Portal:Fantasy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Fantasy – gatunek literacki lub filmowy używający magicznych i innych nadprzyrodzonych form, motywów, jako pierwszorzędnego składnika fabuły, myśli przewodniej, czasu, miejsca akcji, postaci i okoliczności zdarzeń.

Wybrany artykuł

Smok – fikcyjne stworzenie, najczęściej rodzaj olbrzymiego, latającego gada. Występuje w licznych mitach i legendach oraz w literaturze, filmach i grach. Według wielu mitów smoki obdarzone były dużą inteligencją, potrafiły posługiwać się magią, znały ludzką mowę, a także ziały ogniem. Poza tym posiadały lub strzegły rozmaitych skarbów.

Różne zwierzęta podobne do smoków występowały w mitologiach wielu kultur. Smoki są istotami reprezentującymi siły natury i cztery żywioły, zwłaszcza zaś ogień i powietrze. Smok był też często używany w roli symbolicznej. W niektórych powieściach smoki mogły zmieniać się w ludzi.

Typowy smok ma cztery łapy, często pojawiający się w herbach smok dwunogi nosi nazwę wiwern.

Wybrana grafika

Humpty Dumpty pokazany jako zagadka z odpowiedzią w książce Mother Goose z 1902. Ilustracja Williama Wallace’a Denslowa.

Wybrana biografia

Ewa Białołęcka (ur. 14 grudnia 1967 w Elblągu) – polska pisarka fantasy.

Debiutowała w 1993 roku w Feniksie opowiadaniem Wariatka. Pierwszą książkę – zbiór opowiadań Tkacz Iluzji – wydała w 1997 roku. Na jego kanwie powstała później dwutomowa powieść Naznaczeni błękitem otwierająca cykl Kroniki Drugiego Kręgu. Opowiadania publikowała m.in. w Nowej Fantastyce, Fantasy Click, część z nich została przetłumaczona na czeski, rosyjski, angielski i litewski. Ośmiokrotnie nominowana do Nagrody Zajdla – trzy razy za powieści, pięć za opowiadania – statuetkę zdobyła dwukrotnie, za opowiadania Tkacz Iluzji i Błękit maga.

Czy wiesz

Wybrany serial telewizyjny

Naznaczony – polski serial telewizyjny z gatunku thriller z elementami fantasy, emitowany od 9 września do 2 grudnia 2009 w telewizji TVN w każdą środę o godzinie 21.30. Zdjęcia do serialu rozpoczęły się 9 listopada 2007.

Prawa do emisji serialu zakupiły Czechy (lokalny tytuł Strážce svědomí), Rosja oraz Dania (lokalny tytuł Brændemærket).

Fabuła

Tadeusz Kral jest nauczycielem matematyki, ma żonę Milenę i córkę Natalię. Pewnego dnia w jego życiu pojawia się tajemniczy mężczyzna, który chce wyrównać rachunki z przeszłości. Milena i Natalia cudem unikają śmierci w katastrofie na morzu, ale aby zapewnić swojej rodzinie bezpieczeństwo, Kral musi stawić czoła przeszłości.

Wybrany film

Kingsajz – polska komedia fantasy z 1987 roku, wyreżyserowana przez Juliusza Machulskiego.

Tytuł filmu (ang. king size, „królewski rozmiar”) nawiązuje do pojawiającego się w filmie napoju dającego krasnoludkom wymiary zwyczajnego człowieka, czyli dla nich właśnie „królewski rozmiar”.

Filmowa Szuflandia mieściła się w willi Edwarda Hetschela przy ul. Wólczańskiej 17 w Łodzi.

Fabuła

W Szuflandii (nieznanej nikomu krainie znajdującej się w podziemiach Instytutu Badań Czwartorzędu) panuje nadszyszkownik Kilkujadek. Kilkujadek wraz ze swoją zaufaną świtą kontroluje mieszkańców Szuflandii, by przypadkiem nie wykryli sekretu kingsajzu – eliksiru, który pozwala krasnoludkom zyskać rozmiary człowieka i zamieszkać w krainie ludzi, gdzie istnieje wolność, kobiety i inne atrakcje.

Wybrany film animowany

Piotruś Pan (ang. Peter Pan) – pełnometrażowy film animowany, wyprodukowany w 1953 przez studio Walta Disneya. Film oparto na motywach powieści Jamesa Matthew Barriego o tym samym tytule.

