Była redaktor naczelna „Niedzieli” powołana do rady programowej TVP [online], wirtualnemedia.pl, 12 września 2019 [dostęp 2021-02-24] (pol.).
- ↑ Małgorzata Wrześniewska, Polityka w prasie – analiza prasoznawcza czasopisma „Niedziela” za rok 2016, Wydawnictwo HUMANICA Instytut Studiów Kobiecych, 2017, s. 337–349, ISBN 978-83-946177-3-8 [dostęp 2020-09-06] (pol.).
- ↑ Rafał Leśniczak, Czy tygodnik katolicki „Niedziela” poparł Prawo i Sprawiedliwość w kampanii parlamentarnej w 2019 r? Studium medioznawcze, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne” (2), 2020, s. 171–190, DOI: 10.14746/ssp.2020.2.9, ISSN 1731-7517 [dostęp 2020-09-06] (pol.).
- ↑ Medale Pro Bono Poloniae i Pro Patria dla Tygodnika Katolickiego Niedziela oraz przekazanie ziemi z Miednoje dla Ojców Paulinów [online], Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, 28 listopada 2023 [dostęp 2023-11-29].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Tygodnik w internecie
- Część zdigitalizowanych przedwojennych numerów z Jagiellońskiej Biblioteki Cyfrowej. (1935, 1939)
- „Niedziela” w katalogu Biblioteki Narodowej
- Niedziela. Archiwum 2010–2021