Fabuła

Piotruś Pan mieszka w Nibylandii i nigdy nie chce dorosnąć. Pewnego dnia wraz ze swoją towarzyszką, niemym Dzwoneczkiem, zjawia się w domu Darlingów w Londynie, gdzie poznaje Wandę, Janka i Michasia. Wraz z dziećmi wyrusza do swojej krainy. Na miejscu Wanda zostaje opiekunką plemienia Zgubionych Chłopców. Piotruś Pan staje do walki ze złymi piratami, których szefem jest Kapitan Hak.

Wybrana postać

Gandalf – postać ze stworzonej przez J.R.R. Tolkiena mitologii Śródziemia, jeden z głównych bohaterów powieści Hobbit, czyli tam i z powrotem i Władca Pierścieni. Jest czarodziejem, jednym z Istarich, którzy przybyli do Śródziemia w Trzeciej Erze.

Gandalf był jednym z Majarów o imieniu Olórin. Uchodził za najmądrzejszego wśród Majarów mieszkających w Amanie, przebywał często w Lórien, wiele wędrował i nierzadko odwiedzał dom Nienny – od niej to nauczył się cierpliwości, spokoju oraz umiłowania dla wszystkich istot zamieszkujących Ardę. Olórin bardzo kochał Quendich, także tych przebywających w Śródziemiu. Przebywał wśród nich w postaci niewidzialnej lub przybierał postaci jednego z nich, dzięki temu Pierworodni nie wiedzieli, skąd pochodzą wizje oraz pomysły, które do nich wtedy przychodziły.

Na naradzie Valarów jego kandydaturę do udania się do Śródziemia zgłosił sam Manwë, a poparła go Varda. Olórin uważał się za zbyt słabego do takiego zadania, bał się także Saurona. To tylko utwierdziło Manwëgo w jego postanowieniu.

Czytaj więcej...

Nagrody w dziedzinie literatury fantasy

Nowe artykuły

Wybrany wyróżniony artykuł

Wiedźmin (wydany pod nazwą międzynarodową The Witcher, w Czechach jako Zaklínač, w Rosji jako Wied´mak (Ведьмак)) – komputerowa gra fabularna w konwencji fantasy, wyprodukowana przez polskie studio CD Projekt RED i wydana przez Atari. Jej premiera odbyła się 26 października 2007 roku na platformie Microsoft Windows, natomiast w kwietniu 2012 roku ukazała się jej wersja na komputery z systemem OS X.

Akcja Wiedźmina toczy się w uniwersum zwanym światem wiedźmina, stworzonym przez Andrzeja Sapkowskiego. Głównym bohaterem gry, w którego wciela się gracz, jest Geralt z Rivii – jeden z wiedźminów, czyli postaci o nadludzkich zdolnościach, zajmujących się zwykle zabijaniem potworów atakujących siedliska ludzi. Po wydarzeniach z Sagi o wiedźminie Geralt, pozbawiony pamięci, próbuje na nowo odnaleźć się w mrocznej rzeczywistości świata gry, pozbawionej wyraźnego podziału na dobro i zło. W miarę rozwoju gry Geralt jest zmuszony do podjęcia licznych wyborów moralnych, rzutujących na dalsze losy napotkanych bohaterów niezależnych. Pomimo próby oddania klimatu uniwersum Sapkowskiego, komputerowy Wiedźmin nie uzyskał jednak oficjalnego wsparcia ze strony pisarza.

Kartka z kalendarza

Wybrany utwór literacki

Nie kończąca się historia (niem. Die Unendliche Geschichte) – powieść fantasy dla dzieci i młodzieży autorstwa Michaela Endego opowiadająca historię chłopca, który poprzez pobyt w fantastycznej krainie odmienia życie swoje i swego ojca.

Na podstawie książki powstał film, rozpowszechniany w Polsce pod tytułem Niekończąca się opowieść i jego dwie kontynuacje oraz dwa seriale telewizyjne, w tym jeden animowany. Filmy są powszechnie znane także pod angielskim tytułem The NeverEnding Story. Powieść stała się w Niemczech także kanwą do przedstawień teatralnych, operowych i baletowych.

Wybrany cykl powieściowy

Koło Czasu (tytuł oryginału: The Wheel of Time) – cykl książek fantasy, autorstwa amerykańskiego pisarza Roberta Jordana.

Cykl liczy 14 części, plus jeden prequel. Docelowo miał on liczyć 12 tomów, jednak w trakcie pisania ostatniego Robert Jordan zmarł. Zadanie zakończenia cyklu powierzono Brandonowi Sandersonowi, który zdecydował że aby zamknąć wszystkie wątki fabularne, będzie musiał napisać nie jedną, a trzy powieści (opierając się na notatkach pozostawionych przez Jordana przed śmiercią).

Świat przedstawiony

Koło czasu opowiada o świecie, zwanym Światem Koła, w którym niegdyś wysoko rozwinięta technologia funkcjonowała obok magii, nazywanej Jedyną Mocą. Posługiwały się nią wówczas zarówno kobiety, jak i mężczyźni, nazywani Aes Sedai, czyli Słudzy Wszystkich. Każde władało inną połową Mocy – kobiety saidarem, mężczyźni saidinem. Tylko kobieta mogła czerpać z saidara, tylko mężczyzna posługiwał się saidinem – nie było innych możliwości. Chcąc obejść te ograniczenia, prowadzono ożywione badania energii, którą – być może – mogłyby posługiwać się obie płcie. Skończyło się tragicznie – w toku badań wybito otwór w osnowie rzeczywistości, przez który świata dotknął Czarny – antyteza Stwórcy, uwięziony przez niego w momencie stworzenia. Świat stopniowo ogarnęła dekadencja i zepsucie, po czym doszło do wyniszczającej Wojny o Moc. Czarnego pokonał ostatecznie Lews Therin Telamon, zwany Smokiem. Zwycięstwo było tylko częściowe – Czarny zdołał skazić saidina. Odtąd każdy mężczyzna, posługujący się Mocą, skazany był na obłęd, a w konsekwencji na śmierć (taki sam los spotkał samego Lewisa Therina, który w wyniku szaleństwa zabił wszystkich, z którymi był spokrewniony – stąd przydomek „Zabójca Rodu” – a chwilę później śmierć spotkała również jego). Oszaleli mężczyźni Aes Sedai zniszczyli świat – została przeobrażona linia brzegowa, powstały nowe łańcuchy górskie, zniszczeniu uległy państwa i narody.

Ponad trzy tysiące lat po tym tzw. Pęknięciu Świata – zniszczeniu dotychczasowego świata i powstaniu na jego miejsce następnego – rozpoczyna się pierwsza część Koła Czasu – Oko Świata. Odżywają proroctwa, mówiące, że pewnego dnia Czarny powróci i będzie chciał zniszczyć świat. Pieczęcie, nałożone w Shayol Ghul, by odciąć go od świata, słabną – kwestią czasu jest, kiedy Czarny (zwany również „Ba’alzamon” lub „Shai’tan”) wyswobodzi się z niego i zdoła ponownie skazić świat. Do walki z nim stanie Smok Odrodzony – wcielenie Lewsa Therina Telamona. Rozpoczyna się wyścig z czasem – młody Rand al’Thor musi nauczyć się władania Mocą i przyzwyczaić do myśli, że jest wcieleniem znienawidzonego człowieka. Proroctwa mówią bowiem, że Smok Odrodzony ponownie sprowadzi Pęknięcie Świata.

Literatura

Książki
Książki
  • Brian M. Stableford. The A to Z of Fantasy Literature (Lanham, Maryland: The Scarecrow Press, 2009) - See more at: http://www.sf-encyclopedia.com/entry/stableford_brian_m#sthash.kY2IlCg3.dpuf
  • Don D'Ammassa. Encyclopedia of Fantasy and Horror Fiction: Literary Movements (New York: Infobase/Checkmark, 2006) - See more at: http://www.sf-encyclopedia.com/entry/dammassa_don#sthash.xpel3mA1.dpuf
  • Энциклопедия фантастики.Кто есть кто. Под ред. Вл. Гакова - Минск: Галаксиас, 1995 - 694с.
  • Sam Lundwall. Bibliografi över science fiction & fantasy 1741-1996 ["Bibliography of Science Fiction & Fantasy 1741-1996"] (Stockholm, Sweden: Lundwall Fakta & fantasi, 1997) [bibliography: hb/]
  • Sam Lundwall.Illustrerad bibliografi over science fiction & fantasy 1741-1973. ["Illustrated Bibliography of Science Fiction & Fantasy, 1741-1973"] (Stockholm, Sweden: Lindqvist, 1974) [bibliography: hb/]
  • http://sf-encyclopedia.uk/fe.php
Wy możecie dodawać tutaj strony poświęcone fantasy

Pokrewne artykuły

Fantasy w siostrzanych projektach Wikimedia

Inne portale Wikipedii
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Portal:Fantasy&oldid=73574873”